Vergi Kaçırma Analizinde İki Yeni Yöntem: Ajan Tabanlı Modelleme ve Ekonofizik

M. Oğuz ARSLAN (Anadolu Üniversitesi, İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi, Maliye Bölümü, Eskişehir, Türkiye)
Yönetim ve Ekonomi: Celal Bayar Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi
0 0
Yıl: 2018 Cilt: 25 Sayı: 2 Sayfa Aralığı: 451 - 475 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.18657/yonveek.319218 İndeks Tarihi: 20-12-2018

Vergi Kaçırma Analizinde İki Yeni Yöntem: Ajan Tabanlı Modelleme ve Ekonofizik

Öz:
Günümüzde mükelleflerin vergi kaçırma davranışının açıklanması oldukça önemli bir konuhaline gelmiştir. Bu amaçla geleneksel yöntemlere ek olarak hesaplamalı yöntemler olan ajan tabanlımodelleme ve ekonofizik gibi yeni yöntemlere başvurulmaktadır. Bu çalışmanın amacı ajan tabanlımodelleme ve ekonofizik yöntemlerini tanıtmaktır. Bu çerçevede iki örnek vergi kaçırma modeliincelenmiştir. Bu modeller ajan tabanlı modelleme ve ekonofizik yöntemlerinin her ikisinin de vergikaçırma davranışlarının karmaşık yapısını açıklamada uygun ve gerçekçi yaklaşımlar olarakdeğerlendirilebileceğini göstermektedir. Bu bağlamda, her iki yöntemin yalnızca ekonomi bilimi içindeğil, sosyal bilimlerin tüm dalları için yeni olanaklar sunduğu açıktır.
Anahtar Kelime:

Two New Methods for Analyzing Tax Evasion: Agent-based Modeling and Econophysics

Öz:
Today explaining tax evasion behaviors of taxpayers has become a rather important issue. To this aim new methods such as agent-based modeling and econophysics as computational methods are used in addition to traditional methods. The aim of this study is to introduce agent-based modeling and econophysics methods. In this context two exemplar tax evasion models are analyzed. Those models suggest that either agent-based modeling and econophysics methods might be evaluated as appropriate and realistic approaches in explaining complex nature of tax evasion behavior. In this regard, it is clear that both methods provide new opportunities not only for economics science but also for all branches of social sciences.
Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • Zaklan, G., Westerhoff, F. ve Stauffer, D. (2009). “Analysing Tax Evasion Dynamics via the Ising Model”, Journal of Economic Interaction and Coordination, 4, ss. 1-14.
  • Zaklan, G., Lima, F. W. S. ve Westerhoff, F. (2008). “Controlling Tax Evasion Fluctuations”, Physica A: Statistical Mechanics and its Applications, 387 (23), ss. 5857-5861
  • Yakovenko, V. M. (2011). “Econophysics, Statistical Mechanics Approach to”, Complex Systems in Finance and Econometrics içinde, Meyers, R. A. (ed.). Heidelberg: Springer. ss. 247-272.
  • Wilensky, U. (1999). NetLogo. http://ccl.northwestern.edu/netlogo/. Center for Connected Learning and Computer-Based Modeling, Northwestern University, Evanston, IL.
  • Wilensky, U. ve Rand, W. (2015). An Introduction to Agent-Based Modeling: Modeling Natural, Social and Engineered Complex Systems with NetLogo. Cambridge, MA: The MIT Press.
  • Smith, S. (2015). Taxation: A Very Short Introduction. Hampshire: Oxford University Press.
  • Seibold, G. ve Pickhardt, M. (2013). “Lapse of Time Effects on Tax Evasion in an Agent-based Econophysics Model”, Physica A, 392, ss. 2079-2087.
  • Schramm, S. (2013). Physics 2 Go Part 2 (Ising Model), Android market.
  • Schinckus, C. (2013). “Introduction to Econophysics: Towards a New Step in the Evolution of Physical Sciences”, Contemporary Physics, 54 (1), ss. 17-32.
  • Schelling, T. C. (1971). “Dynamic Models of Segregation”, Journal of Mathematical Sociology”, 1 (2), ss. 143-186.
  • Savoiu, G. ve Siman, I. I. (2013). “History and Role of Econophysics in Scientific Research”, Econophysics: Background and Applications in Economics, Finance, and Sociophysics içinde, Savoiu, G. (ed.). Amsterdam: Elsevier. ss. 3-16.
  • Saruç, N. T. (2015). Vergi Uyumu: Teori ve Uygulama, Ankara: Seçkin.
  • Pickhardt, M. ve Seibold, G. (2014). “Income Tax Evasion Dynamics: Evidence from an Agent-based Econophysics Model”, Journal of Economic Psychology, 40, ss. 147-160.
  • Nordblom, K. ve Zamac, J. (2012). “Endogenous Norm Formation over the Life Cycle: The Case of Tax Morale”, Economic Analysis and Policy, 42 (2), ss. 153-170.
  • Noguera, J. A., Llacer, T., Miguel, F. J. ve Tapia, E. (2014). “Tax Compliance, Rational Choice, and Social Influence: An Agent-based Model”, Revue Française de Sociologie, 55 (4), ss. 765- 804.
  • Mittone, L. ve Patelli, P. (2000). “Imitative Behaviour in Tax Evasion”, Economic Simulation in a Swarm: Agent-Based Modelling and Object Oriented Programming içinde, Luna, F. ve Stefansson, B. (eds). Amsterdam: Kluwer. ss. 133-158.
  • Mantegna, R. N. ve Stanley, H. E. (2000). An Introduction to Econophysics. Cambridge: Cambridge University Press.
  • Llacer, T., Miguel, F. J., Noguera, J. A. ve Tapia, E. (2013). “An Agent-Based Model of Tax Compliance: An Application to the Spanish Case”, Advances in Complex Systems, 16 (4-5), ss. 1350007-33
  • Lima, F. W. S. (2012b). “Tax Evasion and Nonequilibrium Model on Apollonian Networks”, International Journal of Modern Physics C: Computational Physics and Physical Computation, 23 (11), ss. 1250079-8
  • Lima, F. W. S. (2012a). “Tax Evasion Dynamics and Zaklan Model on Opinion-dependent Network”, International Journal of Modern Physics C: Computational Physics and Physical Computation, 23 (6), ss. 1250047-11.
