PSİKOLOJİK GÜÇLENDİRME, İŞ TATMİNİ VE ÇALIŞAN PERFORMANSI ARASINDAKİ İLİŞKİLER: TÜRKİYE’DEKİ ÜNİVERSİTELER GENELİNDE BİR ARAŞTIRMA

Mübbeyyen TEPE KÜÇÜKOĞLU (Trakya Üniversitesi, Keşan Yusuf Çapraz Uygulamalı Bilimler Yüksekokulu, Uluslararası Ticaret Bölümü)
Verimlilik Dergisi
5 0
Yıl: 2018 Cilt: 3 Sayı: 3 Sayfa Aralığı: 143 - 164 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 09-11-2018

PSİKOLOJİK GÜÇLENDİRME, İŞ TATMİNİ VE ÇALIŞAN PERFORMANSI ARASINDAKİ İLİŞKİLER: TÜRKİYE’DEKİ ÜNİVERSİTELER GENELİNDE BİR ARAŞTIRMA

Öz:
Örgütsel davranış çalışmalarında sıkça görülen kavramlardan üçü bu çalışmanın ana ekseninde yer almaktadır. Söz konusu kavramlar; psikolojik güçlendirme, iş tatmini ve çalışan performansı, iş hayatında gerek bireysel başarı gerekse işletme başarısı açısından oldukça önemli değişkenler olduğundan dolayı birçok çalışmada incelendiği görülmektedir. Bu çalışmada, yukarıda bahsedilen üç kavram arasındaki ilişkilerin incelenmesi amaçlanmaktadır. Kurulan model doğrultusunda, kavramlar arası ikili ilişkiler araştırılırken ayrıca iş tatminin psikolojik güçlendirme ile çalışan performansı arasındaki ilişkide aracılık rolü olup olmadığı da incelenmektedir. Çalışmada kullanılacak veriler Türkiye’de faaliyet gösteren devlet ve vakıf üniversitelerinde çalışan akademisyenler arasında gerçekleştirilen anket çalışması ile elde edilmiştir. Bu doğrultuda 900’ü aşan akademisyenden elde edilen anket verileri kullanılarak SPSS programı aracılığıyla ilgili analizler yapılmıştır. Yapılan analizlerin sonucunda tüm hipotezler kabul edilmiştir. Araştırma değişkenleri arasındaki ikili ilişkiler doğrulanmış, iş tatmininin psikolojik güçlendirme ile çalışan performansı arasında kısmi aracılık rolü olduğu görülmüştür. Ayrıca demografik değişkenler açısından araştırma değişkenlerinde birtakım farklılıklar bulunmuştur.
Anahtar Kelime:

Konular: İş İşletme İktisat İşletme Finans Davranış Bilimleri

RELATIONSHIPS BETWEEN PSYCHOLOGICAL EMPOWERMENT, JOB SATISFACTION AND EMPLOYEE PERFORMANCE: A RESEACH WITHIN THE UNIVERSITIES IN TURKEY

Öz:
Three main concepts of organizational behaviour studies generate main axis of this research study. These concepts, which are psychological empowerment, job satisfaction and employee performance, have been analyzed in several studies as they have great importance in both individual and corporate achievements. The purpose of this study is to analyze the relationships between these terms. In addition to the verification of bilateral relationships among three concepts, whether or not job satisfaction have a mediating role in the relationship between psychological empowerment and employee performance is evaluated. Data collection was carried out from a survey study conducted among academicians working in public and private universities of Turkey and it is analyzed by SPSS program. According to analysis results all hypotheses were accepted. Both bilateral relationships between research variables were verified and partial mediating role of job satisfaction was found between psychological empowerment and employee performance. Moreover, some differences were observed in research variables with respect to demographical characteristics.
Anahtar Kelime:

