BEŞERİ COĞRAFYADA BİLİMSEL BİLGİ VE METODOLOJİK UYGULAMALAR ÜZERİNE BİR DEĞERLENDİRME

Özgen, Nurettin

BEŞERİ COĞRAFYADA BİLİMSEL BİLGİ VE METODOLOJİK UYGULAMALAR ÜZERİNE BİR DEĞERLENDİRME

Nurettin ÖZGEN (Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih- Coğrafya Fakültesi Coğrafya Bölümü öğretim üyesi.)

FLSF (Felsefe ve Sosyal Bilimler Dergisi)

30 5

Yıl: 2017 Cilt: 12 Sayı: 24 Sayfa Aralığı: 195 - 221 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 20-09-2018

BEŞERİ COĞRAFYADA BİLİMSEL BİLGİ VE METODOLOJİK UYGULAMALAR ÜZERİNE BİR DEĞERLENDİRME

Öz:

Gündelik yaşama içkin bir sorunu veya herhangi bir konuya dair yapısal durum, eylem, niteliksel özellikler ve bunlar arasındaki bağıntıların çözümü adına yöneltilen soruların metodolojik uygulamalarla analiz edilmesine yönelik tüm işlemler bilimsel süreci ifade eder. Sürecin tamamlanmasıyla elde edilen kazanıma ise, bilimsel bilgi denir. Bilimsel bilgiyi, diğer bilgi türlerinden ayıran en temel özeliği metodolojik uygulamalarla elde edilmesidir. Metodolojik uygulamaların da temelini kuramsal yaklaşımlar oluşturmaktadır. Sosyal bilimlerde yürütülen bir araştırma genel olarak, kuramsal bir yaklaşım üzerinden konumlandırılır ve bu yapı üzerinden ileri sürülen hipotez, bilimsel veriler bağlamında belirlenen uygun metotla analiz edilerek sonuçlandırılır. Bu çalışmada da amaç, beşeri coğrafya disiplinindeki bilimsel bilginin üretimine dair metodolojik yapı ve uygulamaları analiz etmek ve bu alandaki bilimsel üretimlerin geliştirilmesine yönelik önerilerde bulunmaktır.

Anahtar Kelime:

Konular: Etik Siyasi Bilimler Beşeri Bilimler Sosyoloji Bilim Felsefesi ve Tarihi Felsefe Edebi Teori ve Eleştiri

(An Assessment on Its Methodological Applications and Scientific Knowledge In Human Geography)

Öz:

Questions and methodological applications directed towards the solution of a problem related to the daily life or themes such as structural state, action and quality of any subject or the analysis of the relationships between them refer to scientific process. The gain attained through the completion of the process is called scientific knowledge. The basic characteristic differentiating scientific knowledge from other types of knowledge is methodological applications. The basis of the methodological applications is laid by theoretical approaches. As in the general of social sciences, any research in human geography is situated on a theoretical approach and a hypothesis proposed on the basis of this structure is analyzed and concluded by using suitable methods determined depending on scientific data. The purpose of the current study is to analyze the methodological structure relating scientific knowledge notion and its production within the discipline of human geography on the basis of the current applications and to come up with suggestions on how to develop scientific production.

Anahtar Kelime:

Konular: Etik Siyasi Bilimler Beşeri Bilimler Sosyoloji Bilim Felsefesi ve Tarihi Felsefe Edebi Teori ve Eleştiri

