ERGENLERİN BEŞ FAKTÖR KİŞİLİK ÖZELLİĞİ İLE BİLİŞSEL ESNEKLİK İLİŞKİSİ

Mehmet BİLGİN (Doç.Dr., Çukurova Üniversitesi Eğitim Fakültesi Psikolojik Danışma ve Rehberlik Abd)
Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi (elektronik)
7 6
Yıl: 2017 Cilt: 16 Sayı: 62 Sayfa Aralığı: 945 - 954 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

ERGENLERİN BEŞ FAKTÖR KİŞİLİK ÖZELLİĞİ İLE BİLİŞSEL ESNEKLİK İLİŞKİSİ

Öz:
Bu araştırmanın amacı, cinsiyet açısından ergenin bilişsel esnekliği ve kişilik özellikleri arasındaki ilişkinin incelenmesidir. Araştırmaya 441 ergen katılmıştır. Araştırmada Beş Faktör Kişilik Envanteri ve Bilişsel Esneklik Ölçeği kullanılmıştır. Ergenlerin bilişsel esneklik düzeyleri arttıkça daha dışa dönük oldukları, öz-denetim becerilerinin arttığı ve gelişime daha açık hale geldikleri görülmüştür. Buna karşın bilişsel esneklik düzeyi düştükçe ergen daha çok duygusal tutarsız (nevrotik) hale gelmektedir. Cinsiyet ve bilişsel esneklik birlikte ele alındığında, en düşük bilişsel esneklik puan ortalamasına sahip kızların erkeklere göre daha fazla duygusal tutarsızlık gösterdikleri belirlenmiştir
Anahtar Kelime:

RELATIONS TO FIVE FACTOR PERSONALITY MODEL WITH COGNITIVE FLEXIBILITY IN ADOLESCENTS

Öz:
The purpose of this research, to investigate the relationship between the adolescent cognitive flexibility and personality traits according to gender. 441 adolescents participated The study . Five Factor Personality Inventory Scale and cognitive flexibility. were used in the research. Adolescents with increased levels of cognitive flexibility were more extroverted, more self-controlled and were much more open for improvement. In contrast, the lower the level of cognitive flexibility in adolescents the higher the emotional neutrality. When Gender and cognitive flexibility are paired with the results show that girls with lower cognitive flexibility showed higher emotinal neutrality scores then young men
Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • Altunkol, F. (2011). Üniversite öğrencilerinin bilişsel esneklik algılanan stres düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. Yüksek lisans tezi, Çukurova Üniversitesi, Sosyal Bilimleri Enstitüsü, Adana.
  • Bandura, A. (1986). Social Foundations of Thougth and Action: A Social Cognitive Theory. Englewood Cliffs, New Jersey: Prentice-Hall Inc. 415-416.
  • Beck, A.T. (1976). Cognitive therapy and the emotional disorders. New York: International Universities Pres.
  • Benet-Martinez, V. B., ve John, O. P. (1998). Los cinco grandes across cultures and ethnic groups: Multitrait multimethod analyses of the big five in spanish and english. Journal of Personality and Social Pyschology. 75 (3), 729-750.
  • Bilgin. M. (2009a). Developing a cognitive flexibility scale: Validitity and reliability studies.
  • Bilgin, M. (2009b). Bilişsel esnekliği yordayan değişkenler. Çukurova Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 3 (36), 142-157.
  • Blau, S., ve Fuller, J. R. (2006). Rational-emotive disputing and the Five-factor model:Personality dimensions of the Ellis emotional efficiency inventory. Journal of Rational-Emotive and
  • Cognitive Behavior Therapy, 24 (2), 87-100. Büyüköztürk, Ş., Çakmak, K, E., Akgün, E, Ö., Demirel, F., ve Karadeniz, Ş. (2008). Bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Pegem Akademi.
  • Canas, J.J., Quesada, F.J., Antoli, A., ve Fajardo, I. (2003). Conitive flexibility and adaptability to environmental changes in dynamic complex problem-solving tasks. Ergonomics, 46, (5), 482-501.
  • Caprara, G., Vecchione, M., Barbaranelli, C., ve Alessandri, G. (2013). Emotional stability and affective self-regulatory efficacy beliefs: Proofs of integration between trait theory and social cognitive theory. European Journal of Personality. 27, 145-154.
  • Cormier, S., ve Cormier, B. (1997). Interviewing Strategies for Helpers. Pasific Grove (California): Brooks/Cole Publishing Company.
  • Costa, P.T., McCrae, R.R. ve Dye, D.A. (1991). Facet scales for agreebleness and conscientiousness; arevision of the neo personality inventory. Personal and Indıvıdual Differences, (12), 9, 887-898.
  • Davies, M.F. (2006). Irrational beliefs and unconditional self-acceptance. I. Correlational evidence linking two key features of REBT. Journal Of Rational-Emotive and Cognitive-Behavior Therapy. 24 (2), 113-124.
  • Dreisbach, G., ve Goschke, T. (2004). How positive affect modulates cognitive control:Reduced perseveration at the cost of increased distractibility. Journal of Experimental Pyschology: Learning, Memory, and Cognition. 30, (2), 343-353.
  • Diril, A. (2011). Lise öğrencilerinin bilişsel esneklik düzeylerinin sosyo-demografik değişkenler ve öfke düzeyi ile öfke ifade tarzları arasındaki ilişki açısından incelenmesi. Yüksek lisans tezi, Çukurova Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Adana.
  • John, O. P., Donahue, E. M., ve Kentle, R. L. (1991). The Big Five Inventory-Versions 4a and 54. Berkley, CA: University of California. Berkley, Institute of Personality and Social Research.
  • John, O. P., Naumann, L. P., ve Soto, C. J. (2008). Paradigm shift to the integrative Big-Five trait taxonomy: History, measurement, and conceptual issues. In O. P. John, R. W. Robins, & L. A. Pervin (Eds.), Handbook of personality: Theory and research (pp.114–158). New York, NY: Guilford Press.
  • Karasar, N. (1986). Bilimsel Araştırma Yöntemi. Ankara: Bilgi Yayınları. Martin, M. M., ve Rubin, R. B. (1995). A new measure of cognitive flexibility. Psychological Reports, 76, 623-626.
  • Martin, M. M., ve Anderson, C.M. (1996). Communication traits: A cross-generational 2017, 16, 62 (945-954) http://dergipark.gov.tr/esosder 954 investigation. Communication Research Reports, 13, 58-67.
  • Martin, M. M., ve Anderson, C. M. (1998). The cognitive Flexibility Scale: Three validity studies. Communication Reports, 11, 1-9.
