Mizah Tarzları ile Kişilik Özellikleri, Kişilerarası İlişki Tarzları ve Psikolojik Sağlık Arasındaki İlişkiler

Durak Batıgün, Ayşegül; AKDUR, Serel

Mizah Tarzları ile Kişilik Özellikleri, Kişilerarası İlişki Tarzları ve Psikolojik Sağlık Arasındaki İlişkiler

Serel AKDUR, (Ankara Üniversitesi)

Ayşegül Durak BATIGÜN (Ankara Üniversitesi)

Türk Psikoloji Yazıları

60 0

Yıl: 2017 Cilt: 20 Sayı: 39 Sayfa Aralığı: 1 - 13 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Mizah Tarzları ile Kişilik Özellikleri, Kişilerarası İlişki Tarzları ve Psikolojik Sağlık Arasındaki İlişkiler

Öz:

Bu çalışmanın temel amacı, mizah tarzları ile kişilik özellikleri, kişilerarası ilişki tarzları ve psikolojik sağlık arasındaki ilişkileri belirlemektir. Ayrıca sözkonusu bu değişkenler üzerinde, cinsiyet ve sosyoekonomik düzey (SED) gibi demografik değişkenlerin etkisini araştırmak da çalışmanın diğer bir amacıdır. Ankara'daki çeşitli devlet üniversitelerinde okumakta olan 18-26 yaş arası 427 üniversite öğrencisi örneklem grubunu oluşturmuştur. Veri toplama aracı olarak Mizah Tarzları Ölçeği, Beş Faktör Kişilik Envanteri, Kişilerarası İlişki Tarzı Ölçeği ve Kısa Semptom Envanteri kullanılmıştır. Yapılan istatistik analizler sonucunda değişkenler arasında beklenen yönde ve anlamlı ilişkilerin bulunduğu; nevrotiklik ve özdenetim kişilik özellikleri, kendini yıkıcı, saldırgan, katılımcı mizah tarzları ve ketleyici kişilerarası ilişki tarzının psikolojik belirtileri yordadığı saptanmıştır. Ayrıca cinsiyet ve SED değişkenlerinin diğer bazı bağımlı değişkenler üzerinde de temel etkileri olduğu bulunmuştur. Bu araştırma, özellikle kişilerarası iletişim problemleri ile başvuran ve psikolojik belirtilere de sahip olan bireylere sunulan hizmet sırasında, kişilik özelliklerinin yanı sıra kullandıkları mizah tarzlarına ilişkin farkındalık kazandırma ve yapıcı mizah becerilerini kullanabilmelerini sağlama şeklinde yapılacak olan müdahaleler için önemlidir

Anahtar Kelime:

Konular: Psikoloji Davranış Bilimleri

Öz:

The aim of the present study is to investigate the relationships between humor styles, personality styles, interpersonal relationship style and psychological health. Understanding the impact of gender and socioeconomic status on these variables is another goal of this study. The study sample is composed of 427 college students whose ages are 18-26. Humor Styles Questionnaire (HSQ), Big Five Inventory (BFI), Interpersonal Relationship Styles Inventory (IRSI), Brief Symptom Inventory (BSI) was used in the data collection phase. The result of the study have shown that all basic variables were related to each other. Neuroticism and conscientiousness personality style, self-defeating humor, affilliative humor, agressive humor and negative interpersonal style are the predictors of psychological symptoms. Gender and socioeconomic status has main effect on dependent variables. This research can be an important study especially for clients who have psychological sypmtoms and apply with interpersonal communication problems. While working with these clients, helping them understand the humor they used and gain awarness about using constructive humor styles can be important in intervention

Anahtar Kelime:

