Yıl: 2017 Cilt: 6 Sayı: 4 Sayfa Aralığı: 2639 - 2668 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 01-02-2019

DİL FELSEFESİ VE TÜRKÇE ÖĞRETİMİ

Öz:
Dil felsefesi, dile yönelik soruları tartışarak cevaplayan ve birçok yeni teorik problemin meydana gelmesine olanak veren bir alandır. Dil ve ana dili bilinci, dilin kökeni ve dillerin çeşitliliği, dil-kültür-düşünce ilişkisi, dil ve anlam sorunu dil felsefesinin konu alanlarındandır. Birey küçük yaşlardan itibaren kullanmaya başladığı dili, ilerleyen yaşlarda daha da karmaşık düzeylerde kullanacak hâle gelmektedir. Çocuğun erken dönemden itibaren dile hâkim olması doğal bir süreç gibi görünse de uzun yıllara dayanan bir öğrenme süreci de söz konusudur. Bu durum, öğrenme sahasının dil ve düşünmeye yönelik kuramsal tartışmalarına ve deneysel çalışmalarına zemin hazırlamaktadır. Bu kuramlara bakıldığında davranışçı kuramın önemini kaybettiği ve zihinsel faaliyetleri ön plana çıkaran aktif öğrenme kuramlarının ortaya atıldığı görülmektedir. Bu yeni kuramlar, belirli felsefi temellere sahiptir. Ayrıca, ilk çağ filozoflarından itibaren dil ve düşünme üzerine ortaya atılan fikirlerin çoğunun günümüze ışık tuttuğu görülmektedir. Türkçe dersleri, dil öğretiminin odak noktasındadır. Türkçe derslerinde yapılan çalışmalardan öğrencilerin zihinsel işlemlerine katkı sağlaması beklenir. Dil becerilerinden zihinsel becerilere uzanan birçok öğrenme etkinliği Türkçe derslerinin kapsamındadır. Dile ilişkin felsefi tartışmalar dili, durağan olmaktan çıkarıp onu sürekli canlı tutan, değişen, devingen yapısıyla açıklamaktadır. Bu tartışma ve kuramlar dili ayrıntılı olarak ele almakta ve insanla dil ilişkisinde öğrenen açısından öğrenmeyi kolaylaştırıcı muhtevada bilgiler sunmaktadır. Felsefi metinlerin bilgilendirici işlevinden Türkçe derslerinde destek almak bir kenara bırakılırsa, dil eğitiminde özellikle dil felsefesine ilişkin tartışmalardan faydalanılabileceği düşünülmektedir. Buna göre Türkçe dersleri dilin genel bilgisinden metin seçimine, kelime öğretiminden düşünme kabiliyetinin gelişmesine gibi birçok alanda felsefeden destek alabilir. Bu çalışmada ise „dil öğrenme‟ merkeze alınarak kültür, düşünme ve öğrenme konuları üzerinde durulmuş ve ana dili öğretiminde dil felsefesinden faydalanmanın gerekliliği kuramsal bir temele dayandırılan bazı çalışma önerileriyle sunulmaya çalışılmıştır.
Anahtar Kelime:

Konular: Eğitim, Eğitim Araştırmaları Edebiyat Dil ve Dil Bilim

LANGUAGE PHILOSOPHY AND TURKISH TEACHING

Öz:
Language philosophy is a field that discusses and answers language questions and allows many new theoretical problems to come to fruition. Language and mother tongue consciousness, language root and diversity of languages, language-culture-thought relation, language and meaning problem are the subjects of language philosophy. The language in which an individual begins to use it from a young age, is going to be used at more complex levels in later ages. Although it seems like a natural process for the child to know the language well from the earliest times, it is a long learning process. This sets the ground for theoretical discussions and experimental work on the language and thinking of the learning field. When these theories are examined, it is seen that behavioral theory loses its importance and the theory of active learning, which gives priority to mental activities, is put forward. These new theories have certain philosophical bases. Moreover, most of the ideas on language and thinking from the first century philosophers shed light on today. Turkish lessons are the focus of language teaching. It is expected that students will be able to contribute to their mental processes with the studies conducted in Turkish lessons. Many learning activities, ranging from language skills to mental skills, are within the scope of Turkish language courses. The philosophical debates about language explain the language with its changing, dynamic structure that derives it from being static and keeps it alive all the time. These discussions and theories deal with the language in detail and provide information on the content that facilitates learning from the point of view of the learner in relation to language. It is thought that language teaching can be used especially in discussions about language philosophy if taking support in informative philosophical texts in Turkish language courses is left aside. According to this, Turkish lessons can be supported by philosophy in many fields such as the general knowledge of the language to the choice of text, teaching vocabulary and the development of the ability to think. In this research, 'language learning' was taken into the center. Culture, thinking and learning issues were emphasized and the necessity of using language philosophy in mother language teaching had been tried to be presented with some study suggestions based on a theoretical basis.
