TY  - JOUR
TI  - SOMA HIZIR BEY (ÇARŞI) CAMİİ DUVAR RESİMLERİ ÜZERİNE BİR DEĞERLENDİRME
AB  - Manisa İli, Soma ilçe merkezinde yer alan Hızır Bey (Çarşı) Camii, kitabelerine göre H.1206/M.1791-92 senesinde inşa edilmiştir. Kareye yakın dikdörtgen planlıdır. İki sıra pencerelerle donatılmış kâgir duvarların kuşattığı harim, kiremit kaplı, kırma çatı altındaki bir bağdadi kubbeyle örtülüdür. Caminin kuzey ve batı cepheleri tamamen, doğu cephe ise ilk pencereyi içine alacak şekilde revak sırası ile kuşatılmaktadır. Revak sırasıyla, kuzey cepheyi kaplayan son cemaat mekânı, ahşap dikmeler ve bunların arasındaki bağdadi kemerlerden oluşur. Harim mekânının kuzey duvarına, doğu ve batı yönlerinden başlayan ve on dört ahşap sütunla taşınan, iki katlı ve ahşap mahfil düzenlenmiştir. Kuzey duvarında mahfilin birinci katı güneye doğru, loca şeklinde çıkma yapmaktadır. Cami, kâgir duvarlarının dışında, neredeyse bütünüyle ahşap malzeme kullanılarak inşa edilmiştir. Bu makaleyle, XVIII. yüzyılın ikinci yarısında dini mimari yapılar içinde, en zengin konulu duvar resimlerine sahip olan caminin günümüze kadar ulaşan orijinal bezemeleri ve yanı sıra da farklı dönemlerde geçirdiği onarımlarla eklenen "yeni" resimlerin belgelenmesi amaçlanmıştır. Caminin orijinal duvar resimleri Geç Osmanlı Dönemi'ne tarihlenir. Gerek konulu duvar resimleri ve gerekse de bitkisel üslupta bezemesel özellikler taşıyan süslemeleri ile bina, geleneksel Minyatür Sanatı'ndan Batılı anlayışında Resim Sanatı'na geçiş evresinde yer alan tasvir sanatının konu, üslup, malzeme açısından önemli örnekler arasında yer almaktadır. Duvar resimleri, son cemaat mekânının kuzey cephesindeki mihrap nişlerinin iç bükey yüzeylerinde, pencere açıklıklarının aralarında, ayrıca batı kanadındaki mükebbirenin dolgusunda; harimde ise kapı ve pencere araları ile üst katta mahfil bölümünün harime bakan güney kısmındaki duvar yüzeylerinde Barok üslupta bitkisel karakterli boyalı nakışlarla birlikte tasvir edilmiştir. Belirtilen yerlere uygulanan konulu resimler ve bitkisel karakterli bezemesel nakışlar orijinal dönemine aittir. Raspa, onarım ve yenileme çalışmaları sırasında eklenen yeni resimler harim duvarlarındadır ve bezemeler yapının iç mekânını özgün durumundan uzaklaştırmaktadır
AU  - KARAAZİZ ŞENER, Dilek
PY  - 2014
JO  - Turkish Studies (Elektronik)
VL  - 9
IS  - 10
SN  - 1308-2140
SP  - 715
EP  - 738
DB  - TRDizin
UR  - http://search/yayin/detay/281708
ER  -