Konular: Psikoloji Davranış Bilimleri

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

Abel, M. H. (2002). Humor, stress and coping strategies. Humor: International Journal of Humor Research, 15 (4), 365-381.
Anderson, K. W. ve Mc Lean, P. D. (1997). Conscientiousnessin depression: Tendencies, predictive utility, and longitudinal stability. Cognitive Therapy and Research, 21 (2), 223-238.
Bagby, R. M., Costa, P. T., McCrae, R. R., Livesley, W. J., Kennedy, S. H., Levitan, R. D. ve diğer. (1999). Replicating the five factor model of personality in a psychiatric sample. Personality and Individual Differences, 27 (6), 1135-1139.
Batıgün A. D., Şahin, N. H. ve Demirel E. K. (2011). Bedensel hastalıkları olan bireylerde stres, kendilik algısı, kişilerarası tarz ve öfke ilişkisi. Türk Psikiyatri Dergisi, 22 (4), 45-54.
Bayramkaya, E. (2009). Sosyal fobi belirtileri, yetişkin bağlanma boyutları ve kişilerarası ilişki biçimleri arasındaki ilişkiler. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Benet-Martinez, V. ve John, O. P. (1998). Los cinco grandes across cultures and ethnic groups: Multitrait multimethod analyses of the big five in Spanish and English. Journal of Personality and Social Psychology, 75 (3), 729-750.
Bilge, F. ve Saltuk, S. (2007). Humor styles, subjective well-being, trait anger and anxiety among university students in Turkey. World Applied Sciences Journal, 2 (5), 464-469.
Cann, A., Norman, M. A., Welbourne, J. L. ve Calhoun, L. G. (2008). Attachment styles, conflict styles and humor styles: Interrelationships and associations with relationship satisfaction. European Journal of Personality, 22 (2), 131-146.
Cheung, C. K. ve Yue, X. D. (2013). Humor styles, optimism and their relationships with distress among undergraduates in Chinese cities. Humor: International Journal of Humor Research, 26 (2), 351- 370.
Cheung, C. P. P. (2011). Sense of humor and use of humor: Implication of humor and well-being in Hong Kong. Yayınlanmamış lisans tezi, City University of Hong Kong.
Demirkol, M. (2013) İntihar olasılığı: Kişilik özellikleri, kontrol odağı ve ölüm algısı açısından bir değerlendirme. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Derogatis, L.R. (1992). The Brief Symptom Inventory-BSI administration, scoring and procedures manual-II. USA: Clinical Pscyhometric Research Inc.
Digman, J. M. (1990). Personality Structure: Emergence of the five-factor model. Annual Review Psychology, 41, 417-440.
Düşünceli, B. (2011). The effect of humor styles on psychopathology: Examination with structural equation model. International Journal of Academic Research, 3 (5), 224-231.
Dyck, K. T. H. ve Holtzman, S. (2013). Understanding humor styles and well-being: The importance of social relationships and gender. Personality and Individual Differences, 55 (1), 53-48.
Erickson, S. J. ve Feldstein, S. W. (2007). Adolescent humor and its relationship to coping, defense strategies, psychological distress, and well-being. Child Psychiatry and Human Development, 37 (3), 255- 271.
Farmer, A., Redman, K., Harris, T., Mahmood, A., Sadler, S., Pickering, A. ve diğer. (2002). Neuroticism, extraversion, life events and depression. The Cardiff Depression Study. Brisith Journal of Psychiatry, 181 (2), 118-122.
Freud, S. (1905). Jokes and their relation to the unconscious. London: Penguin Books.
Frewen, P. A., Brinker, J., Martin R. A. ve Dozois, D. J. A. (2008). Humor styles and personality-vulnerability to depression. Humor: International Journal of Humor Research, 21 (2), 179-195.
Galloway, G. (2010). Individual differences in personal humor styles: Identification of prominent patterns and their associates. Personality and Individual Differences,48, 563-567.
Göçener, D. (2010). Üniversite öğrencilerinin güvenli bağlanma düzeyleri ile kişilerarası ilişki tarzları arasındaki ilişkiler. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü
Hasta, D. ve Güler, M. E. (2013). Saldırganlık: Kişilerarası ilişki tarzları ve empati açısından bir inceleme. Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 4 (1), 64-104.
Heider F. (1958). The psychology of interpersonal relations. New York: Wiley.
Hugelshofer, D. S., Kwon, P., Reff, R. C. ve Olson, M. L. (2006). Humor’s role in the relation between attributional style and dsyphoria. Europian Journal of Personality, 20 (4), 325-336.
Jovanovic, V. (2011). Do humor styles matter in the personality between personality and subjective well-being? Scandinavian Journal of Psychology, 52 (5), 502-507.
Kazarian S. S. ve Martin, R. A. (2004). Humor styles, personality and well-being among Lebanese university students. European Journal of Personality ,18 (3), 209-219.
Kirsh, G. A. ve Kuiper, N. A. (2003). Positive and negative aspects of sense of humor: Associations with the constructs of individualism and relatedness. Humor: International Journal of Humor Research, 16 (1) , 33-62.
Kuiper, N. A., Grimshaw, M., Leite, C. ve Kirsh, G. (2004). Humor is not always the best medicine: Specific components of sense of humor and psychological well-being. Humor: International Journal of Humor Research, 17 (1/2), 135-168.
Kuiper N. A., Martin R. A. ve Olinger L. J. (1993). Coping humor, stress and cognitive appraisals. Canadian Journal of Behavioural Science, 25 (1), 81-96.
Leary, T. (1957). Interpersonal diagnosis of personality. New York: The Ronald Press Company.
Lehmann, R., Denissen, J. J. A., Allemand, M. ve Penke, L. (2013). Age and gender differences in motivational manifestations of the big five from age 16 to 60. Developmental Psychology, 49 (2), 365-383.
Martin R. A. (2007). The psychology of humor: An integrative approach. San Diego, CA: Elsevier Academic Press.
Martin, R. A., Puhlik-Doris, P., Larsen, G., Gray, J. ve Weir, K. (2003). Individual differences of uses of humor and their relation to psychological well-being: Development of the humor styles questionnaire. Journal of Research in Personality, 37 (1), 48-75.
Martin, R. A., Lustik, J. M., Jeffery, J., Vernon, P. ve Veselka, L. (2012). Relationships between the Dark Triad and humor styles: A replication and extension. Personality and Individual Differences 52, 178-182.
McCrae, R. R. ve Costa P. T. Jr (1987). Validation of the five-factor model of personality across instruments and observers. Journal of Personality and Social Psychology, 52 (1), 81-90.
Nezlek, J. B. ve Derks, P. (2001). Use of humor as a coping mechanism, psychological adjustment and social interaction. Humor: International Journal of Humor, 14 (4), 395-413.
Saroglou, V. ve Scariot, C. (2002). Humor Styles Questionnaire: Personality and educational correlates in Belgian high school and college students. European Journal of Personality, 16 (1), 43-54.
Sevim, B. (2011). Roles of attachment styles on personality traits, and anger on relationship and life satisfaction: Mediator roles of humor, intimacy, and psychological problem. Yayımlanmamış doktora tezi, Orta Doğu Teknik Üniversitesi, Psikoloji Bölümü.
Sümer, N., Lajunen, T. ve Özkan, T. (2005). Big five personality traits as the distal predictors of road accident involvement. In G. Underwood, (Ed.). Traffic and Transport Psychology: Theory and Application (215-227). London: Elsevier.
Şahin, N. H., Batıgün A. D ve Koç, V. (2011). Kişilerarası tarz, kendilik algısı, öfke ve depresyon. Türk Psikiyatri Dergisi, 22 (1), 17-25.
Şahin, N. H., Batıgün A. D. ve Pazvantoğlu, E. A. (2012). Cinsel işlevlerdeki sorunlarda kişilerarası tarz, kendilik algısı ve öfkenin rolü. Türk Psikiyatri Dergisi, 23 (1),18-25.
Şahin, N. H., ve Durak, A. (1994). Kısa Semptom Envanteri: Türk Gençleri için Uyarlanması. Türk Psikoloji Dergisi, 9 (31), 44-56.
Şahin, N. H., Durak, A. ve Yasak, Y. (1994). Interpersonal Style, loneliness and depression. 23rd International Congress of Applied Psychology, July l7-22, Madrid, Spain.
Şahin, N.H., Batıgün, A.D., Uğurtaş, S. (2002). Kısa Semptom Envanteri: Ergenler için kullanımı. Türk Psikiyatri Dergisi, 13 (2), 21-32.
Traş, Z., Arslan, C. ve Taş A. M. (2011). Öğretmen adaylarında mizah tarzları, problem çözme ve benlik saygısının incelenmesi. Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi, 8 (2), 717-732.
Tümkaya, S. (2011). Humor styles and socio-demographic variables as predictors of subjective well-being of Turkish university students. Eğitim ve Bilim, 36 (160), 159- 170.
Vecchione, M., Alessandri, G., Barbaranelli, C. ve Cappara, G. (2012). Gender differences in the Big Five personality development: A longitudinal investigation from late adolescence to emerging adulthood. Personality and Individual Differences, 53 (6), 740-746.
Velting, D. M. (1999). Suicidal ideation and the five-factor model of personality. Personality and Individual Differences, 27 (5), 943-952.
Vernon, P.A., Martin, R.A., Schermer, J.A. ve Mackie, A. (2008). A behavioral genetic investigation of humor styles and their correlations with the Big-5 personality dimensions. Personality and Individual Differences, 44 (5),1116-1125.
Walter, S., Kessler, H., Gruss, S., Bretzke, Z. J., Scheck, A., Ströbel, J. ve diğer. (2011). The influence of neuroticism and psychological symptoms on the assessment of images in three-dimensional emotion space. GMS Psycho-Social- Medicine, 8, 1-10.
Yerlikaya, E. E. (2003). Mizah tarzları ölçeği (Humor styles questionnaire) uyarlama çalışması. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Yue, X. D., Hao, X. ve Goldman, G. L. (2010). Humor styles, dispositional optimism, and mental health among undergraduates in Hong Kong and China. Journal of Psychology in Chinese Societies, 11 (2), 81-96.