Anahtar Kelime:

Konular: Eğitim, Eğitim Araştırmaları Edebiyat Dil ve Dil Bilim
Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • WOOD, D. (2003). Çocuklarda Düşünme ve Öğrenme (çev. Mine Özünlü). Ankara: Doruk Yayıncılık.
  • WITTGENSTEIN, L. (1985). Tractatus Logico Philosophicus (çev. Oruç Aruoba). İstanbul: Bilim Felsefe Sanat Yayınları.
  • WHORF, B. L. (1956). Language, Tought, and Reality, Published jointly by Technology Press of Massachusetts Institute of Technology, London elektronik kaynak: archive.org/stream/languagethoughtr00whor#page/252/mode/2up
  • VYGOTSKY, L. (1998). Düşünce ve Dil (çev. S. Koray). İstanbul: Toplumsal Dönüşüm Yayınları.
  • VICO, G. (2007). Yeni Bilim (çev. Sema Önal). Ankara: Doğu Batı Yayıncılık.
  • VATANDAŞ, C., ESER YILMAZ, B. ve ERDOĞAN, M. (2009). Modern Bilim Örnekliğinde Gerçeğin Kuşatılması Sorunu, Sosyal Bilim, Etik ve Yöntem (ed. Osman Konuk, Ahmet Kemal Bayram).
  • ÜLKEN, H. Z. (1976). Millet ve Tarih Şuuru. İstanbul: Dergâh Yayınları.
  • UYGUR, N. (2012). Dilin Gücü. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
  • ULUDAĞ, Z. (2006). Dil ve Bilim Açısından Eğitim ve Eğitim Bilimi‟nin Dili. Millî Eğitim, 171.
  • TÜRKER, K. M. (2001). “İleri Dil” ve “Dil Transferi” Üzerine Ön Düşünceler. Bilim Kültür ve Öğretim Dili Olarak Türkçe, Ankara: Türk Tarih Kurumu.
  • TOMLINSON, C. A. (2104). Öğrenci Gereksinimlerine Göre Farklılaştırılmış Eğitim (çev. Diye Kültürlerarası İletişim Hizmetleri), İstanbul: Sev Yayıncılık.
  • TODOROV, T. (2011). Edebiyat Kavramı (çev. Necmettin Sevil). İstanbul: Sel Yayıncılık.
  • ŞAHİN, N. (2001). Dil ile Zihin İşleyişinin Etkileşimi, Bilim Kültür ve Öğretim Dili Olarak Türkçe, Ankara: Türk Tarih Kurumu.
  • STRAUSS, C. L. (1995). Irk, Tarih ve Kültür (çev. Hâldun Bayrı, Reha Erdem, Arzu Oyacıoğlu, Işık Ergüden), İstanbul: Metis Yayınları.
  • STRAUSS, C. L. (1994). Yaban Düşünce, İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
  • SKINNER, Q. (2015). Çağdaş Temel Kuramlar (çev. Ahmet Demirhan). İstanbul: İletişim Yayınları.
  • SELÇUK, Z. (2009). Eğitim Psikolojisi. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
  • SEİFERT, K. ve SUTTON, R. (2009). Educational Psychology, 2. Baskı, Saylor Foundation http://www.saylor.org/site/wp-content/uploads/2012/06/Educational-Psychology.pdf
  • SCHUMACHER, E. F. (1990). Aklı Karışıklar İçin Kılavuz (çev. Mustafa Özel). İstanbul: İz Yayıncılık.
  • SAPIR, E. (1949). Selected Writings of Edward Sapir in Language, Culture, Personality, University of California Press: London, elektronik kaynak: books.google.com.tr/books?id=1mqkkpbsgHYC
  • RUSSELL, B. (2013). Anlam ve Doğruluk Üzerine (çev. Ezgi Ovat). Ankara: İtalik Kitapları.
