Yıl: 2017 Cilt: 8 Sayı: 2 Sayfa Aralığı: 423 - 452 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

PİŞMANLIKLA VERİLEN BEYANNAMENİN İHTİRAZÎ KAYITLA VERİLEBİLMESİ ÜZERİNE BİR DEĞERLENDİRME

Öz:
Vergi sistemlerinde mükelleflerin kendi gelirlerini kendilerinin beyan etmesi, vergilendirme sürecine mükelleflerin katılımının sağlanması açısından önem arz etmektedir. Ancak vergi mükelleflerinin vergilendirmeye ilişkin işlemleri her zaman tam ve doğru olarak yerine getirmeleri mümkün olamamaktadır. Vergilendirme işlemlerindeki bu eksiklikleri gidermek açısından Türk vergi sisteminde pişmanlık ve ıslah müessesesine yer verilmiştir. Kanun koyucu ayrıca vergi mükelleflerinin tereddüde düştükleri durumlara ilişkin olarak hak kaybını önlemek amacıyla ihtirazî kayıt uygulamasına da beyan sisteminde yer vermiştir. İhtirazî kayıt, mükellefin beyannameye koyduğu bir not ile kendi beyanına karşı dava açma hakkını saklı tutmasına hizmet eden bir hukukî imkândır. Pişmanlık ve ıslah, vergi cezası kesilmesini önleyen hallerden biri olmasının yanı sıra, vergi anlaşmazlıklarının idarî aşamadaki çözüm yollarından biridir. Bu çalışmanın konusunu pişmanlık dilekçesinin ekinde verilen beyannamenin ihtirazî kayıtla verilip verilemeyeceği sorusu oluşturmaktadır. Bu kapsamda ilk olarak pişmanlık ve ıslah müessesesi, hukukî niteliği, kapsamı ve yararlanma şartları anlatılacaktır. Ardından pişmanlık dilekçesinin ekinde düzeltme işlemine yönelik olarak verilen beyannamenin ayrı bir beyanname olup olmadığı hususu incelenecektir. Akabinde ihtirazî kayıt kavramı anlatılacak, buradan hareketle pişmanlık dilekçesi ile verilen beyannamelerin ihtirazî kayıtla verilip verilemeyeceği konusunda doktrindeki görüşler gerekçeleriyle ele alınacaktır. Konuyla ilgili mahkeme kararlarına da yer verilen çalışma, genel değerlendirmemizi içeren sonuç bölümü ile sona ermektedir.
Anahtar Kelime:

Konular: Hukuk

AN EVALUATION ON GIVING THE DECLARATION SUBMITTED WITH REPENTANCE WITH MENTAL RESERVATION

Öz:
Taxpayers' declaration of their income in tax systems is important in terms of ensuring the participation of taxpayers in taxation process. However, it is not always possible for taxpayers to carry out their taxation completely and accurately. In order to eliminate these deficiencies in the taxation process, Turkish Tax System has repentance and correctional institution. The legislator has included the application of mental reservation in the tax return system in order to prevent the loss of rights in relevant of the situations which taxpayers are hesitant. Mental reservation, is a legal opportunity that serves the taxpayer the right to file a lawsuit against his/her own statement by writing a note in it. Repentance and correctional institution is the one of the cases that prevent tax penalty and also is one of the solutionary ways of tax disputes in the administrative phase. The subject of this work is the question of whether the declaration given in the attachment of the petition of repentance can be submitted with mental reservation or not. In this context, firstly repentance and correctional instituion, its legal nature, its scope and its conditions of utilization will be explained. And then it will be examined that the declaration given in the attachment of the petition of repentance for correction is a separate declaration or not. Right after the notion of mental reservation will be explained and the opinions in the doctrine about whether or not the declarations given in the attachment of the petition of repentance can be given with the mental reservation will be discussed with their grounds. The study, which also includes court decisions, ends with a concluding section that includes our overall evaluation.
Anahtar Kelime:

Konular: Hukuk
Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • AÖF Not Oku: "İdarî Uyuşmazlık ve Davalar", http://notoku.com/idarî-uyusmazlikve-davalar/ (Erişim Tarihi 22.05.2017).
