Yıl: 2017 Cilt: 6 Sayı: 4 Sayfa Aralığı: 2503 - 2521 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 31-01-2019

JOSEPH CAMPBELL’IN MONOMİT AŞAMALARI BAĞLAMINDA DEDE KORKUT’UN BEGİL OĞLU EMREN’İN BOYU DESTANI

Öz:
Türk edebiyatının önem arz eden temel metinlerinden Dede Korkut anlatıları, her dönemde farklı bakış açıları ile çoğulcu ve spesifik okumalara elverişli bir metindir. Sözlü kültür geleneğinin birikimi ile Oğuz Türklerinin yaşamını kültürel boyutlarıyla var eden bu metinlerin yeniden yorumlanması ve değerlendirilmesi metnin anlam alanlarını daha da genişletebilir. Her insanın kendi hayatı, bir bakıma o insanın kendini gerçekleştirme macerasıdır. Dede Korkut anlatılarından Begil Oğlu Emren‟in Boyu isimli destanının Joseph Campbell‟ın monomit aşamaları odağında değerlendirilmesi, bizi insanın hayat macerasında kendini gerçekleştirmesi mitine götürür. Bu mitin icrası her insanda farklılık arz ettiği gibi Begil ve Emren odağında da bir takım yardımcı unsurlarla ortak bir tamamlanma şeklinde karşımıza çıkar. Dedem Korkut‟un daveti ile maceraya başlayan Begil‟in yolculuğunu kutsal yardımcılarla tamamlayan Emren‟in destanı, insanın sahip olduğu hassaların ve hislerin bilinçle kullanıldığında aşkınlayıcı bir tavrı tecrübe edebileceğini ortaya koyar. Bununla birlikte bu destanda, insanların ait olduğu toplumların töresel ve normatif boyutlarıyla uyum içerisinde olmasının zorunluluğunun önemine de dikkat çekilir. Ayrıca töresel uyum ve kendini gerçekleştirme miti, örtük anlam boyutlarıyla birlikte adeta kimlik kurucu bir tavırla ortaya konur. Bu çalışmada Dede Korkut anlatılarından Begil Oğlu Emren‟in Boyu Destanı adlı metin, Joseph Campbell‟ın monomitos aşamaları bağlamında analitik bir bakışla değerlendirilmiştir. Söz konusu değerlendirmeler neticesinde insanın yaşadığı topluma aidiyet bilinci ve toplumun töresine sadakat gibi erdemlerin, normatif boyutlar eşliğinde insanın benliğinde barındırmasının kendini gerçekleştirme mitinin icrasında ne derece önem arz ettiği sonucuna ulaşılmıştır. Ayrıca bu erdemlerin bir takım arketipsel görünümlerle birlikte kendini gerçekleştirme miti ekseninde görünüm kazandığı görülmüştür.
Anahtar Kelime:

Konular: Eğitim, Eğitim Araştırmaları Edebiyat Dil ve Dil Bilim

ANALYSIS OF "THE STORY OF EMREN, SON OF BEGIL" WITHIN THE CONTEXT OF JOSEPH CAMPBELL'S MONOMYTH STAGES

Öz:
The Book of Dede Korkut, which is one of the fundamental texts of Turkish literature, is always favourable for pluralistic and specific readings from different perspectives. A reinterpretation and reassessment of these stories, which, by the accumulation of the oral culture tradition, depict the life of Oghuz Turks with its cultural dimensions, can further expand the semantic aspects of the text. One's life is, in a way, one's adventure of self-realisation. An assessment, based on Joseph Campbell's monomyth stages, of "The Story of Emren, Son of Begil" as one of the Dede Korkut narratives will take us to the myth of human self-realisation in the adventure of life. The fulfilment of this myth differs in each person and it shows up as a completion with some auxiliary elements. Completing the journey of Begil, who begins an adventure upon an invitation of Dede Korkut, with sacred auxiliaries, the Story of Emren explains that a transcendental attitude can be achieved when a person's qualities and feelings are used with consciousness. This narration also tells that people must be in harmony with the moral and normative aspects of the societies to which they belong. Besides, moral compliance and the myth of self-realisation in their implicit dimensions of meaning are set forth almost with an attitude of establishing an identity. The current study assesses from an analytic perspective the text entitled "The Story of Emren, Son of Begil", which is one of the Dede Korkut narratives, within the context of Joseph Campbell's monomyth stages. The assessment reveals that individuals must fulfil the myth of self-realisation in its belonging, moral and normative dimensions.
Anahtar Kelime:

Konular: Eğitim, Eğitim Araştırmaları Edebiyat Dil ve Dil Bilim
Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • YAZICI, S. ve YAZICI, A. (2011). Karakter – Felsefi, Psikolojik ve Eğitim Boyutlarıyla. Konya: Çizgi Kitabevi.
  • TULUM, M. ve TULUM, M. M. (2016). Oğuznameler – Oğuz Beylerinin Hikâyeleri. Ankara: AKM Yayınları.
  • TEZCAN, H. (2011). Tılsımlı Gömlekler Topkapı Sarayı Müzesi Koleksiyonundan. İstanbul: Timaş Yayınları.
  • TEPEKÖYLÜ, İ. (2016). Âşık Garip Hikâyesinin Joseph Campbell‟ın Monomitos Aşamlarıyla İncelenmesi. JASS, 1(47), 419-428.
  • ŞAYHAN, F. (2013). Altay Türklerine Ait Er Samır Destanı‟nın Arketipsel Sembolizm Bağlamında İncelenmesi. Yayımlanmamış Doktora Semineri. Ardahan: Ardahan Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
  • STEVENS, A. (1999). Jung. (Çev: Ayda Çayır). İstanbul: Kaknüs Yayınları.
  • ROUX, J.-P. (2005). Orta Asya’da Kutsal Bitkiler ve Hayvanlar. (Çev: Aykut Kazancıgil-Lale Arslan Özcan). İstanbul: Kabalcı Yayınları.
  • PEHLİVAN, G. (2015). Dede Korkut Kitabı’nda Yapı, İdeoloji ve Yaratım. İstanbul: Ötüken Neşriyat.
  • PEARSON, C. S. (2003). İçimizdeki Kahraman. (Çev: Semra Ayanbaşı). İstanbul: Akaşa Yayınları.
  • ÖZÇELİK, S. (2016). Dede Korkut –Dresden Nüshası- Metin, Dizin – II. Cilt. Ankara: TDK.
  • ÖZCAN, T. (2003). Osmancık Romanının Arketipsel Sembolizm Bakımından Çözümlenmesi. Bilig, 26, 103-116.
  • ÖKSÜZ, E. (2010). Dede Korkut Destanlarından Begil Oğlu Emren Destanı Üzerine Simgesel Bir Yorum Denemesi. Karadeniz-Blacksea, 5, 74-86.
  • MORAN, B. (2009). Edebiyat Kuramları ve Eleştiri. İstanbul: İletişim Yayınları.
  • MARCH, J. (2014). Klasik Mitler. (Çev: Selim Lim). İstanbul: İletişim Yayınları.
  • KORKMAZ, R. (2016), Dede Korkut Okumaları. Edit. Ramazan Korkmaz. İstanbul: Kesit Yayınları.
  • KORKMAZ, R. (2016). Arketipsel Sembolizm Açısından Dede Korkut Anlatılarındaki YüceBirey ve Alp-Bilge Tipi. Dede Korkut Okumaları. Ed.: Ramazan Korkmaz. İstanbul: Kesit Yayınları.
  • KANTER, F. (2005). Dede Korkut Hikâyelerinin Arketipsel Sembolizm Açısından Çözümlenmesi. Arayışlar, 7(14), 131-138.
  • JUNG, C. G. (2012). Dört Arketip. 3. Baskı. (Çev: Zehra Aksu Yılmazer). İstanbul: Metis Yayınları.
  • JUNG, C. G. (1999). Keşfedilmemiş Benlik. (Çev: Barış İlhan). İstanbul: İlhan Yayınevi.
  • JUNG, C.G. (1970). Researches Into The Phenomenology of The Self. Secand Printing. New York: Princton University Press.
  • GUENON, R. – EVOLA, J. (2003). Savaş Metafiziği ve Sembolik Silahlar. (Çev: İsmail Taşpınar-Mustafa Tahralı-Atilla Ataman). İstanbul: İnsan Yayınları.
  • GÖKERİ, A.İ. (1979). Arketiplere Dayanan Yeni Bir İnceleme Yönteminin Tanıtılarak İngiliz ve Türk Edebiyatında Bazı Romans ve Epik Niteliğindeki Yapıtlara Uygulanması. Yayınlanmamış Doktora Tezi. Ankara: Ankara Üniversitesi DTCF.
  • FROMM, E. (1997). Sevme Sanatı. (Çev: Işıtan Gündüz). İstanbul: Say Yayınları.
  • FORDHAM, F. (2011). Jung Psikolojisinin Ana Hatları. (Çev: Aslan Yalçıner). İstanbul: Say Yayınları.
  • FRANZ, M.L. v. (2009). Bireyleşme Süreci. İnsan ve Sembolleri. IV. Baskı. (Çev: Ali Nahit Babaoğlu). İstanbul: Okuyanus Yayınları.
  • ELİUZ, Ü. (2001). Dede Korkut Hikâyelerindeki Şahıs Kadrosunun Karakter Yapıları Bakımından İncelenmesi. Bilig, 18, 63-84.
  • ELİADE, M. (2006). Şamanizm. (Çev: İsmet Birkan). 2. Baskı. İstanbul: İmge Kitabevi.
