Dissemine İntravasküler Koagülasyonlu Hastalarda Vitamin E, Selenyum ve Glutatyon Peroksidaz Aktivitesinin Değerlendirilmesi

ozsoylu, serkan; Yılmaz, İbrahim; Karakukcu, Musa; Muhtaroğlu, Sabahattin; AYDIN, Semiha; Kendirci, Mustafa; AKYILDIZ, Başak Nur

Dissemine İntravasküler Koagülasyonlu Hastalarda Vitamin E, Selenyum ve Glutatyon Peroksidaz Aktivitesinin Değerlendirilmesi

Başak Nur AKYILDIZ, (Erciyes Üniversitesi Tıp Fakültesi, Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Anabilim Dalı, Çocuk Yoğun Bakım Bilim Dalı, Kayseri, Türkiye)

MUSA KARAKÜKCÜ, (Erciyes Üniversitesi Tıp Fakültesi, Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Anabilim Dalı, Çocuk Hematoloji Bilim Dalı, Kayseri, Türkiye)

Mustafa KENDİRCİ, (Erciyes Üniversitesi Tıp Fakültesi, Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Anabilim Dalı, Çocuk Endokrinoloji ve Metabolizma Bilim Dalı, Kayseri, Türkiye)

Sabahattin MUHTAROĞLU, (Erciyes Üniversitesi Tıp Fakültesi, Biyokimya Anabilim Dalı, Kayseri, Türkiye)

Semiha AYDIN, (Erciyes Üniversitesi Teknoloji Araştırma ve Uygulama Merkezi, Kayseri, Türkiye)

İbrahim YILMAZ, (Erciyes Üniversitesi Tıp Fakültesi, Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Anabilim Dalı, Kayseri, Türkiye)

Serkan ÖZSOYLU (Erciyes Üniversitesi Tıp Fakültesi, Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Anabilim Dalı, Kayseri, Türkiye)

Türkiye Çocuk Hastalıkları Dergisi

10 1

Yıl: 2017 Cilt: 11 Sayı: 4 Sayfa Aralığı: 254 - 258 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Dissemine İntravasküler Koagülasyonlu Hastalarda Vitamin E, Selenyum ve Glutatyon Peroksidaz Aktivitesinin Değerlendirilmesi

Öz:

Amaç: Dissemine intravasküler koagülasyon (DİK) çocuk yoğun bakım ünitesinde (ÇYBÜ) görülen en ciddi hemostatik problemlerden biridir. Tedavide ana amaç altta yatan hastalığın tedavisi olmakla birlikte antioksidan ilaçların rolü tartışmalıdır. Çalışmada DİK tespit edilen kritik hastalarda vitamin E, selenyum ve glutatyon peroksidaz (GPx) aktivitesini değerlendirmeyi amaçladık. Gereç ve Yöntemler: Bu çalışmaya Eylül 2011- Ekim 2013 tarihleri arasında ÇYBÜ'de DİK tanısı alan 150 hasta alındı. ÇYBÜ'ne kabul öncesi son 24 saat içinde kan transfüzyonu yapılan olgular çalışma dışı bırakıldı. DİK skorları International Society on Thrombosis and Haemostasis (ISTH) sistemine göre hesaplanarak 2 gruba (DİK <5 ve DİK >= 5) ayrıldı. Hastaların yaş, cinsiyet, yoğun bakıma yatış tanısı, Pediatric Risk of Mortality (PRISM) ve Pediatric Logistic Organ Dysfunction (PELOD) skorları, yoğun bakımda yatış süreleri kaydedildi.Bulgular: Çalışmaya alınan olguların 78'si erkek, 72'si kız olup ortanca yaşları 50 ay (12-106 ay)'di. Tüm olguların vitamin E düzeyi 9.7±2.8 mg/L, selenyum düzeyi 67.8±36.5 µg/L ve GPx aktivitesi ise 82.9±44.3 U/L olarak ölçüldü. DİK >=5 olan grupta sırasıyla vitamin E, selenyum ve GPx aktivitesi DİK< 5 olan gruba göre anlamlı düzeyde düşük bulundu (p<0.01, p<0.001, p<0.001). DİK tespit edilen hastalar sepsis ve sepsis dışı olgular olarak ikiye ayrılıp selenyum, vitamin E ve GPx aktivitesi değerlendirildiğinde ise sepsis grubunda sırasıyla anlamlı düzeyde düşük olarak saptandı (p=0.003, p=0.044, , p=0.007).Sonuç: DİK tespit edilen kritik hasta çocuklarda plazma selenyum, vitamin E ve GPx aktivitesi düşüktür. Bu durum sepsisli hastalarda çok daha belirgindir. DİK ve sepsis tespit edilen hastalar başta olmak üzere vitamin E ve selenyum desteğinin yapılmasının yararlı olacağını düşünmekteyiz. Tedavi algoritmalarını geliştirmek için daha geniş hasta sayıları içeren prospektif klinik çalışmalar gereklidir.

