Türkiye’de Bütçe Açıklarının Sürdürülebilirliğinde İç Borçlanmanın Rolü: Dönemsel Bir Analiz

Kamil TÜĞEN, (Dokuz Eylül Üniversitesi, İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi, Maliye Bölümü, İzmir, Türkiye)
Mehmet DAĞ (Hakkari Üniversitesi, İİBF, Maliye Bölümü)
Yönetim ve Ekonomi: Celal Bayar Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi
3 0
Yıl: 2018 Cilt: 25 Sayı: 2 Sayfa Aralığı: 391 - 408 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.18657/yonveek.452780 İndeks Tarihi: 20-12-2018

Türkiye’de Bütçe Açıklarının Sürdürülebilirliğinde İç Borçlanmanın Rolü: Dönemsel Bir Analiz

Öz:
Ekonomide kamunun ağırlığının artmasıyla beraber kimi ülkelerde bütçe açıklarının daarttığı görülmektedir. Türkiye’de de 1990’lı yıllar itibarıyla bütçe açıklarında önemli orandaartışlar görülmüştür. Bu çalışmada dönemler arası bütçe kısıtı yaklaşımı çerçevesinde 1994-2013dönemi için Türkiye’de bütçe açıklarının sürdürülebilirliğinde iç borçlanmanın rolü ampirik olarakanaliz edilmiştir. Bu amaçla öncelikle iç borç stoku ve faiz dışı fazla serilerine birim kök testiuygulanmıştır. Serilerin doğrusal olmadığının tespiti sonrasında doğrusal olmayan zaman serileriiçin uygulanan Caner-Hansen Birim Kök Testi ve TAR Analizi (Threshold Autoregressive) ile zamanserileri incelenmiştir. Seriler arasındaki uzun dönem ilişkisinin analizi için Hansen-SeoEşbütünleşme Testi kullanılmıştır. Bu testler sonucunda Faiz Dışı Fazla serisinin ve dolayısıylabütçe açıklarının iç borçlanmayla sürdürülebilirliği için gerekli eşik değerin % 0,0039 olduğu tespitedilmiştir. Çalışmada faiz oranlarındaki değişimlerin iç borç stoku ve bütçe açıklarınınsürdürülebilirliği arasındaki ilişkiyi ekonomik büyüme performansıyla bağlantılı bir şekildeetkilediği bulgusuna da ulaşılmıştır.
Anahtar Kelime:

Konular: İş İşletme İktisat İşletme Finans

Analysis of the Role of Domestic Debt in the Sustainability of Budget Deficits in Turkey (1994-2013 Period)

Öz:
With the increase in the weight of the economy in the economy, budget deficits have also increased in some countries. There has beeen a significant increase in Turkey in the budget deficits as well. In this study, the role of the domestic borowing in the sustainability of budget deficits in Turkey is analyzed empirically for the 1994-2013 period. The unit root and non-linear cointegration tests are applied to the domestic debt stock and primary balance time series. According to the result of the tests applied to the primary balance and domestic debt stock series, the threshold value necessary for the sustainability of budget deficits was determined to be 0,0039 %. Also, it was concluded that the changes in interest rates are affecting the relationship between the budget deficits and domestic debt stock in relation with the economic growth performance.
Anahtar Kelime:

Konular: İş İşletme İktisat İşletme Finans
Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • Yilanci, V., & Ozcan, B. (2008). “External Debt Sustainability of Turkey: A Nonlinear Approach”. International Research Journal of Finance and Economics, 20(10), 91-99.
  • Yıldırım, K., & Özcan, S. E. Bütçe Açıklarının Sürdürülebilirliği: 1970–2005 Türkiye Örneği. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, (30), 39-50.
  • Ucal, M., & Alici, A. (2010). Is Fiscal Policy Sustainable in Turkey?. Emerging Markets Finance and Trade, 46(sup1), 83-93.
  • Tsay, R. S. (1989). “Testing and Modeling Threshold Autoregressive Processes”. Journal of the American Statistical Association, 84(405), 231-240.
  • Teräsvirta, T. (1994). “Specification, Estimation, and Evaluation of Smooth Transition Autoregressive Models”. Journal of the American Statistical Association, 89(425), 208- 218.
  • Terasvirta, T., & Anderson, H. M. (1992). “Characterizing Nonlinearities in Business Cycles Using Smooth Transition Autoregressive Models”. Journal of Applied Econometrics, 7(S1).119-136
  • Telatar, E., Bolatoglu, N., & Telatar, F. (2004). A new approach on testing the behaviour of the governments towards sustainability of fiscal policy in a small-open and politically instable economy. Applied Economics Letters, 11(5), 333-336
  • Şen, H., Sağbaş, İ., & Keskin, A. (2010). Türkiye’de Mali Sürdürülebilirliğin Analizi: 1975- 2007. Maliye Dergisi, 158, 103-123.
  • Sakal, M. (2002) “Türkiye’de Kamu Açıkları ve Borçlanmanın Sürdürülebilirliği Sorunu: 1988- 2000 Dönem Analizi” Dokuz Eylül Üniversitesi İ.İ.B.F. Dergisi, (17)1, 35-60.
  • Rubio, O.,B. & Díaz-Roldán, C., & Esteve, V.(2006).”Is the Budget Deficit Sustainable When Fiscal Policy is Non-linear? The Case of Spain”. Journal of Macroeconomics, 28(3), 596-608.
  • Peker, O., & Göçer, İ. (2012). “Bütçe Açıklarının Ampirik Analizi”. Celal Bayar Üniversitesi İİBF, Yönetim ve Ekonomi Dergisi, 19(1), 163-178.
  • Pedersen, H. W & JM Keynes: The General Theory Of Employment, Interest, and Money. Macmillan, London 1936. 403.
  • Özmen, E., & Koğar, C. I.(1998). “Sustainability of Budget Deficits in Turkey with a Structural Shift”. METU studies in Development, 25(1), 107-128.
  • Özdemir, K. A. (2004). Public debt in Turkey. TCMB, Research Department, WP, 11.
  • Özatay F. (1997), “Sustainability of Fiscal Deficits, Monetary Policy and Inflation Stabilization: The Case of Turkey”, Journal of Policy Modeling, 19(6), 661-681.
  • Kuştepeli, Y., & Önel, G. (2005). “Fiscal deficit sustainability with a structural break: An application to Turkey”. Eastern Mediterranean University, Review of Social, Economic and Business Studies. 5(6).1-20
  • Koçyiğit, A., Bayat, T., & Tüfekçi, A. (2011). “Türkiye'de İşsizlik Histerisi ve Star Modelleri Uygulaması”. Marmara Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 31(2), 45-60.
  • Kia, A. (2008). “Fiscal Sustainability in Emerging Countries: Evidence from Iran and Turkey”. Journal of Policy Modeling, 30(6), 957-972.
