Yıl: 2018 Cilt: 0 Sayı: 56 Sayfa Aralığı: 19 - 39 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 14-12-2018

SOSYAL MEDYA KULLANICILARINA AİT SİBER DAVRANIŞLARIN İNSANİ DEĞERLER BAĞLAMINDA İNCELENMESİ

Öz:
Genelde bilgi ve iletişim teknolojilerinde (BİT) özelde ise internette yaşanan gelişmeler, teknolojinin insan yaşamınakattığı anlamın ağırlığını giderek artırmaktadır. Özellikle sosyal medya adı verilen sosyo-dijital mecranın toplumsalyaşam üzerindeki dönüştürücü etkisi gün geçtikçe daha çok hissedilmektedir. Etkileşimli yapısıyla tüm bireyleri içinealan sosyal medya, oluşturduğu siber topluluklar ile bireylerin küresel düzeyde siber etkileşimler kurabilmesine olanaksağlamaktadır. Bu bağlamda araştırma ile aktif sosyal medya kullanıcılarının sergiledikleri dijital davranışlar, siberinsani değerler bağlamında derinlemesine incelenmiştir. Betimsel ve ilişkisel tarama modeline göre tasarlananaraştırmada 2719 sosyal medya kullanıcısından veri toplanmıştır. Araştırma sonucunda; kadınların erkeklere göre,evlilerin bekarlara, sosyo-ekonomik statüsü ve bireysel olarak aylık geliri yüksek olanların düşük olanlara göre siberinsani değerler düzeyinin daha yüksek olduğu ve algılanan kişilik tipleri ile aile ortamı açısından siber insani değerlerdüzeyinin farklılaştığı bulunmuştur
Anahtar Kelime:

INVESTIGATING SOCIAL MEDIA USERS’ CYBER BEHAVIORS FROM THE PERSPECTIVE OF HUMAN VALUES

Öz:
The value and importance of information and communication technologies (ICTs) and the Internet for human life is increasing continuously. Particularly, the transformative influences of socio-digital community -known as social media- on social quarters become much prevalent. Social media enables individuals through its interactive nature to connect via cyber interactions at global level with diverse cyber communities. In this regard, this study aimed at deeply investigating the cyber behaviors of active social media users from the perspective of cyber human values. The survey method was applied to collect the research data from 2719 participants. Both singular and correlational survey models were employed. The results show that the level of cyber human values is higher in women, higher in high socioeconomic status and high monthly income. Moreover, cyber human values differentiates with respect to perceived personality types and family environment.
Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • Yıldız, M. (2012). Öğretmen adaylarının benlik saygısı ve kişilik özelliklerinin sahip oldukları değerler açısından incelenmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Necmettin Erbakan Üniversitesi, Konya.
  • WebpageFX. (2017). The Internet in real time. https://www.webpagefx.com/internet-real-time/ adresinden 18 Nisan 2017 tarihinde edinilmiştir.
  • Türkiye İstatistik Kurumu. (2016). Hanehalkı Bilişim Teknolojileri Kullanım Araştırması. http://www.tuik.gov.tr/PreHaberBultenleri.do?id=21779 adresinden 17 Nisan 2017 tarihinde edinilmiştir
  • Türkiye İstatistik Kurumu. (2013). 06-15 Yaş Grubu Çocuklarda Bilişim Teknolojileri Kullanımı ve Medya. http://www.tuik.gov.tr/PreHaberBultenleri.do?id=15866 adresinden 17 Nisan 2017 tarihinde edinilmiştir
  • Türkiye Araştırmacılar Derneği. (2012). SES (Sosyo Ekonomik Statü) 2012 Lansman Toplantısı. http://tuad.org.tr/upload/dosyalar/SES_2012-Lansman-Sunum-REV.ppsx adresinden 28 Ocak 2016 tarihinde edinilmiştir
  • Türk, İ. (2009). Değerler eğitiminde saygı. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Gaziosmanpaşa Üniversitesi, Tokat.