  • Lima, F. W. S. (2010). “Analysing and Controlling the Tax Evasion Dynamics via Majority-Vote Model”, Journal of Physics: Conference Series, 246, ss. 1-12.
  • Lima, F. W. S. ve Zaklan, G. (2008). “A Multi-agent-based Approach to Tax Morale”, International Journal of Modern Physics C: Computational Physics & Physical Computation, 19 (12), ss. 1797-1808.
  • Korobow, A., Johnson, C. ve Axtell, R. (2007). “An Agent-Based Model of Tax Compliance with Social Networks”, National Tax Journal, 60 (3), ss. 589-610.
  • Karaoğlu, B. (2015). Fortran ve Python ile Sayısal Fizik. 2. Baskı. Ankara: Seçkin.
  • İcan, Ö. ve Arslan, M. O. (2015). Tax evasion: Turkish case modeli. NetLogo Modeling Commons. http://www.modelingcommons.org/browse/one_model/4322, (3.4.2016).
  • Hokamp, S. ve Seibold, G. (2014). “Tax Compliance and Public Goods Provision: An Agent-based Econophysics Approach”, Central European Journal of Economic Modelling and Econometrics, 6 (4), ss. 217-236.
  • Hokamp, S. ve Pickhardt, M. (2010). “Income Tax Evasion in a Society of Heterogeneous Agents - Evidence from an Agent-based Model”, International Economic Journal, 24 (4), ss. 541- 553.
  • Gilbert, N. ve Troitzsch, K. G. (2004). Simulation for the Social Sciences. Second Ed., New York: Open University Press.
  • Gilbert, N. (2008). Agent-Based Models. Los Angeles: Sage.
  • Garrido, N. ve Mittone, L. (2013). “An Agent Based Model for Studying Optimal Tax Collection Policy Using Experimental Data: The Cases of Chile and Italy”, The Journal of Socio- Economics, 42, ss. 24-30.
  • Galam, S. (2012). Sociophysics: A Physicist’s Modeling of Psycho-political Phenomena, Heidelberg: Springer
  • Epstein, J. M. (2006). Generative Social Science. New Jersey: Princeton University Press.
  • Davis, J. S., Hecht, G. ve Perkins, J. D. (2003). “Social Behaviors, Enforcement and Tax Compliance Dynamics”, Accounting Review, 78 (1), ss. 39-69.
  • David, N. (2013). “Validating Simulations”. Simulating Social Complexity: A Handbook içinde, Edmonds, B. ve Meyer, R. (eds). Heidelberg: Springer. ss. 135-171.
  • Crokidakis, N. (2014). “A Three-state Kinetic Agent-based Model to Analyze Tax Evasion Dynamics”, Physica A, 414, ss. 321-328.
  • Complexity Explorer. Glossary. http://www.complexityexplorer.org/explore/glossary, (10.8.2014).
  • Borrill, P. B. ve Tesfatsion, L. (2011). “Agent-based Modeling: The Right Mathematics for the Social Sciences?”, The Elgar Companion to Recent Economic Methodology içinde. Davis, J. B. ve Hands, D. W. (eds). Cheltenham: Edward Elgar. ss. 228-258
  • Bloomquist, K. M. ve Koehler, M. (2015). “A Large-scale Agent-based Model of Tax Reporting Compliance”, Journal of Artificial Societies and Social Simulation, 18 (2). http://jasss.soc.surrey.ac.uk/18/2/20.html, (7.9.2015).
  • Bloomquist, K. (2011). “Tax Compliance as an Evolutionary Coordination Game: An Agent-Based Approach”, Public Finance Review, 39 (1), ss. 25-49.
  • Bazart, C., Bonein, A., Hokamp, S. ve Seibold, G. (2016). “Behavioural Economics and Tax Evasion: Calibrating an Agent- based Econophysics Model with Experimental Tax Compliance Data”, Journal of Tax Administration, 2 (1), ss. 126-144.
  • Aste, T. ve Di Matteo, T. (2010). “Introduction to Complex and Econophysics Systems: A Navigation Map”, Complex Physical, Biophysical and Econophysical Systems içinde, Dewar, R. L. ve Detering, F. (eds). New Jersey: World Scientific. ss. 1-35.
  • Arslan, M. O. ve İcan, Ö. (2013b). “The Effects of Neighborhood on Tax Compliance Rates: Evidence from an Agent-Based Model”, Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 22 (1), ss. 337-350
  • Arslan, M. O. ve İcan, Ö. (2013a). “An Agent-Based Analysis of Tax Compliance for Turkey”, Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 13 (2), ss. 143-152.
  • Antunes, L., Balsa, J. ve Coelho, H. (2007b). “Tax Compliance Through MABS: The Case of Indirect Taxes”, Progress in Artificial Intelligence içinde. Neves, J. M., Santos, M. F. ve Machado, J. M. (eds). Heidelberg: Springer. ss. 605-617.
