Açımlayıcı Faktör Analizinde Kullanılan Faktör Çıkartma Yöntemlerinin Karşılaştırılması

KARAMAN, HAYDAR; Atar, Burcu; Cobanoglu Aktan, Derya

Açımlayıcı Faktör Analizinde Kullanılan Faktör Çıkartma Yöntemlerinin Karşılaştırılması

Haydar KARAMAN, (Hacettepe Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Bölümü,)

Burcu ATAR, (Hacettepe Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Bölümü,)

Derya ÇOBANOĞLU AKTAN (Hacettepe Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Bölümü,)

Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi

45 14

Yıl: 2017 Cilt: 37 Sayı: 3 Sayfa Aralığı: 1173 - 1193 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Açımlayıcı Faktör Analizinde Kullanılan Faktör Çıkartma Yöntemlerinin Karşılaştırılması

Öz:

Bu çalışmanın amacı açımlayıcı faktör analizinde kullanılan faktör çıkartma yöntemlerini açıklanan varyans ve çıkartılan faktör sayısı bakımından çeşitli örneklem büyüklüğü ve ortak varyans düzeyi koşullarına göre karşılaştırmaktır. Bu çalışma bir simülasyon (benzetim) çalışmasıdır. Bu bağlamda çalışmada kullanılacak veriler SAS programı kullanılarak örneklem büyüklüğüne (100, 500), ortak varyans düzeylerine (yüksek [0.6-0.8], geniş [0.2-0.8], düşük [0.20.4]), sabit faktör sayısına (3), sabit değişken sayısına (20) göre 1000 replikasyonla korelasyon matrisleri biçiminde üretilmiştir. Yapılan karşılaştırmalar sonucunda ortak varyansı yüksek veya düşük olarak üretilen veri için örneklem büyüklüğü arttıkça, açıklanan varyans miktarı da artmaktadır. Fakat ortak varyansı geniş olarak üretilen veri grubu için örneklem büyüklüğü arttıkça açıklanan toplam varyansın azaldığı görülmüştür. Analiz edilen tüm durumlarda toplam varyansı en yüksek açıklayan yöntemin temel bileşen analizi ve en düşük açıklayan yöntemin ise imaj faktör yöntemi olduğu gözlenmiştir. Faktör yükleri bakımından yapılan karşılaştırmalara göre temel bileşen analizi her durum için en yüksek faktör yükünü çıkartmıştır. Öte yandan imaj faktör yöntemi ise en düşük faktör yükünü çıkartmıştır. Ortak varyansın geniş aralıkta ya da yüksek aralıkta üretildiği veri için yöntemler arasında faktör sayıları bakımından bir farklılık yoktur. Ortak varyansın düşük olduğu ve örneklem büyüklüğünün küçük olduğu gruplar için imaj faktör yöntemi istenilen faktör sayısını çıkartamamıştır. Dolayısıyla örneklem sayısının ve ortak varyansın düşük olduğu gruplar için imaj faktör yönteminin kullanılması önerilmemektedir

Anahtar Kelime:

Konular: Eğitim, Eğitim Araştırmaları

The Comparison of Factor Extraction Methods Used inExploratory Factor Analysis

Öz:

The purpose of this study was to compare factor extraction methods used in exploratory factor analysis in terms of variance and factor number according to sample size and the communality level conditions. In this simulation study, data were generated with respect to two levels of sample sizes (100, 500), three levels of communality (high, wide and low), with 20 variables, 3 factors, and 1000 replications by using SAS program. As a resut of comparisons, it was found that total explained variance increased when sample size increased for data with high or low communality levels. However, total explained variance decreased when sample size increased, for the data with wide communality level. Component analysis yielded the biggest total explained variance compared to other methods, whereas image analysis yielded the lowest explained variance. The rest of the factor extracting methods provided the similar results to each other. Component analysis produced the biggest factor loadings and image analysis yielded the lowest factor loadings and there was no difference concerning factor loadings for the remaining methods. For the data generated with high and wide communality levels, no difference was observed among the extraction methods in terms of number of factors. However, for data generated with low communality level image analysis didn’t extract three factors. Hence, image analysis is not recommended for data with low communality level and low sample sizes

