OSMANLI’DAN CUMHURİYET’E GEÇİŞ SÜRECİNDE BASINDA RESİM ELEŞTİRİSİ

OZYIGIT, HALIL

OSMANLI’DAN CUMHURİYET’E GEÇİŞ SÜRECİNDE BASINDA RESİM ELEŞTİRİSİ

Halil ÖZYİĞİT (* Yrd.Doç.Dr., Pamukkale Üniversitesi, Fen Edebiyat Fakültesi, Sanat Tarihi Bölümü, DENİZLİ.)

Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi

14 0

Yıl: 2017 Cilt: 0 Sayı: 27 Sayfa Aralığı: 174 - 196 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

OSMANLI’DAN CUMHURİYET’E GEÇİŞ SÜRECİNDE BASINDA RESİM ELEŞTİRİSİ

Öz:

1916 yılından itibaren sürekli açılmaya başlayan Galatasaray Resim Sergileri ile Türk resim sanatının yeni bir evresini başlatmak mümkündür. Akademik tarzda, durağan, az sayıda figürün kullanıldığı doğa ve mimari kompozisyonların yerini; empresyonizmin canlı, hareketli ve ışıltılı renkleri ile doldurulmuş tuvaller almaya başlar. bu üslup değişikliğinin temelinde yatan Avrupa'dan yeni dönmüş sanatçı kitlesinin empresyonist tarzda eğitim alması yatmaktadır. Bu bağlantıya, genç ressamların heyecanı ve teknik kuvveti de eklenince, seleflerine göre daha baskın kimliklere dönüşürler. Süreklilik bağlamında Galatasaray Sergilerine, 1923'te Ankara Resim Sergileri eklenir. Böylece yıl içinde gerçekleştirilen ulusal sergi sayısı artarak, çağdaş Türk resminin tanınması ve yayılması ivme kazanır. Bu oluşumun doğal bir uzantısı olarak resim, ressam ve sergilere dair artan sayıda haber ve makale, süreli yayınların sayfalarında karşımıza çıkar. Bu bağlamda, 1920-1928 yılları arasında kalan ve Osmanlı'dan Cumhuriyet'e geçiş sürecinde gerçekleştirilen Galatasaray, Serbest Resim Atölyesi, Genç Ressamlar Sergisi ve Ankara Resim sergilerine getirilen eleştiriler makale kapsamında irdelenecektir

Anahtar Kelime:

PAINTING CRITICISM IN THE PRESS DURING THE TRANSITION FROM OTTOMAN TO REPUBLIC

Öz:

It is possible to initiate a new era of Turkish initiating with the Galatasaray Painting Exhibitions started opening from 1916. Canvases filled with the vivid, dynamic and bright colors of impressionism starts to take place of the static academic style nature and architecture compositions in which very few figures were used. Of course this stylistic change is directly related to the artists who have returned from Europe with their education on impressionist style. Including the excitement and technique strength of these young painters, they have gained more superior characteristics compared to their predecessors. In 1923 Ankara Painting Exhibitions are included to the Galatasaray Exhibtions and turned into a tradition within the continuity of it. Thus recognition and expanding of modern Turkish painting gained acceleration with the increasing of the annually held national exhibitions. As a natural result of this formation an increasing number of news and articles on these paintings, painters and exhibitions appears on the pages of periodical publications. In this sense, the criticism on these Galatasaray, Independent Painting Atelier (Serbest Resim Atölyesi), Young Painters and AnkaraPainting Exhibitions, which were held during the transition of Ottoman to the Republic in 1920-1928, will be studied

Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

Anonim, (1920). Türk Ressamları Sergisi, Salon 1336 Kataloğu, İstanbul: Matbaa-i Amire.
Anonim, (1920a). “Resim Sergisinde”, Ümid Mecmuası, Sayı 7, İstanbul, s. 1.
Anonim, (1920b). “Resim Sergisinde”, Ümid Mecmuası, Sayı 9, İstanbul, s. 1.
Anonim, (1920c). “Resim Sergisi”, Ümid Mecmuası, Sayı 15, İstanbul, s. 1.
Anonim (1924a). Resim Sergisi, Milli Mecmua, Sayı 15, İstanbul, s. 244.
Anonim (1924b). Türk Ressamlar Cemiyeti Resim Sergisi Münasebetiyle, Milli Mecmua, Sayı 19, İstanbul, s. 308.
Anonim, (1925a). “Ressamlarımızın Bu Seneki Sergileri”, Resimli Ay, İstanbul, Sayı: 7, s. 44- 47.
Anonim (1925b). Türk Ressamlar Cemiyeti Resim Sergisi, Milli Mecmua, Sayı 44, İstanbul, s. 724.
Anonim, Beşinci Resim Sergisi Dün Küşad Edildi (25 Mayıs 1928). Hâkimiyet-i Milliye.
Anonim, Maarif Vekâletinde Resim Sergisi (1 Mart 1926). Hâkimiyet-i Milliye.
Anonim, Maarif Vekâletinde Resim Sergisi (2 Mart 1926). Hâkimiyet-i Milliye.
Anonim, Resim Sergisi (8 Nisan 1927). Hâkimiyet-i Milliye.
Anonim, Ankara Resim Sergisi, 12 Teşrin-i Evvel (Ekim) 1923). Hâkimiyet-i Milliye.
Anonim, Muhterem Başvekilimiz Dün Dördüncü Sanayi-i Nefise Sergisini Küşad Buyurdu (27 Mayıs 1927). Hâkimiyet-i Milliye.
Anonim, İstanbul Resim Sergisi (31 Temmuz 1927). Hâkimiyet-i Milliye.
Anonim, Afgan Kralı Hazretleri Dün Sanayi-i Nefise Sergisini Ziyaret Ettiler (26 Mayıs 1928). Hâkimiyet-i Milliye.
Anonim, Afgan Kraliçesi Hazretleri Resim Sergisinde (27 Mayıs 1928). Hâkimiyet-i Milliye. Anonim, Resim Sergisindeki Tablolar (18 Haziran 1928). Hâkimiyet-i Milliye.
Anonim, Beşinci Ankara Resim Sergisinde Bir Saat (24 Mayıs 1928). Hâkimiyet-i Milliye.
Anonim, Resim Sergisi (1 Ağustos 1928). Hâkimiyet-i Milliye.
Anonim, Galatasaray Sergisi (1 Eylül 1928). Hâkimiyet-i Milliye.
Anonim, Resim Sergisi (14 Teşrin-ı Evvel (Ekim) 1923). Hâkimiyet-i Milliye.
Anonim, Gazi Paşa Hazretleri ve Sanat (24 Teşrin-ı Evvel (Ekim) 1923). Hâkimiyet-i Milliye.
Anonim, Resim Sergisi (15 Teşrin-ı Evvel (Ekim) 1923). Hâkimiyet-i Milliye.
Anonim, Resim Sergisi (17 Teşrin-ı Sâni (Kasım) 1924). Hâkimiyet-i Milliye.
Anonim, Resim Sergisinde (7 Kânun-ı Evvel (Aralık) 1924). Hâkimiyet-i Milliye.
Anonim, Türk Ressamları (22 Temmuz 1923). Hâkimiyet-i Milliye.
Ahmed Haşim, (1921). “Ressamlar Hakkında Bir Mütalaa”, Dergâh Mecmuası, Sayı 10, İstanbul, s. 145.
Ayın.Mim., (1928). Ankara’da Beşinci Resim Sergisi, Hayat Mecmuası, Sayı 79, Ankara, s. 9-12. Berk, N. (1974). Türkiye’de Resim ve Ressamlar 2, Hayat Tarih Mecmuası, Sayı: 6, s. 61-67.
C.S., (1928). Beşinci Ankara Resim Sergisi, Hayat Mecmuası, Sayı 80, Ankara, s. 33-34.
Dal.Mim., (1922). Resim. Dergâh Mecmuası, Sayı 27, İstanbul, s. 47.
Dergâh, (1922a). Ressamlar Diyorlar ki, Dergâh Mecmuası, Sayı 33, İstanbul, s. 129-130.
Dergâh, (1922b). Ressamlar Diyorlar ki, Dergâh Mecmuası, Sayı 34, İstanbul, s. 145-147.
Elibal, G. (1973). Atatürk ve Resim-Heykel, Türkiye İş Bankası Yayınları, 1. Baskı, İstanbul.
Elif Naci, (1933). On Yılda Resim (1923–1933), Gazetecilik ve Matbaacılık T.A.Ş, İstanbul.
F., (1922). Resim, Dergâh Mecmuası, Sayı 32, İstanbul, s. 127.
F. Celaleddin, (1928). Galatasaray Resim Sergisi, Hayat Mecmuası, Sayı 90, İstanbul, s. 238.
Falih Rıfkı, İnkılâbın İlmi ve Sanatı (15 Temmuz 1925). Hâkimiyet-i Milliye.
Hasan Ali, (1924). Genç Ressamlar Sergisi Münasebetiyle, Millî Mecmua, Sayı 17, İstanbul, s. 267-268.
Hasan Vecih Bey, (1927). Dördüncü Ankara Resim Sergisi, Hayat Mecmuası, Sayı 31, Ankara, s. 89-93.
Heykeltıraş Ali Nijad, (1924). Galatasaray’daki Meşhere Dair, Millî Mecmua, Sayı 30, İstanbul, s. 318.
M. M. (1926). Türk Sanayi-i Nefise Derneği Resim Sergisi, Millî Mecmua, Sayı 66, İstanbul, s. 1073-1074.
Mehmet Mesih, (1924a). Resim Sergisinde, Millî Mecmua, Sayı 15, İstanbul, s. 240-242.
Mehmet Mesih, (1924b). Serbest Resim Atölyesi Üçüncü Resim Sergisi, Millî Mecmua, Sayı 18, İstanbul, s. 292.
Mehmet Mesih, (1927). Türk Sanayi-i Nefise Birliği Ankara Resim Sergisi, Millî Mecmua, Sayı 88, İstanbul, s. 1419-1420.
Mimar Hikmet, 1928 Resim Sergisi (22 Mayıs 1928). Hâkimiyet-i Milliye.
Muallim Kazım Sevinç, (1927). Sanat Tahlilleri (Galatasaray Resim Sergisi), İctihad Mecmuası, Sayı 235, İstanbul, s.4484-4485.
Mustafa Şekib, (1922). Resmin Ruhiyatı ve Ressamlarımız, Dergâh Mecmuası, Sayı 33, İstanbul, s. 130-133.
Mülayim, S. (1999). Yüzyılın Kültür ve Sanat Kronolojisi, Kaknüs Yayınları, 1. Baskı, İstanbul.
Özsezgin, K. (1998). Cumhuriyetin 75. Yılında Türk Resmi, Türkiye İş Bankası Yayınları, İstanbul.
Özyiğit, H. (2005). 1920-1928 Yılları Arasında Süreli Yayınlarda Kültür ve Sanat Ortamı: Resim. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Pamukkale Üniversitesi.
Özyiğit H. (2012). 1830-1920 Yılları Arasında Süreli Yayınlarda Türk Resim Sanatı Eleştirisi. (Yayınlanmamış Doktora Tezi). Ankara Üniversitesi.
Salih Fuad, (1920), “Resim Sergisi Münasebetiyle”, Ümid Mecmuası, Sayı 8, İstanbul, s. 8– 9.
Vahid Bey, Resim Sergisi Münasebetiyle (3 Mart 1926). Hâkimiyet-i Milliye.
Şanlıer, Z. (2003). Sanat ve Toplum Açısından On Yıllık Bir Döküm, Sanat Dünyamız, Sayı 89, Ankara, s. 108.
Turani, A. (1993). Sanat Terimleri Sözlüğü, 5. Baskı, Remzi Kitabevi, İstanbul.
Yasa Yaman, Z. (1996). Cumhuriyet Dönemi Resim Eleştirisinin Kaynakları, Türkiye’de Sanat, Sayı 24, İstanbul, s. 32-38.

