Yıl: 2018 Cilt: 38 Sayı: 3 Sayfa Aralığı: 209 - 217 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.5336/medsci.2017-57594 İndeks Tarihi: 09-01-2019

Türkiye'de Havadaki PM10 ve SO2 Düzeyindeki Değişimler, 2005-2015

Öz:
Amaç: Hava kalitesi sağlığımızı belirleyen en önemli etkenlerden biridir. Günümüzde dünya nüfusunun %92'si havanın kirli olduğu bölgelerde yaşamaktadır. Kirli hava, dünyada ölüm nedenleri arasında 4. sırada yer almaktadır. Bu çalışmanın amacı, Türkiye genelinde PM10 ve SO2 eğimlerini ve değerlerini yer ve zaman özellikleri bakımından incelemektir. Gereç ve Yöntemler: Araştırmada 2005-2007 yıllarında ölçüm yapmaya başlayan, 2015 yılına kadar ölçüme devam eden ve bir yılın en az %75'inde ölçüm yapan istasyonların verileri http://www.havaizleme.gov.tr/ sunucusundan 24 saatlik ortalamalar şeklinde, Excel dosyası olarak 2016 yılında indirildi. Bulgular: Yıllara göre ölçüm yapan istasyon sayısı 12 ile 72 arasındaydı. Yıllara göre ortanca PM10 değerleri 46 μg/m3 ile 84 μg/m3 arasında değişti. Ölçüm yapılan toplam günlerin %54,2'sinde PM10 için limit aşımı gerçekleşti. SO2 için günlük limit değeri, 10 yılda toplam günlerin %23,0'ında aşıldı. Verilerin alındığı 2005-2015 arasında, yıllar itibariyle hem PM10 hem de SO2 değerlerinde azalma eğilimi gözlendi. Bununla birlikte PM10 açısından ölçülen değerler DSÖ limit değerlerin üzerindeydi. Yaz aylarının PM10 grafiğinde değerler Ekim-Mart dönemini yansıtan grafiğe göre daha düşük seyretti. Yaz mevsimine doğru gelindiğinde SO2 ortanca değeri giderek azaldı ve Haziran-Ağustos aylarında düşük değerlerde seyretti. Bölgeler açısından ele alındığında değerlendirilen ölçüm yılları boyunca, en düşük ortanca PM10 48 μg/m3 değeri ile Karadeniz'de, en yüksek PM10 değeri olan 71 μg/m3 ise Ege Bölgesi'nde gözüktü. SO2 ortanca değeri 13 μg/m3 ile en yüksek Ege Bölgesi'nde, en düşük değer 6 μg/m3 ile Marmara Bölgesi'nde gözlendi. Sonuç: PM10 ve SO2 değerleri 10 yıllık sürede düşme eğilimindedir. PM10 kirliliği SO2'ye göre daha belirgindir. Toplam günlerin yarısından fazlasında kirli hava solunmuştur. Halk sağlığı açısından mevcut hava kalitesi uygun değildir.
Anahtar Kelime:

Konular: Genel ve Dahili Tıp

Particulate Matter and Sulphur Dioxide Trends in Turkey, 2005-2015

Öz:
Objective: Air quality is one of the most important factors to determine our health. Today, 92.0% of the world's population lives in places where the air is polluted. Polluted air is fourth reason in terms of death. The aim of this study is to evaluate PM10 SO2 values and trends by characteristics of place and time. Material and Methods: The data of stations starting to measure in the survey between 2005-2007 and continuing to be measured until 2015 and measuring at least 75% of a year were downloaded from the website of http://www.havaizleme.gov.tr/ in the form of Microsoft Excel file, in 2016. Downloaded values were the 24 hour averages. Results: The number of measuring stations by the years was between 12 and 72. The median PM10 values by the years changed between 46μg/m3 and 84μg/m3 and the median value of ten years was 54μg/m3. The PM10 values exceeded the limit value in 54.2% of all the days. The median SO2 value was 8μg/m3 for ten years. Daily values for SO2 exceeded in 23.0% of total days for the 10 years. There is a decreasing trend in the values of both PM10 and SO2 from 2005 to 2015. However, the values measured in terms of PM10 were above the WHO limit values. The decreasing trends in winter seasons were higher than in the summer seasons regarding to PM10. Towards summer, the SO2 median value gradually decreased and remained at its lowest level in June-August. The lowest median PM10 is observed in the Black Sea Region with 48 μg/m3, while the highest PM10 value is 71 μg/m3 in the Aegean Region during the measurement years evaluated in terms of regions. The highest SO2 median value was in the Aegean with 13 μg/m3 and the lowest was in Marmara with 6 μg/m3. Conclusion: There is a decreasing trend for PM10 and SO2 values for ten years. The pollution of PM10 is more prominent than SO2. Population was exposed to polluted air in more than the half of the all days. The current air quality is not suitable for public health.
Anahtar Kelime:

Konular: Genel ve Dahili Tıp
Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • 25. Clean Air Initiative for Asian Cities Center. Sul-fur dioxide (SO2) status and trends in Asia. CAI-Asia Factsheet No.5. Pasig City, Philip - pines: CAI; 2010. p.2-3.
  • 24. Lu Z, Streets DG, Zhang Q, Wang S, Carmichael GR, Cheng YF, et al. Sulfur diox-ide emissions in China and sulfur trends in East Asia since 2000. Atmos Chem Phys 2010;10:6311-31.
  • 23. Pey J, Querol X, Alastuey A, Forastiere F, Stafoggia M. African dust outbreaks over the Mediterranean Basin during 2001-2011: PM10 concentrations, phenomenology and trends, and its relation with synoptic and mesoscale meteorology. Atmos Chem Phys 2003;13: 1395-410.
  • 22. Barmpadimos I, Keller J, Oderbolz D, Hueglin C, Prévôt ASH. One decade of parallel fine (PM2.5) and coarse (PM10-PM2.5) particulate matter measurements in Europe: trends and variability. Atmospheric Chem 2012;12:3189-203.
  • 21. Krasnov H, Katra I, Friger M. Increase in dust storm related PM10 concentrations: a time se-ries analysis of 2001-2015. Environ Pollut 2016;213:36-42.
  • 20. Türkiye Kömür İşletmeleri Kurumu. [Lignite Sector Report 2015] Linyit Sektör Raporu, Ankara: 2016; p.34.
  • 19. Türkiye Cumhuriyeti Enerji Piyasası Düzen - leme Kurumu [Natural Gas Market Sector Re-port 2015] Ulusal Doğalgaz Tüketim Raporu, Ankara 2016; p.50.
  • 18. Aleksandropoulou V, Lazaridis M. Trends in öpopulation exposure to particulate matter in urban areas of Greece during the last decade. Sci Total Environ 2017;581-582:399-412.
  • 17. Daggett DA, Myers JD, Anderson HA. Ozone and particulate matter air pollution in Wiscon-sin: trends and estimates of health effects. WMJ 2000;99(8):47-51.
  • 16. Darlington TL, Kahlbaum DF, Heuss JM, Wolff GT. Analysis of PM10 trends in the United States from 1988 through 1995. J Air Waste Manag Assoc 1997;47(10):1070-8.
  • 15. Guerreiro CBB, Foltescu V, de Leeuw F. Air quality status and trends in Europe. Atmos En-viron 2014;98:376-84.
  • 14. World Health Organisation. Air Quality Guide-lines for Particulate Matter, Ozone, Nitrogen Dioxide and Sulfur Dioxide. Global update. Geneva: WHO Press; 2005. p.9
  • 13. Temiz Hava Hakkı Platformu. [The air pollu - tion in Turkey: Black Report] Türkiye'de Hava Kirliliği: Kara Rapor 2016. p.27-8.
  • 12. Colette A, Granier C, Hodnebrog Ø, Jakobs H, Maurizi A, Nyiri A, et al. Air quality trends in Europe over the past decade: a first multi-model assessment. Atmos Chem Phys 2011;11:11657-78.
  • 11. Air Quality Communication Workshop. Overview of Particle Air Pollution 2012. p.3.
  • 10. IARC Publications. IARC Scientific Publica - tions No.161. Chapter 9. Household air pollu-tion. In: Straif K, Cohen A, Samet J, eds. Air Pollution and Cancer 2013. Geneva: WHO Press; 2013. p.101.
  • 9. Health and Environment Alliance. Air Pollution and Health in Turkey Facts, Figures and Rec-ommendations. Belgium HEAL; 2015. p.3.
  • 8. World Health Organization . Health aspects of air pollution with particulate matter, ozone and nitrogen dioxide: report on a WHO working group, Bonn, Germany 13-15 January 2003; p.17-8.
  • 7. Atkinson RW, Anderson HR, Sunyer J, Ayres J, Baccini M, Vonk JM, et al. Acute effects of particulate air pollution on respiratory admis - sions: results from APHEA 2 project. Air Pol - lution and Health: a European Approach. Am J Respir Crit Care Med 2001;164(10 Pt 1):1860-6.