Anahtar Kelime:

Konular: Tıbbi Araştırmalar Deneysel Hematoloji Biyokimya ve Moleküler Biyoloji Yoğun Bakım, Tıp Pediatri

Evaluation of Vitamin E, Selenium and Glutathione Peroxidase Activity in Patients with Disseminated Intravascular Coagulation

Öz:

Objective: Disseminated intravascular coagulation (DIC) is one of the most serious hemostatic abnormalities in the pediatric intensive care unit (PICU). The primary treatment for DIC is correction of the underlying disease while the role of antioxidant therapy is controversial. In this study, we aimed to evaluate the levels of vitamin E, selenium and glutathione peroxidase (GPx) activity in DIC patients.Material and Methods: Between September 2011 and October 2013, 150 patients diagnosed with DIC in the PICU were enrolled in this study. Patients who received blood transfusion within 24 hours before admission to the PICU were excluded. The DIC score was calculated according to the International Society on Thrombosis and Haemostasis diagnostic scoring system, and patients were divided into two groups according to their DIC score (DIC< 5 and DIC >=5). Demographic data, age, gender, initial diagnosis, Pediatric Risk of Mortality (PRISM) and Pediatric Logistic Organ Dysfunction (PELOD) scores, selenium, vitamin E levels and GPx activity, were evaluated.Results: Participants included 78 boys and 72 girls with a median age of 50 months (12-106 months). In all patients, selenium, vitamin E levels, and GPx were 67.8±36.5 µg/L, 9.7±2.8 mg/L and 82.9±44.3 U/L respectively. Vitamin E, selenium and GPx were significantly lower in the DIC >= 5 group (p<0.01, p<0.001 and p<0.001, respectively). We further divided the patients with scores of DIC >= 5 into two groups, and the sepsis group had significantly lower selenium, vitamin E, levels and GPx activity (p=0.003, p=0.044, and p=0.007, respectively).conclusion: In patients with DIC, plasma selenium and vitamin E levels and GPx activity were significantly lower in critically ill children. This was more prominent in those with sepsis. We believe that vitamin E and selenium supplementation is useful in treating critically ill patients with DIC, especially those with sepsis. In order to develop treatment algorithms, prospective clinical studies with a larger patient population are warranted.

