Muhasebe Meslek Mensuplarının Etik Dışı Davranışlarının Vergi Ahlakına Etkisi
Yıl: 2017 Cilt: 0 Sayı: 73 Sayfa Aralığı: 229 - 231 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 22-01-2019
Muhasebe Meslek Mensuplarının Etik Dışı Davranışlarının Vergi Ahlakına Etkisi
Öz: Son yıllarda kayıt dışı ekonominin azaltılması bakımından vergi kayıp ve kaçaklarının önlenmesi giderek önem kazanmıştır. Bu amaçla toplumun vergi ahlakı düzeyinin genel olarak yükseltilmesi vergi uyumunun arttırılması açısından bir gerekliliktir. Mükellefleri vergi ödemeye yönlendiren içsel bir motivasyon olarak tanımlanan vergi ahlakı ekonomik, sosyal ve kültürel pek çok faktörden etkilenmektedir. Bu faktörlerden biriside vergi konusunda mükelleflerin yardımcısı sayılan muhasebe meslek mensuplarının tutum ve davranışlarıdır. Muhasebe meslek mensuplarının vergilendirme sürecinde üstlendikleri önemli rollerden yola çıkılarak hazırlanan bu çalışmada öncelikle vergi ahlakı kavramı açıklanarak vergi ahlakına etki eden faktörler incelenmiştir. Daha sonra bu faktörlerden biri olan muhasebe meslek mensuplarının vergi ahlakı üzerindeki etkileri önce literatür incelemesi sonrasında vergi dairesi çalışanlarının görüşleri yardımıyla SPSS 17.0 paket programı ile değerlendirilmiştir. Analiz sonucunda meslek mensuplarının vergi ahlakı üzerinde önemli bir etkisinin olduğu ancak bu etkiyi olumsuz yönde etkileyen bazı faktörlerin bulunduğu tespit edilmiştir.
Anahtar Kelime: Konular:
The Effects of Unethical Behaviours of Professional Accountants on Tax Morale
Öz: In recent years, the prevention of tax losses and evasions has become increasingly important in terms of reducing the informal economy. For this purpose, increasing the level of tax morale in society in general is a necessity in terms of increasing tax compliance. Tax morale, which can be defined as an internal motivation that directs taxpayers to pay their taxes, is influenced by many economic, social and cultural factors. One of these factors is the attitudes and behaviors of professional accountants, who are regarded as tax advisors of the taxpayers. In this study, which is prepared by thinking the important role of accounting professionals in the taxation process, firstly the term of tax morale was explained and the factors affecting tax morale were examined. Later, the effects of the accounting professionals on the tax morale was assessed through the SPSS 17.0 pack program with the help of tax office employees after the literature review. As a result of the analysis, it was determined that the Professional accountants had a significant effect on tax morale but ther were some factors affecting this effect negatively.
Anahtar Kelime: Konular:
Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
- WILKS, Jeffrey - Zimbelman, F.Mark (2004), “Decomposition of Fraud-Risk Assessments and Auditors' Sensitivity to Fraud Cues”, Contemporary Accounting Research”. 21(3), pp.719-745
- YÜCEDOĞRU, Recep (2016), “Understanding Tax Morale And Tax Compliance Of OwnerManagers Of Small Companies”. PhD thesis, University of Nottingham
- TÜRK DİL KURUMU (2016), Büyük Türkçe Sözlük, http://www.tdkterim.gov.tr/bts/, (30.09.2016)
- TÜKENMEZ, N. Mine.- Kutay, Nilgün (2005), “Muhasebe Meslek Mensubunun Karar Alma Sürecinde Meslek Ahlakının Yeri: Çok Boyutlu Analiz-İzmir Örneği”, Muhasebe ve Finansman Dergisi, Sayı: 25, ss.155-164.
