Pozitif Belirtiler ve Çocuklukta Algılanan Ebeveyn Kabul-Reddi: Sosyoekonomik Düzey ve Cinsiyetin Düzenleyici Rolü
Yıl: 2018 Cilt: 29 Sayı: 2 Sayfa Aralığı: 109 - 115 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 28-12-2018
Pozitif Belirtiler ve Çocuklukta Algılanan Ebeveyn Kabul-Reddi: Sosyoekonomik Düzey ve Cinsiyetin Düzenleyici Rolü
Öz: Amaç: Bu çalışmada, şizofreni hastalarının pozitif belirtileri ile çocuk-luklarında algıladıkları ebeveyn kabul-reddi arasındaki ilişkide, sosyo-ekonomik düzey (SED) ve cinsiyetin düzenleyici rolünün incelenmesi amaçlanmıştır.Yöntem: Araştırmaya Ankara Üniversitesi ve Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Psikiyatri Anabilim Dalı’nda şizofreni tanısı almış olan ve ayaktan tedavisine devam edilen 20 kadın 33 erkek olmak üzere top-lam 53 kişi katılmıştır. Katılımcıların %22,6’sı düşük, %55,7’si orta ve %22,6’sı yüksek SED’e sahiptir. Katılımcıların pozitif belirtileri Pozitif Belirtileri Değerlendirme Ölçeği ile çocukluklarında algıladıkları ebe-veyn kabul-reddi ise Yetişkin Ebeveyn Kabul-Red Ölçeği/Kontrol ile değerlendirilmiştir.Bulgular: Düşük SED’den gelen şizofreni hastalarının, çocukluklarında hem anneleriyle hem babalarıyla ilişkilerinde daha fazla soğuk, ihmalkâr ve reddedici davranışlar ile daha düşük kontrol algıladıkları bulunmuş-tur. Ebeveyn kabul-red alt boyutları arasından, sadece anne ihmalinin bireylerin pozitif belirtileri ile ilişkili olduğu saptanmıştır. Üç yönlü et-kileşim analizi ise çocuklukta algılanan anne ihmali ile pozitif belirtiler arasındaki ilişkinin, düşük ve orta SED’den gelen kadın şizofreni hasta-ları için daha güçlü olduğunu göstermiştir.Sonuç: Özellikle düşük ve orta SED’den gelen kadın şizofreni hastaları-nın çocukluklarında anneleriyle ilişkilerine dair algılarının araştırılması ve gerekli görüldüğünde travma ve/veya bağlanma odaklı müdahalelerin uygulanması, hastaların pozitif belirtilerinin şiddetinin azaltılmasında rol oynayabilir.
Anahtar Kelime: Konular:
Positive Symptoms and Perceived Parental Acceptance-Rejection in Childhood: The Moderating Roles of Socioeconomic Status and Gender
Öz: Objective: The current study aimed to investigate the moderating roles of socioeconomic status (SES) and gender in the relationship between the positive symptoms of patients with schizophrenia and their recollec-tions of parental acceptance-rejection in childhood. Method: This study included 53 outpatients (20 females and 33 males) who were diagnosed with schizophrenia at the Ankara University and Ege University Faculty of Medicine Department of Psychiatry. Of the participants, 22.6% were from low SES families, 55.7% were from middle SES families, and 22.6% were from high SES families. The relationship between the participants’ positive symptoms and recollec-tions of parental acceptance-rejection in childhood were assessed by the Scale for the Assessment of Positive Symptoms and the Adult Parental Acceptance-Rejection Questionnaire/Control. Results: Compared to schizophrenia patients from middle and high SES families, those from low SES families perceived their mothers and fathers as more cold, neglectful, rejecting, and less controlling in their childhood. Among the parental acceptance-rejection subscales, only maternal indifferences/neglect was related to the participants’ positive symptoms. A three-way interaction (moderated moderation) analysis indicated that SES significantly moderated the effect of perceived ma-ternal neglect on positive symptoms for female, but not male, patients with schizophrenia. Conclusion: The severity of positive symptoms of female patients with schizophrenia, especially those from low and middle SES families, may be reduced by examining recollections of maternal neglect in childhood and, if necessary, applying trauma or attachment-focused interventions.