Konular: İş İşletme İktisat İşletme Finans Davranış Bilimleri
Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Bibliyografik
  • YÜKSEL, İ., (2005), İletişimin İş Tatmini Üzerindeki Etkileri: Bir İşletmede Yapılan Görgül Çalışma, Doğuş Üniversitesi Dergisi, 6 (2), 291–306.
  • WOODS, J. O., (1998), The Relationship Between Covey’s Principle-Centered Empowerment Theory and Herzberg’s Motivator/hygiene Theory of Job Satisfaction/dissatisfaction, University of Florida, Yayınlanmamış Doktora Tezi.
  • WANG, G., & LEE, P. D., (2009), Psychological Empowerment and Job Satisfaction: An Analysis of Interactive Effects, Group & Organization Management, 34 (3), 271–296, http://doi.org/10.1177/1059601108330089.
  • VISWESVARAN, C., & ONES, D. S., (2000), Perspectives on Models of Job Performance, International Journal of Selection and Assessment, 8 (4), 216– 226.
  • TUZCU, M. A., (2016), Ankara Üniversitesi TÖMER’de Çalışan Akademik ve İdari Personelin İş Tatmin Düzeyinin ve İş Tatmin Düzeyine Etki Eden Faktörlerin Belirlenmesi, Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, 71 (1). http://doi. org/10.16987/AUSBF.51405.
  • TOKER, B., (2011), Quality Assurance in Education Job Satisfaction of Academic Staff: An Empirical Study on Turkey, Quality Assurance in Education, 19 (2), 156–169, http://doi.org/10.1108/09684881111125050.
  • THOMAS, K. W., & VELTHOUSE, B. A., (1990), Cognitive Elements of Empowerment : An “Interpretive” Model of Intrinsic Task Motivation, Academy of Management Review, 15 (4), 666–681.
  • THOMAS, K. W., & TYMON W.G., (1994), Does Empowerment Always Work: Understanding the Role of Intrinsic Motivation and Personal Interpretation, Journal of Management Systems, 6, 1–13.
  • TEKİNGÜNDÜZ, S., TOP, M., & SEÇKİN, M., (2015), İş Tatmini, Performans, İş Stresi ve İşten Ayrılma Niyeti Arasındaki İlişkilerin İncelenmesi: Hastane Örneği, Verimlilik Dergisi, (4), 39–64.
  • SÜRGEVİL, O., TOLAY, E., & TOPOYAN, M., (2013), Yapısal Güçlendirme ve Psikolojik Güçlendirme Ölçeklerinin Geçerlilik ve Güvenirlilik Analizleri, Journal of Yasar University, 8 (31), 5371–5391,http://doi.org/10.1007/s13398014-0173-7.2.
  • SSESANGA, K., & GARRETT, R. M., (2005), Job Satisfaction of University Academics: Perspectives from Uganda, Higher Education, 50 (1), 33–56, http://doi.org/10.1007/s10734-004-6346-0.
  • SPREITZER, G. M., KIZILOS, M. A., & NASON, S. W., (1997), A Dimensional Analysis of the Relationship Between Psychological Empowerment and Effectiveness, Satisfaction, and Strain, Journal of Management, 23 (5), 679– 704, http://doi.org/10.1177/014920639702300504.
  • SPREITZER, G. M., DE JANASZ, S. C., & QUINN, R. E., (1999), Empowered to Lead: The Role of Psychological Empowerment in Leadership, Journal of Organizational Behavior, (20), 511–526.
  • SPREITZER, G. M., (1996), Social Structural Characteristics of Psychological Empowerment, Academy of Management Journal, 39 (2), 483–504.
  • SPREITZER, G. M., (1995b), Psychological Empowerment in the Workplace: Dimensions, Measurement and Validation, Academy of Management Journal, 38 (5), 1442–1465.
  • SPREITZER, G. M., (1995a), Psychological Empowerment in the Workplace: Dimensions, Measurement and Validation, Academy of Management Journal, 38 (5), 1442–1465.