  • Kiran, B. (2010). Sustainability of the fiscal deficit in Turkey: evidence from cointegration and multicointegration tests. International Journal of Sustainable Economy, 3(1), 63-76.
  • Kayalıdere, G. (2011). “Türkiye'nin Maliye Politikalarının Bütçe Kısıtı Teorisi Açısından Sürdürülebilirliği: VAR Analizi” . Maliye Araştırma Merkezi Konferansları, (55). 35
  • Karaduman, H. A. (2007). İktisatta Doğrusal-Olmayan Zaman Serisi Modelleri: Kuram ve Türkiye uygulaması (Doctoral dissertation), YTÜ Sosyal Bilimler Enstitüsü. İstanbul
  • Kalyoncu, H. (2005). “Fiscal policy sustainability: test of intertemporal borrowing constraints”. Applied Economics Letters, 12(15), 957-962.
  • Neftci, S. N. (1984). “Are Economic Time Series Asymmetric Over the Business Cycle?”. Journal of Political Economy, 92(2), 307-328.
  • Hepsağ, A. (2011). “Mali Politikaların Sürdürülebilirliğinin Yapısal Kırılmalı Periyodik Birim Kök Testi ile Analizi: Türkiye Örneği” . Dogus University Journal, 12(1). 32-45
  • Hansen, B. E., ve Seo, B. (2002). “Testing For Two-Regime Threshold Cointegration in Vector Error-Correction Models”. Journal of Econometrics, 110(2), 293-318
  • Hamilton, J. D. (1989). “A New Approach to the Economic Analysis of Nonstationary Time Series and the Business Cycle”. Econometrica: Journal of the Econometric Society, 57(2), 357- 384.
  • Granger, C., & Teräsvirta, T. (1993). “Modelling Non-Linear Economic Relationships”. Oxford University Press.
  • Güriş, B. (2008), Çok Rejimli Eşik Degerli Hata Düzeltme Modelleri İle Türkiye Ekonomisinde Bütçe Açıklarının Analizi, (Yayınlanmamış Doktora Tezi), İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul,
  • Gürbüz, Y., Jobert, T., & Tuncer, R. (2007). Public debt in Turkey: evaluation and perspectives. Applied Economics, 39(3), 343-359.
  • Günaydın, E. (2003). “Analysing the Sustainability of Fiscal Deficits in Turkey”. Hazine Dergisi, 16, 1-14.
  • Göktaş, Ö. (2008). “Türkiye Ekonomisinde Bütçe Açığının Sürdürülebilirliğinin Analizi”. Ekonometri ve İstatistik e-Dergisi, (8), 45-64.
  • Göktan, A. (2008), “Türkiye’de Mali Sürdürülebilirlik Üzerine Ampirik Bir Çalışma”. Marmara Üniversitesi İİBF Dergisi, (25)2.425-445
  • Göker, Z.(2005), “Kamu Borç Stokunun Azaltılmasında Maliye Politikalarının Rolü”, Akdeniz Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 5(10), 163-181
  • Göçer, İ. (2013). “Seçilmiş OECD Ülkelerinde Bütçe Açıklarının:Yatay Kesit Bağımlılığı Altında Panel Eş-Bütünleşme Analizi”. Journal of Yaşar University, 8(30), 5086-5104.
  • Giavazzi, F. & Pagano, M.(1990), “Can Severe Fiscal Contractions be Expansionary? Tales off Two Small European Countries”, NBER Macroeconomic Annual, Vol.5, 75-122
  • Ersin, Ö. Ö. (2011). “Türkiye'de Mali Sürdürülebilirligin Doğrusal Olmayan Bir Analizi: MLSTAR Çoklu Lojistik Yumusak Geçisli Otoregresif Modeli”, Ege Akademik Bakis, 11, 41-58.
  • Ekinci, R., & Kahyaoğlu, H. (2012). “The Sustainability of Current account deficit in Turkey: A Non-Linear Time Series Approach”. Izmir Review of Social Sciences, 2(2), 27-40.
  • Egeli, H. A., & Egeli H. (2008). “Bir Geçiş Ekonomisi Olarak Kırgızistan’ın Dış Borçlarının Sürdürebilirliği”. Sosyoekonomi, 4(7). 1-19.
