Dağıtım Sözleşmelerine Uygulanmak Üzere Yabancı Bir Hukuk Sisteminin Seçilmesinin Denkleştirme Talebi Bakımından Etkisi

AYOĞLU, TOLGA

Dağıtım Sözleşmelerine Uygulanmak Üzere Yabancı Bir Hukuk Sisteminin Seçilmesinin Denkleştirme Talebi Bakımından Etkisi

Tolga AYOĞLU (Galatasaray Üniversitesi Hukuk Fakültesi Ticaret Hukuku Anabilim Dalı)

Bahçeşehir Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi

12 0

Yıl: 2017 Cilt: 12 Sayı: 151-152 Sayfa Aralığı: 9 - 28 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 28-01-2019

Dağıtım Sözleşmelerine Uygulanmak Üzere Yabancı Bir Hukuk Sisteminin Seçilmesinin Denkleştirme Talebi Bakımından Etkisi

Öz:

Çalışmamızda ele aldığımız sorun, Türkiye sınırları içerisinde ifa edilen ve yabancılıkunsuru içeren dağıtım sözleşmelerinde, hukuk seçimi yoluyla taraflarca sözleşmeye uygulanmaküzere seçilen hukuk sistemi karşısında, denkleştirme talebi bakımından TTK m.122hükmünün uygulanıp uygulanmayacağına ilişkindir. Denkleştirme talebinin, taraflarca özelolarak dağıtım sözleşmesinde düzenlenmediği sürece, sözleşmeden değil, sözleşmenin sonaermesine ve belirli yasal koşulların yerine getirilmesine bağlı olarak kanundan doğan (“exlege”) bir talep hakkı niteliğinde olduğu, dolayısıyla bu talebe taraflar arasındaki sözleşmedeyapılan hukuk seçimi çerçevesinde belirlenen hukuk sisteminin uygulanamayacağı kanısındayız.Diğer yandan, şayet taraflarca dağıtım sözleşmesine uygulanmak üzere seçilen yabancıhukuk sisteminin denkleştirme talebine de uygulanacağı kabul edilecek olsa dahi, dağıtım sözleşmesininTürkiye’de ifa edildiği ve seçilen yabancı hukuk sisteminin Türk Hukukuna göredağıtım ağı mensubuna daha az/ daha sınırlı hak bahşettiği ya da denkleştirme talebine hiçimkân tanımadığı hallerde, TTK m.122 hükmünün, MÖHUK m.6 hükmü anlamında doğrudanuygulanan kural statüsünde uygulanması gerektiği düşüncesindeyiz.

Anahtar Kelime:

Konular: Hukuk

Applicability of Art. 122 of Turkish Commercial Code to Distribution Agreements Governed by a Foreign Law System in Relation with Goodwill Compensation

Öz:

The article aims to question whether art. 122 of Turkish Commercial Code that relates to goodwill compensation will be applicable to distribution agreements in which parties have chosen a foreign law system to govern the contract by choice of law. Unless particularly foreseen in the distribution agreement, in terms of its legal nature, goodwill compensation is based on a statutory (“ex lege”) claim and necessitates fulfilment of certain statutory conditions. Therefore, the author believes that the applicable law determined by parties by choice of law does not cover the claim for goodwill compensation, since the claim is not based on contractual nature unless it is clearly foreseen and regulated by parties in the contract. On the other hand, even if it is accepted that the law system determined by parties by choice of law governs the claim for goodwill compensation, in relation with the distribution agreements in which the exclusive territory is within Turkish Republic borders, in cases where the law system chosen by parties is disadvantageous for the agency/ distributor, art. 122 of the Turkish Commercial Code shall be applicable as an internationally mandatory rule (loi d’application immédiate) of Turkish law system.