  • SÖKMEN, A., & BIYIK, Y., (2016), Örgütsel Bağlılık, Örgütsel Özdeşleşme, Kişi-Örgüt Uyumu ve İş Tatmini İlişkisi: Bilişim Uzmanlarına Yönelik Bir Araştırma, International Journal of Informatics Technologies, 9 (2), 221–227, http://doi.org/10.17671/btd.99671.
  • SONNENTAG, S., & FRESE, M., (2002), Performance Concepts and Performance Theory, S. Sonnentag (Ed.), Psychological Management of Individual Performance, John Wiley and Sons, Ltd.
  • SOMUNCUOĞLU, A. B., (2013), Psikolojik Güçlendirme ve İş Tatmini Arasındaki İlişki ve Bir Uygulama, İstanbul Üniversitesi.
  • ROBBINS, S. P., & JUDGE, T. A., (2011), Organizational Behavior, New Jersey: Pearson Education Inc.
  • MERT, İ. S., (2010), İş Tatmini Alt Boyutlarının Örgütsel Vatandaşlık Davranışı Üzerindeki Etkisi: Yöneticiler Üzerine Bir Araştırma, Savunma Bilimleri Dergisi, 9(2), 117–143, http://doi.org/10.17134/SBD.90632.
  • MACDONALD, S., & MACLNTYRE, P., (1997), The Generic Job Satisfaction Scale, Employee Assistance Quarterly, 13(2), 1–16, http://doi.org/10.1300/ J022v13n02_01.
  • KOÇEL, T., (2010), İşletme Yöneticiliği, İstanbul: Beta Basım A.Ş.
  • KIŞ, A., ŞAD, S. N., ÖZER, N., & ATIK, S., (2016), Eğitim Paydaşlarında İş Tatmini ve Tükenmişlik İlişkisi: Bir Meta-Analiz, Erzincan Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 18 (1), 160–183, http://doi.org/10.17556/jef.47774.
  • KIRKMAN, B. L., & ROSEN, B., (1999), Beyond Self-Management: Antecedents and Consequences of Team Empowerment, The Academy of Management Journal, 42 (1), 58–74.
  • KAYGIN, E., & NAKTIYOK, A., (2012), Tükenmişlik ve İş Tatmini Arasındaki İlişki: Akademik Personel Üzerinde Bir Araştırma, Çukurova Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 16 (1), 99-108.
  • KARAHAN, A., (2015), Hekimlerin Örgütsel Bağlılık ve İş Tatmini İlişkisinin İncelenmesine Yönelik Bir Araştırma: Afyon Kocatepe Üniversitesi Hastanesi Örneği, Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, (23).
  • JUDGE, T. A., THORESEN, C. J., BONO, J. E., & G. K., P., (2001), The Job SatisfactionJob Performance Relationship: A Qualitative and Quantitative Review, Psychological Bulletin, 127 (3), 376–407.
  • HACKMAN, J. R., & OLDHAM, G. R., (1976), Motivation Through the Design of Work: Test of a Theory, Organizational Behavior and Human Performance, 16 (2), 250–279.
  • HACKMAN, J. R., & OLDHAM, G. R., (1975), Development of the Job Diagnostic Survey, Journal of Applied Psychology, 60 (2), 159–170, http://doi.org/10.1037/ h0076546.
  • HACIHASANOĞLU, T., & KARACA, N., (2014), Bağımsız Çalışan Muhasebe Meslek Mensuplarının ve Muhasebe Çalışanlarının Tükenmişlik, İş Tatmini ve Stres Düzeylerinin Belirlenmesine Yönelik Bir Alan Araştırması, Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 19 (4), 153-170.
  • EYUPOGLU, S. Z., & SANER, T., (2009), The Relationship Between Job Satisfaction and Academic Rank: A Study of Academicians in Northern Cyprus, Procedia - Social and Behavioral Sciences, 1 (1), 686–691, http://doi. org/10.1016/j.sbspro.2009.01.120.
  • ERDOĞAN, E., (2011), Etkili Liderlik, Örgütsel Sessizlik ve Performans İlişkisi, Gebze Yüksek Teknoloji Enstitüsü, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi.