  • Dickey, D. A., & Fuller, W. A. (1979). “Distribution of The Estimators for Autoregressive Time Series with a Unit Root” . Journal of the American statistical association, 74(366a), 427-431.
  • Chan, K. S., & Tong, H. (1989). “A Survey of the Statistical Analysis of Univariate Threshold Autoregressive Models”, (Vol. 2, pp. 1-42). JAI Press Inc.
  • Ceylan, R. (2010). “Türkiye’de Mali Sürdürülebilirlik Göstergeleri İstikrarlı mı?”. Maliye Dergisi, 158, 388-397.
  • Caner, M., ve Hansen, B. E. (2001). “Threshold Autoregression with a Unit Root”. Econometrica, 69(6), 1555-1596.
  • Budina, N., & Van Wijnbergen, S. (2008). Quantitative approaches to fiscal sustainability analysis: a case study of Turkey since the crisis of 2001. The World Bank Economic Review, 23(1), 119-140.
  • Bayat, T., & Şahbaz, A., & Akçacı , T. (2013). “Petrol Fiyatlarının Dış Ticaret Açığı Üzerindeki Etkisi: Türkiye Örneği”. Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, (42), 67-90.
  • Azgün, S., & Taşdemir, M. (2006). Bütçe Açıklarının Sürdürülebilirliği: “Zamanlararası Borçlanma Kısıtının Testi (1980-2004)”. Atatürk Üniversitesi İİBF Dergisi, 20(2), 35-47.
  • Aslan, A. (2009). Bütçe Açığı Sürdürülebilirliğinin Dinamik Analizi: Türkiye Örneği. Maliye Dergisi, 157, 227-234.
  • Andrews, D. W. (1993). “Tests for Parameter Instability and Structural Change with Unknown Change Point”. Econometrica: Journal of the Econometric Society, 61(4), 821-856.
  • Anand, R., & Van Wijnbergen, S. (1989). Inflation and the financing of government expenditure: an introductory analysis with an application to Turkey. The World Bank Economic Review, 3(1), 17-38.
  • Altun, N. (2017). “Türkiye’de Bütçe Açıklarının Sürdürülebilirliğinin Ampirik Olarak Analizi: 1950-2015 Dönemi”. AİBÜ-İİBF Ekonomik ve Sosyal Araştırmalar Dergisi.13-22.
  • Alp A.. E. (2008), “Türkiye’de Sanayi Üretim Endeksinin TAR Modeli ile Analizi ve Birim Kök Sınaması”, I.Mühendislik ve Teknoloji Sempozyumu, 24-25.04. Çankaya Üniversitesi, Ankara, 382-392.
  • Aktaş, C. (2009). “Türkiye’nin İhracat, İthalat ve Ekonomik Büyüme Arasındaki Nedensellik Analizi”, Kocaeli Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (18)2, 35-47.
  • Akgül, I. & Koç S. Ö., (2011). “Türkiye Cumhuriyeti Tarihinde Eğitim Ve Büyüme İlişkisi: Eşik Otoregresif Yaklaşım”, Journal Of Social Science, 13(2), 1.
  • Akçay, O. C., Alper, C. E., & Özmucur, S. (2001). “Budget Deficit, Inflation and Debt Sustainability: Evidence From Turkey (1970-2000)”. Bogazici University Institute of Social Sciences Working Paper ISS/EC, 12.
  • Akbaş, Y. E. (2013). “Borsa Getiri Orani ve Faiz Orani Arasindaki Iliskinin Dogrusal Olmayan Yöntemlerle Analizi: Türkiye Örnegi“. Business and Economics Research Journal, 4(3), 21.
  • Akar S.(2014). “The Empirical Analysis of Budget Revenues and Expenditures in Turkey”. Journal of BRSA Banking and Financial Markets, 8(1), 141-159.
APA TÜĞEN K, DAĞ M (2018). Türkiye’de Bütçe Açıklarının Sürdürülebilirliğinde İç Borçlanmanın Rolü: Dönemsel Bir Analiz. , 391 - 408. 10.18657/yonveek.452780
