KOOPERATİFLERDE MARKALAŞMA VE TÜKETİCİKOOPERATİF ÜRÜNLERİ İLİŞKİSİ: TORKU ÖRNEĞİ
Yıl: 2017 Cilt: 52 Sayı: 4 Sayfa Aralığı: 386 - 424 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 15-01-2019
KOOPERATİFLERDE MARKALAŞMA VE TÜKETİCİKOOPERATİF ÜRÜNLERİ İLİŞKİSİ: TORKU ÖRNEĞİ
Öz: Kooperatifler, gerçek ve tüzel kişilerin tek başlarınabaşaramayacak oldukları işleri bir araya gelerek işbirliği ve karşılıklıyardımlaşma ile demokratik bir biçimde gerçekleştirdikleri değişirsermayeli şirketlerdir. Kooperatifçilik tüketici ve toplum ihtiyaçlarınıortaklarının çıkarları ve sosyal amaçlar doğrultusunda yönlendirippazarlama ile bütünleştirdiği çerçevede gelişim kaydedecektir. Bubağlamda, üzerinde durulması gereken iki kavram markalaşma vetüketici-kooperatif ilişkisidir.Marka kavramı üründen ayrı olarak, o ürünü talep eden vekullanan tüketiciler tarafından oluşturulan algı olarak tanımlanabilir.Buna göre tüketici ve marka birbirleri için değer oluşturan biretkileşim içindedir. Ticaret şirketi olmalarından dolayı mal veya hizmetüreten işletmelere sahip olan kooperatifler, günümüzde birçok markayıbünyesinde barındırmaktadır.Dünya üzerinde kooperatifler; tarımsal üretimden pazarlamaya,kefalet sisteminden sigortaya, konut ve işyeri üretiminden bankacılığakadar birçok farklı sektörü bünyesinde barındırmaktadır. Kooperatifler, Türkiye ekonomisi açısından da önemli başarılara imza atarak kalitelimarkalar yaratmışlardır. Fortune Dergisi’nin 2015 yılı verilerinedayanarak hazırladığı “Türkiye’nin En Büyük 500 Şirketi” listesindebu kuruluşlarımızdan 5 tanesi (Gübretaş, Konya Şeker, Bursa EczaKooperatifi, İzmir Ecza Kooperatifi ve Trakyabirlik) yer almaktadır.Diğer taraftan, İstanbul Sanayi Odası’nın 2016 yılı verilerini bazalarak yapmış olduğu araştırmaya göre “Türkiye’nin En Büyük 500Sanayi Kuruluşu” listesinde yine kooperatiflerimiz ve iştiraklerinden 5tanesinin (Konya Şeker, Trakyabirlik, Gübretaş, Tarım Kredi Yem San.ve Marmarabirlik) yer alması ayrı bir önem taşımaktadır. Her iki listedede üst sıralarda yer alan Konya Şeker fabrikasının bağlı olduğu PancarEkicileri Kooperatifleri Birliği (PANKOBİRLİK) gıda başta olmak üzeretarım ve hayvancılık ile enerji alanında birçok önemli markaya sahiptir.Bu çalışmada, söz konusu markalar arasında en bilineni olanTorku ve tüketici-kooperatif ürünleri arasındaki ilişki incelenecektir.Bu kapsamda markanın pazarlama yetkilisi ile yapılan derinlemesinemülakatın sonuçlarından yararlanılmıştır.
Anahtar Kelime: Konular:
BRANDING IN COOPERATIVES AND RELATIONSHIP BETWEEN CONSUMER-COOPEATIVE PRODUCTS: TORKU CASE
Öz: Cooperatives are companies with variable capital that real and legal persons come together when they can not succeed on their own, and carry out in a democratic way with cooperation and mutual assistance. The cooperative system will develop within the framework that it directs the needs of consumers and society in accordance with benefits of their members and social purposes. In this context, the two concepts to be emphasized are branding and consumer-cooperative relations. Apart from the product, the concept of brand can be defined as the perception created by consumers who demand and use that product. Accordingly, consumers and brands are in an interaction that creates value for each other. Since they are trading companies, cooperatives which have entreprises producing goods or services now possess many brands. Cooperatives in the world; from agricultural production to marketing, from the bail system to insurance, from residential and workplace production to banking, embody many different sectors. Cooperatives have also made significant achievements in terms of the Turkish economy and created qualified brands. Five of them (Gübretaş, Konya Şeker, Bursa Ecza Cooperative, İzmir Ecza Kooperatifi and Trakyabirlik) are on the list of “Top 500 Companies of Turkey” that Fortune Magazine prepared based on the data of 2015. On the other hand, according to the survey conducted by the Istanbul Chamber of Industry on the basis of the data of 2016, five of the cooperatives and their subsidiaries (Konya Şeker, Trakyabirlik, Gübretaş, Tarım Kredi Yem San. And Marmarabirlik) take part in “Top 500 industrial Entreprise”, which has a special importance. The Association of Sugar Beet Cooperatives (PANKOBIRLIK), to which the Konya Sugar Factory, which is located at the top of both lists, has many important brands in agriculture, animal husbandry and energy, especially in food. In this study, Torku which is one of the best known among aforesaid brands and the relationship between consumer-cooperative products will be examined. In this context, it is beneffited from the results of in-depth interview made with the marketing executive of the brand.