  • Antunes, L., Balsa, J., Respiciao, A. ve Coelho, H. (2007a). “Tactical Exploration of Tax Compliance Decisions in Multi-agent Based Simulation”, Multi-Agent-Based Simulation VII içinde. Antunes, L. ve Takadama, K. (eds). Heidelberg: Springer. ss. 80-95.
  • Antunes, L., Balsa, J., Urbano, P., Moniz, L. ve Roseta-Palma, C. (2006). “Tax Compliance in a Simulated Heterogeneous Multi-Agent Society”, Multi-Agent-Based Simulation VI içinde. Sichman, J. S. ve Antunes, L. (eds). Heidelberg: Springer. ss. 147-161.
  • Andrei, A., Comer, K. ve Koehler, M. (2011). “An Agent-Based Model of Network Effects on Tax Compliance and Evasion”, The MITRE Corporation Technical Paper, http://www.mitre.org/work/tech_papers/2011/11_5372/11_5372.pdf, (10.10.2012).
  • Alm, J. (2012). “Measuring, Explaining, and Controlling Tax Evasion: Lessons from Theory, Experiments, and Field Studies”, International Tax and Public Finance, 19 (1), ss. 54-77.
  • Alm, J. ve Jacobson, S. (2007). “Using Laboratory Experiments in Public Economics”, National Tax Journal, 60 (1), ss. 129-152.
  • Allingham, M. G. ve Sandmo, A. (1972). “Income Tax Evasion: A Theoretical Analysis”, Journal of Public Economics, 1 (3-4), ss. 323-338.
APA ARSLAN M (2018). Vergi Kaçırma Analizinde İki Yeni Yöntem: Ajan Tabanlı Modelleme ve Ekonofizik. , 451 - 475. 10.18657/yonveek.319218
Chicago ARSLAN M. Oğuz Vergi Kaçırma Analizinde İki Yeni Yöntem: Ajan Tabanlı Modelleme ve Ekonofizik. (2018): 451 - 475. 10.18657/yonveek.319218
MLA ARSLAN M. Oğuz Vergi Kaçırma Analizinde İki Yeni Yöntem: Ajan Tabanlı Modelleme ve Ekonofizik. , 2018, ss.451 - 475. 10.18657/yonveek.319218
AMA ARSLAN M Vergi Kaçırma Analizinde İki Yeni Yöntem: Ajan Tabanlı Modelleme ve Ekonofizik. . 2018; 451 - 475. 10.18657/yonveek.319218
Vancouver ARSLAN M Vergi Kaçırma Analizinde İki Yeni Yöntem: Ajan Tabanlı Modelleme ve Ekonofizik. . 2018; 451 - 475. 10.18657/yonveek.319218
IEEE ARSLAN M "Vergi Kaçırma Analizinde İki Yeni Yöntem: Ajan Tabanlı Modelleme ve Ekonofizik." , ss.451 - 475, 2018. 10.18657/yonveek.319218
ISNAD ARSLAN, M. Oğuz. "Vergi Kaçırma Analizinde İki Yeni Yöntem: Ajan Tabanlı Modelleme ve Ekonofizik". (2018), 451-475. https://doi.org/10.18657/yonveek.319218
APA ARSLAN M (2018). Vergi Kaçırma Analizinde İki Yeni Yöntem: Ajan Tabanlı Modelleme ve Ekonofizik. Yönetim ve Ekonomi: Celal Bayar Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 25(2), 451 - 475. 10.18657/yonveek.319218
Chicago ARSLAN M. Oğuz Vergi Kaçırma Analizinde İki Yeni Yöntem: Ajan Tabanlı Modelleme ve Ekonofizik. Yönetim ve Ekonomi: Celal Bayar Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi 25, no.2 (2018): 451 - 475. 10.18657/yonveek.319218
MLA ARSLAN M. Oğuz Vergi Kaçırma Analizinde İki Yeni Yöntem: Ajan Tabanlı Modelleme ve Ekonofizik. Yönetim ve Ekonomi: Celal Bayar Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, vol.25, no.2, 2018, ss.451 - 475. 10.18657/yonveek.319218
AMA ARSLAN M Vergi Kaçırma Analizinde İki Yeni Yöntem: Ajan Tabanlı Modelleme ve Ekonofizik. Yönetim ve Ekonomi: Celal Bayar Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi. 2018; 25(2): 451 - 475. 10.18657/yonveek.319218
Vancouver ARSLAN M Vergi Kaçırma Analizinde İki Yeni Yöntem: Ajan Tabanlı Modelleme ve Ekonofizik. Yönetim ve Ekonomi: Celal Bayar Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi. 2018; 25(2): 451 - 475. 10.18657/yonveek.319218
IEEE ARSLAN M "Vergi Kaçırma Analizinde İki Yeni Yöntem: Ajan Tabanlı Modelleme ve Ekonofizik." Yönetim ve Ekonomi: Celal Bayar Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 25, ss.451 - 475, 2018. 10.18657/yonveek.319218
ISNAD ARSLAN, M. Oğuz. "Vergi Kaçırma Analizinde İki Yeni Yöntem: Ajan Tabanlı Modelleme ve Ekonofizik". Yönetim ve Ekonomi: Celal Bayar Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi 25/2 (2018), 451-475. https://doi.org/10.18657/yonveek.319218
Sayfa Oluşturulma Tarihi
23-04-2024 7:3

İLETİŞİM

TÜBİTAK ULAKBİM TR Dizin

Yüzüncüyıl, İşçi Blokları Mahallesi

Muhsin Yazıcıoğlu Caddesi No:51/C

06530 Çankaya / ANKARA +90 (312) 298 92 00

trdizin@tubitak.gov.tr

TÜBİTAK ULAKBİM Ulusal Akademik Ağ ve Bilgi Merkezi Cahit Arf Bilgi Merkezi © Tüm Hakları Saklıdır. Gizlilik Politikası Kullanım Şartları