  • 6. Samet JM, Dominici F, Curriero FC, Coursac I, Zeger SL. Fine particulate air pollution and mortality in 20 U.S. cities, 1987-1994. N Engl J Med 2000;343(24):1742-9.
  • 5. Andersen ZJ, Hvidberg M, Jensen SS, Ketzel M, Loft S, Sørensen M, et al. Chronic ob - structive pulmonary disease and long-term ex-posure to traffic-related air pollution: a cohort study. Am J Respir Crit Care Med 2011;183(4):455-61.
  • 4. Ko FW, Hui DS. Air pollution and chronic ob - structive pulmonary disease. Respirology 2012;17(3):395-401.
  • 3. International Agency for Research on Cancer (IARC). Volume 109. Agents Classified by the IARC Monographs. 2016. p.1.
  • 2. World Bank Group. The Cost of Air Pollution: Strengthening the Economic Case for Action. Washington, DC: World Bank Group; 2016. p.1.
  • 1. World Health Organization (WHO). Ambient Air Pollution: A Global Assessment of Expo - sure and Burden of Disease. Geneva: World Health Organization; 2016. p.p.32-3.
APA İNANDIA T, CANCİĞER ELTAŞ M, KERMAN B (2018). Türkiye'de Havadaki PM10 ve SO2 Düzeyindeki Değişimler, 2005-2015. , 209 - 217. 10.5336/medsci.2017-57594
Chicago İNANDIA Tacettin,CANCİĞER ELTAŞ Mehtap,KERMAN Beyza Türkiye'de Havadaki PM10 ve SO2 Düzeyindeki Değişimler, 2005-2015. (2018): 209 - 217. 10.5336/medsci.2017-57594
MLA İNANDIA Tacettin,CANCİĞER ELTAŞ Mehtap,KERMAN Beyza Türkiye'de Havadaki PM10 ve SO2 Düzeyindeki Değişimler, 2005-2015. , 2018, ss.209 - 217. 10.5336/medsci.2017-57594
AMA İNANDIA T,CANCİĞER ELTAŞ M,KERMAN B Türkiye'de Havadaki PM10 ve SO2 Düzeyindeki Değişimler, 2005-2015. . 2018; 209 - 217. 10.5336/medsci.2017-57594
Vancouver İNANDIA T,CANCİĞER ELTAŞ M,KERMAN B Türkiye'de Havadaki PM10 ve SO2 Düzeyindeki Değişimler, 2005-2015. . 2018; 209 - 217. 10.5336/medsci.2017-57594
IEEE İNANDIA T,CANCİĞER ELTAŞ M,KERMAN B "Türkiye'de Havadaki PM10 ve SO2 Düzeyindeki Değişimler, 2005-2015." , ss.209 - 217, 2018. 10.5336/medsci.2017-57594
ISNAD İNANDIA, Tacettin vd. "Türkiye'de Havadaki PM10 ve SO2 Düzeyindeki Değişimler, 2005-2015". (2018), 209-217. https://doi.org/10.5336/medsci.2017-57594
APA İNANDIA T, CANCİĞER ELTAŞ M, KERMAN B (2018). Türkiye'de Havadaki PM10 ve SO2 Düzeyindeki Değişimler, 2005-2015. Türkiye Klinikleri Tıp Bilimleri Dergisi, 38(3), 209 - 217. 10.5336/medsci.2017-57594
Chicago İNANDIA Tacettin,CANCİĞER ELTAŞ Mehtap,KERMAN Beyza Türkiye'de Havadaki PM10 ve SO2 Düzeyindeki Değişimler, 2005-2015. Türkiye Klinikleri Tıp Bilimleri Dergisi 38, no.3 (2018): 209 - 217. 10.5336/medsci.2017-57594
MLA İNANDIA Tacettin,CANCİĞER ELTAŞ Mehtap,KERMAN Beyza Türkiye'de Havadaki PM10 ve SO2 Düzeyindeki Değişimler, 2005-2015. Türkiye Klinikleri Tıp Bilimleri Dergisi, vol.38, no.3, 2018, ss.209 - 217. 10.5336/medsci.2017-57594
AMA İNANDIA T,CANCİĞER ELTAŞ M,KERMAN B Türkiye'de Havadaki PM10 ve SO2 Düzeyindeki Değişimler, 2005-2015. Türkiye Klinikleri Tıp Bilimleri Dergisi. 2018; 38(3): 209 - 217. 10.5336/medsci.2017-57594
Vancouver İNANDIA T,CANCİĞER ELTAŞ M,KERMAN B Türkiye'de Havadaki PM10 ve SO2 Düzeyindeki Değişimler, 2005-2015. Türkiye Klinikleri Tıp Bilimleri Dergisi. 2018; 38(3): 209 - 217. 10.5336/medsci.2017-57594
IEEE İNANDIA T,CANCİĞER ELTAŞ M,KERMAN B "Türkiye'de Havadaki PM10 ve SO2 Düzeyindeki Değişimler, 2005-2015." Türkiye Klinikleri Tıp Bilimleri Dergisi, 38, ss.209 - 217, 2018. 10.5336/medsci.2017-57594
ISNAD İNANDIA, Tacettin vd. "Türkiye'de Havadaki PM10 ve SO2 Düzeyindeki Değişimler, 2005-2015". Türkiye Klinikleri Tıp Bilimleri Dergisi 38/3 (2018), 209-217. https://doi.org/10.5336/medsci.2017-57594