Anahtar Kelime:

Konular: Tıbbi Araştırmalar Deneysel Hematoloji Biyokimya ve Moleküler Biyoloji Yoğun Bakım, Tıp Pediatri

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

1. Saba HI, Morelli GA. The pathogenesis and management of disseminated intravascular coagulation. Clin Adv Hemato Oncol 2006;4:919-26.
2. Favaloro EJ. Laboratory testing in disseminated intravascular coagulation. Semin Thromb Hemost 2010;36:458-67.
3. Salvemini D, Cuzzocrea S. Oxidative stres in septic shock and disseminated intravascular coagulation. Free Radic Biol Med 2002;33:1173-85.
4. Milad K, Racz O, Sipulova A. Effect of vitamin E and selenium on blood glutathione peroxidase and some immunological parameters in sheep. Vet Med Czech 2001;46:1-5.
5. Fontaine M, Valli VE, Young LG. Studies on vitamin E and selenium deficiency in young pigs. IV Effect on coagulation system. Can J Comp Med 1977;4:64-76.
6. Beale RJ, Sherry T, Lei K, Campbell-Stephen L, McCook J, Smith J, et al. Early enteral supplementation with key pharmaconutritients improves Sequential Organ Failure Score in critically ill patients with sepsis: Outcome of a randomized, controlled, double-blind trial. Crit Care Med 2008;36:131-44.
7. Soundar EP, Jariwala P, Nyugen TC, Eldin KW, Teruya J. Evaluation of the Internal Society on Thrombosis and Haemostasis and institutional diagnostic criteria of disseminated intravascular coagulation in pediatric patients. Am J Clin Pathol 2013:139:812- 16.
8. Cheeseman KH, Slater TF. 1993. An introduction to free radical biochemistry. Br Med Bull 1993;49:481-93.
9. Frei B. Reactive oxygen species and antioxidant vitamins: Mechanisms of Action. Am J Med 1994; 97 (Suppl 3A):5S-13S. DİK ve sepsis birlikteliği saptanan olgularda mortalite % 35- 45 olup oldukça yüksektir (19,20). Sepsis ve DİK gelişen olgularda fizyopatolojide aktive edilmiş immün sistem hücreleri tarafından aşırı miktarda üretilen serbest oksijen radikallerinin rol oynadığı bilinmektedir (21,22). Aynı zamanda oluşan sitokin fırtınası, oksidatif strese bağlı oluşan serbest oksijen radikalleri multiorgan yetmezliğine neden olmaktadır. Yine sepsisli hastalarda oksidatif ajanların miktarındaki artmaya paralel olarak çoklu organ yetmezliği oranının da daha yüksek olduğu gösterilmiştir (23). Çalışmamızda DİK tespit ettiğimiz hastalarda PRISM ve PELOD skorları anlamlı düzeyde yüksek olmakla birlikte hastaların büyük çoğunluğunu sepsis tanısı alan hastalar oluşturmaktaydı. Bununla birlikte sepsis tanısı alan hastalarda PRISM ve PELOD skorları da diğer hastalara göre daha yüksek bulundu. Sepsisli hastalarda vitamin E, selenyum düzeyleri ve GPx aktivitesi açısından baktığımızda ise literatürde her üç parametreyi değerlendiren herhangi bir çalışmaya rastlamadık. Çalışmamızda DİK ve sepsis tanısı alan alt grupta da vitamin E, selenyum düzeyleri ve GPx aktivitesi sepsis dışı gruba göre anlamlı düzeyde düşük olarak tespit edildi. Sepsis tanısı ile takip edilen hastalarda da mortalite oranlarımızı anlamlı düzeyde yüksek tespit ettik. Goode ve ark. (24) sepsisin başlangıç aşamasında antioksidan seviyenin düşük olduğunu ve bu seviyenin normale dönmediği hastalarda mortalitenin daha yüksek olduğunu bildirmişlerdir. Yine Yoshikawa ve ark. (25) deneysel modelle endotoksemi ve DİK oluşturulan ratlarda E vitamini seviyesi düşük olan grupta DİK gelişiminin çok daha belirgin olduğunu göstermişlerdir. Diğer taraftan kritik hastalarda selenyum düzeylerinin düşük olması ile hastalık ciddiyeti arasında bir ilişki olduğu üzerinde durulmaktadır. Kritik hastalarda düşük selenyum düzeyleri ile infeksiyon, organ yetmezliği ve yoğun bakımda kalış süresinin belirgin olarak arttığını bildiren yayınlar mevcuttur (23). Angstwurm ve ark. (26) yaptığı bir erişkin çalışmasında tedavide 1000 µg başlangıç ve 14 gün boyunca 1000 µg/gün dozunda selenyum verilmesinin GPx-3 aktivitesinde artış ve mortalitede azalma sağladığını bildirmişlerdir. Başka bir çalışmada ise farklı dozlarda selenyum uygulanması ile mortalite ve morbidite oranlarında istatistiksel olarak herhangi bir fark bulunmadığı ve destek tedavisi olarak uygulanan selenyum dozu ve başlama zamanı, çalışmaya alınan hastaların heterojenitesinin