- TURHAN, Salih (1993), Vergi Teorisi ve Politikası. 5. Baskı, Filiz Kitabevi, İstanbul
- TORGLER, Benno (2003), “Tax Morale: Theory and Empırical Analysis of Tax Compliance”, Dissertation der Universität Basel, Switzerland
- TOMASİC, R.,- Pentony, B. (1991), “Taxation Law Compliance And The Role Of Professional Tax Advisers”, Australia & New Zealand Journal of Criminology, 24, pp.241-257
- TAN, L. M., - Sawyer, A. J. (2003). “A Synopsis Of Taxpayer Compliance Studies: Overseas Vis-A-Vis New Zealand”, New Zealand Journal of Taxation Law and Policy, 9(4), pp.431-454
- TAN, Lin Mei (1999), “Taxpayer Preference for Type of Advice from Tax Practitioner: A Preliminary Examination”, Journal of Economic Psychology, 20 (4), pp 431-447.
- SPK (2006), Sermaye Piyasasında Bağımsız Denetim Standartları Hakkında Tebliğ, a.g.tb., Kısım 4, Bölüm 1, Md.6
- SELİMOĞLU, Seval (2006), “Ethics in Turkish Accounting Practices”, Mali Çözüm Dergisi, 17. Dünya Muhasebeciler Kongresi Özel Sayısı, Sayı 76, ss.437 – 456
- SCHMÖLDERS, Günter (1976), Genel Vergi Teorisi, (Çev: Salih Turhan). İstanbul Üniv. Yay., No: 2149, İstanbul
- SCHMİDT, Dennis R. (2001), “The Prospects of Taxpayer Agreement with Aggressive Tax Advice”, Journal of Economic Psychology, 22 (2), pp.157-172.
- RİCHARDSON, M., - Sawyer, A. J. (2001), “A Taxanomy Of The Compliance Literature: Further Findings, Problems And Prospects”, Australian Tax Forum, 20 (1), pp.78-102
- RECKERS, Phillip. M. J. - Sanders, Debra L. –Wyndels, Robert W. (1991), “An Empirical Investigation of Factors Influencing Tax Practitioner Compliance”, Journal of the American Taxation Association, 13 (2), pp.30-46
- PETERSON, K.Bonita – Zikmund, Paul E. (2004), “10 Truths You Need to Know About Fraud”, Strategic Finance, May, pp.28-34
- PEÑAS, L. I. ve S. Lago-Peñas (2008), “The Determinants of Tax Morale in omparative Perspective: Evidence from a Multilevel Analysis”, Instituto de Estudios Fiscales WorkingPaper, No. 2/2008, pp. 1-40
- ORGAN, İ. - Yegen, B. (2013). “Vergi Bilinci ve Vergi ahlakı Oluşumunda Muhasebe Meslek Mensuplarının Rolü: Adana Örneği”, Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 27 (4), ss. 241-271.
- ÖZBİRECİKLİ, Mehmet.- Ural, Tülin (2006), “Muhasebecilerin Mesleki Kararlarında Etik ve Sosyal Sorumluluğun Önemini Algılama Düzeyleri ve Etiksel Karar Alma Süreci: Türkiye Örneği”, TÜBİTAK Projesi, Proje No: SOBAG-104K012.
- MOİZER, Peter (1995), “An Ethical Approach to the Choices Faced by Auditors”, Critical Perspectives on Accounting, 6 (5), October, pp.415-431
- KUTLU, Hüseyin, Ali (2008), “Muhasebe Meslek Mensupları ve Çalışanlarının Etik İkilemleri: Kars ve Erzurum İllerinde Bir Araştırma”, Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, 63 (2), ss. 143-170.
- KLEPPER, S. - Nagin, D. (1989), “The Role of Tax Preparers in Tax Compliance”, Policy Sciences, 22(2), pp.167-194.
- KİRCHLER, Erich (1997), “The Burden Of New Taxes: Acceptance Of Taxes As A Function Of Affectedness And Egoistic Versus Altruistic Orientation”, Journal of SocioEconomics, 26(4), pp.421-437.
- KISAKÜREK, M. Mustafa.- Alpan, Nesrin. (2010), “Muhasebe Meslek Etiği ve Sivas İlinde Bir Uygulama”, Muhasebe ve Finansman Dergisi, Sayı: 47, ss. 213-228.