Anahtar Kelime:

Konular: Hukuk

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Bibliyografik

YUSUFOĞLU, Fülürya, “Denkleştirme Talebinin Kıyasen Uygulanması İçin Gereken Kıyas Şartları Işığında Tekel Hakkı Vermeyen Sürekli Sözleşme İlişkilerine Uygulanması Sorunu”, Bahçeşehir Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Sayı: 137-138, Ocak-Şubat 2016, ss. 159-188.
TEKİNALP, Ünal, “Türk Hukukunda Acentanın “Portföy Akçası” Talebi”, Prof. Dr. Ali Bozer’e Armağan, Ankara, 1998, ss. 1-17.
ŞENER, Oruç Hami, Ticari İşletme Hukuku Ders Kitabı, Ankara, 2016.
PARK, Andrew / MORENO CAMPOS, José Antonio / HANSEBOUT, Alexander, “Goodwill Compensation for Distributors in the EU”, International Bar Assocation Legal Practice Division, International Sales Committee Newsletter, September 2007, ss. 28-31.
ÖZDEMİR KOCASAKAL, Hatice, Doğrudan Uygulanan Kurallar ve Sözleşmeler Üzerindeki Etkileri, İstanbul, 2001.
MOROĞLU, Erdoğan, Türk Ticaret Kanunu ile Yürürlük ve Uygulama Kanunu Tasarısı (Değerlendirme ve Öneriler), Ankara, 2006.
KLEINHEISTERKAMP, Jan, “The Impact of Internationally Mandatory Laws on the Enforceability of Arbitration Agreements”, World Arbitration & Mediation Review, Volume 3, No: 2, 2009, ss. 91-120.
KAYIHAN, Şaban, Türk Hukukunda Acentelik Sözleşmesi, Ankara, 2011.
KAYA, Nebi, “Alman Hukukuna Göre Portföy Tazminatından Sözleşme ile Vazgeçilebilir mi? (Münih İstinaf Mahkemesi'nin 11.01.2002 Tarihli Kararının Değerlendirilmesi)”, Prof. Dr. Hüseyin Ülgen'e Armağan, Cilt 1, İstanbul, 2007, ss. 3-11.
KAYA, Arslan, Türk Ticaret Kanunu Şerhi, Birinci Kitap, Acentelik, İstanbul, 2013.
KARASU, Rauf, “Türk Ticaret Kanunu ve Türk Ticaret Kanunu Tasarısına Göre Acentenin Denkleştirme Talebi”, Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Yıl: 2008, C. 57, S. 4, ss. 283-318.
İMREGÜN, Oğuz, Kara Ticareti Hukuku Dersleri, İstanbul, 1987.
ERDEM, Ercüment, “Türk ve İsviçre Hukuklarında Denkleştirme Talebi”, İsviçre Borçlar Kanunu’nun İktibasının 80. Yılında İsviçre Borçlar Hukuku’nun Türk Ticaret Hukuku’na Etkileri, İstanbul, 2009, ss. 197-299.
DURAL, Halil Ali, “Türk Ticaret Kanunu Tasarısı Uyarınca Acentenin Denkleştirme Talep Etme Hakkının Maddi Şartları”, Galatasaray Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Sayı: 2005/I, ss. 303-314.
DEMİR GÖKYAYLA, Cemile, Milletlerarası Özel Hukukta Tek Satıcılık Sözleşmeleri, Ankara, 2005.
BOZER, Ali / GÖLE, Celal, Ticari İşletme Hukuku, Ankara, 2015.
AYHAN, Rıza / ÖZDAMAR, Mehmet / ÇAĞLAR, Hayrettin, Ticari İşletme Hukuku Genel Esaslar, Ankara, 2016.
AYAN, Özge, Acentenin Denkleştirme Talep Etme Hakkı, Ankara, 2008.
ARSLANLI, Halil, Kara Ticareti Hukuku Dersleri, Umumi Hükümler, İstanbul, 1960.