de sonucu etkileyebileceğini bildirmişlerdir (23,27). Tablo III: Belirgin DİK (DİK >= 5) tespit edilen sepsis ve diğer olguların (sepsis dışı) değerlendirilmesi. Değişken Sepsis n=50 (% 64.9) Sepsis dışı n=27(%35.1) p PRISM 24.6±1.9 15.6±0.8 0.038* PELOD 21.9±2.4 14.6±1.5 0.002* Selenium (µg/L) 58.2±7 81.0±4.4 0.003* Vitamin E (mg/L) 9.1±0.3 10.5±0.3 0.044* GPx (U/L) 72.5±4.6 97.3±5.4 0.007* Mortalite 20 (%40) 5 (%18.5) _____0.001** Değişkenler Ort±SS: ortalama±standart sapma veya n (%) değer olarak tanımlanmıştır. * : Independent Samples T-test, **?2: ki-kare testi. Türkiye Çocuk Hast Derg/Turkish J Pediatr Dis / 2017; 4: 254-258 258 Akyıldız BN ve ark.
19. Warren BL, Eid A, Singer P, Pillay SS, Carl P, Novak I, et al. Caring for the critically ill patient. High-dose antithrombin III in severe sepsis. A randomized controlled trial. JAMA 2001;286:1869-78.
20. Okamoto K, Wada H, Hatada T, Uchiyama T, Kawasugi K, Mayumi T, et al. Frequency and hemostatic abnormalities in pre-DIC patients. Thromb Res 2010;126:74-8.
21. Nguyen HB, Rivers EP, Abrahamian FM, Moran GJ, Abraham E, Trzeciak S, et al. Severe sepsis and septic shock: Review of the literature and emergency department management guidelines. Ann Emerg Med 2006;48:28-54.
22. Goode HF, Webster NR. Free radicals and antioxidants in sepsis. Crit Care Med 1993;21:1770-6.
23. von Dessauer B, Bongain J, Molina V, Quilodrán J, Castillo R, Ramón Rodrigo R. Oxidative stress as a novel target in pediatric sepsis management. J Crit Care 2011;26:103.e1-103.e7.
24. Goode HF, Cowley HC, Walker BE, Howdle PD, Webster NR. Decreased antioxidant status and increased lipid peroxidation in patients with septic shock and secondary organ dysfunction. Crit Care Med 1995;23:646-51.
25. Yoshikawa T, Murakami M, Kondo M. Endotoxin-induced disseminated intravascular coagulation in vitamin E deficient rats. Toxicol Appl Pharmacol 1984;74:173-78.
26. Angstwurm MW, Engelmann L, Zimmermann T, Lehmann C, Spes CH, Abel P, et al. Selenium in intensive care: Results of a prospective randomized, placebo-controlled, multiple-center study in patients with severe systemic inflammatory response syndrome, sepsis, and septic shock. Crit Care Med 2007;35:118-26.
27. Forceville X, Laviolle B, Annane D, Vitoux D, Bleichner G, Korach JM, et al. Effects of high doses of selenium, as sodium selenite, in septic shock: A placebo-controlled, randomized, double-blind, phase II study. Crit Care Med 2007;11:R73.
10. Weber SU, Lehmann LE, Schewe JC, Thiele JT, Schröder S, Book M, Hoeft A et al. Low serum ?-tocopherol ans selenium are associated with accelerated apoptosis in severe sepsis. Biofactors 2008;33:107-19.
11. Parker RI, Nichols DG. Coagulation issues in PICU. In: Nichols DG, Shaffner DH (eds). Roger's Textbook of Pediatric Intensive Care. Philadelphia: Wolters Kluwer; 2016:1946-68.
12. Yoshikawa T, Furukawa Y, Murakami M, Watanabe K, Kondo M. Effect of vitamin E on endotoxin-induced disseminated intravascular coagulation in rats. Thromb Haemost 1982;48:235-237.
13. Salvemini D, Cuzzocrea S. Oxidative stress in septic shock and disseminated intravascular coagulation. Free Radic Biol Med 2002;33:1173-85.
14. Weiss SL, Han YY, Shanley TP. Multipl organ dysfunction score. In: Nichols DG, Schaffner DH (eds). Roger's Textbook of Pediatric Intensive Care. 5th ed. Philadelphia: Lippincott Williams&Wilkins; 2016:286-302.
15. Soundar EP, Jariwala P, Nguyen TC, Eldin KW, Teruya J. Evaluation of the International Society on Thrombosis and Haemostasis and institutional diagnostic criteria of disseminated intravascular coagulation in pediatric patients. Am J Clin Pathol 2013;139:812- 6.
16. Goldstein B, Giroir B, Randolph A. International consensus conference on pediatric sepsis. Pediatr Crit Care Med 2005;6:2-8.
17. Safaralizadeh R, Kardar GA, Pourpak Z, Moin M, Zare A, Teimourian S. Serum concentration of selenium in healthy individuals living in Tehran. Nutr J 2005;32:1-4.
18. El-Melegy NY, Mohamed NA, Sayed MM. Oxidative modification of low-density lipoprotein in relation to dyslipidemia and oxidant status in children with steroid sensitive nephrotic syndrome. Pediatr Res 2008;63:404-9.