  • DEKOULOU, P., & TRIVELLAS, P., (2015), Measuring the Impact of Learning Organization on Job Satisfaction and Individual Performance in Greek Advertising Sector, Procedia - Social and Behavioral Sciences, 175, 367–375, http://doi.org/10.1016/j.sbspro.2015.01.1212.
  • ÇÖL, G., (2008), Algılanan Güçlendirmenin İşgören Performansı Üzerine Etkileri, Doğuş Üniversitesi Dergisi, 9 (1), 35–46.
  • ÇİÇEK, H., & ŞAHİN MACİT, N., (2016), Konaklama İşletmelerinde Çalışanların Örgütsel Güveni İle İş Tatmini Arasındaki İlişkinin İncelenmesi, Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 8 (14), 25, http://doi. org/10.20875/sb.61351.
  • CONGER, J. A., & KANUNGO, R. N., (1988), The Empowerment Process : Integrating Theory and Practice, The Academy of Management Review, 13 (3), 471–482.
  • CAHILL, K. E., MCNAMARA, T. K., PITT-CATSOUPHES, M., & VALCOUR, M., (2015), Linking Shifts in the National Economy with Changes in Job Satisfaction, Employee Engagement and Work-life Balance, Journal of Behavioral and Experimental Economics, 56, 40–54, http://doi.org/10.1016/j. socec.2015.03.002.
  • BÜTE, M., (2015), Nepotizm ve İş Tatmini İlişkisinde İş Stresinin Aracı Rolü Var mıdır?, Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 29.
  • BUITENDACH, J. H., & HLALELE, R. B. T., (2005), Psychological Empowerment and Job Satisfaction of Engineers in a Petrochemical Industry, SAJEM, 8 (2), 154–170.
  • BARON, R. M., & KENNY, D. A., (1986), The Moderator-Mediator Variable Distinction in Social Psychological Research: Conceptual, Strategic and Statistical Considerations, Journal of Personality and Social Psychology, 51(6), 1173–1182.
  • BAL TAŞTAN, S., & SERINKAN, C., (2013), An Empirical Research on the Relationship Between Individuals’ Psychological Empowerment and Voluntary Performance Behaviors: An Assessment of the Combination of Pyschological Power and Intimate Will, Journal of Global Strategic Management, 13, 95–120.
  • AZADEH, A., & MOUSAVI AHRANJANI, P., (2014), The Impact of Job Security, Satisfaction and Stress on Performance Assessment and Optimization of Generation Companies, Journal of Loss Prevention in the Process Industries, 32, 343–348, http://doi.org/10.1016/j.jlp.2014.10.002.
  • ASARKAYA, Ç., (2015), Psychological Empowerment: Antecedents, Correlates and Consequences, Boğaziçi Üniversitesi, Yayınlanmamış Doktora Tezi.
  • ARSLAN, R., & AYDIN, E., (2013), Yabancılaşma Yönetimi ve İş Tatmini, M. Paksoy (Ed.), Davranış Bilimleri, İstanbul: Lisans Yayıncılık.
  • ANAFARTA, N., (2015), Algılanan Örgütsel Destek ve İşten Ayrılma Niyeti İlişkisi: İş Tatmininin Aracılık Rolü, İ. Ü. İşletme Fakültesi İşletme İktisadı Enstitüsü Yönetim Dergisi, 26 (79), 112–130.
  • AKYOL, H., (2014), The Measuring Effect of Employee Satisfaction of Academic Staff to Employee Performance, Journal of Social and Administrative Sciences, 1(1), 18–33, http://doi.org/10.1453/jsas.v1i1.119.
  • AGHO, A. O., MUELLER, C. W., & Price, J. L., (1993), Determinants of Employee Job Satisfaction: An Empirical Test of a Causal Model, Human Relations, 46(8), 1007–1027, http://doi.org/10.1177/001872679304600806.
  • ADAMS, A., & BOND, S., (2000), Hospital Nurses’ Job Satisfaction, Individual and Organizational Characteristics, Journal of Advanced Nursing, 32(3), 536–543. http://doi.org/10.1046/j.1365-2648.2000.01513.