Anahtar Kelime:

Konular: Eğitim, Eğitim Araştırmaları

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

Büyüköztürk, Ş. (2002). Faktör analizi: Temel kavramlar ve ölçek geliştirmede kullanımı. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 32, 470-483.
Brown, T.A. (2006). Confirmatory factor analysis for applied research (First Edition). NY: Guilford Publications.
Comrey, A. L. & Lee, H. B. (1973). A first course in factor analysis. New York: Academic Press.
Conway, J. M., & Huffcutt, A. I. (2003). A review and evaluation of exploratory factor analysis practices in organizational research. Organizational Research Methods, 6, 147- 168.
Coughlin, K. B., Kromrey, J. & Hibbard, S. (2013, October). Using predetermined factor structures to simulate a variety of data conditions. Paper presented at the annual meeting of South East SAS User Group, Florida.
Cudeck, R. & O’Dell, L. L. (1994). Application of standard error estimates in unrestricted factor analysis: Significance tests for factor loadings and correlations. Psychological Bulletin, 115(3), 475-487.
Curran, P. J., West, S. G. & Finch, J. F. (1996). The robustness of test statistics to nonnormality and specification error in confirmatory factor analysis. Psychological Methods, 1(1), 16-29.
Fabrigar, L. R., Wegener, D. T., MacCallum, R. C. & Strahan, E. J. (1999). Evaluating the use of exploratory factor analysis in psychological research. Psychological Methods, 4(3), 272-299.
Ford, J. K., MacCallum, R. C. & Tait, M. (1986). The applications of exploratory factor analysis in applied psychology: A critical review and analysis. Personnel Psychology, 39, 291-314.
Gorsuch, R. L. (2008). Factor analysis (Second Edition). New York: Psychology Press. Harman, H.H. (1967). Modern factor analysis. Chicago: The University of Chicago Press.
Henson, R. K. & Roberts, J. K. (2006). Exploratory factor analysis in published research: Common errors and some comment on improved practice. Educational and Psychological Measurement, 66(3), 393-416.
Hogarty, K. Y., Hines, C. V., Kromrey, J. D., Ferron, J. M. & Mumford, K. R. (2005). The quality of factor solutions in exploratory factor analysis: The influence of sample size, communality and overdetermination. Educational and Psychological Measurement, 65, 202-226.
Kline, P. (1994). An easy guide to factor analysis. New York: Routledge.
Kline, R. B. (2005). Principle and practice of structural equation modelling (Second Edition). New York: The Guilford Press.
Lee, H. B. & Comrey, A. L. (1979). Distortions in a commonly used factor analytic procedure. Multivariate Behavioral Research, 14, 301- 321.
MacCallum, R. C. & Tucker, L. R. (1991). Representing sources of error in commonfactor model; Implications for theory and practice. Quantitative Methods in Psychology. Psychological Bulletin, 109(3), 502-511.
MacCallum, R. C., Widaman, K. F., Zhang, S., & Hong, S. (1999). Sample size in factor analysis. Psychological Methods, 4, 84-99.
Mulaik, S. A. (1972). The foundations of factor analysis. USA: McGraw-Hill Inc. Snook, S. C. & Gorsuch, R. L. (1989). Component analysis versus common factoranalysis: A monte carlo study. Psychological Bulletin, 106(1), 148-154.
Stevens, J. P. (2002). Applied multivariate statistics for the social sciences (Fourth Edition). New Jersey: Lawrance Erlbaum Association..
Şencan, H. (2005). Sosyal ve davranışsal ölçümlerde güvenilirlik ve geçerlilik (Birinci Baskı). Ankara: Seçkin Yayınları.
Tabachnick, B. G. & Fidell, L. S. (2013). Using multivariate statistics (Sixth Edition). USA: Pearson Education Limited.
Tatlıdil, H. (1992). Uygulamalı çok değişkenli istatiksel analiz (Birinci Baskı). Ankara: Engin Yayınları.
Thompson, B. (2004). Exploratory and confirmatory factor analysis: Understanding concepts and applications (First Edition). Washington: American Psychological Association.
Tucker, L. R., Koopman, R. F. & Linn, R. L. (1969). Evaluation of factor analytic research procedures by means of simulated correlation matrices. Psychometrika, 34, 421-459.
Velicer, W. F. & Fava, J. L. (1998). Effects of variable and subject sampling on factor pattern recovery. Psychological Methods, 3(2), 231-251.
Velicer, W. F. & Jackson, D. N. (1990a). Component analysis versus common factor analysis: Some issues in selecting an appropriate procedure. Multivariate Behavioral Research, 25, 1-28.
Velicer, W. F. & Jackson, D. N. (1990b). Component analysis versus common factor analysis: Some further observations. Multivariate Behavioral Research, 25(1), 97-114.