  • ROUSSEAU, J. J. (2011). Dillerin Kökeni Üstüne Deneme. İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
  • PIAGET, J. (2007). Yapısalcılık (çev. Ayşe Şirin Okyayuz Yener). İstanbul: Doruk Yayımcılık.
  • PIAGET, J. (1992). Epistemoloji ve Psikoloji (çev. Seçkin Selvi). İstanbul: Sarmal Yayınevi.
  • ÖZMEN, R. (2011). Milli Eğitim Mevzuatı (Yay. haz. Remzi Özmen). Ankara: Seçkin Yayıncılık.
  • ÖZDEMİR, E. (1970). Öz Türkçe: Ana dili Bilinci. Türk Dili Dil ve Edebiyat Dergisi, XXI, 221, 423-426.
  • ÖZAKPINAR, Y. (2013b). Psikoloji Tarihi Başlangıcından Bugüne Psikolojinin Dönüşümü, İstanbul: Ötüken Neşriyat.
  • ÖZAKPINAR, Y. (2013a). Öğrenme: Verimli Zihinsel Çalışmanın Psikolojik Koşulları. İstanbul: Ötüken Neşriyat.
  • ÖNER, N. (2001), Prof. Dr. Necati Öner‟in 2000 Felsefe Kongresini Açış Konuşması. Türk Dili Dil ve Edebiyat Dergisi, 2001/I, 589, 99-106. Erişim Adresi: http://www.tdk.gov.tr/images/css/TDD/2001s589/2001_589_28_N_ONER.pdf
  • ONAN, B. (2011). Anlama Sürecinde Türkçenin Yapısal İşlevleri. Ankara: Nobel Yayınları.
  • NIETZSCHE, F. (2010). Öğretim Kurumlarımızın Geleceği Üzerine (çev. Gürsel Aytaç). İstanbul: Say Yayınları.
  • MENGÜŞOĞLU, T. (1988). İnsan Felsefesi. İstanbul: Remzi Kitabevi.
  • MEB (2017). Türkçe Dersi Öğretim Programı (İlkokul ve Ortaokul 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7 ve 8. Sınıflar) Ankara: Devlet Kitapları Basım Müdürlüğü.
  • MARZANO, R. J., PICKERING, D. J ve POLLOCK, J. E. (2008). Öğrenci Başarısını Artıran Öğretim Stratejileri (çev. Sibel Sakacı). İstanbul: Sev Yayıncılık.
  • KÜLEBİ, O. (1997). Dil bilim ve Dil Felsefesinde Bir Dönüm Noktası: Noam Chomsky. Dil bilim Araştırmaları, 76-81.
  • KOÇ, E. (2015). Felsefe ve Edebiyat. Kırıkkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 5(1), 105117, Erişim Adresi: http://dergipark.ulakbim.gov.tr/kusbd/index
  • GÜVENÇ, B. (1991). İnsan ve Kültür. İstanbul: Remzi Kitabevi.
  • GÖKTÜRK, A. (2012). Sözün Ötesi. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
  • GÖKTÜRK, A. (1980).Okuma Uğraşı Yazın Metninin Kavranışında Okur-Metin-Yazar. İstanbul: Çağdaş Yayınları.
  • GÖKBERK, M. (1949). Felsefe Bakımından Dil, İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Türk Dili ve Edebiyatı Dergisi, 3(1-2), 177-191.
  • GÖĞÜŞ, B. (1983). Türkçe Öğretimi: Ana Dili Eğitim Programlarının Niteliği. Türk Dili Dil ve Edebiyat Dergisi Dil Öğretimi Özel Sayısı, Temmuz - Ağustos 1983, XLVII, 379-380, 40-48. Erişim Adresi: http://www.tdk.gov.tr/images/css/TDD/1983s379-380/1983s379380_07_B_GOGUS.pdf
  • GOULD, J. S. (2007). Dil Becerilerinin Öğrenimi ve Öğretimine Oluşturmacı Bir Perspektif, (çev. Turan Temur, Metin Demir), 111-123. Oluşturmacılık: Teori, Perspektifler ve Uygulama (ed. Catherine Twomoy Fosnot, çev. ed. Soner Durmuş) Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
  • GLASERSFELD, E. (2007), Giriş: Oluşturmacılığın Yansımaları. Oluşturmacılık Teori, Perspektifler ve Uygulamalar (Editör: Catherine Twomoy Fosnot, Çeviri Editörü: Soner Durmuş). Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
  • GAY, G. (2014). Kültürel Değerlere Duyarlı Eğitim, Teori, Araştırma ve Uygulama (çev. Editörü: Hasan Aydın). Ankara: Anı Yayıncılık.
