THE DENTAL PATHOLOGY ANALYSIS OF VAN-KARAGUNDUZ (MEDIEVAL AGE) ADULTS

GÖZLÜK KIRMIZIOĞLU, PINAR

THE DENTAL PATHOLOGY ANALYSIS OF VAN-KARAGUNDUZ (MEDIEVAL AGE) ADULTS

PINAR GÖZLÜK KIRMIZIOĞLU (Department of Anthropology Faculty of Letters Cumhuriyet University Sivas, Turkey)

Cumhuriyet Dental Journal

2 0

Yıl: 2018 Cilt: 21 Sayı: 1 Sayfa Aralığı: 1 - 8 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

THE DENTAL PATHOLOGY ANALYSIS OF VAN-KARAGUNDUZ (MEDIEVAL AGE) ADULTS

Öz:

Amaç: Van-Karagündüz Höyüğü birinci yapı katında yer alan ve Ortaçağ Dönemi ile tarihlendirilen mezarlık alanından çıkarılan diş ve çenelere sahip 188 erişkin bireye ait iskelet kalıntıları; dişlerde ve çenelerde iz bırakan patolojik lezyonları incelemek amacıyla araştırılmıştır. Gereç ve Yöntem: Çalışma materyalimizi 81 kadın (%43,09) ve 107 erkek (%56,91) olmak üzere toplam 188 erişkin bireye ait 2734 daimî diş ve 283 çene oluşturmaktadır. Bulgular: Erişkinlerin daimî dişlerinde, diş aşınması %95,54, diş çürüğü %6,36, hipoplazi %24,91, diştaşı %25,90, apse %1,86, periodontal hastalıklar içinde değerlendirilen alveol kaybı %40,64 ve ölüm öncesi (premortem) diş kaybı %18,73 oranında görülmektedir. Sonuç: Genel olarak tarım ve hayvancılığa dayalı bir yaşam biçimine sahip olduğu düşünülen Karagündüz Ortaçağ toplumunun beslenme rejimini, genellikle iyi öğütülmüş, fakat biraz lifli ve sert besinler oluşturmaktadır

Anahtar Kelime:

Konular: Diş Hekimliği

Van-Karagündüz (Orta Çağ) Erişkin Bireylerinin Dental Patoloji Analizi

Öz:

Objectives: The skeletal remains belonging to 188 individuals with jaws and teeth from the medieval cemetery region of the first structured level of the VanKaragündüz Höyük have been investigated in order to study the pathological lesions. Materials and Methods: The material of this study is consisted of belonging to a total of 188 adult individuals, who composed from 81 women (43.09%) and 107 men (56,91%) (2734 permanent teeth and 283 jaws). Results: In the permanent teeth of adults, tooth wear was 95.54%, dental caries was 6.36%, hypoplasia was 24.91%, dental calculus was 25.90%, abscess was 1.86%, alveolar loss in periodontal diseases was 40.64% and (premortem) tooth loss is seen in proportion as18,73%. Conclusions: The Karagündüz medieval society's nutrition regime, which is generally thought to have a lifestyle based on agriculture and animal husbandry, is generally consisted from well grinded, but somewhat fibrous and hard nutrients

Anahtar Kelime:

Konular: Diş Hekimliği

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Bibliyografik

1. Sevin V., Kavaklı E. Van – Karagündüz Erken Demir Çağı Nekropolü Kurtarma Kazıları 1992-1993. 16. Kazı Sonuçları Toplantısı 1995a; 1: 331-350.
2. Sevin V., Kavaklı E. Bir Erken Demir Çağ Nekropolü: Karagündüz. İstanbul: Arkeoloji ve Sanat Yayınları, 1995b.
3. Sevin V., Kavaklı E., Özfırat A. Karagündüz Höyüğü ve Nekropolü 1995-1996 Yılı Kurtarma Kazıları. 19. Kazı Sonuçları Toplantısı 1998: 1: 571-589.
4. Sevin V., Özfırat A. Van-Karagündüz Kazıları. In: Belli O. (eds). Türkiye Arkeolojisi ve İstanbul Üniversitesi (1932-1999). İstanbul: İstanbul Üniversitesi, 2000: 168-174.
5. Workshop of European Antropologists (WEA). Recommendations for Age and Sex Diagnoses of Skeletons. Journal of Human Evolution 1980; 9 (7): 517-549.
6. Ubelaker, DH. Human Skeletal Remains: Excavation, Analysis, Interpretation. Chicago: Smithsonian Institution, Aldire Publishering Company, 1978.
7. Brothwell D.R. (1981). Digging up Bones, 3. Press, Oxford University Press, London.
8. Olivier G. Practical Anthropology. Springfield, Illionis: Charles C. Thomas Publisher, 1969.
9. White DT. Human Osteology. U.S.A: Academic Press, 1991.
10.Hillson S. Teeth, New York: Cambridge University Press, 1990.
11.Kaur H., Jit I. Age Estimation from Cortical Index of the Human Clavicle in Northwest Indians. American Journal of Physical Anthropology 1990; 83: 297-305.
12.Szilvassy J., Kritscher H. Estimation of Chronological Age in Man Based on the Spongy Structure of Long Bones. Anthrop. Anz. 1990; 48 (3): 289-298.
13.Acsadi GY., Nemeskeri J. History of Human Life Span and Mortality. Budapeşte: Akademia Kiado,1970.
14.Ortner DJ., Putschar WGJ. Identification of Pathological Conditions in Human Skeletal Remains. Washington: Smithsonian Institution Press, 1985.
15.Bouville C., Constanse-Westerman TS., Newell R.R. Les Restes Humains Mesolithiques de L’Abri Cornille, Istres (Bouches-du Rhane). Bull. et. Mem. de la Soc. d’ Anthrop. de Paris 1983; 13: 89-110.
16.Gözlük P. Van-Karagündüz Populasyonunun Dişlerinin ve Çenelerinin Paleopatolojik Açıdan İncelenmesi. Basılmamış Doktora Tezi, Ankara: Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, 2004.
17.Özbek M. Dünden Bugüne İnsan, Ankara: İmge Kitabevi, 2000.
18.Freeth C. Dental Health in British Antiquity. In: Cox M, Mays S (eds). Human Osteology in Archaeology and Forensic Science. London: Greenwich Medical Media Ltd., 2000: 227-237.
19.Goodman AH., Armelagos GJ., Rose JC. Enamel Hypoplasias as Indicators of Stress in Three Prehistoric Populations from Illionis. Human Biology 1980; 52: 515-528.
20.Lukacs JR. Dental Paleopathology: Methods for Reconstructing Dietary Patterns. In: İşcan MY, Kennedy, KAR (eds). Reconstruction of Life from the Skeleton. New York: Alan R. Lıss Inc., 1989: 261-286.
21.Langsjoen O. Diseases of the Dentition. In: Aufderheide AC, Rodriguez-Martin, C (eds). The Cambridge Encyclopedia of Human Paleopathology. New York: Cambridge University Press, 1998: 393-412.
22.Buikstra JE., Ubelaker DH. Standards for Data Collection from Human Skeletal Remains. Research Series, No. 44. Fayetteville: Arkansas Archaeological Survey, 1994.
23.Clarke NG., Carey SE., Srikandi W., Hırsch RS., Leppard PI. Periodontal Disease in Ancient Populations. American Journal of Physical Anthropology 1986; 71: 173-183.
24.Roberts C., Manchester K. The Archaeology of Disease. 2. Basım, New York: Cornell University Press, 1995.
25.Özbek M. Çayönü Tarım Toplumunda Diş Sağlığı. Türk Arkeoloji Dergisi 1997; 31: 181- 216.
26.Eroğlu, S. Sardis Roma-Bizans Toplumlarında Diş Hastalıkları ve Ağız Sağlığı. Basılmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara: Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, 1998.
27.Suata Alpaslan F., Uz B. Kirazlıdere İskelet Topluluğunun Çene Ve Diş Patolojisi Açısından İncelenmesi. Cumhuriyet üniversitesi Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimleri Dergisi, 2017; 41(2): 1-19
28.Atamtürk Duyar D., Duyar, İ. Tlos İskeletlerinin Antropolojik Analizi. Arkeometri Sonuçları Toplantısı 2011; 27: 331-346.
29.Gözlük P., Durgunlu Ö., Özdemir S., Taşlıalan M., Sevim A. Symrna Agorası İskeletlerinin Paleoantropolojik Analizi. Arkeometri Sonuçları Toplantısı 2005; 21: 125-140.
30.Erdal Y.S. İznik Geç Bizans Dönemi İnsanlarının Çene ve Dişlerinin Antropolojik Açıdan İncelenmesi. Basılmamış Doktora Tezi, Ankara: Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, 1996.
31.Erdal Y.S. Büyük Saray-Eski Cezaevi-Eski Cezaevi Çevresi Kazılarında Gün Işığına Çıkarılan İnsan Kalıntılarının Antropolojik Analizi. Arkeometri Sonuçları Toplantısı 2003; 18: 15-30.
32.Gözlük P., Yiğit A., Erkman AC. Van Kalesi/Eski Van Şehri İnsanlarındaki Sağlık Sorunları. Arkeometri Sonuçları Toplantısı 2004; 19: 51-62.
33.Yaşar ZF. Adli Dental Antropoloji: (Dental Antropoloji Açısından Minnetpınarı ve Güllüdere Toplumlarının Dişlerinin Karşılaştırmalı Analizi. Basılmamış Doktora Tezi, Ankara: Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, 2007.
34.Gözlük Kırmızıoğlu P., Yaşar ZF., Yiğit A., Suata Alpaslan F., Sevim Erol A., Kesikçiler B. Trabzon Kızlar Manastırı İskeletlerinde Ağız ve Diş Sağlığı. Arkeometri Sonuçları Toplantısı 2010; 25: 127-150.
35.Erdal YS. Tasmasor Yakınçağ Nekropolü ve İskeletlerinin Antropolojik Açıdan Değerlendirilmesi. In: Şenyurt SY (eds). Tasmasor. Ankara: Bilgin Kültür Sanat Yayınları, 2011: 259-326.
36.Torun N., Gözlük Kırmızıoğlu P. Tokat (Niksar) İskeletlerinde Diş ve Çene Patolojileri. CÜ Sosyal Bilimler Dergisi 2015; 39 (2): 47-70.
37.Çırak A., Çırak MT., Erkman AC. Kelenderis Halkının Diş ve Çene Paleopatolojileri. OLBA 2013; 21:1-25.
38.Bıçak S. ve Suata Alpaslan F. Zeytinli Ada İskelet Topluluğunun Diş ve Çene Patolojisi Açısından İncelenmesi. Cumhuriyet üniversitesi Fen Fakültesi Fen Bilimleri Dergisi, 2015; 36(5): 32-46.
39.Güleç E. Panaztepe İskeletlerinin Paleoantropolojik ve Paleopatolojik İncelemesi. Türk Arkeoloji Dergisi 1989; 28: 73-95.

