ELECTRE VE MAKSİMUM KAPSAMA MODELİ YÖNTEMLERİ İLE BİLİM MERKEZLERİNİN OPTİMUM TESİS YERİ SEÇİMİ

Arslan, Hakan Murat

ELECTRE VE MAKSİMUM KAPSAMA MODELİ YÖNTEMLERİ İLE BİLİM MERKEZLERİNİN OPTİMUM TESİS YERİ SEÇİMİ

Hakan Murat ARSLAN (Yrd.Doç.Dr., Düzce Üniversitesi, İşletme Fakültesi,)

Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi (elektronik)

4 1

Yıl: 2018 Cilt: 17 Sayı: 65 Sayfa Aralığı: 337 - 355 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

ELECTRE VE MAKSİMUM KAPSAMA MODELİ YÖNTEMLERİ İLE BİLİM MERKEZLERİNİN OPTİMUM TESİS YERİ SEÇİMİ

Öz:

Bilim merkezlerinin en uygun (optimum) yerleştirilmesi, farklı yaşta ve farklı özellikteki bireyleri bilim ile buluşturarak bilimsel ve teknolojik gelişmeleri toplum için daha anlaşılır hale getirmesi bakımından çok önemlidir. Ayrıca, bu gibi tesislerinin kuruluş maliyetlerinin yüksek olması ve tesisin yapıldıktan sonra yer değiştirmesinin mümkün olmaması da optimum yerleştirmeyi zorunlu kılmaktadır. Eğitim tesislerinin optimum yerleştirilmesinde birbirinden farklı Çok Kriterli Karar Verme (ÇKKV) yöntemleri kullanılmaktadır. Bu çalışmada karar vericilerin belirli kriterler çerçevesinde alternatifleri değerlendirme temeline dayanan Electre yöntemi ve Maksimum kapsama modeli (MKM) kullanılmıştır. Bu çalışmanın amacı, bilim merkezlerinin optimum yerleştirilmesinde ÇKKV yöntemlerinin kullanılabilirliğini göstermektir. Bu amaca yönelik beş aday bilim merkezi yeri belirlenmiştir. Bu tür tesislerinin optimum lokasyonlarının belirlenmesinde kriterler nitel özelliktedir. Çalışmada, nitel özellikteki kriterlere ağırlıklar atanmış ve sayısal değerlere dönüştürülerek karşılaştırılabilir hale getirilmiştir. Electre ve MKM ile ayrı ayrı gerçekleştirilen analizler sonucunda, Düzce'de yapılması planlanan Bilim Merkezi için en uygun yer A4 (Kalıcı Konutlar Merkezi) olarak saptanmıştır. Sonuçlar yetkililer ile paylaşılmıştır

Anahtar Kelime:

OPTIMUM FACILTY LOCATION OF SCIENCE CENTERS WITH ELECTRE AND MAXIMUM COVERING MODEL

Öz:

Optimal deployment of science centers is crucial in bringing scientists of different ages and characteristics together this optimal deployment would make scientific and technological developments more understandable for the society. In addition, the fact that the cost of establishing such facilities is high and the possibility of relocating the plant after it is made obligatory also requires optimum deployment. Different multi-criteria decision making (MCDM) methods are used in the optimal deployment of education facilities. In this study, Electre method and Maximum covering method (MCM), which is based on evaluating alternatives within the framework of certain criteria, has been used by decision makers. The purpose of this study is to demonstrate the applicability of MCDM methods at the optimal location of the science centers. Five candidate science centers for this purpose have been identified. Criteria are qualitative in determining the optimum locations of such facilities. In the study, the qualitative criteria were assigned weights and converted to numerical values to make them comparable. As a result of analyzes performed separately by Electre and MCM, A4 (Kalıcı Konutlar Merkezi) was determined as the best place for the planned science center in Düzce. The results are shared with the authorities

Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

Akpınar, N. (2003). Sürdürülebilir Alan Kullanım Planlamasında Alan Kullanım Tiplerine Ait Önceliklerin Simos Prosedürü ve ELECTRE I Yöntemi İle Belirlenmesi, Tarım Bilimleri Dergisi, 9(2), .234–242.
Akyüz, Y. ve Soba, M. (2013). Electre Yöntemiyle Tekstil Sektöründe Optimal Kuruluş Yeri Seçimi: Uşak İli Örneği, Uluslararası Yönetim İktisat ve İşletme Dergisi, Cilt 9, Sayı 19, S. 185-198
Arslan, H.M. ve Yıldız, M.S. (2015). Maksimum Kapsama Modeli İle Yaralı Toplanma Noktalarının Konuşlandırılması: Düzce İlinde Bir Lokasyon Analizi, 15. Üretim Araştırmaları Sempozyumu, Ege Üniversitesi İktisadi Ve İdari Bilimler Fakültesi İşletme Bölümü, İzmir
Arık, H., Karaaslan, N. ve Alabaş, Ç. (2012). Maksimum Kapsama Modeliyle Tesis Yeri Seçimi: Perakende Sektöründe Bir Uygulama, SAÜ. Fen Bilimleri Dergisi, 16. Cilt, 1. Sayı, s. 24-30.
Bastı, M. (2012). P-Medyan Tesis Yeri Seçim Problemi ve Çözüm Yaklaşımları, Online Academic Journal of Information Technology, 47–75
Correia, I., Nickel, S. ve Saldanha-da-Gama, F. (2009). Single-Assignment Hub Location Problems with Capacity Choice, CIO − Working Paper, 9/2009, 4–27
Çağıl, G. (2011). 2008 Küresel Kriz Sürecinde Türk Bankacılık Sektörünün Finansal Performansının ELECTRE Yönetimi ile Analizi. Marmara Üniversitesi Bankacılık ve Sigortacılık Enstitüsü Dergisi, 25(93) 59–86.
Durak, İ. ve Yıldız, M. S. (2015). P- Medyan Tesis Yeri Seçim Problemi: Bir Uygulama”, Uluslararası Alanya İşletme Fakültesi Dergisi, C:7, S:2, s. 43–64
Eleren, A. (2006). Kuruluş Yeri Seçiminin Analitik Hiyerarşi Süreci Yöntemi ile Belirlenmesi; Deri Sektörü Örneği, Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 20 (2), S. 405-416
Ertuğrul, İ., ve Karakaşoğlu, N. (2010). ELECTRE ve Bulanık AHP Yöntemleri ile Bir İşletme için Bilgisayar Seçimi. Dokuz Eylül Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 25(2), 23–41.
Evren, R., ve Ülengin F. (1992). Yönetimde karar verme. İTÜ Yayınları, İstanbul, Sayı: 1478.
Hacıoğlu, H.İ., Arı, A., Özkan, A., Elbir, T., Tuncel, G., Yay, O.D. & Gaga, E.O. (2016). A New Approach for Site Selection of Air Quality Monitoring Stations: Multi-Criteria Decision Making, Aerosol and Air Quality Research, 16, 1390-1402.
Hâkimi, S.L. (1964). Optimum Distribution of Switching Centers in a Communication Network and Some Related Graph Theoretic Problems, Operations Research Vol.13, No:3, 462–475
Jamshidi, M. (2009). Median Location Problem, Facility Location: Concepts, Models, Algorithms and Case Studies, (Ed. by. R.Z. Farahani and M. Hekmatfar), Physica- Verlag Heidelberg, 177– 191
Karacasu, M. (2007). Kent içi Toplu Taşıma Yatırımlarının Değerlendirilmesinde Karar Destek Modeli (Electre Yöntemi) Kullanımı, 7. Ulaştırma Kongresi, (s. 155-164), İstanbul.
Keleş, M. K. ve Tunca, M. Z. (2015). Hiyerarşik Electre Yönteminin Teknokent Seçiminde Kullanımı Üzerine Bir Çalışma, Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, C.20, S.1, S.199-223
Kılıçoğulları, P., Özcan, B. ve Ertuğ, B. (2009). Bir Akaryakıt İstasyonu Seçiminde Electre Yönteminin Kullanılması, Yöneylem Araştırması ve Endüstri Mühendisliği 29. Ulusal Kongresi Kulluk, S. ve Türkbey, O. (2004). Tesis Yerleşimi Problemi için bir Genetik Algoritma, Yöneylem Araştırması / Endüstri Mühendisliği XXIV Ulusal Kongresi, 15–18
Owen, S.H. and Daskin, M.S. (1998). Strategic Facility Location: A Review, European Journal of Operational Research, 111 (3), 423-447
Ömürbek, N. ve Mercan, Y. (2014). İmalat Alt Sektörlerinin Finansal Performanslarının TOPSİS ve ELECTRE Yöntemleri İle Değerlendirilmesi. Çankırı Karatekin Üniversitesi İİBF Dergisi, 4(1), 237-266.
Özkan, A. (2008). Kentsel Katı Atık Yönetim Sistemlerinin Oluşturulmasında Farklı Karar Verme Tekniklerinin Kullanımı, (Doktora Tezi), Çevre Mühendisliği Ana Bilim Dalı.
ReVelle, C., Bigman, D., Schilling, D., Cohon, J. and Church, R. (1977). Facility Location: A Review of Context-Free and EMS Models, Health Services Research, 12 (2), 129- 146.
Sawadoga M., and Anciaux D., (2010). Reducing the Environmental Impacts Of Intermodal Transportation. A Multi–Criteria Analysis Based on Electre and AHP Methods, 3rd International Conference on Information Systems, Logistics and Supply Chain Creating value through green supply chains, April 14-16, Casablanca, Morocco. pp. 224.
Soner, S., & Önüt, S. (2006). Çok Kriterli Tedarik Seçimi: Bir ELECTRE – AHP Uygulaması. Mühendislik ve Fen Bilimleri Dergisi, 110–120.
Şevkli, M. (2010). An Application of The Fuzzy ELECTRE Method for Supplier Selection, International Journal of Production Research, 48(12): 3393–3405.
Şimşek, K. (2016). Analitik Hiyerarşi Süreci ve Electre Yöntemi İle Tekstil Sektöründe Kuruluş Yeri Seçimi, Uluslararası Katılımlı 16. Üretim Araştırmaları Sempozyumu, İstanbul Teknik Üniversitesi – İşletme Fakültesi
Triantaphyllou, E. ( 2000). Multi-criteria Decision Making Methods, Springer Tulunay, Y. (1980). Matematik Programlama ve İşletme Uygulamaları, s:743, Sermet Matbaası, İstanbul.
Yürekli, H. (2008). Taarruz Helikopterleri Seçiminde Electre Yönteminin Kullanılması, İstanbul
Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İşletme Anabilim Dalı Sayısal Yöntemler Bilim Dalı Doktora Tezi, İstanbul.
Yürük, F. ve Erdoğmuş, P. (2015). Düzce İlinin Hayvansal Atıklardan Üretilebilecek Biyogaz Potansiyeli ve K-Means Kümeleme İle Optimum Tesis Konumunun Belirlenmesi, İleri Teknoloji Bilimleri Dergisi, Cilt 4, Sayı 1, 47-56, 2015

