ANADOLU'DA YAŞATILMAYA ÇALIŞILAN AHŞAP OYUNCAK ÜRETİMİNE BİR ÖRNEK; DEDEMİN OYUNCAKLARI ATÖLYESİ

BEGİÇ, H Nurgül

ANADOLU'DA YAŞATILMAYA ÇALIŞILAN AHŞAP OYUNCAK ÜRETİMİNE BİR ÖRNEK; DEDEMİN OYUNCAKLARI ATÖLYESİ

H Nurgül BEGİÇ (Çankırı Karatekin Üniversitesi.)

Motif Akademi Halkbilimi Dergisi

7 0

Yıl: 2017 Cilt: 10 Sayı: 19 Sayfa Aralığı: 15 - 26 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

ANADOLU'DA YAŞATILMAYA ÇALIŞILAN AHŞAP OYUNCAK ÜRETİMİNE BİR ÖRNEK; DEDEMİN OYUNCAKLARI ATÖLYESİ

Öz:

Oyuncaklar çocukların eğlenme, oyalanma ve kişisel gelişiminde önemli rolü olan objelerdir. İnsanlık tarihi ile birlikte var olduğu düşünülen oyuncaklar birçok oyunun da aracıdırlar. Arkeolojik kazılarda ele geçen buluntular oyuncakların antikçağlara kadar gidilebilen köklü geçmişleri olduğunu ortaya koymaktadır. Antik çağ yazarlarının günümüze ulaşan metinlerinden de döneme ait oyuncaklar hakkında bilgi edinmekteyiz. Oyuncaklar ayni zamanda üretildiği döneme ait birçok bilgiyi saklayan kültürel değerlerdir. Anadolu topraklarında oyuncakların varlığı hakkında arkeolojik buluntulardan hareketle Kalkolitik Çağ'a kadar inilebilmektedir. Devamında Tunç Çağı, Hitit, Frig ve diğer medeniyet dönemlerine ait oyuncak üretimleri kesintisiz devam etmiştir. Türklerin Anadolu topraklarına yerleşmesi ile birlikte kendi kültürleri ve Anadolu'daki kadim medeniyetlerin de etkisiyle oyuncak üretimi bölgesel özellikleri koruyarak devam etmiştir. Bu bağlamda oyuncak üretiminde ilk akla gelen Osmanlı Döneminin Eyüp Oyuncaklarıdır. Sanayileşme ve teknolojik gelişmeler sonucu dünya ticaretinde küresel şirketlerin medyayı ve internet ağını kullanarak etkili olması diğer birçok alandaki üretimlerde olduğu gibi yaratılan popüler kültürle birlikte kendi ürettikleri oyuncaklarını pazarlamaktadırlar. Sağlıksız malzemelerden üretilen bu tür oyuncaklar bir taraftan çocukların sağlığını diğer taraftan kültürel çeşitliliği tehdit etmektedir. Bu gelişmeler küçük ölçekli üretim yapan atölyeleri olumsuz etkilemekte ve birçoğu üretimini durdurmakta veya zor şartlar altında sürdürmeye çalışmaktadır. Bu tür üretimlerden birisi de "Dedemin Oyuncakları Atölyesi" çalışmalarıdır. Beş kişiden oluşan atölyede dedelerinin eskiden yaptığı ahşap oyuncaklardan hareketle günümüzde çocukların tek başına üretmektedirler. Bilinçli ailelerin tercih ettiği bu tür oyuncakların daha çok sayıda ebeveyne ulaşabilmesi için ülke genelinde birçok etkinliğe katılmaktadırlar. Bu etkinliklerde oyuncaklarını daha geniş kitlelere tanıtmak ve üretimlerini çoğaltarak atölyelerini yaşatmaya çalışmaktadırlar. Bu tür atölyelerin her geçen gün çoğalması için ailelerin çocukları için doğal malzemeden üretilen oyuncaklara yönelmesi önemlidir. Toplumsal bilinçlenmenin arttırılması sağlıklı oyuncak üretimlerin çoğalmasını ve üretimlerin sürdürülerek atölyelerin yaşatılmasını sağlayacaktır.