- KAYACAN, Murad (2005), “Anonim Şirketlerin Sosyal Sorumlulukları ve Etik Değerler,” VII. Türkiye Muhasebe Denetimi Sempozyumu – I. Uluslararası Muhasebe Denetimi Sempozyumu, 20-24 Nisan, Antalya
- KAYA, Nurullah.- Yanık, Ramazan. (2011), “Muhasebe Meslek Ahlaki, Etik ve Müşteri Tatmini İlişkisi”, EKEV Akademi Dergisi, 15 (49), Güz, ss. 293-306.
- JACKSON, B. R.,- Milliron, V. C. (1986). “Tax Compliance Research: Findings, Problems And Prospects”, Journal of Accounting Literature, 5, pp.125-161.
- HITE, P. A. - McGILL, G.A. (1992), “An Examınatıon of Taxpayer Preference for Aggressıve Tax Advice”, National Tax Journal, 45(4), pp.389-403.
- GÜNEY, Selami - Çınar, Orhan. (2012), “Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlerin (SMMM) Etik Algıları: Erzurum Örneği”, Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 26 (2), ss. 91-106.
- GRAETZ, M.J. - Wılde, L.L. (1985), “The Economics of Tax Compliance: Facts and Fantasy”, National Tax Journal, 38, pp.355-363
- FREY, Bruno S. - Feld, Lars P. (2002), “Deterrence and Morale in Taxation: An Empirical Analysis”, Cesifo Working Paper, (Seri No: 760), pp. 1-36
- FINN, Don W. – Munter, Paul –McCaslin, Thomas E. (1994), “Ethical Perceptions of CPAs”, Managerial Auditing Journal, 9 (1), pp.23-28
- FELD, L. P. - Torgler, B. - Dong, B. (2008), “Coming closer? Tax morale, deterrence and social learning after German unification” QUT School of Economics and Finance, Working/ Discussion Paper, No. 232.
- EROĞLU, Abdullah (2008), “Faktör Analizi”, SPSS Uygulamalı Çok Değişkenli İstatistik Teknikleri, Ed. Şeref Kalaycı, Asil Yay., Ankara
- ERARD, Brian (1993), “Taxation with Representation: An Analysisof the Role of Tax Practitioners in Tax Compliance”, Journal of Public Economics, 52(2), pp.163-197.
- DUVALL, Mell (2010), “Dirty Deeds”, Priority-A Pitney Bowes Publication, http://www.prioritymagazine.com/ jan03/dirtydeeds0103.html, (08.05.2010)
- DEMİR, İhsan C. (2008), VergiAhlâkı ve BelirleyenlerEge Bölgesi Örneği, Doktora Tezi, Danışman: Mehmet Tosuner, Dokuz Eylül Üniv., İzmir
- ÇÜRÜK, T. - Tüm, K. (2011), “Denetim Birimi Olarak YMM’lerin Vergi Kaybına Etkisi: YMM’ler Üzerine Uygulamalı Bir Araştırma”, Çukurova Üniversitesi İİBF Dergisi, 15 (2), ss. 19-57.
- CEVİZCİ, Ahmet (2008), Etiğe Giriş, 2. baskı, Paradigma Yayınları, İstanbul
- AYRES, F. L. - Jackson, B.R. - Hite, P.S. (1989), “The Economic Benefits of Regulation: Evidence from Professional Tax Preparers”, The Accounting Review, 44, pp.300-312.
- AYMANKUY, Yusuf - Sarıoğlan, Mehmet (2005), “Muhasebe Meslek Mensuplarının Meslek Etiğine Yaklaşımları ve Balıkesir İl Merkezinde Bir Uygulama”, Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 8 (14) Aralık, ss.23-45
- AYAS, Işıl – Saruç, Naci Tolga (2015), “Vergi Kültürü ve Vergi Ahlakı: İtalya ve Türkiye”, AKÜ İİBF Dergisi, 14 (2), ss: 179-188.