APA	Arslan H (2018). ELECTRE VE MAKSİMUM KAPSAMA MODELİ YÖNTEMLERİ İLE BİLİM MERKEZLERİNİN OPTİMUM TESİS YERİ SEÇİMİ. , 337 - 355.
Chicago	Arslan Hakan Murat ELECTRE VE MAKSİMUM KAPSAMA MODELİ YÖNTEMLERİ İLE BİLİM MERKEZLERİNİN OPTİMUM TESİS YERİ SEÇİMİ. (2018): 337 - 355.
MLA	Arslan Hakan Murat ELECTRE VE MAKSİMUM KAPSAMA MODELİ YÖNTEMLERİ İLE BİLİM MERKEZLERİNİN OPTİMUM TESİS YERİ SEÇİMİ. , 2018, ss.337 - 355.
AMA	Arslan H ELECTRE VE MAKSİMUM KAPSAMA MODELİ YÖNTEMLERİ İLE BİLİM MERKEZLERİNİN OPTİMUM TESİS YERİ SEÇİMİ. . 2018; 337 - 355.
Vancouver	Arslan H ELECTRE VE MAKSİMUM KAPSAMA MODELİ YÖNTEMLERİ İLE BİLİM MERKEZLERİNİN OPTİMUM TESİS YERİ SEÇİMİ. . 2018; 337 - 355.
IEEE	Arslan H "ELECTRE VE MAKSİMUM KAPSAMA MODELİ YÖNTEMLERİ İLE BİLİM MERKEZLERİNİN OPTİMUM TESİS YERİ SEÇİMİ." , ss.337 - 355, 2018.
ISNAD	Arslan, Hakan Murat. "ELECTRE VE MAKSİMUM KAPSAMA MODELİ YÖNTEMLERİ İLE BİLİM MERKEZLERİNİN OPTİMUM TESİS YERİ SEÇİMİ". (2018), 337-355.

APA	Arslan H (2018). ELECTRE VE MAKSİMUM KAPSAMA MODELİ YÖNTEMLERİ İLE BİLİM MERKEZLERİNİN OPTİMUM TESİS YERİ SEÇİMİ. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi (elektronik), 17(65), 337 - 355.
Chicago	Arslan Hakan Murat ELECTRE VE MAKSİMUM KAPSAMA MODELİ YÖNTEMLERİ İLE BİLİM MERKEZLERİNİN OPTİMUM TESİS YERİ SEÇİMİ. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi (elektronik) 17, no.65 (2018): 337 - 355.
MLA	Arslan Hakan Murat ELECTRE VE MAKSİMUM KAPSAMA MODELİ YÖNTEMLERİ İLE BİLİM MERKEZLERİNİN OPTİMUM TESİS YERİ SEÇİMİ. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi (elektronik), vol.17, no.65, 2018, ss.337 - 355.
AMA	Arslan H ELECTRE VE MAKSİMUM KAPSAMA MODELİ YÖNTEMLERİ İLE BİLİM MERKEZLERİNİN OPTİMUM TESİS YERİ SEÇİMİ. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi (elektronik). 2018; 17(65): 337 - 355.
Vancouver	Arslan H ELECTRE VE MAKSİMUM KAPSAMA MODELİ YÖNTEMLERİ İLE BİLİM MERKEZLERİNİN OPTİMUM TESİS YERİ SEÇİMİ. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi (elektronik). 2018; 17(65): 337 - 355.
IEEE	Arslan H "ELECTRE VE MAKSİMUM KAPSAMA MODELİ YÖNTEMLERİ İLE BİLİM MERKEZLERİNİN OPTİMUM TESİS YERİ SEÇİMİ." Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi (elektronik), 17, ss.337 - 355, 2018.
ISNAD	Arslan, Hakan Murat. "ELECTRE VE MAKSİMUM KAPSAMA MODELİ YÖNTEMLERİ İLE BİLİM MERKEZLERİNİN OPTİMUM TESİS YERİ SEÇİMİ". Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi (elektronik) 17/65 (2018), 337-355.