Anahtar Kelime: Konular:
Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
- Üstün Yusuf; Aydın, Muhittin (2014), Kooperatifler Hukuku, Banka ve Ticaret Hukuku Araştırma Enstitüsü Yayınları, Ankara
- Torlak, Ömer; Doğan, Volkan; Özkara, Behçet Yalın (2014), “Marka Farkındalığı, Marka İmajı, Markadan Etkilenme ve Markaya Güvenin Marka Bağlılığı Üzerindeki Görece Etkilerinin İncelenmesi: Turkcell Örneği”, Bilgi Ekonomisi ve Yönetimi Dergisi, Cilt:9, Sayı:1, s:147-161
- Topoyan, Mert (2003), Gıda Sektöründe Kritik Kontrol Noktaları ve Tehlike Analizleri (HACCP) ve ISO 9001:2000 Kalite Yönetim Sistemi İlişkisinin İncelenmesi. Yüksek Lisans Tezi. Dokuz Eylül Üniversitesi, İzmir.
- Reputation and Intention to Buy: TORKU Case”, Turkish Journal of Sport and Exercise, Cilt:19, Sayı:2, s:249-250
- Temel, Abdullah Sencer; Sırın, Erkan Faruk (2017), “The Relationship Between Sports Sponsorship and Corporate Image,
- T.C. Gümrük ve Ticaret Bakanlığı. (2017), Reklam Kurulu Kararları. http://tuketici.gtb.gov.tr/reklam-kurulu/reklam-kurulukararlari
- T.C. Gümrük ve Ticaret Bakanlığı Rehberlik ve Teftiş Başkanlığı. (2015), Kooperatiflerin Genel Denetimine/Teftişine İlişkin Rehber http://teftis.gtb.gov.tr/data/5231a011487c8e07482065d7/ EK%203-%20Kooperatiflerin%20Genel%20Denetimine%20 %C4%B0li%C5%9Fkin%20Rehber.pdf
- T.C. Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı. (2015), 2015 Faaliyet Raporu. https://www.tarim.gov.tr/SGB/Belgeler/Bakanl%C4%B1k_ Faaliyet_Raporlar%C4%B1/2015%20YILI%20BAKANLIK%20 FAAL%C4%B0YET%20RAPORU.pdf
- Şahin, Azize (2011), Marka Deneyimi ve İletişimin Marka Sadakatine Etkisinde Marka İlişki Kalitesinin Rolü. Doktora Tezi. Gebze İleri Teknoloji Enstitüsü, Gebze.
- Pira, Aylin; Yeniçeri, Mine; Kocabaş, Füsun (2005), Küresel Pazarda Marka Yönetimi ve Halkla İlişkiler, Dönence Basım ve Yayım Hizmetleri, İstanbul
- PANKOBİRLİK, http://www.pankobirlik.com.tr/anasayfa/genel_ bilgi_ve_tarihce (15.09.2015)
- Özel, Özlem (2006), İstanbul İlinde Çikolata Sektöründe Tüketici Eğilimleri ve Markalar Arası Rekabet Gücü. Yüksek Lisans Tezi. Trakya Üniversitesi, Edirne
- Öngüt, Emrah (2007), Türk Tekstil ve Hazır Giyim Sanayinin Değişen Dünya Rekabet Şartlarına Uyumu. Uzmanlık Tezi, Kalkınma Bakanlığı, Ankara
- Önder, Kübra (2016), “Türkiye Bisküvi, Çikolatalı ve Şekerli Mamuller Sektörü: Firma Yoğunlaşma Analizi”, Dokuz Eylül Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, Cilt:31, Sayı:2, s:179-208
- Ortakalan, http://www.ortakalan.com.tr/haberler/torku-playgenclerin-gozdesi-7072#1
- Okatan, S. (2016), GSM Operatörlerinin Hatay İlinde Yaşayan Suriyeli Göçmenler Tarafından Tercih Edilme Nedenlerine Yönelik Bir Pilot Araştırma. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Nişantaşı Üniversitesi, İstanbul
- Odabaşı, Yavuz; Oyman, Mine (2002), Pazarlama İletişim Yönetimi, Mediacat Kitapları, Ankara
