Subkronik 1800 MHz elektromanyetik alan uygulanmasının sıçan tuba uterina ampullası üzerine etkileri

KARAGÜL, Meryem İlkay; AKAR, Ayşegül; ÖZKAYA, Tülay; BATU ÖZTÜRK, AYLA; Çömelekoğlu, Ülkü; OVLA, Didem; AKTAŞ, SAVAŞ

Subkronik 1800 MHz elektromanyetik alan uygulanmasının sıçan tuba uterina ampullası üzerine etkileri

Meryem İlkay KARAGÜL, (Mersin Üniversitesi Tıp Fakültesi, Histoloji ve Embriyoloji AD, Mersin)

AYLA BATU ÖZTÜRK, (Mersin Üniversitesi Tıp Fakültesi, Histoloji ve Embriyoloji AD, Mersin)

Savaş AKTAŞ, (Mersin Üniversitesi Tıp Fakültesi, Histoloji ve Embriyoloji AD, Mersin)

Tülay ÖZKAYA, (Mersin Üniversitesi Tıp Fakültesi, Histoloji ve Embriyoloji AD, Mersin)

Ayşegül AKAR, (Ondokuz Mayıs Üniversitesi Tıp Fakültesi, Biyofizik AD, Mersin)

Ülkü ÇÖMELEKOĞLU, (Mersin Üniversitesi Tıp Fakültesi, Biyofizik AD, Mersin)

Didem OVLA (Mersin Üniversitesi Tıp Fakültesi, Biyoistatistik AD, Mersin)

Mersin Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi

0 0

Yıl: 2017 Cilt: 10 Sayı: 1 Sayfa Aralığı: 1 - 13 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Subkronik 1800 MHz elektromanyetik alan uygulanmasının sıçan tuba uterina ampullası üzerine etkileri

Öz:

Amaç: Günlük yaşantımızda sık ve uzun süreli kullandığımız elektronik cihazlar elektromanyetik alana (EMA) maruz kalmamıza yol açmaktadır. Bu çalışmada EMA maruziyeti oluşturulmuş sıçanlarda tuba uterinanın ampulla bölgesinin ışık ve elektron mikroskobik olarak incelenmesi amaçlandı. Yöntem: Çalışmamızda 12 adet Wistar cinsi dişi sıçan kullanıldı. Denekler kontrol grubu (n=6) ve EMA grubu (n=6) olmak üzere iki gruba ayrıldı. Kontrol grubundaki deneklere hiçbir işlem yapılmadı. EMA grubundaki denekler 30 gün boyunca günde 1 saat 1800 MHz EMA'ya maruz bırakıldı. Tuba uterinanın ampulla bölgesinde epitel kalınlığı ölçüldü. Tuba uterinanın ampulla bölgesi ultrastrüktürel olarak incelendi ve silli epitel hücrelerinde mitokondriyal hasar skorlaması yapıldı. Bulgular: Işık mikroskobik incelemede, epitel kalınlığı açısından gruplar arasında istatistiksel olarak anlamlı bir fark gözlenmedi. Elektron mikroskobik incelemede, 1800 MHz EMA maruziyetinin, tuba uterina ampullasındaki silli epitel hücrelerinde ultrastrüktürel değişikliğe yol açtığı belirlendi. Ayrıca, bu hücrelerde mitokondriyal hasarda kontrol grubuna göre istatistiksel olarak anlamlı bir artış saptandı. Sonuç: Bu çalışmada, EMA'ya bağlı ortaya çıkan mitokondriyal hasarın mitokondriyal apoptotik yolakların aktive olmasına neden olarak hücresel apoptozisi arttırabileceği düşünüldü. Mitokondriyal membranlarının ultrastrüktürel yapısında meydana gelen değişikliklerin, oksidatif hasar ve ROS'un aşırı üretimine neden olarak reproduktif çag?daki kadınlarda infertilite gelişme olasılıg?ını arttırabileceg?i kanaatine varıldı

Anahtar Kelime:

Konular: Mikroskopi Tıbbi Araştırmalar Deneysel Genel ve Dahili Tıp

Effects of subcronic 1800 MHz electromagnetic field exposure on the ampulla of uterine tube in rat

Öz:

Aim: Often and long-term use of electronic devices in our daily life leads to electromagnetic field (EMF) exposure. The aim of this study was to examine the ampulla of the fallopian tube in rat that exposed to EMF by employing light and electron microscopy. Method: 12 female Wistar rats were used in this study. Rats were divided into two groups as the control (n=6) and EMF (n=6). Control group animals were not subjected into any action, whereas EMF group animals were exposed to a dose of 1800 MHz EMF for an hour per day in a four weeks period. Epithelial thickness in ampulla of the fallopian tube was measured. Ampulla of fallopian tube were ultrastructurally examined and ciliated epithelial cells were evaluated for mitochondrial damage scoring. Results: In light microscopic examination, there was no statistically significant difference among the groups in terms of epithelial thickness. Ultrastructural alternations were evident in ciliated epithelial cells of the ampulla in fallopian tubes after EMF (1800 MHz) exposure. Moreover, mitochondrial damage in ciliated epithelial cells was found to be significantly increased as compared to control group. Conclusion: In this study, its interpreted that mitochondrial damage resulted from the EMF might lead the activation of the mitochondrial apoptotic pathways therefore increase the cellular apoptosis. It is concluded that ultrastructural changes observed in mitochondrial membranes may further increase the risk of infertility development in women at reproductive age through oxidative damage and excessive ROS production.

Anahtar Kelime:

Konular: Mikroskopi Tıbbi Araştırmalar Deneysel Genel ve Dahili Tıp

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

Agarwal A. Cell phones and male ınfertility: dissecting the relationship. Reprod Biomed Online 2007;15(3):266- 270.
Özen Ş. Mikrodalga frekanslı EM radyasyona maruz kalan biyolojik dokularda oluşan ısıl etkinin teorik ve deneysel incelenmesi. Doktora Tezi, Yayınlanmamış Tezi, Sakarya, 2003.
Hossmann KA, Hermann DM. Effects of electromagnetic radiation of mobile phones on the central nervous system. Bioelectromagnetics 2003;24:49-62.
Bortkiewicz A. A study on the biological effects
frequency EMF. Med Pr 2001;52:101- 106.
mobile-phone 5. Yasser M, Randa MM, Belacy SH, Abou-El- Ela Fadel MA. Effects of acute exposure to the radiofrequency fields of cellular phones on plasma lipid peroxide and antioxidase activities in human expression
and 9. Briceag I, Costache A, Purcarea VL, Cergan R, Dumitru M, Briceag I, Sajin M, Ispas AT. Fallopian tubes--literature review of anatomy and etiology in female infertility. J Med Life 2015;8(2):129-31.
Lyons RA, Saridogan E, Djahanbakhch O. The reproductive significance of human Fallopian tube cilia. Hum Reprod Update 2006;12:363-372.
Bahathiq AOS, Ledger WL. Historical background and functional anatomy. Cambridge University Press 2010;1-7.
Tay JI, Moore J, Walker JJ. Ectopic pregnancy. West J Med 2000;173:131- 134.
Gul A, Celebi H, Uğraş S. The effects of microwave emitted by cellular phones on ovarian follicles in rats. Arch Gynecol Obstet 2009;280(5):729-33.
Wolf F, Torsello A, Tedesco B, Fasanella S, Boninsegna A, D'Ascenzo M, Grassi C, Azzena GB, Cittadini A. 50-Hz extremely low frequency electromagnetic fields enhance cell proliferation and DNA damage: possible involvement of a redox mechanism. Biochim Biophys Acta 2005;1743:120-129.
Canseven AG, Coşkun S, Seyhan N. Effects of various extremely low frequency magnetic fields on the free radical processes, natural antioxidant system and respiretory burst system activities in the heart and liver tissues. Indian 2008;45(5):326-331.
Biophys 16. Bernabo N, Tettamanti E, Russo V, Martelli A, Turriani M, Mattoli M, Barboni B. Extremely low frequency electromagnetic field exposure affects fertilization outcome in swine animal model. Theriogenology 2010;73:1293- 1305. 17. Gye MC, Park CJ. Effect
of electromagnetic field exposure on the reproductive 2012;39(1):1-9.
Cerm 18. Lee JS, Ahn SS, Jung KC, et al. Effects of 60 HZ electromagnetic field exposure on testicular germ cell apoptosis in mice. Asian J Androl 2004;6:29-34.
Khaki AA, Tubbs RS, Shoja MM, Rad JS, Khaki A, Farahani RM, Zarrintan S, Nag TC. The effects of an electromagnetic field on the boundary tissue of the seminiferous tubules of the rat: a light and transmission electron microscope study. Folia Morphol 2006;65:105-110.
Behari J, Rajamani P. Electromagnetic Field Exposure Effects (ELF-EMF and RFR) on Fertility and Reproduction. Bioelectromagnetics 2012:1-37.
Laboratory 21. Roshangar L, Soleimani Rad J. Ultrastructural
occurrence of apoptosis in developing follicles exposed to low frequency electromagnetic field in rat ovary. Pakistan Journal of Biological Sciences 2007;10(24):4413-4419.
and 22. Lahijani MS, Nojooshi SE, Siadat SF. Light and electron microscopic studies of effect of 50 HZ electromagnetic fields on
Electromag Biol Med 2007;26:83-89.
Chiang H, Wu RY, Shao BJ, Fu YD, Yao GD, and Lu DJ. Pulsed magnetic field from video display terminals enhances teratogenic arabinoside
Bioelectromagnetics 1995;16:70-74.
Rodriguez M, Petitclerc D, Burchard JF, Nguyen DH, Block E, Downey BR. Responses of the estrous cycle in dairy cows exposed to electric and magnetic fields (60 Hz) during 8-h photoperiods. Anim Reprod Sci 2003;15;77(1-2):11- 20.
Alchalabi ASH, Aklilu E, Aziz AR, Malek F, Ronald SH, Khan MA. Exposure to 1800 MHz GSM-like radiofrquency electromagnetic field reduces follicular development and overall fertility of female rats. Asian Pacific Journal of Reproduction 2015;4(3):1-8.
Crouser ED, Julian MW, Dorinsky PM. Ileal VO2-DO2 alterations induced by endotoxin correlate with the severity of mitochondrial injury. Am J Respir Crit Care Med 1999;160:1347-1353.
Williams JM. Biological Effects of Microwaves: Thermal and Nonthermal Mechanisms. Biological Thermal and Nonthermal Mechanisms 2013;4.4:1-48. 28. Guney M, Ozguner F, Oral B, Karahan N, Mungan T. 900 MHz ra- diofrequency- induced histopathologic changes and oxidative stress in rat endometrium: protection by vitamins E and C. Toxicol Ind Health 2007;23:411-420.
Alchalabi ASH, Rahim H, Aklilu E, Al- Sultan II, Aziz AR, Malek MF, Ronald SH, Khan MA. Histopathological changes associated
induced by electromagnetic waves in rats' ovarian and uterine tissues. Asian Pacific 2016;5(4):301-310. oxidative stress Journal of
Reproduction 30. Yamashita H, Hata K, Yamaguchi H, Tsurita G, Wake K, Watanabe S, Taki M, Ueno S, Nagawa H. Short-term exposure to a 1439-MHz TDMA signal exerts no estrogenic
Bioelectromagnetics 2010;31(7):573- 575. in
rats. 31. Rajaei F, Borhani N, Sabbagh-Ziarani F, Mashayekhi F. Effects of extremely low- frequency electromagnetic field on fertility and heights of epithelial cells in pre-implantation stage endometrium and fallopian tube in mice. Journal of Chinese 2010;8(1):56-60.
Medicine. 32. Hafizi L, Gholizadeh M, Karimi M, Hosseini G, Mostafavi-Toroghi H, Haddadi M, Rezaiean A, Ebrahimi M, Meibodi NE. Effects of magnetized water on ovary, preimplantation stage endometrial and fallopian
tube epithelial cells in mice. Iran J Reprod Med 2014;12(4):243-248.
Cervellati F, Franceschetti G, Lunghi L, Franzellitti S, Valbonesi P, Fabbri E, Biondi C, Vesce F. Effect of high- frequency electromagnetic fields on trophoblastic connexins. Reproductive Toxicology 2009;28:59-65.
Raju P, Wadhwan V, Chaudhary MS. Desmosomes: A light microscopic and ultrastructural analysis of desmosomes in odontogenic cysts. J Oral Maxillofac Pathol 2014;18(3):336-340.
Roshangar L, Rad JS. Environmental Electromagnetic Field and. Female Fertility. From Preconception to Postpartum, Dr. Stavros Sifakis (Ed.), Tabriz University of Medical Sciences, Tabriz, Iran, 2012:57-86.
Roushangar L, Rad JS. Ultrastructural alterations and occurrence of apoptosis in developing follicles exposed to low frequency electromagnetic field in rat ovary. Pak J Biol Sci 2007;10(24):4413- 4419.
Topal Z, Hancı H, Mercantepe T, Erol HS, Keleş ON, Kaya H, Mungan S, Odacı E. Effects of prenatal long-duration exposure to 900-MHz electromagnetic field on the 21-day-old newborn male rat liver. Turk J Med Sci 2015;45:291- 297.
Turedi S, Hancı H, Topal Z, Unal D, Mercantep T, Bozkurt I, Kaya H, Odacı E. The effects of prenatal exposure to a 900-MHz electromagnetic field on the 21-day-old male rat heart. Electromagn Biol Med 2015;34(4):390-397.
Hughes CM, Lewis SE, Mckelvey-Martin VJ, Thompson W. A comparison of baseline and induced DNA damage in human spermatozoa from fertile and infertile men, using a modified comet assay. Mol Hum Reprod 1996;13:1240- 1247.
Iwasaki A, Gagon C. Formation of reactive oxygen species in spermatozoa of infertile patients. Fertil Steril 1992;57:409-416.

