Yıl: 2017 Cilt: 5 Sayı: Ergonomi 2016 Sayfa Aralığı: 213 - 232 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

ÇOK KRİTERLİ KARAR VERME YAKLAŞIMIYLA OTURMA DÜZENEĞİ SEÇİMİ

Öz:
Rekabetin gün geçtikçe arttığı piyasa koşullarında işletmelerin üretim süreçlerinde kullandıkları hammadde, enerji, işgücü, sermaye gibi girdilerden en yüksek seviyede yararlanmaları gerekmektedir. Bu üretim girdileri arasında en önemlisi işgücüdür. Bu nedenle işletmelerin çalışanlara yönelik gerçekleştirdiği her bir iyileştirme faaliyeti üretim verimliliğini doğrudan etkileyecektir. Söz konusu iyileştirmeler kapsamında işgücüne uyumlu iş istasyonu tasarımı büyük önem taşımaktadır. Bu tür iş istasyonlarında ergonomik tasarım ilkeleri uygulanarak üretim verimliliği yükseltilmektedir. Bu çalışmada, pim imalatı yapan bir firmada, ısıl işlem istasyonu ergonomik açıdan analiz edilerek oturma düzeneği seçimi gerçekleştirilmiştir. İlk olarak, istasyonda sergilenen çalışma duruşlarının risk değerlendirmesi için Hızlı Tüm Vücut Değerlendirme (Rapid Entire Body Assessment-REBA) yöntemi uygulanmıştır. REBA sonuçlarına göre vücudun en çok zorlanan bölgesi/leri belirlenerek, yedi farklı oturma düzeneği dört karar verici (KV) tarafından karşılaştırılmıştır. Karşılaştırmada maliyet, ayarlanabilir yükseklik, ayarlanabilir kol desteği, ayarlanabilir ayak desteği, kumaş tipi, ayarlanabilir boyun desteği olmak üzere altı kriterin alternatiflere göre kullanışlılığı dikkate alınmıştır. Kriter ağırlıklarının belirlenmesinde Aşamalı Ağırlık Değerlendirme Oran Analizi (Step-wise Weight Assessment Ratio AnalysisSWARA), alternatiflerin sıralanmasında ise Ağırlıklı Birleşik Toplu Çarpım Değerlendirmesi (Weighted Aggregated Sum Product Assessment-WASPAS) kullanılmıştır. SWARA ile elde edilen, kriter ağırlıklarına göre, en önemli oturma düzeneği seçim kriteri, 0.45 oranı ile maliyet olarak bulunmuştur. Ayrıca, fayda ve maliyet kriterlerinin eşit olasılıkla ortaya çıkabileceği varsayılarak analiz yapılığında ise ikinci oturma düzeneğinin ilk sırada tercih edildiği belirlenmiştir
Anahtar Kelime:

SELECTION OF SEATING ARRANGEMENT BY USING MULTI CRITERIA DECISION MAKING APPROACH

Öz:
Given the market conditions with ever-increasing competition, companies have to utilize their resources such as raw material, energy, labor and capital at the highest level. The most important resource among these is the labor force. Therefore, each improvement activity implemented by companies for their employees affects production productivity directly. In the context of these improvement activities work station design compatible with the employee has a great significance. In work stations of this kind, application of ergonomic design principles result in an increase in production productivity. In this study, heat treatment station of a company that produce pins is analyzed in terms of ergonomic conditions and selection of sitting arrangement is carried out. Primarily, for the risk assessment of the working postures observed in this station, Rapid Entire Body Assessment (REBA) is applied. According to REBA results, body parts which are forced the most are identified and to reduce strain of this/these body parts seven different seating arrangements are compared by four decision makers (DMs). Usefulness of the six criteria; Costs, adjustable height, adjustable arm support, adjustable foot support, the type of fabric, adjustable neck support are considered for comparison. Step-wise Weight Assessment Ratio Analysis (SWARA) is used to identify the criteria weightings and Weighted Aggregated Sum Product Assessment (WASPAS) is implemented to find alternative rankings. According to criteria weightings obtained by SWARA the most important criteria for the selection of the seating arrangement is the cost with a ratio of 0,45. Additionally, an analysis with the assumption that benefit and cost criteria may arise with equal probabilities, reveals that second seating arrangement is preferred at first rank.
Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • Babalık, F.C, 2007. Mühendisler için Ergonomi İşbilimi. Nobel Yayın Dağıtım, 2.
  • Ciğerci Ulukan, N., Özmenyılmaz, D., 2016, Kamu Sağlık Sektöründe Çalışan Taşeron Kadın İşçiler
  • Çalış, M., Tokat, B., 2013. Örgüt yapısı ve mobbing ilişkisinin özel hastanelerde incelenmesi: Giresun ili örneği, Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, 68, (4)
  • Çetin, M.S., Karabay, G. Kurumer, G., 2015. Ofis Sandalyesi Memnuniyet Araştırması. Mühendislik Bilimleri ve Tasarım Dergisi. 3 (3), 269-274.
  • Demirbilek, T., 2001. Vardiyalı Çalışmanın Kadının Aile ve Sosyal Yaşamına Etkisi. Selçuk Üniversitesi İİBF Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi. 77- 98
  • Güler, Ç., 1997. Çevre Sağlığı Temel Kaynak Dizisi. Birinci baskı, 45, 77-98, Ankara
  • Önder, N., 2013. Türkiye’de Kadın İşgücünün Durumu. Çalışma Dünyası Dergisi, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı Yayınları, 1 (1), 35-61
  • Özdamar, K., 1997. Paket Programlar ile İstatistiksel Veri Analizi I. Anadolu Üniversitesi Fen Fakültesi Yayınları, Eskişehir.
  • Özvarış, B. Ş., 2015. Toplumsal Cinsiyet, Çalışma Yaşamı ve Kadın Sağlığı, Türk Tabipleri Birliği Mesleki Sağlık ve Güvenlik Dergisi, 37-43
  • Tınaz, P., 2006. İşyerinde Psikolojik Taciz (Mobbing), Beta Basım Yayım, İstanbul
  • TUİK, 2014. Haber Bülteni, Sayı:16056
  • TUİK, 2015. Haber Bülteni, Sayı:18619
  • Urhan, B., Etiler, N., 2011. Sağlık Sektöründe Kadın Emeğinin Toplumsal Cinsiyet Açısından Analizi, Çalışma Ve Toplum.
APA Can G, KILIÇ DELİCE E, ÖZÇAKMAK B (2017). ÇOK KRİTERLİ KARAR VERME YAKLAŞIMIYLA OTURMA DÜZENEĞİ SEÇİMİ. , 213 - 232.
Chicago Can Gülin Feryal,KILIÇ DELİCE ELİF,ÖZÇAKMAK Betül Cansu ÇOK KRİTERLİ KARAR VERME YAKLAŞIMIYLA OTURMA DÜZENEĞİ SEÇİMİ. (2017): 213 - 232.
MLA Can Gülin Feryal,KILIÇ DELİCE ELİF,ÖZÇAKMAK Betül Cansu ÇOK KRİTERLİ KARAR VERME YAKLAŞIMIYLA OTURMA DÜZENEĞİ SEÇİMİ. , 2017, ss.213 - 232.
AMA Can G,KILIÇ DELİCE E,ÖZÇAKMAK B ÇOK KRİTERLİ KARAR VERME YAKLAŞIMIYLA OTURMA DÜZENEĞİ SEÇİMİ. . 2017; 213 - 232.
Vancouver Can G,KILIÇ DELİCE E,ÖZÇAKMAK B ÇOK KRİTERLİ KARAR VERME YAKLAŞIMIYLA OTURMA DÜZENEĞİ SEÇİMİ. . 2017; 213 - 232.
IEEE Can G,KILIÇ DELİCE E,ÖZÇAKMAK B "ÇOK KRİTERLİ KARAR VERME YAKLAŞIMIYLA OTURMA DÜZENEĞİ SEÇİMİ." , ss.213 - 232, 2017.
ISNAD Can, Gülin Feryal vd. "ÇOK KRİTERLİ KARAR VERME YAKLAŞIMIYLA OTURMA DÜZENEĞİ SEÇİMİ". (2017), 213-232.
APA Can G, KILIÇ DELİCE E, ÖZÇAKMAK B (2017). ÇOK KRİTERLİ KARAR VERME YAKLAŞIMIYLA OTURMA DÜZENEĞİ SEÇİMİ. Mühendislik Bilimleri ve Tasarım Dergisi, 5(Ergonomi 2016), 213 - 232.
Chicago Can Gülin Feryal,KILIÇ DELİCE ELİF,ÖZÇAKMAK Betül Cansu ÇOK KRİTERLİ KARAR VERME YAKLAŞIMIYLA OTURMA DÜZENEĞİ SEÇİMİ. Mühendislik Bilimleri ve Tasarım Dergisi 5, no.Ergonomi 2016 (2017): 213 - 232.
MLA Can Gülin Feryal,KILIÇ DELİCE ELİF,ÖZÇAKMAK Betül Cansu ÇOK KRİTERLİ KARAR VERME YAKLAŞIMIYLA OTURMA DÜZENEĞİ SEÇİMİ. Mühendislik Bilimleri ve Tasarım Dergisi, vol.5, no.Ergonomi 2016, 2017, ss.213 - 232.
AMA Can G,KILIÇ DELİCE E,ÖZÇAKMAK B ÇOK KRİTERLİ KARAR VERME YAKLAŞIMIYLA OTURMA DÜZENEĞİ SEÇİMİ. Mühendislik Bilimleri ve Tasarım Dergisi. 2017; 5(Ergonomi 2016): 213 - 232.
Vancouver Can G,KILIÇ DELİCE E,ÖZÇAKMAK B ÇOK KRİTERLİ KARAR VERME YAKLAŞIMIYLA OTURMA DÜZENEĞİ SEÇİMİ. Mühendislik Bilimleri ve Tasarım Dergisi. 2017; 5(Ergonomi 2016): 213 - 232.
IEEE Can G,KILIÇ DELİCE E,ÖZÇAKMAK B "ÇOK KRİTERLİ KARAR VERME YAKLAŞIMIYLA OTURMA DÜZENEĞİ SEÇİMİ." Mühendislik Bilimleri ve Tasarım Dergisi, 5, ss.213 - 232, 2017.
ISNAD Can, Gülin Feryal vd. "ÇOK KRİTERLİ KARAR VERME YAKLAŞIMIYLA OTURMA DÜZENEĞİ SEÇİMİ". Mühendislik Bilimleri ve Tasarım Dergisi 5/Ergonomi 2016 (2017), 213-232.