  • Turkle, S. (1999). Siber psikiyatr ile bir seans. Sevimli, A. (Çeviri), Bilgi ve Toplum, 2, 39-48.
  • Şendil, G. ve Cesur, S. (2011). The relationships between parental attitudes and their personalities and values. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 10(38), 1-22.
  • Stoch, L. ve Roodt, S. (2016). The Net Generation’s perceptions of digital activism, C. Bernadas ve D. Minchella (Ed.), Proceedings of The 3rd European Conference On Social Media Research içinde (s.369-403). EM Normandie, Caen, France.
  • Surphi, S. (2016). Difference between ethics and values. http://keydifferences.com/differencebetween- ethics-and-values.html adresinden 06 Nisan 2017 tarihinde edinilmiştir
  • SmartInsights. 2017. Global social media research. http://www.smartinsights.com/social-mediamarketing/ social-media-strategy/new-global-social-media-research/ adresinden 18 Nisan 2017 tarihinde edinilmiştir
  • Schwartz, S. H. (2012). An overview of the Schwartz Theory of Basic Values. Online Readings in Psychology and Culture, 2 (1). http://dx.doi.org/10.9707/2307-0919.1116
  • Schwartz, S. H. (2006). Basic human values: Theory, measurement, and applications. http://www.ccsr.ac.uk/qmss/seminars/2009-06-10/documents/Shalom_Schwartz_1.pdf adresinden 30 Mayıs 2013 tarihinde edinilmiştir
  • Schwartz, S.H. (1992). Universals in the content and structure of values: Theoretical advances and empirical tests in 20 countries. Advances in Experimental Social Psychology, 25, 1-65.
  • Sarı, E. (2005). Öğretmen adaylarının değer tercihleri: Giresun eğitim fakültesi örneği, Değerler Eğitimi Dergisi, 3(10), 73-88.
  • Rösner, L., Winter, S. ve Krämer, N.C. (2016). Dangerous minds? Effects of uncivil online comments on aggressive cognitions, emotions, and behavior. Computers in Human Behavior, 58, 461–470.
  • Rokeach, M. (1973). The nature of human values. New York: The Free Press. https://www.jstor.org/stable/2149267?seq=1#page_scan_tab_contents adresinden 20 Nisan 2017 tarihinde edinilmiştir
  • Parks-Leduc, L., Feldman, G. ve Bardi, A. (2015). Personality traits and personal values: A metaanalysis. Personality and Social Psychology Review, 19(1), 3-29.
  • Pakizeh, A., Gebauer, J. E. ve Maio, G. R. (2007). Basic human values: Inter-value structure in memory. Journal of Experimental Social Psychology, 43, 458-465.
  • Paker, K. O. (2011, 13-14 Mayıs). Siberuzamda iletişim. Çalışma TMMOB Elektrik Mühendisleri Odası İletişim Günleri 6’da sunulmuş bildiri. Tam metni http://www.emo.org.tr/ ekler/45fced50874d9bb_ek.pdf adresinden 30 Ocak 2016 tarihinde edinilmiştir.
  • Organisation for Economic Cooperation and Development. (2017). Internet access. https://data.oecd.org/ict/internet-access.htm adresinden 24 Mart 2017 tarihinde edinilmiştir.
  • McCrae, R.R. ve Costa, P.T. (1999). A five-factor theory of personality. O.P. John (Ed.), Handbook of personality theory and research içinde (s. 159-181). New York: Guilford Press
  • Lloyd, J. B. (2015). Unsubstantiated beliefs and values flaw the five-factor model of personality. Journal of Beliefs & Values, 36(2), 156-164.
  • Levin, J., Fox, J.A. ve Forde, D.R. (2010). Elementary statistics in social research. Boston: Allyn & Bacon Pearson
  • Kuşdil, M. E. ve Kağıtçıbaşı, Ç. (2000). Türk öğretmenlerin değer yönelimleri ve Schwartz Değer Kuramı. Türk Psikoloji Dergisi, 45, 59-76.
