TY - JOUR TI - AYDINLANMACI ÖZNE-BİREY PROJESİNE DAİR (TÜKETİMSEL AÇIDAN) BİR DEĞERLENDİRME AB - Rasyonel özne, Aydınlanma düşünürlerinin ilgi merkezi olmakla birlikte, daha önceleri tartışılmayan bir konu olduğu anlamına gelmemektedir. Önceki tartışmalardan ayrışan yönü; yoğunluğu, yaygınlığı ve gelişimsel koşulların uygunluğu olmuştur. Aydınlanma sonrası öngörülen ideal insan tipi -belirli uslamlama kurallarına uymak koşuluyla- kendi yararına gereksinim duyduğu şeyleri doğru bir şekilde başarma yolunda yeterli niteliklere sahip rasyonel bir varlıktır. Ancak çok geçmeden deneyimlenen uygulamalar, rasyonel özneye dönük projeksiyonun başarısızlığına sahne olmuştur. Çalışmada bu tezin geçerlilik sorunu tüketim kültürü bağlamında değerlendirilmiştir. Üretim ve tüketim toplumlarının ikisi de evrensel nitelikli bütüncül bir rasyonel varlığı reddetmektedir. Tüketim toplumu, tüketim ürünleri ile alışveriş merkezleri, reklamlar ve eğlence parkları gibi tüketim araçlarının etkisiyle, dürtüsel davranış kalıpları olan bir çoğunluk ortaya çıkarmıştır. Bu anlamda, tüketim kültürünün manipülatif tüketimsel yapıları ve kodları son derece önem arz etmektedir. Çalışmada tasarımlanan evrensel rasyonel özne-birey tezinin başarısız olduğu kuramsal yaklaşımlar ışığında ortaya konurken, tüketim kültürünün, özellikle, bireylerin duygu, düşünce ve davranışları üzerinde önemli bir etkisinin olduğu tartışılmıştır ki bu durum Aydınlanma projesinin başarısızlığı argümanını desteklemektedir. Birey, tarihsel ve toplumsal koşullara dışsal değildir AU - TUNÇ, MUHARREM PY - 2017 JO - e-Şarkıyat İlmi Araştırmalar Dergisi VL - 9 IS - 2 SN - 1308-9633 SP - 532 EP - 544 DB - TRDizin UR - http://search/yayin/detay/276165 ER -