  • ASLIİPEK, Süleyman: "Pişmanlık ve Islah Müessesesi ve Uygulamada Özellik Arzeden Durumlar", http://www.bilgilidenetim.com, (Erişim Tarihi:31.07.2017).
  • ATALI, Murat: Medeni Usul Hukuku, (Ed. Tolga AKKAYA), A.Ü. AÖF Yayını No:1284, Eskişehir 2001.
  • AZRAK, Ali Ülkü: "İptal Davalarının Objektifliği Üzerine Düşünceler", Onar Armağanı, İstanbul 1977.
  • CANDAN, Turgut: "Vergi Usul Kanunu'nun 371'inci Maddesinde Düzenlenen Pişmanlık ve Islah Müessesesi Hakkında", PWC.TV'de Yapılan Konuşma, https://turgutcandan.com, (Erişim Tarihi: 25.04.2017).
  • ÇAĞLAYAN, Ramazan: İdarî Yargılama Hukuku, Güncellenmiş 8. Bası, Seçkin Yayınları, Ankara 2016.
  • DOĞRUSÖZ, Bumin: "Vergi Hukukunda Pişmanlık ve İhtirazî Kayıt", 14.02.2002 Dünya, http://www.turmob.org.tr/, (Erişim Tarihi: 15.12.2017).
  • DOĞRUSÖZ, Bumin: "Vergi Hukukunda İhtirazî Kayıt ve Pişmanlıkla Beyan", http://www.archive.ismmmo.org.tr, (Erişim Tarihi: 28.04.2017).
  • DONAY, Süheyl: Ceza Mahkemesinde Yargılanan Vergi Suçları, Beta Yayıncılık, İstanbul 2008.
  • EDİZDOĞAN, Nihat/TAŞ, Metin/ÇETİNKAYA, Ali: Vergi Ceza ve Yargılama Hukuku, Ekin Yayınevi, Bursa 2007.
  • GÖZÜBÜYÜK, A. Şeref /TAN, Turgut: İdare Hukuku, C. 2, İdarî Yargılama Hukuku, Ankara 1999.
  • KAPLAN, Gürsel: İdarî Yargılama Hukuku, Ekin Kitabevi, 2. Baskı, Bursa 2017.
  • KARAKOÇ, Yusuf: Vergi Yargılaması Hukuku Vergi Anlaşmazlıklarının/ Uyuşmazlıklarının Çözüm Yolları, Gözden Geçirilmiş ve Genişletilmiş 4. Baskı, Yetkin Yayınları Ankara 2017.
  • KARAKOÇ, Yusuf: Vergi Ceza Hukuku Genel Kısım Vergi Kabahatleri Vergi Suçları, Yetkin Yayınları, Ankara 2016.
  • KARAKOÇ, Yusuf: Genel Vergi Hukuku, 7. Baskı, Yetkin Yayınları, Ankara 2014.
  • KARAKOÇ, Yusuf: Türk Vergi Hukukunda Pişmanlık ve Islah, Gözden Geçirilmiş 2. Bası, Dokuz Eylül Üniversitesi Hukuk Fakültesi Döner Sermaye İşletmesi Yayınları No:76, İzmir 1997.
  • MUTLUER, M. Kamil/DAYANÇ, N. Nilay: Vergi Hukuku Genel ve Özel Hükümler, Turhan Kitabevi, Değiştirilmiş ve Güncelleştirilmiş 4. Baskı, Ankara 2014.
  • MUTLUER, M. Kamil: Vergi Genel Hukuku, İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları 121/9, İstanbul 2006.
  • ONAR, Sıddık Sami: İdare Hukukunun Umumi Esasları, C. III, İstanbul 1966.
  • ÖNCEL, Mualla/KUMRULU, Ahmet/ ÇAĞAN, Nami: Vergi Hukuku, Gözden Geçirilmiş Değişiklikler İşlenmiş 23. Bası, Turhan Kitabevi, Ankara 2014.
  • ÖZ, Erdoğdu: "Mükelleflerin Kendi Beyanlarını Dava Konusu Yapması-İhtirazî Kayıtla Beyan", Vergi Dünyası, Sayı:213, Mayıs 1999.