APA	KARAMAN H, Atar B, Cobanoglu Aktan D (2017). Açımlayıcı Faktör Analizinde Kullanılan Faktör Çıkartma Yöntemlerinin Karşılaştırılması. , 1173 - 1193.
Chicago	KARAMAN HAYDAR,Atar Burcu,Cobanoglu Aktan Derya Açımlayıcı Faktör Analizinde Kullanılan Faktör Çıkartma Yöntemlerinin Karşılaştırılması. (2017): 1173 - 1193.
MLA	KARAMAN HAYDAR,Atar Burcu,Cobanoglu Aktan Derya Açımlayıcı Faktör Analizinde Kullanılan Faktör Çıkartma Yöntemlerinin Karşılaştırılması. , 2017, ss.1173 - 1193.
AMA	KARAMAN H,Atar B,Cobanoglu Aktan D Açımlayıcı Faktör Analizinde Kullanılan Faktör Çıkartma Yöntemlerinin Karşılaştırılması. . 2017; 1173 - 1193.
Vancouver	KARAMAN H,Atar B,Cobanoglu Aktan D Açımlayıcı Faktör Analizinde Kullanılan Faktör Çıkartma Yöntemlerinin Karşılaştırılması. . 2017; 1173 - 1193.
IEEE	KARAMAN H,Atar B,Cobanoglu Aktan D "Açımlayıcı Faktör Analizinde Kullanılan Faktör Çıkartma Yöntemlerinin Karşılaştırılması." , ss.1173 - 1193, 2017.
ISNAD	KARAMAN, HAYDAR vd. "Açımlayıcı Faktör Analizinde Kullanılan Faktör Çıkartma Yöntemlerinin Karşılaştırılması". (2017), 1173-1193.

APA	KARAMAN H, Atar B, Cobanoglu Aktan D (2017). Açımlayıcı Faktör Analizinde Kullanılan Faktör Çıkartma Yöntemlerinin Karşılaştırılması. Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 37(3), 1173 - 1193.
Chicago	KARAMAN HAYDAR,Atar Burcu,Cobanoglu Aktan Derya Açımlayıcı Faktör Analizinde Kullanılan Faktör Çıkartma Yöntemlerinin Karşılaştırılması. Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi 37, no.3 (2017): 1173 - 1193.
MLA	KARAMAN HAYDAR,Atar Burcu,Cobanoglu Aktan Derya Açımlayıcı Faktör Analizinde Kullanılan Faktör Çıkartma Yöntemlerinin Karşılaştırılması. Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, vol.37, no.3, 2017, ss.1173 - 1193.
AMA	KARAMAN H,Atar B,Cobanoglu Aktan D Açımlayıcı Faktör Analizinde Kullanılan Faktör Çıkartma Yöntemlerinin Karşılaştırılması. Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi. 2017; 37(3): 1173 - 1193.
Vancouver	KARAMAN H,Atar B,Cobanoglu Aktan D Açımlayıcı Faktör Analizinde Kullanılan Faktör Çıkartma Yöntemlerinin Karşılaştırılması. Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi. 2017; 37(3): 1173 - 1193.
IEEE	KARAMAN H,Atar B,Cobanoglu Aktan D "Açımlayıcı Faktör Analizinde Kullanılan Faktör Çıkartma Yöntemlerinin Karşılaştırılması." Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 37, ss.1173 - 1193, 2017.
ISNAD	KARAMAN, HAYDAR vd. "Açımlayıcı Faktör Analizinde Kullanılan Faktör Çıkartma Yöntemlerinin Karşılaştırılması". Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi 37/3 (2017), 1173-1193.