APA	AKDUR S, Durak Batıgün A (2017). Mizah Tarzları ile Kişilik Özellikleri, Kişilerarası İlişki Tarzları ve Psikolojik Sağlık Arasındaki İlişkiler. , 1 - 13.
Chicago	AKDUR Serel,Durak Batıgün Ayşegül Mizah Tarzları ile Kişilik Özellikleri, Kişilerarası İlişki Tarzları ve Psikolojik Sağlık Arasındaki İlişkiler. (2017): 1 - 13.
MLA	AKDUR Serel,Durak Batıgün Ayşegül Mizah Tarzları ile Kişilik Özellikleri, Kişilerarası İlişki Tarzları ve Psikolojik Sağlık Arasındaki İlişkiler. , 2017, ss.1 - 13.
AMA	AKDUR S,Durak Batıgün A Mizah Tarzları ile Kişilik Özellikleri, Kişilerarası İlişki Tarzları ve Psikolojik Sağlık Arasındaki İlişkiler. . 2017; 1 - 13.
Vancouver	AKDUR S,Durak Batıgün A Mizah Tarzları ile Kişilik Özellikleri, Kişilerarası İlişki Tarzları ve Psikolojik Sağlık Arasındaki İlişkiler. . 2017; 1 - 13.
IEEE	AKDUR S,Durak Batıgün A "Mizah Tarzları ile Kişilik Özellikleri, Kişilerarası İlişki Tarzları ve Psikolojik Sağlık Arasındaki İlişkiler." , ss.1 - 13, 2017.
ISNAD	AKDUR, Serel - Durak Batıgün, Ayşegül. "Mizah Tarzları ile Kişilik Özellikleri, Kişilerarası İlişki Tarzları ve Psikolojik Sağlık Arasındaki İlişkiler". (2017), 1-13.

