SON ARAŞTIRMALAR IŞIĞINDA ELAİA ANTİK KENTİ VE SERAMİK ÜRETİMİ
Yıl: 2017 Cilt: 15 Sayı: 1 Sayfa Aralığı: 499 - 529 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.18026/cbayarsos.298135 İndeks Tarihi: 29-07-2022
SON ARAŞTIRMALAR IŞIĞINDA ELAİA ANTİK KENTİ VE SERAMİK ÜRETİMİ
Öz: Pergamon kazı başkanlığı tarafından 2006 ile 2011 yılları arasında Elaia'da gerçekleştirilen yüzey araştırmalarında kullanılan yöntemlerden biri de, kent alanının mümkün olduğunca eşit bir şekilde taranmasını amaçlayan intensif seramik yüzey araştırmasıydı. Bu araştırma esnasında yüzeyde sıklıkla pişme hatalı seramik parçalarına ve çömlekçi atıklarına rastlanmıştır. Özellikle Elaia akropolünün bulunduğu tepenin kuzeyinde yoğunlaşan bu parçaların çoğu geniş ağızlı ve derin mutfak kaselerine aittir. Kapların form yelpazesi sınırlı olmakla beraber, ağız kısımlarında görülen bezemeler çeşitlilik gösterir. Parçalar arasında seçilen çok sayıda numune, arkeometrik yöntemlerle laboratuvarlarda incelenmiş ve sonuçta bu kapların Elaia'da üretildikleri anlaşılmıştır. Yüzey araştırması kapsamında kullanılan yöntemlerden bir diğeri olan jeofizik ölçümler sonucunda, toprak altında çok sayıda seramik fırınının varlığı da tespit edilmiştir. Fırınların bulunduğu alanın, yukarıda sözü edilen mutfak kaselerinin en yoğun şekilde yüzeyde görüldüğü, akropolün kuzeyindeki alana denk gelmesi, bu kapların pişirildiği seramik fırınlarının burada lokalize edilmesi gerektiğine işaret etmektedir. Elaia'da yalnızca mutfak kaplarına değil, aynı zamanda daha ince seramik gruplarına ait pişme hatalı örneklere de rastlanmıştır. Bir çoğunda yapılan arkeometrik incelemelerden elde edilen sonuçlar, Elaia'da en azından Hellenistik dönemden itibaren, geç Roma dönemine kadar süren bir seramik üretim geleneğinin varlığını ortaya koymuştur.
Anahtar Kelime: Konular:
THE ANCIENT POLIS ELAIA AND LOCAL POTTERY PRODUCTION IN LIGHT OF THE LATEST RESEARCH
Öz: Within the scope of an archaeological survey conducted by the Pergamon excavation from 2006 to 2011 in Elaia, an intensive ceramic survey was undertaken covering most of the urban area. During this survey, misfired pieces of ceramic and other pottery waste were found. These findings were concentrated in the northern part of the acropolis of Elaia and are important evidence of the local production of amphoras, jars and kitchen bowls. These latter were made of coarse pottery in a limited number of shapes and with carelessly decorated rims of quite variated forms. In several cases, archaeometric analyses revealed that these bowls were locally manufactured, hence confirming for the first time a local pottery production in Elaia. Furthermore, the geophysical survey conducted in the area hinted towards the existence of a number of kilns in the plain. According to archaeometric analyses, the aforesaid coarse pottery dating back to different time periods are concentrated in the north of the acropolis of Elaia, and this provides evidence for the localization of those kilns where these potteries were baked. The survey demonstrates that Elaia is home not only to coarse ware but also to a sample of much thinner and misfired pieces of pottery. These results prove the long-standing tradition of a local pottery production in Elaia from the Late Hellenistic to the Late Roman Imperial Period.
Anahtar Kelime: Konular:
Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
- BAYNE, N. (2000), The Grey Wares of North-West Anatolia. In die Middle and Late Bronze Age and the Early Iron Age and their Greek Settlements, Bonn.
- BEAN, G. (1965), "Inscriptions of Elaea and Lebedus”, Türk Tarih Kurumu Belleten 29, 585–597.
- BERNDT, M. (2003), Funde aus dem Survey auf der Halbinsel von Milet (1992-1999). Kaiserzeitliche und frühbyzantinische Keramik. Internationale Archäologie 79, Rahden.
- BOYANA, H. (2006), "Vergi Listelerine Göre Attika-Delos Deniz Birliği ve İonia İlişkileri", Tarih İncelemeleri Dergisi, XXI, 1, 19-48.