APA	KARAGÜL M, BATU ÖZTÜRK A, AKTAŞ S, ÖZKAYA T, AKAR A, Çömelekoğlu Ü, OVLA D (2017). Subkronik 1800 MHz elektromanyetik alan uygulanmasının sıçan tuba uterina ampullası üzerine etkileri. , 1 - 13.
Chicago	KARAGÜL Meryem İlkay,BATU ÖZTÜRK AYLA,AKTAŞ SAVAŞ,ÖZKAYA Tülay,AKAR Ayşegül,Çömelekoğlu Ülkü,OVLA Didem Subkronik 1800 MHz elektromanyetik alan uygulanmasının sıçan tuba uterina ampullası üzerine etkileri. (2017): 1 - 13.
MLA	KARAGÜL Meryem İlkay,BATU ÖZTÜRK AYLA,AKTAŞ SAVAŞ,ÖZKAYA Tülay,AKAR Ayşegül,Çömelekoğlu Ülkü,OVLA Didem Subkronik 1800 MHz elektromanyetik alan uygulanmasının sıçan tuba uterina ampullası üzerine etkileri. , 2017, ss.1 - 13.
AMA	KARAGÜL M,BATU ÖZTÜRK A,AKTAŞ S,ÖZKAYA T,AKAR A,Çömelekoğlu Ü,OVLA D Subkronik 1800 MHz elektromanyetik alan uygulanmasının sıçan tuba uterina ampullası üzerine etkileri. . 2017; 1 - 13.
Vancouver	KARAGÜL M,BATU ÖZTÜRK A,AKTAŞ S,ÖZKAYA T,AKAR A,Çömelekoğlu Ü,OVLA D Subkronik 1800 MHz elektromanyetik alan uygulanmasının sıçan tuba uterina ampullası üzerine etkileri. . 2017; 1 - 13.
IEEE	KARAGÜL M,BATU ÖZTÜRK A,AKTAŞ S,ÖZKAYA T,AKAR A,Çömelekoğlu Ü,OVLA D "Subkronik 1800 MHz elektromanyetik alan uygulanmasının sıçan tuba uterina ampullası üzerine etkileri." , ss.1 - 13, 2017.
ISNAD	KARAGÜL, Meryem İlkay vd. "Subkronik 1800 MHz elektromanyetik alan uygulanmasının sıçan tuba uterina ampullası üzerine etkileri". (2017), 1-13.

APA	KARAGÜL M, BATU ÖZTÜRK A, AKTAŞ S, ÖZKAYA T, AKAR A, Çömelekoğlu Ü, OVLA D (2017). Subkronik 1800 MHz elektromanyetik alan uygulanmasının sıçan tuba uterina ampullası üzerine etkileri. Mersin Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 10(1), 1 - 13.
Chicago	KARAGÜL Meryem İlkay,BATU ÖZTÜRK AYLA,AKTAŞ SAVAŞ,ÖZKAYA Tülay,AKAR Ayşegül,Çömelekoğlu Ülkü,OVLA Didem Subkronik 1800 MHz elektromanyetik alan uygulanmasının sıçan tuba uterina ampullası üzerine etkileri. Mersin Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi 10, no.1 (2017): 1 - 13.
MLA	KARAGÜL Meryem İlkay,BATU ÖZTÜRK AYLA,AKTAŞ SAVAŞ,ÖZKAYA Tülay,AKAR Ayşegül,Çömelekoğlu Ülkü,OVLA Didem Subkronik 1800 MHz elektromanyetik alan uygulanmasının sıçan tuba uterina ampullası üzerine etkileri. Mersin Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, vol.10, no.1, 2017, ss.1 - 13.
AMA	KARAGÜL M,BATU ÖZTÜRK A,AKTAŞ S,ÖZKAYA T,AKAR A,Çömelekoğlu Ü,OVLA D Subkronik 1800 MHz elektromanyetik alan uygulanmasının sıçan tuba uterina ampullası üzerine etkileri. Mersin Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi. 2017; 10(1): 1 - 13.
Vancouver	KARAGÜL M,BATU ÖZTÜRK A,AKTAŞ S,ÖZKAYA T,AKAR A,Çömelekoğlu Ü,OVLA D Subkronik 1800 MHz elektromanyetik alan uygulanmasının sıçan tuba uterina ampullası üzerine etkileri. Mersin Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi. 2017; 10(1): 1 - 13.
IEEE	KARAGÜL M,BATU ÖZTÜRK A,AKTAŞ S,ÖZKAYA T,AKAR A,Çömelekoğlu Ü,OVLA D "Subkronik 1800 MHz elektromanyetik alan uygulanmasının sıçan tuba uterina ampullası üzerine etkileri." Mersin Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 10, ss.1 - 13, 2017.
ISNAD	KARAGÜL, Meryem İlkay vd. "Subkronik 1800 MHz elektromanyetik alan uygulanmasının sıçan tuba uterina ampullası üzerine etkileri". Mersin Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi 10/1 (2017), 1-13.