- Mülayim, Ziya Gökalp (2013), Kooperatifçilik, Yetkin Yayınları, Ankara
- Lu, Y, Zhifu X., Zhang, J. (2013), “An Analysis of the Stability and the Efficiency of a Cooperative Network among Companies, Universities and Local Government”, Journal of Game Theory, Cilt:2, Sayı:3, s:23-32
- Kösem, Yıldız (2008), Kooperatiflerde Marka Yönetimi. Yüksek Lisans Tezi. Marmara Üniversitesi, İstanbul
- Konya Şeker, http://www.konyaseker.com.tr/tr/icerik/detay/2113/ konya-seker (15.09.2017)
- Kocabaş, Füsun; Elden, Müge (1997), Reklamcılık-Kavramlar, Kararlar, Kurumlar, İletişim Yayınları, İstanbul
- Kırdar, Yalçın (2003), “Marka Stratejilerinin Oluşturulması: Coca Cola Örneği”, Review of Social, Economic & Business Studies, Cilt:3, Sayı:4, s:233-250
- İnce, Mehmet Enes (2014). “Pazarlamada Yeni Trendler”, http:// www.kto.org.tr/d/file/pazarlamada-yeni-trendler.pdf
- İnan, Hakkı (2001), Tarım Ekonomisi ve İşletmeciliği. Avcı Ofset, Tekirdağ
- Tüketici Görüşlerinin Belirlenmesi Üzerine Bir Çalışma. Doktora Tezi. Çukurova Üniversitesi, Adana
- Haseki, Murat İsmet (2007), Kooperatifçilik ve Pazarlama Anlayışı: Tarım Satış Kooperatiflerinin Pazarlama Faaliyetlerine Yönelik
- Ertan, Adnan (2010), “Prestijli Tarım Ürünlerinin Pazarlanmasında Kalite ve Coğrafi İşaret Kavramlarının Tutundurulması Ve Bu Bağlamda Tarım Satış Kooperatiflerinin Önemi”, Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Cilt:12, Sayı:2, s:157-170
- Erciş, Mehmet Serdar (2012), “Pazarlama iletişimi kapsamında sponsorluk faaliyetlerinin önemi ve bir sponsorluk uygulaması: Türk hava yolları”, http://dspace.marmara.edu.tr/handle/11424/5376
- Dağdaş, Gülhan (2013), İşletmelerde Retro Pazarlama Uygulamalarının Müşteri Bağlılığına Etkileri Üzerine Bir Araştırma. Yüksek Lisans Tezi. Selçuk Üniversitesi, Konya
- Çıkın, Ayhan; Karacan, Ali Rıza (1994), Genel Kooperatifçilik. İzmir: Ege Üniversitesi Yayınları
- Çetin, Hakkı (2016), AB’de Ekonomik Krizler ve İşsizlik ile Mücadelede Sosyal Ekonomi Modeli. International Congress on European Union Relations, Economics, Finance and Econometrics (EUREFE’16) 14-16 July 2016. Adnan Menderes Üniversitesi, Aydın
- Çelik, Cuma (2016), Spor Sponsorluğu Kapsamında Yapılan Sponsorluk Faaliyetlerinin Hedef Kitlede Marka Algısı Oluşumuna Katkıları: Torku’nun Konyaspor Sponsorluğu Örneği. Yüksek Lisans Tezi. Selçuk Üniversitesi, Konya
- Beverland, Michael (2007), “Can cooperatives brand? Exploring the interplay between cooperative structure and sustained brand marketing success”, Food Policy, Sayı:32, s:480-495
- Başaran, H., Birinci, S., Şener, H., Özçağlar, A., Zeyrek, E. (2015), Yerel Dayanışmadan Büyük İşletmelere (Yüzyıllık Geçmişiyle Tarım Satış Kooperatifleri). 21. Milletlerarası Türk Kooperatifçilik Kongresi Bildirileri Aralık 2015. Karabük Üniversitesi, Karabük