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

Yıldırım, C., Bilim Felsefesi (5. Basım). Büyük fikir kitapları dizisi, Remzi Kitapevi, İstanbul. 1996.
Yeung, H. W., Critical Realism and Realist Research in Human Geography: A Method or a Philosophy in Search of a Method? Progress in Human Geography 21, 1 (1997) pp. 51-74.
Yavan, N., SCI VE SSCI bağlamında Türkiye’nin coğrafya biliminde uluslararası yayın performansının karşılaştırmalı analizi: 1945- 2005, Coğrafi Bilimler Dergisi, 3 (1), (2005), 27-55.
Uçak, N. Ö., Bilgi: Çok Yüzlü Bir Kavram. Türk Kütüphaneciliği, 24 (4), (2010), 705-722.
Taylor, C., Çokkültürcülük Ed. A.Gutmann (Çev: L. Köker), YKY, İstanbul. ss:42-84, 2005.
Stoddart, D.R., To claim the high ground: geography for the end of the century. Transactions of the Institute of British Geographers, 12 (3), (1987), pp. 327- 336.
Spate, O.H.K.,“How determined is possibilism?” Geographical Studies, London. 4(1),(1957), p.3-12.
Snow, C. P., İki Kültür (4. Basım- Çev. T. Birkan), Tübitak Popüler Bilim Kitapları, Ankara, (2005).
Smith, N., Marxist Geography. In Jonhston, R. J., Gregory, D., Pratt, G. and Watts, M. (eds.)The Dictionary of Human Geography (4th ed.), Blackwell Publishing, Oxford. 2000.
Shaw, I. G. R., DİXON, D. P. & JONES III, J. P., Theorizing Our World. In B. Gomez ve J.P.Jones III (Eds), Research Methods in Geography: A Critical Introduction (p:9-26), Malden, MA: Wley-Blackwell, 2010.
Semple, E. C., Influences of Geographic Environment, on the Basis of Ratzel's System of Anthropo-Geography. New York: Henry Holt & Co. (1911/2015).
Pratt, G., Post-structuralism. In R. J., Jonhston, D. Gregory, G. Pratt, and M. Watts, (eds.) The Dictionary of Human Geography (4th ed.), Blackwell Publishing, Oxford, 2000.
Popper, K.,Bilimsel Araştırmanın Mantığı. 6. Baskı, (çev. İ. Aka, İ. Turan), YKY: İstanbul. 2015.
Peet, R., İktidarın Coğrafyası. Özgür Üniversite Kitaplığı (Çev: O.Etiman, B.Göktaş), No:90, 2011.
Peet, R., Modern Geographic Thought. Oxford, Malden, MA; Blackwell Publishers, 1998.
Öztürk, M., Coğrafya: “Gelişimi, İçeriği, Eğitimi”. İçinde Karabağ, S. ve Şahin, S. (Ed.) Kuram ve Uygulamada Coğrafya Eğitimi, Gazi Kitapevi, Ankara, 2007.
Özgüç, N., Tümertekin, E. Coğrafya. Geçmiş- Kavramlar- Coğrafyacılar. Çantay Kitabevi. İstanbul, 2000.
Özgen, N., Metodolojik prensipler ve fiziki coğrafyadaki evrimi. Ed: N.Özgen, S.Karadoğan), İçinde: Fiziki Coğrafyada Araştırma Yöntemleri ve Teknikler. Pegem, Ankara , (2016b, 1-25.
Özgen, N., Coğrafyanın kurumsal temsiliyeti ve kimlik sorunu. I. Ulusal Coğrafya Sempozyumu. Bildiriler Kitabı, (28-30 Mayıs 2012), ss: 555-571, Erzurum.
Özgen, N.,Bilimsel Araştırmanın Temelleri Üzerine. (Ed: N.Özgen),İçinde: Beşeri Coğrafyada Araştırma Yöntemleri ve Teknikler, Pegem, Ankara. 2016c, s:1-25.
Özgen, N., Bilim Olarak Coğrafya ve Evrimsel Paradigmaları. Ege Coğrafya Dergisi. 9(2), (2010), 1-25
Özgen, N., A critical approach to discipline of human geography as an apparatus for state hegemony in Turkey. Journal of Geography in Higher Education, 40 (1), (2016a),131-153.
Neuman, W. L.,Toplumsal Araştırma Yöntemleri–Nitel ve Nicel Yaklaşımlar. Cilt 1. (Çev: S. Özge), Yayın Odası Yayıncılık, İstanbul. 2014.
Nelson, L., SEAGER, J. “Introduction,” A Companion to Feminist Geography (Malden, ABD; Oxford, Birleşik Krallık: Blackwell Publishing, 2005.
Monk, J., Hanson, S. “On not excluding half of the human in human geography” Professional Geographer, 34(1), (1982), 11–23.
Monk, J., “Place Matters: Comparative International Perspectives on Feminist Geography” Professional Geographer 46 (3), (1994), 277-288, s.279.
Mengüşoğlu, T., İnsan Felsefesi. Remzi Kitabevi, İstanbul. 1988, s.74-91.
Masterman, M. “Paradigmanın Doğası”, Ed: I.Lakatos, A.Musgrave, İçinde: Bilginin Gelişimi ve Bilginin Gelişimiyle İlgili Teorilerin Eleştirisi” (Çev. H. Arslan), Paradigma Yay., İstanbul. (1992), s.70-110.
Lyotard, J.F.,Postmodern Durum (Çev. A. Çiğdem), Vadi Yayınları, Ankara. 2000.
Losee, J., Bilim Felsefesine Tarihsel Bir Giriş (Çev. Elif Böke), Dost Kitabevi, Ankara. 2008.
Livingstone, D.N., ‘Evolution, science, and society: historical reflections on the geographical experiment’, Geoforum, (16), (1985), 119-130.
Livingstone, D.N., WITHERS, C. E. J. Coğrafya ve Devrim (Çev. D. Cenkçiler).YKY, İstanbul. 2010.
Lacoste, Y., Coğrafya savaşmak içindir. (Çev.: A. Arayıcı), Özne Yayınları, İstanbul. 1998.
Kuhn, T., Bilimsel Devrimlerin Yapısı, Çev. N. Kuyaş, 4. Baskı, Alan Yayıncılık, Ankara. 1995.
Kropotkin, P., "What Geography Ought to Be", 1885. http://dwardmac. pitzer.edu/anarchist_archives/kropotkin/whatgeobe.html#1 adresinden (21 10.2013) indirildi.
Kayan, İ.,Türkiye üniversitelerinde coğrafya eğitimi. Ege Coğrafya Dergisi, 11,(2000), 7-22.
Harvey, D., Sosyal Adalet ve Şehir, Çev: M. Moralı, Metis Yayınları, İstanbul. 2016.
Harvey, D., Sermayenin mekânları/Eleştirel bir coğrafyaya doğru (Çev. B. Kıcır, D. Koç, K. Tanrıyar, S. Yüksel). Sel Yayıncılık. İstanbul, 2012..
Harvey, D., Postmodernliğin Durumu (Çev. S. Sungur). Metis Yayınları, İstanbul, 1990.
Gutek, G. L., Eğitime ideolojik ve Felsefi yaklaşımlar. (Çev. N. Kale), Ütopya Eğitim Dizisi, Ankara, 2001.
Gregory, D., Empiricism, In R. J. Johnstone, D. Gregory, G. Pratt, M. Watts (Ed), The Dictionairy of Human Geography, Fourty Edition, Blackwell, Oxford, 2000.
Febvre, L.,La terre et l'évolution humaine. Introduction géographique àl'histoire. Paris, La Renaissance du Livre.(1922), aktaran; Guy Mercier, The Geography of Friedrich Ratzel and Paul Vidal de la Blache: A Comparative Analysis. Annales de géographie. No: 583, 1995.
Fay, B., Çağdaş Sosyal Bilimler Felsefesi (Çev: İ. Türkmen). Ayrıntı Yayınları, İstanbul. 2005.
Comte, A., Pozitif Felsefe Kursları (Çev. Erkan Ataçay), Sosyal Yayınları, İstanbul: 2001,
Clark, J., Martin, C., Anarşi, Coğrafya, Modernite. Elisée Reclus’un Seçilmişi Yazıları (M. Devres). Can Yayınları, İstanbul, 2016.
_Bhaskar_A_Realist_Theory_of_Science.pdf adresinden (15.07.2017) alındı.
Bhaskar, R., A Realist Theory of Science, (2008). http://uberty.org/wpcontent/uploads/2015/09/Roy
Barnes, T., Gregory, D., (Ed.). Reading human geography: the poetics and politics of enquiry”. In Reading Human Geography: the Poetics and Politics of Enquiry, Arnold, London, 1997.
Aydın, M., Bilgi sosyolojisi. Açılım Kitap, İstanbul, 2004.
Anlı, Ö. F., Pozitivizm Sonrası Karşıt-Bilim Tezleri ve XIX. Yüzyıl Bilim İmgesinin Dönüşümü. Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü. Yayınlanmamış Doktora Tezi. 2013.