APA	AKDUR S, Durak Batıgün A (2017). Mizah Tarzları ile Kişilik Özellikleri, Kişilerarası İlişki Tarzları ve Psikolojik Sağlık Arasındaki İlişkiler. Türk Psikoloji Yazıları, 20(39), 1 - 13.
Chicago	AKDUR Serel,Durak Batıgün Ayşegül Mizah Tarzları ile Kişilik Özellikleri, Kişilerarası İlişki Tarzları ve Psikolojik Sağlık Arasındaki İlişkiler. Türk Psikoloji Yazıları 20, no.39 (2017): 1 - 13.
MLA	AKDUR Serel,Durak Batıgün Ayşegül Mizah Tarzları ile Kişilik Özellikleri, Kişilerarası İlişki Tarzları ve Psikolojik Sağlık Arasındaki İlişkiler. Türk Psikoloji Yazıları, vol.20, no.39, 2017, ss.1 - 13.
AMA	AKDUR S,Durak Batıgün A Mizah Tarzları ile Kişilik Özellikleri, Kişilerarası İlişki Tarzları ve Psikolojik Sağlık Arasındaki İlişkiler. Türk Psikoloji Yazıları. 2017; 20(39): 1 - 13.
Vancouver	AKDUR S,Durak Batıgün A Mizah Tarzları ile Kişilik Özellikleri, Kişilerarası İlişki Tarzları ve Psikolojik Sağlık Arasındaki İlişkiler. Türk Psikoloji Yazıları. 2017; 20(39): 1 - 13.
IEEE	AKDUR S,Durak Batıgün A "Mizah Tarzları ile Kişilik Özellikleri, Kişilerarası İlişki Tarzları ve Psikolojik Sağlık Arasındaki İlişkiler." Türk Psikoloji Yazıları, 20, ss.1 - 13, 2017.
ISNAD	AKDUR, Serel - Durak Batıgün, Ayşegül. "Mizah Tarzları ile Kişilik Özellikleri, Kişilerarası İlişki Tarzları ve Psikolojik Sağlık Arasındaki İlişkiler". Türk Psikoloji Yazıları 20/39 (2017), 1-13.