  • Kılıçer, K. (2013). Teknopedagojik eğitim ve etik. I, Yurdakul-Kabakçı (Ed.), Teknopedagojik Eğitime Dayalı Öğretim Teknolojileri ve Materyal Tasarımı içinde (s.95-128). Ankara: Anı Yayıncılık.
  • Karabağ, T. (2012, 19 Temmuz). Siber zorbalık intihar ettiriyor, NTV. http://www.ntv.com.tr/saglik/siber-zorbalik-intiharettiriyor, WiHRmkG5UEW_QLumYnoXHA adresinden 24 Nisan 2017 tarihinde edinilmiştir.
  • Kabaday, A. ve Aladağ, K. S. (2010). Farklı ilköğretim kurumlarına devam eden öğrencilerin ahlaki gelişimlerinin çeşitli değişkenler açısından değerlendirilmesi. Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi, 7(1), 878-898.
  • İşcan, C. D. (2007). İlköğretim düzeyinde değerler eğitimi programının etkililiği. Yayınlanmış Doktora Tezi. Hacettepe Üniversitesi, Ankara.
  • İnci, E. (2009). Erken çocukluk dönemi öğrencilerinin değer yönelimlerinin sosyo-ekonomik düzey, yaş ve cinsiyet değişkenlerine göre incelenmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Adnan Menderes Üniversitesi, Aydın.
  • Internet Worlds Stats. (2017). Internet users in the World. http://www.internetworldstats.com/stats.htm adresinden 06 Nisan 2017 tarihinde edinilmiştir.
  • International Telecommunication Union. (2013b). Measuring the information society. http://www.itu.int/en/ITUD/ Statistics/Documents/publications/mis2013/MIS2013_without_Annex_4.pdf adresinden 24 Aralık 2013 tarihinde edinilmiştir
  • International Telecommunication Union. (2013a). The World in 2011: ICT facts and figures. http://www.itu.int/ITU-D/ict/material/FactsFigures2011.pdf adresinden 24 Aralık 2013 tarihinde edinilmiştir.
  • Huck, S. W. (2008). Reading statistics and research (5. Baskı). Boston: Pearson.
  • Güngör, İ. H., Ekşi, H. ve Arıcak, O. T. (2012). Genç yetişkinlerde değer tercihlerinin narsistik kişilik özellikleri yordaması. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 12(2), Ek özel sayı, 1271-1290.
  • Gouveia, V. V., Milfont, T. ve Guerra, V. M. (2014). Functional theory of human values: testing its content and structure hypotheses. Personality and Individual Differences, 60, 41-47.
  • Goldberg, L. R. (1992). The development of markers for the Big-Five factor structure. Psychological Assessment, 4(1), 26-42.
  • Gençoğlu, C. (2006). Üniversite öğrencilerinin iyimserlik düzeyleri ile kişilik özellikleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Ondokuz Mayıs Üniversitesi, Samsun.
  • Esmer, Y. (2002). Avrupa ve Türkiye Değerler Araştırması. İstanbul: Tübitak Proje No: SBB:3004.
  • Dilmaç, B., Bozgeyikli, H. ve Çıkılı, Y. (2008). Öğretmen adaylarının değer algılarının farklı değerler açısından incelenmesi. Değerler Eğitimi Dergisi, 6(16), 69-91.
  • Dilmaç, B., Arıcak, O. T. ve Cesur, S. (2014). A validity and reliability study on the development of the values scale in Turkey. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 14(5), 1661-1671.
  • Dilmaç, B. 2007. Bir grup fen lisesi öğrencisine verilen insani değerler eğitiminin insani değerler ölçeği ile sınanması. Yayınlanmamış Doktora Tezi. Selçuk Üniversitesi, Konya.
  • Çevik, V. (2013). How teacher candidates perceive social networks?. Proceedings of International Academic Conference on Education, Teaching and E-learning 2013 içinde. Prag: Çek Cumhuriyeti
  • Çalışkur, A. (2008). Üniversite Öğrencilerinin Yaşam Değerleri ile Kişilik Özellikleri Arasındaki İlişki. Yayınlanmamış Doktora Tezi. Marmara Üniversitesi, İstanbul.
