Yıl: 2017 Cilt: 0 Sayı: 80 Sayfa Aralığı: 239 - 264 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 28-09-2018

Teo-Psikolojik Açıdan Matüridi’de İrade Özgürlüğü

Öz:
İslam düşüncesinde öncül bir yeri bulunan Mâtüridi, İslam coğrafyasının fikir hareketlerinin yoğun yaşandığı Mâverâünnehir’de yaşamıştır. O, dönemindeki İslam dışı ve İslami bütün düşünce akımlarıyla karşılaşmış ve farklı dini-felsefi yaklaşımlara muttali olmuştur. Bu doğrultuda Mâtüridi, geniş eksenli görüşler çemberinde kendisini yetiştirmiştir. İtikadi alanı, salt tartışmalar bağlamında değerlendirmeyerek, felsefi, psikolojik, sosyolojik ve eğitim boyutlarıyla İslami düşünceyi çalışmalarında işlemiştir. Yaradan-insan ilişkisi ile insanın var oluş biçimini Kur’an, akıl ve sahih hadisler doğrultusunda ele almak suretiyle, İslam düşüncesinde çığır açmış ve mevcut olguları, insan özgürlüğü ve bireyin irade hürriyeti ekseninde değerlendirerek, insan davranışlarının felsefi ve psikolojik tahliller doğrultusunda yaklaşımlar sergilemiştir.
Anahtar Kelime:

СВОБОДА ВОЛИ МАТУРИДИ С ТОЧКИ ЗРЕНИЯ ТЕО-ПСИХОЛОГИИ

Öz:
В развитии исламской мысли, имам Матуриди занимает особое значимое место. Он жил в Трансоксании, где, в сравнении с другими регионами исламского мира, существовало большее количество идейных религиозных течений. В период своей жизни Матуриди встречался с практическими со всеми представителями как исламских, так и не исламских течений. Он обладал абсолютными знаниями теологии и философии. В свете этих знаний, он расширил горизонты собственного развития. Он не ограничивал себя дискуссиями в сфере вероучения. Он выражал свои мысли также в сфере философии, психологии, социологии и образования. Матуриди, рассматривал аспекты отношения Всевышнего и человека в свете коранического откровения, человеческого разума и достоверных хадисов (преданий). Он открыл новую эпоху развития исламской мысли. Он высказывал свои воззрения в аспектах вероучения, также в аспектах прав и свободы индивидуума. В результате психологического и философского анализа, Матуриди, высказывал свои тезисы об аспектах действий человека.
Anahtar Kelime:

Freedom of Will According to Maturidi in Terms of Theo-Psychology

Öz:
Maturidi, who is one of the leading scholars in Islamic thought, lived in Transoxiana where different ideas from Islamic geography were intensively discussed. Maturidi came across with various Islamic and non-Islamic schools of thoughts in his era and acquainted himself with different philosophical and religious ideas. Maturidi trained himself in accordance with wide-scale opinions. Maturidi did not evaluate Islamic faith with the context of absolute debates; instead he issued Islamic thought with philosophical, sociological, psychological and educational perspectives. Maturidi approached the Creator-human relation and the reasons behind the existence of humanity in accordance with Qur’an, authentic hadith and mind. He made a breakthrough in Islamic thoughts and handled various phenomena in accordance with freedom of humanity and freedom of will as well as psychological and philosophical analysis of human behaviors.
Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • Sezgin, Osman (1991). Üçüncü Neslin Eğitimi. Ankara: TDV Yay.
  • Özakpınar, Yılmaz (2002). İnsan Düşüncesinin Boyutları. İstanbul: Ötüken Yay.
  • Kadi Abdülcebbar (1965). Şerhü’l-Usuli’l-Hamse. Kahire: Mektebetu Vehbe.
  • Kadi Abdülcebbar (1965). Şerhü’l-Usuli’l-Hamse. Kahire: Mektebetu Vehbe.
  • İbn Manzur (1968). Lisanü’l-Arab. Beyrut: Daru Sadr.
  • İbn Hümam, Kemaleddin (1979). Kitabü’l-Müsayere. İstanbul: Çağrı Yay.
  • Işık, Harun (2013). Mâtüridi’de İnsan Özgürlüğü. Ankara: Araştırma Yay.
  • Yazıcıoğlu, M. Sait (1998). Mâtüridi ve Nesefi’ye Göre İnsan Hürriyeti Kavramı. Ankara: Akit Yay.
  • Topaloğlu, Bekir (2003). “Mâtüridi”. İslam Ansiklopedisi. C. XVIII. İstanbul: TDV Yay. 151-157.
  • Taşköprüzade, Ahmed Efendi (1961). Tabakâtü’l-Fukahâ. Nşr. Ahmed Neyle. Musul: Matbaatü’z-Zehra.
  • Şekeroğlu, Sami (2007). Mâtüridi’de Ahlak Problemi. Doktora Tezi. İzmir: Dokuz Eylül Üniversitesi.
  • Sezgin, Osman ve A. Sena Sezgin (2011). “Psiko-Sosyal Açıdan Küreselleşme, Empoze Kültür ve Davranışa Yansıması”. Kalem Eğitim ve İnsan Bilimleri Dergisi 1 (1): 91-122.
  • Schaeder, H. H. (1988). “Semerkand”. İslam Ansiklopedisi. C. X. İstanbul: TDV Yay. 470.
  • Pakoğlu, Abdullah (1999). İslam Kelamında ‘Şey’ Kavramı. Yüksek Lisans Tezi. Sivas: Cumhuriyet Üniversitesi.
  • Önal, Recep (2013). Ebu Mansur el-Mâtüridi’ye Göre İslam Dışı Dinler. Bursa: Emin Yay.
  • Nesefî, Ömer (1991). el-Kand fî zikri ulemâ-i Semerkand. Nşr. Nazr Muhammed Faryâbî. Riyad: Mektebetü’l-Kevser.
  • (2004-2014). Tevilatü’l-Kur’an. Ed. Bekir Topaloğlu. İstanbul: Mizan Yay.
  • Mâtüridi, Ebu Mansur Muhammed (2002). Kitabü’t-Tevhid. Trc. Bekir Topaloğlu. Ankara: İSAM Yay.
  • Kutluboğa, Zeynüddin (1992). Tâcü’t-terâcim fî men sannefe mine’l-Hanefiyye. Nşr. İbrâhim Sâlih. Dımaşk: Daru’l-Me’mun li’t-Türas.
  • Kureşî, Muhammed (1993). el-Cevâhirü’l-mudiyye fî tabakâti’l-Hanefiyye. Kahire: İsa el-babi el-Halebi.
  • Gerrig, R ve P. Zimbardo (2013). Psikolojiye Giriş: Psikoloji ve Yaşam. İstanbul: Ekin Yay.
  • Biçer, Ramazan (2004). “Mâtüridi’ye göre Hidayete Engel Olan Beşeri Zaaflar ve Tezahürleri”. Cumhuriyet Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 8/1: 41-59.
APA BİÇER R, SEZGIN O (2017). Teo-Psikolojik Açıdan Matüridi’de İrade Özgürlüğü. , 239 - 264.
Chicago BİÇER Ramazan,SEZGIN OSMAN Teo-Psikolojik Açıdan Matüridi’de İrade Özgürlüğü. (2017): 239 - 264.
MLA BİÇER Ramazan,SEZGIN OSMAN Teo-Psikolojik Açıdan Matüridi’de İrade Özgürlüğü. , 2017, ss.239 - 264.
AMA BİÇER R,SEZGIN O Teo-Psikolojik Açıdan Matüridi’de İrade Özgürlüğü. . 2017; 239 - 264.
Vancouver BİÇER R,SEZGIN O Teo-Psikolojik Açıdan Matüridi’de İrade Özgürlüğü. . 2017; 239 - 264.
IEEE BİÇER R,SEZGIN O "Teo-Psikolojik Açıdan Matüridi’de İrade Özgürlüğü." , ss.239 - 264, 2017.
ISNAD BİÇER, Ramazan - SEZGIN, OSMAN. "Teo-Psikolojik Açıdan Matüridi’de İrade Özgürlüğü". (2017), 239-264.
APA BİÇER R, SEZGIN O (2017). Teo-Psikolojik Açıdan Matüridi’de İrade Özgürlüğü. Bilig / Türk Dünyası Sosyal Bilimler Dergisi, 0(80), 239 - 264.
Chicago BİÇER Ramazan,SEZGIN OSMAN Teo-Psikolojik Açıdan Matüridi’de İrade Özgürlüğü. Bilig / Türk Dünyası Sosyal Bilimler Dergisi 0, no.80 (2017): 239 - 264.
MLA BİÇER Ramazan,SEZGIN OSMAN Teo-Psikolojik Açıdan Matüridi’de İrade Özgürlüğü. Bilig / Türk Dünyası Sosyal Bilimler Dergisi, vol.0, no.80, 2017, ss.239 - 264.
AMA BİÇER R,SEZGIN O Teo-Psikolojik Açıdan Matüridi’de İrade Özgürlüğü. Bilig / Türk Dünyası Sosyal Bilimler Dergisi. 2017; 0(80): 239 - 264.
Vancouver BİÇER R,SEZGIN O Teo-Psikolojik Açıdan Matüridi’de İrade Özgürlüğü. Bilig / Türk Dünyası Sosyal Bilimler Dergisi. 2017; 0(80): 239 - 264.
IEEE BİÇER R,SEZGIN O "Teo-Psikolojik Açıdan Matüridi’de İrade Özgürlüğü." Bilig / Türk Dünyası Sosyal Bilimler Dergisi, 0, ss.239 - 264, 2017.
ISNAD BİÇER, Ramazan - SEZGIN, OSMAN. "Teo-Psikolojik Açıdan Matüridi’de İrade Özgürlüğü". Bilig / Türk Dünyası Sosyal Bilimler Dergisi 80 (2017), 239-264.