  • ÖZDOĞRULAR, Mehmet: "Pişmanlıkla Verilen Beyannamelere İhtirazî Kayıt Şerhi Konulup Konulmayacağının Değerlendirilmesi, 18.02.2013, http://www.ozdogrular.com/content/view/21511/, (Erişim Tarihi: 01.11.2017).
  • T.C. Adalet Bakanlığı Hukuk Sözlüğü, http://www.sozluk.adalet.gov.tr, (Erişim Tarihi: 22.05.2017).
  • Türk Dil Kurumu Güncel Türkçe Sözlük, http://www.tdk.gov.tr, (Erişim Tarihi: 28.09.2017).
  • Türk Dil Kurumu Güncel Türkçe Sözlük , http://www.tdk.gov.tr,(Erişim Tarihi: 29.10.2017).
  • SARAÇOĞLU, Fatih/PÜRSÜNLERLİ ÇAKAR, Elif: Vergi Hukuku, Gazi Kitabevi, Gözden Geçirilmiş 3. Baskı, Ankara 2017.
  • SEVİĞ, Veysi: "Pişmanlıkla Verilen Beyannamelere İhtirazî Kayıt Konulması", Yaklaşım, Sayı:120, Aralık 2002, s. 42-44.
  • SOMUNCU, Ahmet/DEĞİRMENDERELİ, Ali: Türk ve Alman Hukukunda Pişmanlık, Seçkin Yayıncılık, Ankara 2015.
  • ŞENYÜZ, Doğan/YÜCE, Mehmet/GERÇEK, Adnan: Vergi Hukuku (Genel Hükümler), Ekin Kitabevi, 8. Baskı, Bursa 2017
  • ŞENYÜZ, Doğan: Vergi Ceza Hukuku Vergi Kabahatleri ve Suçları, Gözden Geçirilmiş ve Güncellenmiş 10. Baskı, Ekin Yayınevi, Bursa 2017.
  • YAŞİN, Mehmet: "Vergi Ceza Hukukunda Pişmanlık Müessesesi", Yaklaşım, Cilt:15, Sayı:174, 2007,s. 96-101.
  • YILDIRIM, Zübeyr: Vergi Ceza Hukukunda Pişmanlık ve Islah (VUK m. 371), Adalet Yayınevi, Ankara 2013.
  • YILMAZ, Elif: "Uzlaşma Müessesesinin Hukukî Niteliği ve Temel Vergilendirme İlkeleri Açısından Değerlendirilmesi", Gazi Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, XIII(1-2), Ankara 2009, s. 321-351.
  • YÜCE, Mehmet: Vergi Yargılama Hukuku, 4. Baskı, Ekin Basım Yayın Dağıtım, Bursa, 2015.
  • YÜCEL, Necmi N.: Tatbikatta Vergi Cezaları, İnkılap Kitabevi, İstanbul 1955.
  • Danıştay 3. Daire, 06.05.1998 Gün ve E. 1997/2273, K. 1998/1603, http://www.kazanci.com/kho2/ibb/danistay/yd4.htm, (Erişim Tarihi: 28.05.2017).
  • Danıştay 3. Daire, 14.03.2016 Gün ve E. 2012/1808, K. 2016/2132, http://www.vatandas.uyap.gov.tr adresinden gGSBuw/ - XP5ytfX - XQIgOAD - Btz9LQ=, (Erişim Tarihi: 08.06.2017).
  • Danıştay 3. Daire, 15.09.2005 Gün ve E. 2004/238, K. 2005/1905, http://www.kazanci.com/kho2/ibb/danistay/yd4.htm, (Erişim Tarihi: 28.05.2017).
  • Danıştay 3. Daire, 08.04.2004 Gün ve E. 2002/1071, K. 2004/909, http://www.kazanci.com/kho2/ibb/danistay/yd4.htm, (Erişim Tarihi: 28.05.2017).
  • Danıştay 4. Daire 7.11.1974 Gün ve E.1973/854, K. 1974/3810, Danıştay Dergisi, S. 18- 19, s. 365-366.
  • Danıştay 4. Daire 07.02.2011 Gün ve E. 2010/2713, K. 2011/542, http://www.kazanci.com/kho2/ibb/danistay/yd6.htm, (Erişim Tarihi: 28.05.2017).