  • Çalışkur, A. (2013). Türk üniversite öğrencilerinin yaşam değerleri ve kişilik özellikleri üzerine bir araştırma. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 13(3), 109-141.
  • Boz, N. (2012). Yeni iletişim ortamlarında dijital kimlik ve benlik sunumu. Yayınlanmamış Doktora Tezi. Marmara Üniversitesi, İstanbul.
  • Borca, G., Bina, M., Keller, P. S., Gilbert, L. R. ve Begotti, T. (2015). Internet use and developmental tasks: Adolescent’s point of view. Computers in Human Behavior, 52, 49- 58.
  • Bloomberght. (2016, 29 Temmuz). Facebook en değerli 5 şirket arasında. Anadolu Ajans. http://www.bloomberght.com/haberler/haber/1901495-facebook-en-degerli-5-sirketarasinda adresinden 15 Nisan 2017 tarihinde edinilmiştir.
  • Binark, M. ve Bayraktutan-Sütcü, G. (2007). Teknogünlüklerdeki çok(lu) sessiz yaşamlar: Yeni medyanın sessiz enstrümanları- Yeni orta sınıf gençlik. M. Binark (Ed.), Yeni Medya Çalışmaları içinde (s. 147-176). Ankara: Dipnot Yayınları.
  • Binark, M. (2007). Yeni medya çalışmalarında yeni sorular ve yöntem sorunu. M. Binark (Ed.), Yeni Medya Çalışmaları içinde (s. 21-44). Ankara: Dipnot Yayınları.
  • Beldağ, A. (2012). İlköğretim yedinci sınıf sosyal bilgiler dersindeki değerlerin kazanılma düzeyinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi (Erzurum ili örneği). Yayımlanmamış Doktora Tezi. Atatürk Üniversitesi, Erzurum.
  • Baştürk-Akca, E., Sayımer, İ. ve Ergül, S. (2015). Ortaokul öğrencilerinin sosyal medya kullanımları ve siber zorbalık deneyimleri: Ankara örneği. Global Media Journal: Turkish Edition, 5(10), 71-86.
  • Başçı, Z. (2012). Beşinci sınıf sosyal bilgiler dersinde değer eğitiminin öğretmen görüşlerine göre incelenmesi (Erzurum örneği). Yayınlanmamış Doktora Tezi, Atatürk Üniversitesi, Erzurum
  • Aytekin, Ç. ve Sütçü, C. S. (2012). Yeni medya ve ağ nesli: Türkiye örneği. Marmara Sosyal Araştırmalar Dergisi, 3, 1-13.
  • Aydın, M. (2003). Gençliğin değer algısı: Konya örneği. Değerler Eğitimi Dergisi, 1(3), 121-144.
  • Aluja, A. ve Garcia, L. F. (2004). Relationships between big five personality factors and values. Social Behaviour and Personality, 32(7), 619-626.
  • Altunay, E. ve Yalçınkaya, M. (2011). Öğretmen adaylarının bilgi toplumunda değerlere ilişkin görüşlerinin bazı değişkenler açısından incelenmesi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 17(1), 5-28.
  • Allport, G. W., Vernon, P. ve Lindzey, G. 1970. Study of values (3.Baskı). Chicago, IL: Riverside
  • Akdoğan, M. Ş., Çoban, S. ve Öztürk, R. (2012). Medyada yer alan sosyal pazarlama kampanyalarına yönelik tüketici değerlendirmeleri: Konya ilinde bir uygulama. Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 39, 1-18
  • Aile ve Sosyal Araştırmalar Genel Müdürlüğü. (2010). Türkiye'de aile değerleri araştırması (Yayın no:145). Ankara: Manas Medya. http://ailetoplum.aile.gov.tr/data/ 54292ce0369dc32358ee2a46/kutuphane_61_turkiyede_aile_degerleri.pdf adresinden 24 Aralık 2013 tarihinde edinilmiştir.