  • ABDUL RAHMAN, A. A., PANATIK, S. A., & ALIAS, R. A., (2014), The Influence of Psychological Empowerment on Innovative Work Behavior Among Academia in Malaysian Research Universities, International Proceedings of Economics Development and Research, http://doi.org/10.7763/IPEDR.
APA TEPE KÜÇÜKOĞLU M (2018). PSİKOLOJİK GÜÇLENDİRME, İŞ TATMİNİ VE ÇALIŞAN PERFORMANSI ARASINDAKİ İLİŞKİLER: TÜRKİYE’DEKİ ÜNİVERSİTELER GENELİNDE BİR ARAŞTIRMA. , 143 - 164.
Chicago TEPE KÜÇÜKOĞLU Mübbeyyen PSİKOLOJİK GÜÇLENDİRME, İŞ TATMİNİ VE ÇALIŞAN PERFORMANSI ARASINDAKİ İLİŞKİLER: TÜRKİYE’DEKİ ÜNİVERSİTELER GENELİNDE BİR ARAŞTIRMA. (2018): 143 - 164.
MLA TEPE KÜÇÜKOĞLU Mübbeyyen PSİKOLOJİK GÜÇLENDİRME, İŞ TATMİNİ VE ÇALIŞAN PERFORMANSI ARASINDAKİ İLİŞKİLER: TÜRKİYE’DEKİ ÜNİVERSİTELER GENELİNDE BİR ARAŞTIRMA. , 2018, ss.143 - 164.
AMA TEPE KÜÇÜKOĞLU M PSİKOLOJİK GÜÇLENDİRME, İŞ TATMİNİ VE ÇALIŞAN PERFORMANSI ARASINDAKİ İLİŞKİLER: TÜRKİYE’DEKİ ÜNİVERSİTELER GENELİNDE BİR ARAŞTIRMA. . 2018; 143 - 164.
Vancouver TEPE KÜÇÜKOĞLU M PSİKOLOJİK GÜÇLENDİRME, İŞ TATMİNİ VE ÇALIŞAN PERFORMANSI ARASINDAKİ İLİŞKİLER: TÜRKİYE’DEKİ ÜNİVERSİTELER GENELİNDE BİR ARAŞTIRMA. . 2018; 143 - 164.
IEEE TEPE KÜÇÜKOĞLU M "PSİKOLOJİK GÜÇLENDİRME, İŞ TATMİNİ VE ÇALIŞAN PERFORMANSI ARASINDAKİ İLİŞKİLER: TÜRKİYE’DEKİ ÜNİVERSİTELER GENELİNDE BİR ARAŞTIRMA." , ss.143 - 164, 2018.
ISNAD TEPE KÜÇÜKOĞLU, Mübbeyyen. "PSİKOLOJİK GÜÇLENDİRME, İŞ TATMİNİ VE ÇALIŞAN PERFORMANSI ARASINDAKİ İLİŞKİLER: TÜRKİYE’DEKİ ÜNİVERSİTELER GENELİNDE BİR ARAŞTIRMA". (2018), 143-164.
APA TEPE KÜÇÜKOĞLU M (2018). PSİKOLOJİK GÜÇLENDİRME, İŞ TATMİNİ VE ÇALIŞAN PERFORMANSI ARASINDAKİ İLİŞKİLER: TÜRKİYE’DEKİ ÜNİVERSİTELER GENELİNDE BİR ARAŞTIRMA. Verimlilik Dergisi, 3(3), 143 - 164.
Chicago TEPE KÜÇÜKOĞLU Mübbeyyen PSİKOLOJİK GÜÇLENDİRME, İŞ TATMİNİ VE ÇALIŞAN PERFORMANSI ARASINDAKİ İLİŞKİLER: TÜRKİYE’DEKİ ÜNİVERSİTELER GENELİNDE BİR ARAŞTIRMA. Verimlilik Dergisi 3, no.3 (2018): 143 - 164.
MLA TEPE KÜÇÜKOĞLU Mübbeyyen PSİKOLOJİK GÜÇLENDİRME, İŞ TATMİNİ VE ÇALIŞAN PERFORMANSI ARASINDAKİ İLİŞKİLER: TÜRKİYE’DEKİ ÜNİVERSİTELER GENELİNDE BİR ARAŞTIRMA. Verimlilik Dergisi, vol.3, no.3, 2018, ss.143 - 164.
AMA TEPE KÜÇÜKOĞLU M PSİKOLOJİK GÜÇLENDİRME, İŞ TATMİNİ VE ÇALIŞAN PERFORMANSI ARASINDAKİ İLİŞKİLER: TÜRKİYE’DEKİ ÜNİVERSİTELER GENELİNDE BİR ARAŞTIRMA. Verimlilik Dergisi. 2018; 3(3): 143 - 164.
Vancouver TEPE KÜÇÜKOĞLU M PSİKOLOJİK GÜÇLENDİRME, İŞ TATMİNİ VE ÇALIŞAN PERFORMANSI ARASINDAKİ İLİŞKİLER: TÜRKİYE’DEKİ ÜNİVERSİTELER GENELİNDE BİR ARAŞTIRMA. Verimlilik Dergisi. 2018; 3(3): 143 - 164.
IEEE TEPE KÜÇÜKOĞLU M "PSİKOLOJİK GÜÇLENDİRME, İŞ TATMİNİ VE ÇALIŞAN PERFORMANSI ARASINDAKİ İLİŞKİLER: TÜRKİYE’DEKİ ÜNİVERSİTELER GENELİNDE BİR ARAŞTIRMA." Verimlilik Dergisi, 3, ss.143 - 164, 2018.
ISNAD TEPE KÜÇÜKOĞLU, Mübbeyyen. "PSİKOLOJİK GÜÇLENDİRME, İŞ TATMİNİ VE ÇALIŞAN PERFORMANSI ARASINDAKİ İLİŞKİLER: TÜRKİYE’DEKİ ÜNİVERSİTELER GENELİNDE BİR ARAŞTIRMA". Verimlilik Dergisi 3/3 (2018), 143-164.
Sayfa Oluşturulma Tarihi
25-04-2024 4:59

İLETİŞİM

TÜBİTAK ULAKBİM TR Dizin

Yüzüncüyıl, İşçi Blokları Mahallesi

Muhsin Yazıcıoğlu Caddesi No:51/C

06530 Çankaya / ANKARA +90 (312) 298 92 00

trdizin@tubitak.gov.tr

TÜBİTAK ULAKBİM Ulusal Akademik Ağ ve Bilgi Merkezi Cahit Arf Bilgi Merkezi © Tüm Hakları Saklıdır. Gizlilik Politikası Kullanım Şartları