  • Danıştay 4. Daire, 17.12.2015 Gün ve E. 2015/4853, K. 2015/7371, http://www.vatandas.uyap.gov.tr adresinden mkF0A+g-I8HPXb/ - j027Bkc - LBJcqc=, (Erişim Tarihi: 08.06.2017).
  • Danıştay 4. Daire, 21.03.2016 Gün ve E. 2016/1003, K. 2016/1180, http://www.vatandas.uyap.gov.tr adresinden Xs2zvE7-İYHFE/0- XjgevuT-0urqBA=, (Erişim Tarihi: 08.06.2017).
  • Danıştay 4. Daire, 29.04.2015 Gün ve E:2015/539, K:2015/1849, Danıştay Dergisi, Yıl: 2016 Sayı : 141, s. 409-412.
  • Danıştay 7. Daire, 20.11.2002 Gün ve E. 2001/227, K. 2002/3686, CANDAN, Turgut: "Vergi Usul Kanunu'nun 371'inci Maddesinde Düzenlenen Pişmanlık ve Islah Müessesesi Hakkında", PWC.TV'de Yapılan Konuşma, https://turgutcandan.com, (Erişim Tarihi: 25.04.2017).
  • Danıştay 7. Daire, 25.11.1970 gün ve E. 1969/1166, K. 1970/2023, Danıştay Dergisi, S. 3, s. 418.
  • Danıştay 9. Daire, 29.04.1991 Gün ve E. 1998/4839, K. 1991/1543, http://www.kazanci.com/kho2/ibb/danistay/yd14.htm, (Erişim Tarihi: 28.05.2017).
  • Danıştay 9. Daire, 07.11.2013 Gün ve E. 2009/5963, K. 2013/9673, http://www.vatandas.uyap.gov.tr adresinden D+tOXPn - O52xROH - 8V46r8f - q3qXCk=, (Erişim Tarihi: 08.06.2017).
  • Danıştay 9. Daire, 14.05.1998 Gün ve E. 1997/2708 K. 1998/1990, http://www.kazanci.com/kho2/ibb/danistay/yd14.htm, (Erişim Tarihi: 28.05.2017).
  • Danıştay Vergi Dava Daireleri Kurulu, 09.11.2016 Gün ve E. 2016/819, K. 2016/1066, http://www.vatandas.uyap.gov.tr adresinden D+tOXPn - O52xROH - 8V46r8f - q3qXCk=, (Erişim Tarihi: 08.06.2017).
  • Danıştay Vergi Dava Daireleri Kurulu, 09.04.2014 Gün ve E. 2014/68, K. 2014/255, Danıştay Dergisi, Yıl: 2016 Sayı : 141, s. 409-412.
  • İstanbul 1. Vergi Mahkemesi, 25.11.2014 Gün ve E. 2014/1014, K. 2014/3253, http://www.vatandas.uyap.gov.tr adresinden mkF0A+g-I8HPXb/ - j027Bkc - LBJcqc=, (Erişim Tarihi: 08.06.2017).
  • İstanbul 8. Vergi Mahkemesi, 30.01.2009 Gün ve E. 2008, K. 2009/364, http://www.vatandas.uyap.gov.tr adresinden D+tOXPn - O52xROH - 8V46r8f - q3qXCk=, (Erişim Tarihi: 08.06.2017).
  • Tekirdağ Vergi Mahkemesi, 14.07.2015 Gün ve E. 2015/360, K. 2015/371, Danıştay Dergisi, Yıl: 2016 Sayı: 141, s. 409-412; https://vergidosyasi.com/2017/11/02/danistay-vddk-karari-suresigectikten-sonra-verilen-beyannameye-ihtirazi-kayit-konulamaz/ (Erişim Tarihi: 15.12.2017).
APA ORTAÇ F, YILMAZ FURTUNA E (2017). PİŞMANLIKLA VERİLEN BEYANNAMENİN İHTİRAZÎ KAYITLA VERİLEBİLMESİ ÜZERİNE BİR DEĞERLENDİRME. , 423 - 452.