APA	AKYILDIZ B, Karakukcu M, Kendirci M, Muhtaroğlu S, AYDIN S, Yılmaz İ, ozsoylu s (2017). Dissemine İntravasküler Koagülasyonlu Hastalarda Vitamin E, Selenyum ve Glutatyon Peroksidaz Aktivitesinin Değerlendirilmesi. , 254 - 258.
Chicago	AKYILDIZ Başak Nur,Karakukcu Musa,Kendirci Mustafa,Muhtaroğlu Sabahattin,AYDIN Semiha,Yılmaz İbrahim,ozsoylu serkan Dissemine İntravasküler Koagülasyonlu Hastalarda Vitamin E, Selenyum ve Glutatyon Peroksidaz Aktivitesinin Değerlendirilmesi. (2017): 254 - 258.
MLA	AKYILDIZ Başak Nur,Karakukcu Musa,Kendirci Mustafa,Muhtaroğlu Sabahattin,AYDIN Semiha,Yılmaz İbrahim,ozsoylu serkan Dissemine İntravasküler Koagülasyonlu Hastalarda Vitamin E, Selenyum ve Glutatyon Peroksidaz Aktivitesinin Değerlendirilmesi. , 2017, ss.254 - 258.
AMA	AKYILDIZ B,Karakukcu M,Kendirci M,Muhtaroğlu S,AYDIN S,Yılmaz İ,ozsoylu s Dissemine İntravasküler Koagülasyonlu Hastalarda Vitamin E, Selenyum ve Glutatyon Peroksidaz Aktivitesinin Değerlendirilmesi. . 2017; 254 - 258.
Vancouver	AKYILDIZ B,Karakukcu M,Kendirci M,Muhtaroğlu S,AYDIN S,Yılmaz İ,ozsoylu s Dissemine İntravasküler Koagülasyonlu Hastalarda Vitamin E, Selenyum ve Glutatyon Peroksidaz Aktivitesinin Değerlendirilmesi. . 2017; 254 - 258.
IEEE	AKYILDIZ B,Karakukcu M,Kendirci M,Muhtaroğlu S,AYDIN S,Yılmaz İ,ozsoylu s "Dissemine İntravasküler Koagülasyonlu Hastalarda Vitamin E, Selenyum ve Glutatyon Peroksidaz Aktivitesinin Değerlendirilmesi." , ss.254 - 258, 2017.
ISNAD	AKYILDIZ, Başak Nur vd. "Dissemine İntravasküler Koagülasyonlu Hastalarda Vitamin E, Selenyum ve Glutatyon Peroksidaz Aktivitesinin Değerlendirilmesi". (2017), 254-258.