Anahtar Kelime: Konular:
Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
- Wickham S, Bentall R (2016) Are specific early-life adversities associated with specific symptoms of psychosis?: A patient study considering just world beliefs as a mediator. J Nerv Ment Dis 204:606-13.
- Varese F, Smeets F, Drukker M ve ark. (2012) Childhood adversities increase the risk of psychosis: a meta-analysis of patient-control, prospective- and cross-sectional cohort studies. Schizophr Bull 38:661-71.
- Varan A (2003) EKAR kuramı değerlendirme araçlarının Türkiye güvenirlik ve geçerlik çalışması. Ege Üniversitesi Psikiyatri Anabilim Dalı (yayınlanmamış çalışma).
- Vallejos M, Cesoni OM, Farinola R ve ark. (2016) Adverse childhood experiences among men with schizophrenia. Psychiatr Q. doi:10.1007/s11126-016-9487-2.
- Shevlin M, McAnee G, Bentall RP ve ark. (2014) Specificity of association between adversities and the occurrence and co-occurrence paranoia and hallucinations: Evaluating the stability of childhood risk in an adverse adult environment. Psychosis 7:206-16.
- Seidenfaden D, Knorr U, Soendergaard MG ve ark. (2017) The relationship between self-reported childhood adversities, adulthood psychopathology and psychological stress markers in patients with schizophrenia. Compr Psychiatry 72:48-55.
- Şahin S, Yüksel C, Güler J ve ark. (2013) The history of childhood trauma among individuals with ultra high risk for psychosis is as common as among patients with first-episode schizophrenia. Early Interv Psychiatry 7:414-20.
- Rohner RP, Britner PA (2002) Worldwide mental health correlates of parental acceptance-rejection: review of cross-cultural and intracultural evidence. Cross-Cultural Research 36:16-47.
- Rohner RP (2005) Personality assessment questionnaire test manual. Handbook for The Study of Parental Acceptance and Rejection. RP Rohner, A Khaleque (Ed), Storrs, CT: Rohner Research Publications.
- Rohner RP (2004) The parental “acceptance-rejection syndrome”: universal correlates of perceived rejection. American Psychologist 59:830.
- Rohner RP (1986) The warmth dimension: foundations of parental acceptance-rejection theory. Newbury Park, Sage Publications.
- Read J, Perry BD, Moskowitz A ve ark. (2001) The contribution of early traumatic events to schizophrenia in some patients: a traumagenic neurodevelopmental model. Psychiatry: Interpersonal and Biological Processes 64:319-45.
- Mulligan A, Lavender T (2010) An investigation into the relationship between attachment, gender and recovery from psychosis in a stable community-based sample. Clin Psychol Psychother 17:269-84.
- Longden E, Sampson M, Read J (2016) Childhood adversity and psychosis: generalised or specific effects? Epidemiol Psychiatr Sci 25:349-59.
- Ira E, De Santi K, Lasalvia A ve ark. (2014) Positive symptoms in first-episode psychosis patients experiencing low maternal care and stressful life events: a pilot study to explore the role of the COMT gene. Stress 17:410-15.
- Hur JW, Choi SH, Yun JY ve ark. (2015) Parental socioeconomic status and prognosis in individuals with ultra-high risk for psychosis: A 2-year follow-up study. Schizophr Res 168:56-61.
- Hoff E, Laursen B, Tardif T ve ark. (2002). Socioeconomic status and parenting. Handbook of parenting Volume 2: Biology and Ecology of Parenting 8:231-52.
- Hayes AF (2013) Introduction to mediation, moderation, and conditional process analysis: A regression-based approach. Guilford Press.
- Goldberg S, Fruchter E, Davidson M ve ark. (2011) The relationship between risk of hospitalization for schizophrenia, SES, and cognitive functioning. Schizophr Bull 37:664-70.
- Goel N, Workman JL, Lee TT ve ark. (2014) Sex differences in the HPA axis. Compr Physiol 4:1121-55.
- Gibson LE, Alloy LB, Ellman LM (2016) Trauma and the psychosis spectrum: A review of symptom specificity and explanatory mechanisms. Clin Psychol Rev 49:92-105.