APA	Özgen N (2017). BEŞERİ COĞRAFYADA BİLİMSEL BİLGİ VE METODOLOJİK UYGULAMALAR ÜZERİNE BİR DEĞERLENDİRME. , 195 - 221.
Chicago	Özgen Nurettin BEŞERİ COĞRAFYADA BİLİMSEL BİLGİ VE METODOLOJİK UYGULAMALAR ÜZERİNE BİR DEĞERLENDİRME. (2017): 195 - 221.
MLA	Özgen Nurettin BEŞERİ COĞRAFYADA BİLİMSEL BİLGİ VE METODOLOJİK UYGULAMALAR ÜZERİNE BİR DEĞERLENDİRME. , 2017, ss.195 - 221.
AMA	Özgen N BEŞERİ COĞRAFYADA BİLİMSEL BİLGİ VE METODOLOJİK UYGULAMALAR ÜZERİNE BİR DEĞERLENDİRME. . 2017; 195 - 221.
Vancouver	Özgen N BEŞERİ COĞRAFYADA BİLİMSEL BİLGİ VE METODOLOJİK UYGULAMALAR ÜZERİNE BİR DEĞERLENDİRME. . 2017; 195 - 221.
IEEE	Özgen N "BEŞERİ COĞRAFYADA BİLİMSEL BİLGİ VE METODOLOJİK UYGULAMALAR ÜZERİNE BİR DEĞERLENDİRME." , ss.195 - 221, 2017.
ISNAD	Özgen, Nurettin. "BEŞERİ COĞRAFYADA BİLİMSEL BİLGİ VE METODOLOJİK UYGULAMALAR ÜZERİNE BİR DEĞERLENDİRME". (2017), 195-221.