  • ELİADE, M. (1994). Ebedî Dönüş Mitosu. (Çev: Ümit Altuğ) Ankara: İmge Kitabevi.
  • DURMUŞ, M. (2014). Şiirsel Tavrın Öncülüğünde İnsanı Yeniden Düşünmek: Namık Kemal ve Hürriyet Kasidesi. TEKE, 3(1), 240-250.
  • CAMPBELL, J. (2010). Kahramanın Sonsuz Yolculuğu. (Çev: Sabri Gürses). 2. Baskı. İstanbul: Kabalcı Yayınları.
  • CAN, Ş. (2011). Klasik Yunan Mitolojisi. İstanbul: Ötüken Neşriyat.
  • BEKKİ, S. (2015). Dedem Korkut Kitabının Mukaddimesi İle Boylar Arasındaki Organik Bağ. Millî Folklor, 107, 5-13.
  • BAŞGÖZ, İ. (1998). Dede Korkut Destanında Epitetler. Milli Folklor, 37, 23-35.
  • BALKAYA, A. (2015). Halk Anlatılarında Kahramanın Yardımcıları. Erzurum: Fenomen Yayınları.
  • ADLER, A. (2004). İnsan Doğasını Anlamak. (Çev: Deniz Başkaya). İzmir: İlya Yayınları.
  • ABDULLA, K. (2012). Mitten Yazıya Gizli Dede Korkut. (Aktaran: Ali Duymaz). İstanbul: Ötüken Neşriyat
APA ATAY D (2017). JOSEPH CAMPBELL’IN MONOMİT AŞAMALARI BAĞLAMINDA DEDE KORKUT’UN BEGİL OĞLU EMREN’İN BOYU DESTANI. , 2503 - 2521.
Chicago ATAY Dinçer JOSEPH CAMPBELL’IN MONOMİT AŞAMALARI BAĞLAMINDA DEDE KORKUT’UN BEGİL OĞLU EMREN’İN BOYU DESTANI. (2017): 2503 - 2521.
MLA ATAY Dinçer JOSEPH CAMPBELL’IN MONOMİT AŞAMALARI BAĞLAMINDA DEDE KORKUT’UN BEGİL OĞLU EMREN’İN BOYU DESTANI. , 2017, ss.2503 - 2521.
AMA ATAY D JOSEPH CAMPBELL’IN MONOMİT AŞAMALARI BAĞLAMINDA DEDE KORKUT’UN BEGİL OĞLU EMREN’İN BOYU DESTANI. . 2017; 2503 - 2521.
Vancouver ATAY D JOSEPH CAMPBELL’IN MONOMİT AŞAMALARI BAĞLAMINDA DEDE KORKUT’UN BEGİL OĞLU EMREN’İN BOYU DESTANI. . 2017; 2503 - 2521.
IEEE ATAY D "JOSEPH CAMPBELL’IN MONOMİT AŞAMALARI BAĞLAMINDA DEDE KORKUT’UN BEGİL OĞLU EMREN’İN BOYU DESTANI." , ss.2503 - 2521, 2017.
ISNAD ATAY, Dinçer. "JOSEPH CAMPBELL’IN MONOMİT AŞAMALARI BAĞLAMINDA DEDE KORKUT’UN BEGİL OĞLU EMREN’İN BOYU DESTANI". (2017), 2503-2521.
APA ATAY D (2017). JOSEPH CAMPBELL’IN MONOMİT AŞAMALARI BAĞLAMINDA DEDE KORKUT’UN BEGİL OĞLU EMREN’İN BOYU DESTANI. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim (TEKE) Dergisi, 6(4), 2503 - 2521.
Chicago ATAY Dinçer JOSEPH CAMPBELL’IN MONOMİT AŞAMALARI BAĞLAMINDA DEDE KORKUT’UN BEGİL OĞLU EMREN’İN BOYU DESTANI. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim (TEKE) Dergisi 6, no.4 (2017): 2503 - 2521.
MLA ATAY Dinçer JOSEPH CAMPBELL’IN MONOMİT AŞAMALARI BAĞLAMINDA DEDE KORKUT’UN BEGİL OĞLU EMREN’İN BOYU DESTANI. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim (TEKE) Dergisi, vol.6, no.4, 2017, ss.2503 - 2521.
AMA ATAY D JOSEPH CAMPBELL’IN MONOMİT AŞAMALARI BAĞLAMINDA DEDE KORKUT’UN BEGİL OĞLU EMREN’İN BOYU DESTANI. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim (TEKE) Dergisi. 2017; 6(4): 2503 - 2521.
Vancouver ATAY D JOSEPH CAMPBELL’IN MONOMİT AŞAMALARI BAĞLAMINDA DEDE KORKUT’UN BEGİL OĞLU EMREN’İN BOYU DESTANI. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim (TEKE) Dergisi. 2017; 6(4): 2503 - 2521.
IEEE ATAY D "JOSEPH CAMPBELL’IN MONOMİT AŞAMALARI BAĞLAMINDA DEDE KORKUT’UN BEGİL OĞLU EMREN’İN BOYU DESTANI." Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim (TEKE) Dergisi, 6, ss.2503 - 2521, 2017.
ISNAD ATAY, Dinçer. "JOSEPH CAMPBELL’IN MONOMİT AŞAMALARI BAĞLAMINDA DEDE KORKUT’UN BEGİL OĞLU EMREN’İN BOYU DESTANI". Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim (TEKE) Dergisi 6/4 (2017), 2503-2521.