- Garcia M, Montalvo I, Creus M ve ark. (2016) Sex differences in the effect of childhood trauma on the clinical expression of early psychosis. Compr Psychiatry 68:86-96.
- Gallagher BJ, Jones BJ, Pardes M (2013) Stressful life events, social class and symptoms of schizophrenia. Clinical Schizophrenia & Related Psychoses, 1-25.
- Evans GJ, Reid G, Preston P ve ark. (2015) Trauma and psychosis: The mediating role of self-concept clarity and dissociation. Psychiatry Res 228:626-32.
- Erkoç Ş, Arkonaç O, Ataklı C ve ark. (1991) Assessment of reliability and validity of positive symptoms rating scale. Düşünen Adam 4:20-4.
- Erkan S, Toran M (2010) Child acceptance-rejection behaviors of lower and upper socioeconomic status mothers. Social Behavior and Personality 38: 427-32.
- Dvir Y, Denietolis B, Frazier JA (2013) Childhood trauma and psychosis. Child Adolesc Psychiatr Clin N Am 22:629-41.
- DeSantis SM, Baker NL, Back SE ve ark. (2011) Gender differences in the effect of early life trauma on hypothalamic-pituitary-adrenal axis functioning. Depress Anxiety 28:383-92.
- Conger RD, Conger KJ, Martin MJ (2010) Socioeconomic status, family processes, and individual development. J Marriage Fam 72:685-704.
- Catalan A, Angosto V, Diaz A ve ark. (2017) Relation between psychotic symptoms, parental care and childhood trauma in severe mental disorders. Psychiatry Res 251:78-84.
- Carvalho CB, da Motta C, Pinto-Gouveia J ve ark. (2016) Influence of family and childhood memories in the development and manifestation of paranoid ideation. Clin Psychol Psychother 23:397-406.
- Brown AS (2011) The environment and susceptibility to schizophrenia. Prog Neurobiol 93:23-58.
- Bradley RH, Corwyn RF (2002) Socioeconomic status and child development. Annu Rev Psychol 53:371-99.
- Bortolon C, Capdevielle D, Boulenger JP ve ark. (2013) Early maladaptive schemas predict positive symptomatology in schizophrenia: a cross-sectional study. Psychiatry Res 209:361-6.
- Bentall RP, Wickham S, Shevlin M ve ark. (2012) Do specific early-life adversities lead to specific symptoms of psychosis? A study from the 2007 the Adult Psychiatric Morbidity Survey. Schizophr Bull 38:734-40.
- Barker V, Gumley A, Schwannauer M ve ark. (2015) An integrated biopsychosocial model of childhood maltreatment and psychosis. Br J Psychiatry 206:177-80.
- Ashcroft K, Kingdon DG, Chadwick P (2012) Persecutory delusions and childhood emotional abuse in people with a diagnosis of schizophrenia. Psychosis 4:168-71.
- Appiah-Kusi E, Fisher HL, Petros N ve ark. (2017) Do cognitive schema mediate the association between childhood trauma and being at ultra-high risk for psychosis? J Psychiatr Res 88:89-96.