Anahtar Kelime:

Konular: Folklor

Toys Of My Grandfather Atelier: A Sample Of Wooden Toy Production Which Is Tried To Be Sustained In Anatolia

Öz:

Toys are objects that has important role for children's fun, amusement and personal development. Supposed to be existed along with the history of humanity, toys are tools of several games. Findings obtained with archaeological excavations reveal that toys have deep-rooted past that can trace back to ancient ages. We can gather information on the toys of that period from the extant texts of authors of ancient ages. Also, the toys are cultural values that preserve significant information on the period that they are made. It can be traced back to Chalcolithic Period based on the archaeological findings on the existence of toys in Anatolia. Afterwards, toy production proceeded uninterruptedly during periods of Bronze Age, Hittite, Phrygian and other civilizations. As Turks began to settle down Anatolia, toy production continued by preserving regional characteristics with the influence of their own culture and ancient civilizations in Anatolia. In this context, the first thing comes to mind in Ottoman Period on toy production is Eyup Toys. As a result of the industrialization and technological advancements, global companies market the toys they produce through their effectiveness on using media and the internet which created a popular culture as in many other fields. Such kind of toys that are made up of unhealthy materials threaten children's health as well as the cultural diversity. These developments affect the small scale enterprises adversely and many of them either stop their production or try to continue under difficult conditions. One of these small scale enterprises is "Toys of My Grandfather Atelier". There are five people in this atelier, who are inspired by wooden toys that their grandfathers used to make, produce toys made up of natural materials that are suitable for a child to play alone. They attend many countrywide events to promote these toys which are preferred by conscious parents in order to reach more parents. In these events, they try to reach larger masses and sustain their business by ramping up their production. It is important that parents prefer toys made up of natural materials for their children in order to increase such ateliers day by day. The rise in social awareness will ensure the increase in healthy toy production and sustainability of such ateliers.

Anahtar Kelime:

Konular: Folklor

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

AKBULUT, Dilek. (2009). "Günümüzde Geleneksel Oyuncaklar", Milli Folklor Dergisi, Yıl: 21, Sayı: 84, s: 182-191.
BİLGİN Nuran. (1990). Folklorik Yapma Bebekçilik, Kültür Bakanlığı Halk Kültürünü Araştırma Dairesi Yayınları:140. Maddi Kültür Dizisi: 4. Ankara Üniversitesi Basımevi.
FLEMİNG, Dan, (1996). "Poweplay, Toys as Popular Culture", Manchester, Manchester University Pres.
GÜÇLÜ, Hüsniye, "Tekirdağ Çevresi Pişmiş Toprak Figürinleri" (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi) 2006.
NİEMANN, Helmut. (1991). "Oyuncağın Gelişim Tarihi", (Çev.Bekir Onur). Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi. Ankara. sayı: 1.cilt: 24. s: 55-61.
ONUR, Bekir. (1992). Oyuncaklı Dünya. Ankara: Verso Yayıncılık A.Ş.
ÖNDER, Nabey, (1986). "Türkiye'de Oyuncakçılık", Folklor Halkbilim Dergisi, Cilt 4, Sayı 35, 14- 18.
SARIKÇIOĞLU, Ekrem. (1986). "Anadolu'nun Tarih Öncesi İnançları", Atatürk Ün. İlahiyat Fakültesi Dergisi. sayı:6 sayfa:15-19.
TUTTLE, Kimberley. (1999). (Margritte of Ravenscroft), Toys in the Middle Ages, İstanbul Published on Stefan's Florilegium
SİMPSON, Elizabeth, (2012). "Gordion Mobilya ve Ahşap Eserleri" Frigler Midas'ın Ülkesinde, Anıtların Gölgesinde, Haz: Taciser Tüfekçi Sivas-Hakan Sivas. S:334. Yapı Kredi Yayınları.İstanbul.
YARAŞ, Ahmet - YARAŞ, Candan, (2010). "Antik Çağda Oyuncaklar ve Günümüze Yansıması" Günümüzde Çocuk Oyunlarında ve Oyuncaklarında Yaşanan Değişimler Sempozyumu, s. 61-74.
KAYNAK KİŞİLER
Ümit Ansen, 1963, 29.05.2017 tarihli mülakat. Ses kayıtları H. Nurgül BEGİÇ arşivindedir