Chicago TÜĞEN Kamil,DAĞ MEHMET Türkiye’de Bütçe Açıklarının Sürdürülebilirliğinde İç Borçlanmanın Rolü: Dönemsel Bir Analiz. (2018): 391 - 408. 10.18657/yonveek.452780
MLA TÜĞEN Kamil,DAĞ MEHMET Türkiye’de Bütçe Açıklarının Sürdürülebilirliğinde İç Borçlanmanın Rolü: Dönemsel Bir Analiz. , 2018, ss.391 - 408. 10.18657/yonveek.452780
AMA TÜĞEN K,DAĞ M Türkiye’de Bütçe Açıklarının Sürdürülebilirliğinde İç Borçlanmanın Rolü: Dönemsel Bir Analiz. . 2018; 391 - 408. 10.18657/yonveek.452780
Vancouver TÜĞEN K,DAĞ M Türkiye’de Bütçe Açıklarının Sürdürülebilirliğinde İç Borçlanmanın Rolü: Dönemsel Bir Analiz. . 2018; 391 - 408. 10.18657/yonveek.452780
IEEE TÜĞEN K,DAĞ M "Türkiye’de Bütçe Açıklarının Sürdürülebilirliğinde İç Borçlanmanın Rolü: Dönemsel Bir Analiz." , ss.391 - 408, 2018. 10.18657/yonveek.452780
ISNAD TÜĞEN, Kamil - DAĞ, MEHMET. "Türkiye’de Bütçe Açıklarının Sürdürülebilirliğinde İç Borçlanmanın Rolü: Dönemsel Bir Analiz". (2018), 391-408. https://doi.org/10.18657/yonveek.452780
APA TÜĞEN K, DAĞ M (2018). Türkiye’de Bütçe Açıklarının Sürdürülebilirliğinde İç Borçlanmanın Rolü: Dönemsel Bir Analiz. Yönetim ve Ekonomi: Celal Bayar Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 25(2), 391 - 408. 10.18657/yonveek.452780
Chicago TÜĞEN Kamil,DAĞ MEHMET Türkiye’de Bütçe Açıklarının Sürdürülebilirliğinde İç Borçlanmanın Rolü: Dönemsel Bir Analiz. Yönetim ve Ekonomi: Celal Bayar Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi 25, no.2 (2018): 391 - 408. 10.18657/yonveek.452780
MLA TÜĞEN Kamil,DAĞ MEHMET Türkiye’de Bütçe Açıklarının Sürdürülebilirliğinde İç Borçlanmanın Rolü: Dönemsel Bir Analiz. Yönetim ve Ekonomi: Celal Bayar Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, vol.25, no.2, 2018, ss.391 - 408. 10.18657/yonveek.452780
AMA TÜĞEN K,DAĞ M Türkiye’de Bütçe Açıklarının Sürdürülebilirliğinde İç Borçlanmanın Rolü: Dönemsel Bir Analiz. Yönetim ve Ekonomi: Celal Bayar Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi. 2018; 25(2): 391 - 408. 10.18657/yonveek.452780
Vancouver TÜĞEN K,DAĞ M Türkiye’de Bütçe Açıklarının Sürdürülebilirliğinde İç Borçlanmanın Rolü: Dönemsel Bir Analiz. Yönetim ve Ekonomi: Celal Bayar Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi. 2018; 25(2): 391 - 408. 10.18657/yonveek.452780
IEEE TÜĞEN K,DAĞ M "Türkiye’de Bütçe Açıklarının Sürdürülebilirliğinde İç Borçlanmanın Rolü: Dönemsel Bir Analiz." Yönetim ve Ekonomi: Celal Bayar Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 25, ss.391 - 408, 2018. 10.18657/yonveek.452780
ISNAD TÜĞEN, Kamil - DAĞ, MEHMET. "Türkiye’de Bütçe Açıklarının Sürdürülebilirliğinde İç Borçlanmanın Rolü: Dönemsel Bir Analiz". Yönetim ve Ekonomi: Celal Bayar Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi 25/2 (2018), 391-408. https://doi.org/10.18657/yonveek.452780
Sayfa Oluşturulma Tarihi
23-04-2024 7:3

İLETİŞİM

TÜBİTAK ULAKBİM TR Dizin

Yüzüncüyıl, İşçi Blokları Mahallesi

Muhsin Yazıcıoğlu Caddesi No:51/C

06530 Çankaya / ANKARA +90 (312) 298 92 00

trdizin@tubitak.gov.tr

TÜBİTAK ULAKBİM Ulusal Akademik Ağ ve Bilgi Merkezi Cahit Arf Bilgi Merkezi © Tüm Hakları Saklıdır. Gizlilik Politikası Kullanım Şartları