APA KILIÇER K, Özeke V, ÇOKLAR A (2018). SOSYAL MEDYA KULLANICILARINA AİT SİBER DAVRANIŞLARIN İNSANİ DEĞERLER BAĞLAMINDA İNCELENMESİ. , 19 - 39.
Chicago KILIÇER KEREM,Özeke Vildan,ÇOKLAR Ahmet Naci SOSYAL MEDYA KULLANICILARINA AİT SİBER DAVRANIŞLARIN İNSANİ DEĞERLER BAĞLAMINDA İNCELENMESİ. (2018): 19 - 39.
MLA KILIÇER KEREM,Özeke Vildan,ÇOKLAR Ahmet Naci SOSYAL MEDYA KULLANICILARINA AİT SİBER DAVRANIŞLARIN İNSANİ DEĞERLER BAĞLAMINDA İNCELENMESİ. , 2018, ss.19 - 39.
AMA KILIÇER K,Özeke V,ÇOKLAR A SOSYAL MEDYA KULLANICILARINA AİT SİBER DAVRANIŞLARIN İNSANİ DEĞERLER BAĞLAMINDA İNCELENMESİ. . 2018; 19 - 39.
Vancouver KILIÇER K,Özeke V,ÇOKLAR A SOSYAL MEDYA KULLANICILARINA AİT SİBER DAVRANIŞLARIN İNSANİ DEĞERLER BAĞLAMINDA İNCELENMESİ. . 2018; 19 - 39.
IEEE KILIÇER K,Özeke V,ÇOKLAR A "SOSYAL MEDYA KULLANICILARINA AİT SİBER DAVRANIŞLARIN İNSANİ DEĞERLER BAĞLAMINDA İNCELENMESİ." , ss.19 - 39, 2018.
ISNAD KILIÇER, KEREM vd. "SOSYAL MEDYA KULLANICILARINA AİT SİBER DAVRANIŞLARIN İNSANİ DEĞERLER BAĞLAMINDA İNCELENMESİ". (2018), 19-39.
APA KILIÇER K, Özeke V, ÇOKLAR A (2018). SOSYAL MEDYA KULLANICILARINA AİT SİBER DAVRANIŞLARIN İNSANİ DEĞERLER BAĞLAMINDA İNCELENMESİ. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 0(56), 19 - 39.
Chicago KILIÇER KEREM,Özeke Vildan,ÇOKLAR Ahmet Naci SOSYAL MEDYA KULLANICILARINA AİT SİBER DAVRANIŞLARIN İNSANİ DEĞERLER BAĞLAMINDA İNCELENMESİ. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi 0, no.56 (2018): 19 - 39.
MLA KILIÇER KEREM,Özeke Vildan,ÇOKLAR Ahmet Naci SOSYAL MEDYA KULLANICILARINA AİT SİBER DAVRANIŞLARIN İNSANİ DEĞERLER BAĞLAMINDA İNCELENMESİ. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, vol.0, no.56, 2018, ss.19 - 39.
AMA KILIÇER K,Özeke V,ÇOKLAR A SOSYAL MEDYA KULLANICILARINA AİT SİBER DAVRANIŞLARIN İNSANİ DEĞERLER BAĞLAMINDA İNCELENMESİ. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi. 2018; 0(56): 19 - 39.
Vancouver KILIÇER K,Özeke V,ÇOKLAR A SOSYAL MEDYA KULLANICILARINA AİT SİBER DAVRANIŞLARIN İNSANİ DEĞERLER BAĞLAMINDA İNCELENMESİ. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi. 2018; 0(56): 19 - 39.
IEEE KILIÇER K,Özeke V,ÇOKLAR A "SOSYAL MEDYA KULLANICILARINA AİT SİBER DAVRANIŞLARIN İNSANİ DEĞERLER BAĞLAMINDA İNCELENMESİ." Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 0, ss.19 - 39, 2018.
ISNAD KILIÇER, KEREM vd. "SOSYAL MEDYA KULLANICILARINA AİT SİBER DAVRANIŞLARIN İNSANİ DEĞERLER BAĞLAMINDA İNCELENMESİ". Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi 56 (2018), 19-39.