APA	GÖZLÜK KIRMIZIOĞLU P (2018). THE DENTAL PATHOLOGY ANALYSIS OF VAN-KARAGUNDUZ (MEDIEVAL AGE) ADULTS. , 1 - 8.
Chicago	GÖZLÜK KIRMIZIOĞLU PINAR THE DENTAL PATHOLOGY ANALYSIS OF VAN-KARAGUNDUZ (MEDIEVAL AGE) ADULTS. (2018): 1 - 8.
MLA	GÖZLÜK KIRMIZIOĞLU PINAR THE DENTAL PATHOLOGY ANALYSIS OF VAN-KARAGUNDUZ (MEDIEVAL AGE) ADULTS. , 2018, ss.1 - 8.
AMA	GÖZLÜK KIRMIZIOĞLU P THE DENTAL PATHOLOGY ANALYSIS OF VAN-KARAGUNDUZ (MEDIEVAL AGE) ADULTS. . 2018; 1 - 8.
Vancouver	GÖZLÜK KIRMIZIOĞLU P THE DENTAL PATHOLOGY ANALYSIS OF VAN-KARAGUNDUZ (MEDIEVAL AGE) ADULTS. . 2018; 1 - 8.
IEEE	GÖZLÜK KIRMIZIOĞLU P "THE DENTAL PATHOLOGY ANALYSIS OF VAN-KARAGUNDUZ (MEDIEVAL AGE) ADULTS." , ss.1 - 8, 2018.
ISNAD	GÖZLÜK KIRMIZIOĞLU, PINAR. "THE DENTAL PATHOLOGY ANALYSIS OF VAN-KARAGUNDUZ (MEDIEVAL AGE) ADULTS". (2018), 1-8.

APA	GÖZLÜK KIRMIZIOĞLU P (2018). THE DENTAL PATHOLOGY ANALYSIS OF VAN-KARAGUNDUZ (MEDIEVAL AGE) ADULTS. Cumhuriyet Dental Journal , 21(1), 1 - 8.
Chicago	GÖZLÜK KIRMIZIOĞLU PINAR THE DENTAL PATHOLOGY ANALYSIS OF VAN-KARAGUNDUZ (MEDIEVAL AGE) ADULTS. Cumhuriyet Dental Journal 21, no.1 (2018): 1 - 8.
MLA	GÖZLÜK KIRMIZIOĞLU PINAR THE DENTAL PATHOLOGY ANALYSIS OF VAN-KARAGUNDUZ (MEDIEVAL AGE) ADULTS. Cumhuriyet Dental Journal , vol.21, no.1, 2018, ss.1 - 8.
AMA	GÖZLÜK KIRMIZIOĞLU P THE DENTAL PATHOLOGY ANALYSIS OF VAN-KARAGUNDUZ (MEDIEVAL AGE) ADULTS. Cumhuriyet Dental Journal . 2018; 21(1): 1 - 8.
Vancouver	GÖZLÜK KIRMIZIOĞLU P THE DENTAL PATHOLOGY ANALYSIS OF VAN-KARAGUNDUZ (MEDIEVAL AGE) ADULTS. Cumhuriyet Dental Journal . 2018; 21(1): 1 - 8.
IEEE	GÖZLÜK KIRMIZIOĞLU P "THE DENTAL PATHOLOGY ANALYSIS OF VAN-KARAGUNDUZ (MEDIEVAL AGE) ADULTS." Cumhuriyet Dental Journal , 21, ss.1 - 8, 2018.
ISNAD	GÖZLÜK KIRMIZIOĞLU, PINAR. "THE DENTAL PATHOLOGY ANALYSIS OF VAN-KARAGUNDUZ (MEDIEVAL AGE) ADULTS". Cumhuriyet Dental Journal 21/1 (2018), 1-8.