APA	BEGİÇ H (2017). ANADOLU'DA YAŞATILMAYA ÇALIŞILAN AHŞAP OYUNCAK ÜRETİMİNE BİR ÖRNEK; DEDEMİN OYUNCAKLARI ATÖLYESİ. , 15 - 26.
Chicago	BEGİÇ H Nurgül ANADOLU'DA YAŞATILMAYA ÇALIŞILAN AHŞAP OYUNCAK ÜRETİMİNE BİR ÖRNEK; DEDEMİN OYUNCAKLARI ATÖLYESİ. (2017): 15 - 26.
MLA	BEGİÇ H Nurgül ANADOLU'DA YAŞATILMAYA ÇALIŞILAN AHŞAP OYUNCAK ÜRETİMİNE BİR ÖRNEK; DEDEMİN OYUNCAKLARI ATÖLYESİ. , 2017, ss.15 - 26.
AMA	BEGİÇ H ANADOLU'DA YAŞATILMAYA ÇALIŞILAN AHŞAP OYUNCAK ÜRETİMİNE BİR ÖRNEK; DEDEMİN OYUNCAKLARI ATÖLYESİ. . 2017; 15 - 26.
Vancouver	BEGİÇ H ANADOLU'DA YAŞATILMAYA ÇALIŞILAN AHŞAP OYUNCAK ÜRETİMİNE BİR ÖRNEK; DEDEMİN OYUNCAKLARI ATÖLYESİ. . 2017; 15 - 26.
IEEE	BEGİÇ H "ANADOLU'DA YAŞATILMAYA ÇALIŞILAN AHŞAP OYUNCAK ÜRETİMİNE BİR ÖRNEK; DEDEMİN OYUNCAKLARI ATÖLYESİ." , ss.15 - 26, 2017.
ISNAD	BEGİÇ, H Nurgül. "ANADOLU'DA YAŞATILMAYA ÇALIŞILAN AHŞAP OYUNCAK ÜRETİMİNE BİR ÖRNEK; DEDEMİN OYUNCAKLARI ATÖLYESİ". (2017), 15-26.

APA	BEGİÇ H (2017). ANADOLU'DA YAŞATILMAYA ÇALIŞILAN AHŞAP OYUNCAK ÜRETİMİNE BİR ÖRNEK; DEDEMİN OYUNCAKLARI ATÖLYESİ. Motif Akademi Halkbilimi Dergisi, 10(19), 15 - 26.
Chicago	BEGİÇ H Nurgül ANADOLU'DA YAŞATILMAYA ÇALIŞILAN AHŞAP OYUNCAK ÜRETİMİNE BİR ÖRNEK; DEDEMİN OYUNCAKLARI ATÖLYESİ. Motif Akademi Halkbilimi Dergisi 10, no.19 (2017): 15 - 26.
MLA	BEGİÇ H Nurgül ANADOLU'DA YAŞATILMAYA ÇALIŞILAN AHŞAP OYUNCAK ÜRETİMİNE BİR ÖRNEK; DEDEMİN OYUNCAKLARI ATÖLYESİ. Motif Akademi Halkbilimi Dergisi, vol.10, no.19, 2017, ss.15 - 26.
AMA	BEGİÇ H ANADOLU'DA YAŞATILMAYA ÇALIŞILAN AHŞAP OYUNCAK ÜRETİMİNE BİR ÖRNEK; DEDEMİN OYUNCAKLARI ATÖLYESİ. Motif Akademi Halkbilimi Dergisi. 2017; 10(19): 15 - 26.
Vancouver	BEGİÇ H ANADOLU'DA YAŞATILMAYA ÇALIŞILAN AHŞAP OYUNCAK ÜRETİMİNE BİR ÖRNEK; DEDEMİN OYUNCAKLARI ATÖLYESİ. Motif Akademi Halkbilimi Dergisi. 2017; 10(19): 15 - 26.
IEEE	BEGİÇ H "ANADOLU'DA YAŞATILMAYA ÇALIŞILAN AHŞAP OYUNCAK ÜRETİMİNE BİR ÖRNEK; DEDEMİN OYUNCAKLARI ATÖLYESİ." Motif Akademi Halkbilimi Dergisi, 10, ss.15 - 26, 2017.
ISNAD	BEGİÇ, H Nurgül. "ANADOLU'DA YAŞATILMAYA ÇALIŞILAN AHŞAP OYUNCAK ÜRETİMİNE BİR ÖRNEK; DEDEMİN OYUNCAKLARI ATÖLYESİ". Motif Akademi Halkbilimi Dergisi 10/19 (2017), 15-26.