APA	OZYIGIT H (2017). OSMANLI’DAN CUMHURİYET’E GEÇİŞ SÜRECİNDE BASINDA RESİM ELEŞTİRİSİ. , 174 - 196.
Chicago	OZYIGIT HALIL OSMANLI’DAN CUMHURİYET’E GEÇİŞ SÜRECİNDE BASINDA RESİM ELEŞTİRİSİ. (2017): 174 - 196.
MLA	OZYIGIT HALIL OSMANLI’DAN CUMHURİYET’E GEÇİŞ SÜRECİNDE BASINDA RESİM ELEŞTİRİSİ. , 2017, ss.174 - 196.
AMA	OZYIGIT H OSMANLI’DAN CUMHURİYET’E GEÇİŞ SÜRECİNDE BASINDA RESİM ELEŞTİRİSİ. . 2017; 174 - 196.
Vancouver	OZYIGIT H OSMANLI’DAN CUMHURİYET’E GEÇİŞ SÜRECİNDE BASINDA RESİM ELEŞTİRİSİ. . 2017; 174 - 196.
IEEE	OZYIGIT H "OSMANLI’DAN CUMHURİYET’E GEÇİŞ SÜRECİNDE BASINDA RESİM ELEŞTİRİSİ." , ss.174 - 196, 2017.
ISNAD	OZYIGIT, HALIL. "OSMANLI’DAN CUMHURİYET’E GEÇİŞ SÜRECİNDE BASINDA RESİM ELEŞTİRİSİ". (2017), 174-196.

APA	OZYIGIT H (2017). OSMANLI’DAN CUMHURİYET’E GEÇİŞ SÜRECİNDE BASINDA RESİM ELEŞTİRİSİ. Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 0(27), 174 - 196.
Chicago	OZYIGIT HALIL OSMANLI’DAN CUMHURİYET’E GEÇİŞ SÜRECİNDE BASINDA RESİM ELEŞTİRİSİ. Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 0, no.27 (2017): 174 - 196.
MLA	OZYIGIT HALIL OSMANLI’DAN CUMHURİYET’E GEÇİŞ SÜRECİNDE BASINDA RESİM ELEŞTİRİSİ. Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, vol.0, no.27, 2017, ss.174 - 196.
AMA	OZYIGIT H OSMANLI’DAN CUMHURİYET’E GEÇİŞ SÜRECİNDE BASINDA RESİM ELEŞTİRİSİ. Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. 2017; 0(27): 174 - 196.
Vancouver	OZYIGIT H OSMANLI’DAN CUMHURİYET’E GEÇİŞ SÜRECİNDE BASINDA RESİM ELEŞTİRİSİ. Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. 2017; 0(27): 174 - 196.
IEEE	OZYIGIT H "OSMANLI’DAN CUMHURİYET’E GEÇİŞ SÜRECİNDE BASINDA RESİM ELEŞTİRİSİ." Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 0, ss.174 - 196, 2017.
ISNAD	OZYIGIT, HALIL. "OSMANLI’DAN CUMHURİYET’E GEÇİŞ SÜRECİNDE BASINDA RESİM ELEŞTİRİSİ". Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 27 (2017), 174-196.