APA	AYOĞLU T (2017). Dağıtım Sözleşmelerine Uygulanmak Üzere Yabancı Bir Hukuk Sisteminin Seçilmesinin Denkleştirme Talebi Bakımından Etkisi. , 9 - 28.
Chicago	AYOĞLU TOLGA Dağıtım Sözleşmelerine Uygulanmak Üzere Yabancı Bir Hukuk Sisteminin Seçilmesinin Denkleştirme Talebi Bakımından Etkisi. (2017): 9 - 28.
MLA	AYOĞLU TOLGA Dağıtım Sözleşmelerine Uygulanmak Üzere Yabancı Bir Hukuk Sisteminin Seçilmesinin Denkleştirme Talebi Bakımından Etkisi. , 2017, ss.9 - 28.
AMA	AYOĞLU T Dağıtım Sözleşmelerine Uygulanmak Üzere Yabancı Bir Hukuk Sisteminin Seçilmesinin Denkleştirme Talebi Bakımından Etkisi. . 2017; 9 - 28.
Vancouver	AYOĞLU T Dağıtım Sözleşmelerine Uygulanmak Üzere Yabancı Bir Hukuk Sisteminin Seçilmesinin Denkleştirme Talebi Bakımından Etkisi. . 2017; 9 - 28.
IEEE	AYOĞLU T "Dağıtım Sözleşmelerine Uygulanmak Üzere Yabancı Bir Hukuk Sisteminin Seçilmesinin Denkleştirme Talebi Bakımından Etkisi." , ss.9 - 28, 2017.
ISNAD	AYOĞLU, TOLGA. "Dağıtım Sözleşmelerine Uygulanmak Üzere Yabancı Bir Hukuk Sisteminin Seçilmesinin Denkleştirme Talebi Bakımından Etkisi". (2017), 9-28.

APA	AYOĞLU T (2017). Dağıtım Sözleşmelerine Uygulanmak Üzere Yabancı Bir Hukuk Sisteminin Seçilmesinin Denkleştirme Talebi Bakımından Etkisi. Bahçeşehir Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 12(151-152), 9 - 28.
Chicago	AYOĞLU TOLGA Dağıtım Sözleşmelerine Uygulanmak Üzere Yabancı Bir Hukuk Sisteminin Seçilmesinin Denkleştirme Talebi Bakımından Etkisi. Bahçeşehir Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 12, no.151-152 (2017): 9 - 28.
MLA	AYOĞLU TOLGA Dağıtım Sözleşmelerine Uygulanmak Üzere Yabancı Bir Hukuk Sisteminin Seçilmesinin Denkleştirme Talebi Bakımından Etkisi. Bahçeşehir Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, vol.12, no.151-152, 2017, ss.9 - 28.
AMA	AYOĞLU T Dağıtım Sözleşmelerine Uygulanmak Üzere Yabancı Bir Hukuk Sisteminin Seçilmesinin Denkleştirme Talebi Bakımından Etkisi. Bahçeşehir Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi. 2017; 12(151-152): 9 - 28.
Vancouver	AYOĞLU T Dağıtım Sözleşmelerine Uygulanmak Üzere Yabancı Bir Hukuk Sisteminin Seçilmesinin Denkleştirme Talebi Bakımından Etkisi. Bahçeşehir Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi. 2017; 12(151-152): 9 - 28.
IEEE	AYOĞLU T "Dağıtım Sözleşmelerine Uygulanmak Üzere Yabancı Bir Hukuk Sisteminin Seçilmesinin Denkleştirme Talebi Bakımından Etkisi." Bahçeşehir Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 12, ss.9 - 28, 2017.
ISNAD	AYOĞLU, TOLGA. "Dağıtım Sözleşmelerine Uygulanmak Üzere Yabancı Bir Hukuk Sisteminin Seçilmesinin Denkleştirme Talebi Bakımından Etkisi". Bahçeşehir Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 12/151-152 (2017), 9-28.