TY  - JOUR
TI  - KÂTİB DAVUD’UN İSTANBUL VE VİZE ŞEHRENGİZİ
AB  - Şehrengizler yerleşim yerlerini konu edinen eserlerdir. Türk edebiyatında 16. yüzyıldan itibaren yazılmaya başlanan bu eserlerde bir şehrin güzelliklerinden ve şehirdeki güzellerden söz edilir. Yazıldıkları dönemin kültürel hayatına dair önemli bilgiler içeren bu eserler, çoğunlukla mesnevi nazım şekliyle yazılmıştır. İçinde farklı nazım şekilleriyle yazılan şiirlere de yer verilen şehrengizlerin dili pek çok türe göre sade sayılır. İstanbul, Vize ve Çorlu'nun söz konusu edildiği, İstanbul ve Vize Şehrengizi adıyla tanınan eserin müellifi, Çorlulu ya da Ergene köprüsü yakınında bir kasabadan olduğu kabul edilen Katip Davud'dur. Rûmî mahlasını da kullandığı bilinen şairin mesleği katipliktir ve bu eserinde Kâtib mahlasını kullanmıştır. Eser, Yavuz Sultan Selim döneminde H. 919 (M. 1513) yılında telif ve istinsah edilmiştir. Şehrengiz'de Yavuz Sultan Selim'e yazılan bir de kaside yer almaktadır. Mesnevi nazım şekliyle yazılan eserin içinde bir kaside ve otuz beş de gazel olmak üzere otuz altı manzume yer almaktadır. Aruz vezniyle yazılan eserde, içindeki farklı nazım şekillerinde kullanılan kalıplarla birlikte sekiz aruz kalıbının kullanıldığı görülür. Tek nüshası Nuruosmaniye Kütüphanesi 4086/2 numarada kayıtlı eserin ne kadarlık bir bölüm olduğu belli olmamakla birlikte baş tarafı eksiktir. Eldeki eksik nüshaya göre eser 682 beyittir. Bu beyit sayısı bile bilenen şehrengizlere göre oldukça hacimli bir şehrengiz olduğunu göstermektedir. Sergüzeştnâme biçiminde kaleme alınan eserin baş kişisi şairin kendisidir. Önce İstanbul'u ve İstanbul'un güzelliklerini anlatan şair, oradan Ergene ırmağı civarına, ardından Vize'ye, Çorlu'ya ve oradan da İstanbul'a geçmiş; gezdiği yerlerdeki güzellikleri ve güzelleri eserinde anlatmıştır. İstanbul'da Galata, Eyüp, Vefa semtleri ile Ayasofya, Yeni Cami, üzerinde en çok durulan yerlerdir. Bu makalede şehrengiz türü ve Kâtib Davud'un hayatı ile ilgili bilgiler verilmiş, eserin şekil ve muhteva hususiyetleri üzerinde durulmuş ve son bölümde de eserin bilinen tek nüshasına dayanılarak metni ortaya konmuştur
AU  - Kaya, Hasan
PY  - 2015
JO  - Turkish Studies (Elektronik)
VL  - 10
IS  - 12
SN  - 1308-2140
SP  - 631
EP  - 686
DB  - TRDizin
UR  - http://search/yayin/detay/273965
ER  -