- CONZE VE DİĞERLERİ (1912), A. Conze, O. Berlet, A. Philippson, C. Schuchhardt, F. Gräber, Altertümer von Pergamon I, 1. Stadt und Landschaft, Berlin.
- CONZE VE SCHUCHARDT (1899), A. Conze ve C. Schuchhardt, "Die Arbeiten zu Pergamon 1886–1898", Athenische Mitteilungen, 24, 97– 240.
- FRENCH, E.B. (1973), "Turkey and the East Aegean", in: C. W. Zerner (Ed.), Wace and Blegen, Pottery as Evidence for Trade in the Aegean Bronze Age 1939–1989. Proceedings of the International Conference held at the American School of Classical Studies of Athens, December 2–3, 1989, 155-158.
- GASSNER, V. (1997), Das Südtor der Tetragonos-Agora. Keramik und Kleinfunde. Forschungen in Ephesos XIII/1/1, Wien.
- GUSMANI, R. (1986), Lydisches Wörterbuch. Mit grammatischer Skizze und Inschriftensammlung, Heidelberg.
- HAYES, J. W. (1972), Late Roman Pottery, London.
- ISLER, H. P. (1969), "Heraion von Samos: Eine frühbyzantinische Zisterne", Athenische Mitteilungen 84, Berlin, 202-230.
- JAPP, S. (2009), "Archäometrisch-archäologische Untersuchungen an Keramik aus Pergamon und Umgebung", IstanbulerMitteilungen 59, 193–268.
- JAPP VE DİĞERLERİ (2012), Sarah Japp, Anneke Keweloh, Benjamin Engels "Aktuelle Ergebnisse der Keramikbearbeitung in Pergamon – Eine neue Definition von Eastern Sigillata C/Pergamenischer Sigillata", in: Pirson 2012, 251-255.
- LOESCHKE, S. (1912), "Sigillata-Töpfereien in Tschandarli, Athenische Mitteilungen 37, 344-407.
- LÜDORF, G. (2006), Römische und frühbyzantinische Gebrauchskeramik im westlichen Kleinasien. Typologie und Chronologie. Internationale Archäologie, 96, Rahden.
- MEE, Ch. (1978), "Aegean Trade and Sattlement in Anatolia in the Second Millennium B.C.", Anatolien Studies 28, 178, 121-156.
- MELLAART, J. (1968), "Anatolien Trade with Europe and Anatolian Geography and Culture Provinces in the Late Bronze Age”, Anatolien Studies 18, 187–202.
- NIEMEIER, W.-D. (2007), "Westkleinasien und Ägäis von den Anfängen bis zur ionischen Wanderung", in: J. Cobet ve diğerleri (Ed.), Frühes Ionien. Eine Bestandsaufnahme. Panionion-Symposion Güzelçamlı 1999 (Mainz) 37–96.
- ÖZGÜNEL, C. (1996), Mykenische Keramik in Anatolien, Bonn. PASİNLİ, A. (1976), "Elaea'dan gelme kabartmalı bir pithos”, Türk Arkeoloji Dergisi 23, 2, 57–62.
- PIRSON, F. (2004), "Elaia, der maritime Satellit Pergamons", Istanbuler Mitteilungen 53, 197-213.
- PIRSON, F. (2007), "Pergamon – Bericht über die Arbeiten in der Kampagne 2006", Archäologischer Anzeiger, 2007/2, 47–58.
- PIRSON, F. (2008), „Pergamon – Bericht über die Arbeiten in der Kampagne 2007“, Archäologischer Anzeiger, 2008/2, 130–140
- PIRSON, F. (2009), "Pergamon – Bericht über die Arbeiten in der Kampagne 2008", Archäologischer Anzeiger 2009/2, 182–200.
- PIRSON, F. (2010), "Pergamon – Bericht über die Arbeiten in der Kampagne 2009", Archäologischer Anzeiger 2010/2, 188–220.
- PIRSON, F. (2011), "Pergamon – Bericht über die Arbeiten in der Kampagne 2010", Archäologischer Anzeiger 2011/2, 166–185.
- PIRSON, F. (2012), "Pergamon – Bericht über die Arbeiten in der Kampagne 2011", Archäologischer Anzeiger 2012/2, 175-274.
- PIRSON VE DİĞERLERİ (2015), Felix Pirson, Güler Ateş, Melanie Bartz, Helmut Brückner, Stefan Feuser, Ulrich Mania, Ludwig Meier, Martin Seeliger, "Elaia: Eine aiolische Polis im Dienste der hellenistischen Residenzstadt Pergamon?" In: Albrecht Matthaei – Martin Zimmermann (Ed.), Urbane Strukturen und bürgerliche Identität im Hellenismus, Heidelberg 2015, 22-55.