- AŞAN, Sibel (2014), “Mükellef Ve Kamu OtoritesiAçısından Vergi Ahlakının Değerlendirilmesi”, Journal of Life Economics, 2014/1, pp.69-79
- ALM, James - Torgler, B (2006), “Culture Differences and Tax Morale in The United States and in Europe”, Journal of Economic Psychology, 27, pp.224-246
- ALM, James - McClelland, Gary H. - Schulze, William D. (1992), “Why Do People Pay Taxes?”, Journal of Public Economics, 48 (1), pp.21-48.
- ALLİNGHAM, M. G.,- Sandmo, A. (1972), “Income Tax Evasion: A Theoretical Analysis”, Journal of Public Economics, 1(3-4), pp.323-338.
- AHMED, Eliza – Braithwaite, Valerie (2005), “Understanding Small Business Taxpayers: Issues Of Deterrence, Tax Morale, Fairness And Work Practice” International Small Business Journal 23 (5), pp. 539-568
| APA | YÜCEL E (2017). Muhasebe Meslek Mensuplarının Etik Dışı Davranışlarının Vergi Ahlakına Etkisi. , 229 - 231. |
| Chicago | YÜCEL ELİF Muhasebe Meslek Mensuplarının Etik Dışı Davranışlarının Vergi Ahlakına Etkisi. (2017): 229 - 231. |
| MLA | YÜCEL ELİF Muhasebe Meslek Mensuplarının Etik Dışı Davranışlarının Vergi Ahlakına Etkisi. , 2017, ss.229 - 231. |
| AMA | YÜCEL E Muhasebe Meslek Mensuplarının Etik Dışı Davranışlarının Vergi Ahlakına Etkisi. . 2017; 229 - 231. |
| Vancouver | YÜCEL E Muhasebe Meslek Mensuplarının Etik Dışı Davranışlarının Vergi Ahlakına Etkisi. . 2017; 229 - 231. |
| IEEE | YÜCEL E "Muhasebe Meslek Mensuplarının Etik Dışı Davranışlarının Vergi Ahlakına Etkisi." , ss.229 - 231, 2017. |
| ISNAD | YÜCEL, ELİF. "Muhasebe Meslek Mensuplarının Etik Dışı Davranışlarının Vergi Ahlakına Etkisi". (2017), 229-231. |
| APA | YÜCEL E (2017). Muhasebe Meslek Mensuplarının Etik Dışı Davranışlarının Vergi Ahlakına Etkisi. Muhasebe ve Finansman Dergisi, 0(73), 229 - 231. |
| Chicago | YÜCEL ELİF Muhasebe Meslek Mensuplarının Etik Dışı Davranışlarının Vergi Ahlakına Etkisi. Muhasebe ve Finansman Dergisi 0, no.73 (2017): 229 - 231. |
| MLA | YÜCEL ELİF Muhasebe Meslek Mensuplarının Etik Dışı Davranışlarının Vergi Ahlakına Etkisi. Muhasebe ve Finansman Dergisi, vol.0, no.73, 2017, ss.229 - 231. |
| AMA | YÜCEL E Muhasebe Meslek Mensuplarının Etik Dışı Davranışlarının Vergi Ahlakına Etkisi. Muhasebe ve Finansman Dergisi. 2017; 0(73): 229 - 231. |
| Vancouver | YÜCEL E Muhasebe Meslek Mensuplarının Etik Dışı Davranışlarının Vergi Ahlakına Etkisi. Muhasebe ve Finansman Dergisi. 2017; 0(73): 229 - 231. |
| IEEE | YÜCEL E "Muhasebe Meslek Mensuplarının Etik Dışı Davranışlarının Vergi Ahlakına Etkisi." Muhasebe ve Finansman Dergisi, 0, ss.229 - 231, 2017. |
| ISNAD | YÜCEL, ELİF. "Muhasebe Meslek Mensuplarının Etik Dışı Davranışlarının Vergi Ahlakına Etkisi". Muhasebe ve Finansman Dergisi 73 (2017), 229-231. |