APA	Özgen N (2017). BEŞERİ COĞRAFYADA BİLİMSEL BİLGİ VE METODOLOJİK UYGULAMALAR ÜZERİNE BİR DEĞERLENDİRME. FLSF (Felsefe ve Sosyal Bilimler Dergisi), 12(24), 195 - 221.
Chicago	Özgen Nurettin BEŞERİ COĞRAFYADA BİLİMSEL BİLGİ VE METODOLOJİK UYGULAMALAR ÜZERİNE BİR DEĞERLENDİRME. FLSF (Felsefe ve Sosyal Bilimler Dergisi) 12, no.24 (2017): 195 - 221.
MLA	Özgen Nurettin BEŞERİ COĞRAFYADA BİLİMSEL BİLGİ VE METODOLOJİK UYGULAMALAR ÜZERİNE BİR DEĞERLENDİRME. FLSF (Felsefe ve Sosyal Bilimler Dergisi), vol.12, no.24, 2017, ss.195 - 221.
AMA	Özgen N BEŞERİ COĞRAFYADA BİLİMSEL BİLGİ VE METODOLOJİK UYGULAMALAR ÜZERİNE BİR DEĞERLENDİRME. FLSF (Felsefe ve Sosyal Bilimler Dergisi). 2017; 12(24): 195 - 221.
Vancouver	Özgen N BEŞERİ COĞRAFYADA BİLİMSEL BİLGİ VE METODOLOJİK UYGULAMALAR ÜZERİNE BİR DEĞERLENDİRME. FLSF (Felsefe ve Sosyal Bilimler Dergisi). 2017; 12(24): 195 - 221.
IEEE	Özgen N "BEŞERİ COĞRAFYADA BİLİMSEL BİLGİ VE METODOLOJİK UYGULAMALAR ÜZERİNE BİR DEĞERLENDİRME." FLSF (Felsefe ve Sosyal Bilimler Dergisi), 12, ss.195 - 221, 2017.
ISNAD	Özgen, Nurettin. "BEŞERİ COĞRAFYADA BİLİMSEL BİLGİ VE METODOLOJİK UYGULAMALAR ÜZERİNE BİR DEĞERLENDİRME". FLSF (Felsefe ve Sosyal Bilimler Dergisi) 12/24 (2017), 195-221.