- PROKESCH, A. (1837), A. Prokesch von Osten, Denkwürdigkeiten und Erinnerungen aus dem Orient, Band 3, Stuttgart.
- SCHACHERMEYER, F. (1976), Die ägäische Frühzeit. Forschungen über die Ausgrabungen im letzten Jahrzehnt und über ihre Ergebnisse für unser Geschichtsbild. Band 2. Mykenische Zeit und die Gesittung von Thera, Wien.
- SCHÄFER, J. (1968), Hellenistische Keramik aus Pergamon, PF 2, Berlin.
- SIMPSON ve LAZENBY (1973), R.H. Simpson, J.F. Lazenby, “Notes from the Dodecanese III”, British School at Athens 68, 127–179.
- VON DIEST, W. (1889), Von Pergamon über den Dindymos zum Pontus, Gotha.
| APA | ATEŞ G (2017). SON ARAŞTIRMALAR IŞIĞINDA ELAİA ANTİK KENTİ VE SERAMİK ÜRETİMİ. , 499 - 529. 10.18026/cbayarsos.298135 |
| Chicago | ATEŞ GÜLER SON ARAŞTIRMALAR IŞIĞINDA ELAİA ANTİK KENTİ VE SERAMİK ÜRETİMİ. (2017): 499 - 529. 10.18026/cbayarsos.298135 |
| MLA | ATEŞ GÜLER SON ARAŞTIRMALAR IŞIĞINDA ELAİA ANTİK KENTİ VE SERAMİK ÜRETİMİ. , 2017, ss.499 - 529. 10.18026/cbayarsos.298135 |
| AMA | ATEŞ G SON ARAŞTIRMALAR IŞIĞINDA ELAİA ANTİK KENTİ VE SERAMİK ÜRETİMİ. . 2017; 499 - 529. 10.18026/cbayarsos.298135 |
| Vancouver | ATEŞ G SON ARAŞTIRMALAR IŞIĞINDA ELAİA ANTİK KENTİ VE SERAMİK ÜRETİMİ. . 2017; 499 - 529. 10.18026/cbayarsos.298135 |
| IEEE | ATEŞ G "SON ARAŞTIRMALAR IŞIĞINDA ELAİA ANTİK KENTİ VE SERAMİK ÜRETİMİ." , ss.499 - 529, 2017. 10.18026/cbayarsos.298135 |
| ISNAD | ATEŞ, GÜLER. "SON ARAŞTIRMALAR IŞIĞINDA ELAİA ANTİK KENTİ VE SERAMİK ÜRETİMİ". (2017), 499-529. https://doi.org/10.18026/cbayarsos.298135 |
| APA | ATEŞ G (2017). SON ARAŞTIRMALAR IŞIĞINDA ELAİA ANTİK KENTİ VE SERAMİK ÜRETİMİ. Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 15(1), 499 - 529. 10.18026/cbayarsos.298135 |
| Chicago | ATEŞ GÜLER SON ARAŞTIRMALAR IŞIĞINDA ELAİA ANTİK KENTİ VE SERAMİK ÜRETİMİ. Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi 15, no.1 (2017): 499 - 529. 10.18026/cbayarsos.298135 |
| MLA | ATEŞ GÜLER SON ARAŞTIRMALAR IŞIĞINDA ELAİA ANTİK KENTİ VE SERAMİK ÜRETİMİ. Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, vol.15, no.1, 2017, ss.499 - 529. 10.18026/cbayarsos.298135 |
| AMA | ATEŞ G SON ARAŞTIRMALAR IŞIĞINDA ELAİA ANTİK KENTİ VE SERAMİK ÜRETİMİ. Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi. 2017; 15(1): 499 - 529. 10.18026/cbayarsos.298135 |
| Vancouver | ATEŞ G SON ARAŞTIRMALAR IŞIĞINDA ELAİA ANTİK KENTİ VE SERAMİK ÜRETİMİ. Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi. 2017; 15(1): 499 - 529. 10.18026/cbayarsos.298135 |
| IEEE | ATEŞ G "SON ARAŞTIRMALAR IŞIĞINDA ELAİA ANTİK KENTİ VE SERAMİK ÜRETİMİ." Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 15, ss.499 - 529, 2017. 10.18026/cbayarsos.298135 |
| ISNAD | ATEŞ, GÜLER. "SON ARAŞTIRMALAR IŞIĞINDA ELAİA ANTİK KENTİ VE SERAMİK ÜRETİMİ". Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi 15/1 (2017), 499-529. https://doi.org/10.18026/cbayarsos.298135 |