  • Martin, M.M., Anderson, C. M., ve Thweatt, K. S. (1998). Aggressive communication traits and their relationship with the cognitive flexibility scale and the communication flexibility scale. Journal of Social Behavior and Personality, 13, 3, 34-45.
  • Martin, M.M., Cayanus, J.L., Cutcheon, L.E., ve Maltby, J. (2003). Celebrity worship and cognitive flexibility. North American Journal of Pyschology. 5,(1), 75-81.
  • McCrae, R.R., ve Costa, P. T., (1987). Validation of the five-factor model of personality across instruments and observers. Journal of Personality and social Psychology, 52 (1), 81- 90.
  • McCrae, R. R., ve Costa, P. T. (2008). The five-factor theory of personality. In O. P. John, R. W. Robins, & L. A. Pervin (Eds.), Handbook of personality: Theory and research (3rd ed., pp. 159–181). New York: Guilford.
  • Muris, P. (2006). Maladaptive schemas in non-clinical adolescents: Relations to percieved parental rearing behaviors. Big Five personality factors, and pyschopathological symptoms. Clinical Pyschology and Pyschotherapy, 13, 405-413. Öz, S. (2012). Ergenlerin cinsiyet, sosyo-ekonomik ve öğrenim kademesi düzeylerine göre bilişsel esneklik, uyum ve kaygı puanları arasındaki ilişkinin incelenmesi. Yüksek lisans tezi, Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Adana
  • Rubin, R.B., ve Martin, M.M. (1994). The interpersonal communication competence scale. Communication Research Reports, 11, 33-44.
  • Sava, F. A.(2009). Maladaptive schemas, irrational beliefs, and their relationship with the five-factor personality model. Journal of Cognitive and Behavioral Pyschotherapies. 9 (2), september, 135-147. Schmitt, D. P., Allik, J., McCrae, R. R. ve Benet-Martinez, V. (2007). The geographic distribution of big five personality traits: Patterns and profiles of human self-description across 56 nations. Journal of Cross-Cultural Psychology, 38 (2), 173-212.
  • Somer, O., Korkmaz, M., ve Tatar, A. (2011). Kuramdan Uygulamaya Beş Faktör Kişilik Modeli ve Beş Faktör Kişilik Envanteri. İzmir: Ege Üniversitesi Yayınları.
  • Sümer, N., Lajunen, T. ve Özkan, T. (2005). Big five personality traits as the distal predictors of road accident involvement. G. Underwood, (Ed.), Traffic and transport psychology. Elsevier Ltd. 215-217.
  • Tatar, A., Bildik, T., Saltukoğlu, G., ve Dinçel, M. G. (2014). Klinik olmayan örneklemden beş faktör kişilik envanteri belirti tarama amaçlı kullanılabilir mi?: Ön çalışma. FSM İlmi Araştırmalar İnsan ve Toplum Bilimleri Dergisi. 4 (güz), 181-199.
APA bilgin m (2017). ERGENLERİN BEŞ FAKTÖR KİŞİLİK ÖZELLİĞİ İLE BİLİŞSEL ESNEKLİK İLİŞKİSİ. , 945 - 954.
Chicago bilgin mehmet ERGENLERİN BEŞ FAKTÖR KİŞİLİK ÖZELLİĞİ İLE BİLİŞSEL ESNEKLİK İLİŞKİSİ. (2017): 945 - 954.
MLA bilgin mehmet ERGENLERİN BEŞ FAKTÖR KİŞİLİK ÖZELLİĞİ İLE BİLİŞSEL ESNEKLİK İLİŞKİSİ. , 2017, ss.945 - 954.
AMA bilgin m ERGENLERİN BEŞ FAKTÖR KİŞİLİK ÖZELLİĞİ İLE BİLİŞSEL ESNEKLİK İLİŞKİSİ. . 2017; 945 - 954.
Vancouver bilgin m ERGENLERİN BEŞ FAKTÖR KİŞİLİK ÖZELLİĞİ İLE BİLİŞSEL ESNEKLİK İLİŞKİSİ. . 2017; 945 - 954.
IEEE bilgin m "ERGENLERİN BEŞ FAKTÖR KİŞİLİK ÖZELLİĞİ İLE BİLİŞSEL ESNEKLİK İLİŞKİSİ." , ss.945 - 954, 2017.
ISNAD bilgin, mehmet. "ERGENLERİN BEŞ FAKTÖR KİŞİLİK ÖZELLİĞİ İLE BİLİŞSEL ESNEKLİK İLİŞKİSİ". (2017), 945-954.
APA bilgin m (2017). ERGENLERİN BEŞ FAKTÖR KİŞİLİK ÖZELLİĞİ İLE BİLİŞSEL ESNEKLİK İLİŞKİSİ. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi (elektronik), 16(62), 945 - 954.
Chicago bilgin mehmet ERGENLERİN BEŞ FAKTÖR KİŞİLİK ÖZELLİĞİ İLE BİLİŞSEL ESNEKLİK İLİŞKİSİ. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi (elektronik) 16, no.62 (2017): 945 - 954.
MLA bilgin mehmet ERGENLERİN BEŞ FAKTÖR KİŞİLİK ÖZELLİĞİ İLE BİLİŞSEL ESNEKLİK İLİŞKİSİ. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi (elektronik), vol.16, no.62, 2017, ss.945 - 954.
AMA bilgin m ERGENLERİN BEŞ FAKTÖR KİŞİLİK ÖZELLİĞİ İLE BİLİŞSEL ESNEKLİK İLİŞKİSİ. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi (elektronik). 2017; 16(62): 945 - 954.
Vancouver bilgin m ERGENLERİN BEŞ FAKTÖR KİŞİLİK ÖZELLİĞİ İLE BİLİŞSEL ESNEKLİK İLİŞKİSİ. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi (elektronik). 2017; 16(62): 945 - 954.
IEEE bilgin m "ERGENLERİN BEŞ FAKTÖR KİŞİLİK ÖZELLİĞİ İLE BİLİŞSEL ESNEKLİK İLİŞKİSİ." Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi (elektronik), 16, ss.945 - 954, 2017.
ISNAD bilgin, mehmet. "ERGENLERİN BEŞ FAKTÖR KİŞİLİK ÖZELLİĞİ İLE BİLİŞSEL ESNEKLİK İLİŞKİSİ". Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi (elektronik) 16/62 (2017), 945-954.
Sayfa Oluşturulma Tarihi
26-04-2024 1:45

İLETİŞİM

TÜBİTAK ULAKBİM TR Dizin

Yüzüncüyıl, İşçi Blokları Mahallesi

Muhsin Yazıcıoğlu Caddesi No:51/C

06530 Çankaya / ANKARA +90 (312) 298 92 00

trdizin@tubitak.gov.tr

TÜBİTAK ULAKBİM Ulusal Akademik Ağ ve Bilgi Merkezi Cahit Arf Bilgi Merkezi © Tüm Hakları Saklıdır. Gizlilik Politikası Kullanım Şartları