- Argan, Metin; Argan Tokay, Mehpare (2004), Viral Pazarlama veya İnternet Üzerinde Ağızdan Ağıza Reklam: Kuramsal Bir Çerçeve. http://www.bilimnettasarim.com/wp-content/uploads/2014/04/ di%C3%84%C5%B8ital-pazarlama.pdf 7-9 Ekim 2004 tarihinde düzenlenen III. Bilgi Teknolojileri Kongresi’nde Sanal Ortamda Ağızdan Ağıza İletişim Yaratma Aracı: Viral Pazarlama
- Anadolu Birlik Holding, http://abholding.com.tr/tr/icerik/ liste/2628/sosyal-sorumluluk (02.10.2017b)
- Anadolu Birlik Holding, http://abholding.com.tr/tr/icerik/ detay/2551/hakkimizda (02.10.2017a)
- Akın, Fatih (2009), “Kooperatif İşletmelerde Tutundurma Faaliyetlerinin Etkinliği Açısından Bütünleşik Pazarlama İletişimi ve Bir Uygulama” Yüksek Lisans Tezi. Marmara Üniversitesi, İstanbul
| APA | OĞUZ H, METE O (2017). KOOPERATİFLERDE MARKALAŞMA VE TÜKETİCİKOOPERATİF ÜRÜNLERİ İLİŞKİSİ: TORKU ÖRNEĞİ. , 386 - 424. |
| Chicago | OĞUZ Hazal,METE Oğuz KOOPERATİFLERDE MARKALAŞMA VE TÜKETİCİKOOPERATİF ÜRÜNLERİ İLİŞKİSİ: TORKU ÖRNEĞİ. (2017): 386 - 424. |
| MLA | OĞUZ Hazal,METE Oğuz KOOPERATİFLERDE MARKALAŞMA VE TÜKETİCİKOOPERATİF ÜRÜNLERİ İLİŞKİSİ: TORKU ÖRNEĞİ. , 2017, ss.386 - 424. |
| AMA | OĞUZ H,METE O KOOPERATİFLERDE MARKALAŞMA VE TÜKETİCİKOOPERATİF ÜRÜNLERİ İLİŞKİSİ: TORKU ÖRNEĞİ. . 2017; 386 - 424. |
| Vancouver | OĞUZ H,METE O KOOPERATİFLERDE MARKALAŞMA VE TÜKETİCİKOOPERATİF ÜRÜNLERİ İLİŞKİSİ: TORKU ÖRNEĞİ. . 2017; 386 - 424. |
| IEEE | OĞUZ H,METE O "KOOPERATİFLERDE MARKALAŞMA VE TÜKETİCİKOOPERATİF ÜRÜNLERİ İLİŞKİSİ: TORKU ÖRNEĞİ." , ss.386 - 424, 2017. |
| ISNAD | OĞUZ, Hazal - METE, Oğuz. "KOOPERATİFLERDE MARKALAŞMA VE TÜKETİCİKOOPERATİF ÜRÜNLERİ İLİŞKİSİ: TORKU ÖRNEĞİ". (2017), 386-424. |
| APA | OĞUZ H, METE O (2017). KOOPERATİFLERDE MARKALAŞMA VE TÜKETİCİKOOPERATİF ÜRÜNLERİ İLİŞKİSİ: TORKU ÖRNEĞİ. Üçüncü Sektör Sosyal Ekonomi, 52(4), 386 - 424. |
| Chicago | OĞUZ Hazal,METE Oğuz KOOPERATİFLERDE MARKALAŞMA VE TÜKETİCİKOOPERATİF ÜRÜNLERİ İLİŞKİSİ: TORKU ÖRNEĞİ. Üçüncü Sektör Sosyal Ekonomi 52, no.4 (2017): 386 - 424. |
| MLA | OĞUZ Hazal,METE Oğuz KOOPERATİFLERDE MARKALAŞMA VE TÜKETİCİKOOPERATİF ÜRÜNLERİ İLİŞKİSİ: TORKU ÖRNEĞİ. Üçüncü Sektör Sosyal Ekonomi, vol.52, no.4, 2017, ss.386 - 424. |
| AMA | OĞUZ H,METE O KOOPERATİFLERDE MARKALAŞMA VE TÜKETİCİKOOPERATİF ÜRÜNLERİ İLİŞKİSİ: TORKU ÖRNEĞİ. Üçüncü Sektör Sosyal Ekonomi. 2017; 52(4): 386 - 424. |
| Vancouver | OĞUZ H,METE O KOOPERATİFLERDE MARKALAŞMA VE TÜKETİCİKOOPERATİF ÜRÜNLERİ İLİŞKİSİ: TORKU ÖRNEĞİ. Üçüncü Sektör Sosyal Ekonomi. 2017; 52(4): 386 - 424. |
| IEEE | OĞUZ H,METE O "KOOPERATİFLERDE MARKALAŞMA VE TÜKETİCİKOOPERATİF ÜRÜNLERİ İLİŞKİSİ: TORKU ÖRNEĞİ." Üçüncü Sektör Sosyal Ekonomi, 52, ss.386 - 424, 2017. |
| ISNAD | OĞUZ, Hazal - METE, Oğuz. "KOOPERATİFLERDE MARKALAŞMA VE TÜKETİCİKOOPERATİF ÜRÜNLERİ İLİŞKİSİ: TORKU ÖRNEĞİ". Üçüncü Sektör Sosyal Ekonomi 52/4 (2017), 386-424. |