Chicago ORTAÇ FEVZİ RİFAT,YILMAZ FURTUNA ELİF PİŞMANLIKLA VERİLEN BEYANNAMENİN İHTİRAZÎ KAYITLA VERİLEBİLMESİ ÜZERİNE BİR DEĞERLENDİRME. (2017): 423 - 452.
MLA ORTAÇ FEVZİ RİFAT,YILMAZ FURTUNA ELİF PİŞMANLIKLA VERİLEN BEYANNAMENİN İHTİRAZÎ KAYITLA VERİLEBİLMESİ ÜZERİNE BİR DEĞERLENDİRME. , 2017, ss.423 - 452.
AMA ORTAÇ F,YILMAZ FURTUNA E PİŞMANLIKLA VERİLEN BEYANNAMENİN İHTİRAZÎ KAYITLA VERİLEBİLMESİ ÜZERİNE BİR DEĞERLENDİRME. . 2017; 423 - 452.
Vancouver ORTAÇ F,YILMAZ FURTUNA E PİŞMANLIKLA VERİLEN BEYANNAMENİN İHTİRAZÎ KAYITLA VERİLEBİLMESİ ÜZERİNE BİR DEĞERLENDİRME. . 2017; 423 - 452.
IEEE ORTAÇ F,YILMAZ FURTUNA E "PİŞMANLIKLA VERİLEN BEYANNAMENİN İHTİRAZÎ KAYITLA VERİLEBİLMESİ ÜZERİNE BİR DEĞERLENDİRME." , ss.423 - 452, 2017.
ISNAD ORTAÇ, FEVZİ RİFAT - YILMAZ FURTUNA, ELİF. "PİŞMANLIKLA VERİLEN BEYANNAMENİN İHTİRAZÎ KAYITLA VERİLEBİLMESİ ÜZERİNE BİR DEĞERLENDİRME". (2017), 423-452.
APA ORTAÇ F, YILMAZ FURTUNA E (2017). PİŞMANLIKLA VERİLEN BEYANNAMENİN İHTİRAZÎ KAYITLA VERİLEBİLMESİ ÜZERİNE BİR DEĞERLENDİRME. İnönü Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 8(2), 423 - 452.
Chicago ORTAÇ FEVZİ RİFAT,YILMAZ FURTUNA ELİF PİŞMANLIKLA VERİLEN BEYANNAMENİN İHTİRAZÎ KAYITLA VERİLEBİLMESİ ÜZERİNE BİR DEĞERLENDİRME. İnönü Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 8, no.2 (2017): 423 - 452.
MLA ORTAÇ FEVZİ RİFAT,YILMAZ FURTUNA ELİF PİŞMANLIKLA VERİLEN BEYANNAMENİN İHTİRAZÎ KAYITLA VERİLEBİLMESİ ÜZERİNE BİR DEĞERLENDİRME. İnönü Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, vol.8, no.2, 2017, ss.423 - 452.
AMA ORTAÇ F,YILMAZ FURTUNA E PİŞMANLIKLA VERİLEN BEYANNAMENİN İHTİRAZÎ KAYITLA VERİLEBİLMESİ ÜZERİNE BİR DEĞERLENDİRME. İnönü Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi. 2017; 8(2): 423 - 452.
Vancouver ORTAÇ F,YILMAZ FURTUNA E PİŞMANLIKLA VERİLEN BEYANNAMENİN İHTİRAZÎ KAYITLA VERİLEBİLMESİ ÜZERİNE BİR DEĞERLENDİRME. İnönü Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi. 2017; 8(2): 423 - 452.
IEEE ORTAÇ F,YILMAZ FURTUNA E "PİŞMANLIKLA VERİLEN BEYANNAMENİN İHTİRAZÎ KAYITLA VERİLEBİLMESİ ÜZERİNE BİR DEĞERLENDİRME." İnönü Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 8, ss.423 - 452, 2017.
ISNAD ORTAÇ, FEVZİ RİFAT - YILMAZ FURTUNA, ELİF. "PİŞMANLIKLA VERİLEN BEYANNAMENİN İHTİRAZÎ KAYITLA VERİLEBİLMESİ ÜZERİNE BİR DEĞERLENDİRME". İnönü Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 8/2 (2017), 423-452.