APA	AKYILDIZ B, Karakukcu M, Kendirci M, Muhtaroğlu S, AYDIN S, Yılmaz İ, ozsoylu s (2017). Dissemine İntravasküler Koagülasyonlu Hastalarda Vitamin E, Selenyum ve Glutatyon Peroksidaz Aktivitesinin Değerlendirilmesi. Türkiye Çocuk Hastalıkları Dergisi, 11(4), 254 - 258.
Chicago	AKYILDIZ Başak Nur,Karakukcu Musa,Kendirci Mustafa,Muhtaroğlu Sabahattin,AYDIN Semiha,Yılmaz İbrahim,ozsoylu serkan Dissemine İntravasküler Koagülasyonlu Hastalarda Vitamin E, Selenyum ve Glutatyon Peroksidaz Aktivitesinin Değerlendirilmesi. Türkiye Çocuk Hastalıkları Dergisi 11, no.4 (2017): 254 - 258.
MLA	AKYILDIZ Başak Nur,Karakukcu Musa,Kendirci Mustafa,Muhtaroğlu Sabahattin,AYDIN Semiha,Yılmaz İbrahim,ozsoylu serkan Dissemine İntravasküler Koagülasyonlu Hastalarda Vitamin E, Selenyum ve Glutatyon Peroksidaz Aktivitesinin Değerlendirilmesi. Türkiye Çocuk Hastalıkları Dergisi, vol.11, no.4, 2017, ss.254 - 258.
AMA	AKYILDIZ B,Karakukcu M,Kendirci M,Muhtaroğlu S,AYDIN S,Yılmaz İ,ozsoylu s Dissemine İntravasküler Koagülasyonlu Hastalarda Vitamin E, Selenyum ve Glutatyon Peroksidaz Aktivitesinin Değerlendirilmesi. Türkiye Çocuk Hastalıkları Dergisi. 2017; 11(4): 254 - 258.
Vancouver	AKYILDIZ B,Karakukcu M,Kendirci M,Muhtaroğlu S,AYDIN S,Yılmaz İ,ozsoylu s Dissemine İntravasküler Koagülasyonlu Hastalarda Vitamin E, Selenyum ve Glutatyon Peroksidaz Aktivitesinin Değerlendirilmesi. Türkiye Çocuk Hastalıkları Dergisi. 2017; 11(4): 254 - 258.
IEEE	AKYILDIZ B,Karakukcu M,Kendirci M,Muhtaroğlu S,AYDIN S,Yılmaz İ,ozsoylu s "Dissemine İntravasküler Koagülasyonlu Hastalarda Vitamin E, Selenyum ve Glutatyon Peroksidaz Aktivitesinin Değerlendirilmesi." Türkiye Çocuk Hastalıkları Dergisi, 11, ss.254 - 258, 2017.
ISNAD	AKYILDIZ, Başak Nur vd. "Dissemine İntravasküler Koagülasyonlu Hastalarda Vitamin E, Selenyum ve Glutatyon Peroksidaz Aktivitesinin Değerlendirilmesi". Türkiye Çocuk Hastalıkları Dergisi 11/4 (2017), 254-258.