| APA | Akün E, Durak Batıgün A, DEVRİMCİ-ÖZGÜVEN H, BASKAK B (2018). Pozitif Belirtiler ve Çocuklukta Algılanan Ebeveyn Kabul-Reddi: Sosyoekonomik Düzey ve Cinsiyetin Düzenleyici Rolü. , 109 - 115. |
| Chicago | Akün Ebru,Durak Batıgün Ayşegül,DEVRİMCİ-ÖZGÜVEN Halise,BASKAK Bora Pozitif Belirtiler ve Çocuklukta Algılanan Ebeveyn Kabul-Reddi: Sosyoekonomik Düzey ve Cinsiyetin Düzenleyici Rolü. (2018): 109 - 115. |
| MLA | Akün Ebru,Durak Batıgün Ayşegül,DEVRİMCİ-ÖZGÜVEN Halise,BASKAK Bora Pozitif Belirtiler ve Çocuklukta Algılanan Ebeveyn Kabul-Reddi: Sosyoekonomik Düzey ve Cinsiyetin Düzenleyici Rolü. , 2018, ss.109 - 115. |
| AMA | Akün E,Durak Batıgün A,DEVRİMCİ-ÖZGÜVEN H,BASKAK B Pozitif Belirtiler ve Çocuklukta Algılanan Ebeveyn Kabul-Reddi: Sosyoekonomik Düzey ve Cinsiyetin Düzenleyici Rolü. . 2018; 109 - 115. |
| Vancouver | Akün E,Durak Batıgün A,DEVRİMCİ-ÖZGÜVEN H,BASKAK B Pozitif Belirtiler ve Çocuklukta Algılanan Ebeveyn Kabul-Reddi: Sosyoekonomik Düzey ve Cinsiyetin Düzenleyici Rolü. . 2018; 109 - 115. |
| IEEE | Akün E,Durak Batıgün A,DEVRİMCİ-ÖZGÜVEN H,BASKAK B "Pozitif Belirtiler ve Çocuklukta Algılanan Ebeveyn Kabul-Reddi: Sosyoekonomik Düzey ve Cinsiyetin Düzenleyici Rolü." , ss.109 - 115, 2018. |
| ISNAD | Akün, Ebru vd. "Pozitif Belirtiler ve Çocuklukta Algılanan Ebeveyn Kabul-Reddi: Sosyoekonomik Düzey ve Cinsiyetin Düzenleyici Rolü". (2018), 109-115. |
| APA | Akün E, Durak Batıgün A, DEVRİMCİ-ÖZGÜVEN H, BASKAK B (2018). Pozitif Belirtiler ve Çocuklukta Algılanan Ebeveyn Kabul-Reddi: Sosyoekonomik Düzey ve Cinsiyetin Düzenleyici Rolü. Türk Psikiyatri Dergisi, 29(2), 109 - 115. |
| Chicago | Akün Ebru,Durak Batıgün Ayşegül,DEVRİMCİ-ÖZGÜVEN Halise,BASKAK Bora Pozitif Belirtiler ve Çocuklukta Algılanan Ebeveyn Kabul-Reddi: Sosyoekonomik Düzey ve Cinsiyetin Düzenleyici Rolü. Türk Psikiyatri Dergisi 29, no.2 (2018): 109 - 115. |
| MLA | Akün Ebru,Durak Batıgün Ayşegül,DEVRİMCİ-ÖZGÜVEN Halise,BASKAK Bora Pozitif Belirtiler ve Çocuklukta Algılanan Ebeveyn Kabul-Reddi: Sosyoekonomik Düzey ve Cinsiyetin Düzenleyici Rolü. Türk Psikiyatri Dergisi, vol.29, no.2, 2018, ss.109 - 115. |
| AMA | Akün E,Durak Batıgün A,DEVRİMCİ-ÖZGÜVEN H,BASKAK B Pozitif Belirtiler ve Çocuklukta Algılanan Ebeveyn Kabul-Reddi: Sosyoekonomik Düzey ve Cinsiyetin Düzenleyici Rolü. Türk Psikiyatri Dergisi. 2018; 29(2): 109 - 115. |
| Vancouver | Akün E,Durak Batıgün A,DEVRİMCİ-ÖZGÜVEN H,BASKAK B Pozitif Belirtiler ve Çocuklukta Algılanan Ebeveyn Kabul-Reddi: Sosyoekonomik Düzey ve Cinsiyetin Düzenleyici Rolü. Türk Psikiyatri Dergisi. 2018; 29(2): 109 - 115. |
| IEEE | Akün E,Durak Batıgün A,DEVRİMCİ-ÖZGÜVEN H,BASKAK B "Pozitif Belirtiler ve Çocuklukta Algılanan Ebeveyn Kabul-Reddi: Sosyoekonomik Düzey ve Cinsiyetin Düzenleyici Rolü." Türk Psikiyatri Dergisi, 29, ss.109 - 115, 2018. |
| ISNAD | Akün, Ebru vd. "Pozitif Belirtiler ve Çocuklukta Algılanan Ebeveyn Kabul-Reddi: Sosyoekonomik Düzey ve Cinsiyetin Düzenleyici Rolü". Türk Psikiyatri Dergisi 29/2 (2018), 109-115. |