  • FOSNOT, C. T. ve PERRY, R. S. (2007). Oluşturmacılık Psikolojik Bir Öğrenme Teorisi”. s.s. 9-42. Oluşturmacılık Teori, Perspektifler ve Uygulamalar (Editör: Catherine Twomoy Fosnot, Çeviri Editörü: Soner Durmuş). Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
  • FISHER, R. (2007). Dialogicteaching: Developing thinking and meta cognition through philosophical discussion. Early Child Development and Care, 177(6-7), 615-631.
  • EAGLETON, T. (2014). Edebiyat Kuramı Giriş. (çev. Tuncay Birkan). İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
  • DEVRIES, R. ve ZAN, B. (2007). Çocukların Gelişiminde Sosyo-Ahlaki Atmosferin Rolüne Yönelik Oluşturmacı Bir Perspektif. 151-170 Oluşturmacılık Teori, Perspektifler ve Uygulamalar (Editör: CatherineTwomoyFosnot, Çeviri Editörü: Soner Durmuş). Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
  • DABBAGH, A. ve NOSHADI, M. (2016). Philosophy-based Language Teaching Approach on the Horizon: A Revolutionary Pathwayto Put Applied ELT into Practice. Journal of Language Teaching and Research, 7(5), 1022-1028.
  • COLADARCI, A. P. (1956). The Relevancy of Educational Psychology”, Association for Supervision and Curriculum Development, 489-492. Erişim Adresi: http://www.ascd.org/ASCD/pdf/journals/ed_lead/el_195605_coladarci.pdf
  • CHUDNOFF, E. (2008). A Brief Guide to Writing the Philosophy Paper, (Harvard CollegeWriting Center), Harvard College Writing Program Faculty of Artsand Sciences Harvard University, 1-7. Erişim Adresi: http://philosophy.fas.harvard.edu/files/phildept/files/brief_guide_to_writing_philosophy _paper.pdf
  • CHOMSKY, N. (2012). Doğa ve Dil Üzerine (çev. Ayşe Banu Karadağ). İstanbul: Sözcükler Yayınları.
  • CEVİZCİ, A. (2013). On Yedinci Yüzyıl Felsefesi. İstanbul: Say Yayınları.
  • CASSIRER, E. (2005). Sembolik Formlar Felsefesi I Dil. Ankara: Hece Yayınları.
  • BOLAY, S. H. (2004). Felsefeye Giriş. Ankara: Akçağ Yayınları.
  • BOAS, F. (2008). Dil ve Kültür XX. Yüzyılda Dil bilim ve Göstergebilim Kuramları (çev. Mehmet Rifat ve Sema Rifat). İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
  • BAYRAKTAR, O. (2015). Türk Eğitim Sistemi İçerisinde Yapılandırmacılığın Kuramsal Çözümlemesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Samsun: Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
  • AYTAÇ, K. (1980). Avrupa Eğitim Tarihi. Ankara: Dil ve Tarih Coğrafya Fakültesi Yayınları.
  • AYSEVER, L. R. (2003). Dil Felsefesinin Geleceğine Bir Bakış. Hacettepe Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi, 20, 127-140.
  • ALTUĞ, T. (2008). Dile Gelen Felsefe. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
  • ALTINÖRS, A. (2001). Anlam Doğrulama ve Edimsellik. Bursa: Alfa Basım Yayın Dağıtım.
  • AKARSU, B. (1998). Dil-Kültür Bağlantısı. Ankara: İnkılâp Kitabevi.
APA BAYRAKTAR İ, BAYRAKTAR O, Durukan E (2017). DİL FELSEFESİ VE TÜRKÇE ÖĞRETİMİ. , 2639 - 2668.
Chicago BAYRAKTAR İrem,BAYRAKTAR Olcay,Durukan Erhan DİL FELSEFESİ VE TÜRKÇE ÖĞRETİMİ. (2017): 2639 - 2668.
MLA BAYRAKTAR İrem,BAYRAKTAR Olcay,Durukan Erhan DİL FELSEFESİ VE TÜRKÇE ÖĞRETİMİ. , 2017, ss.2639 - 2668.
AMA BAYRAKTAR İ,BAYRAKTAR O,Durukan E DİL FELSEFESİ VE TÜRKÇE ÖĞRETİMİ. . 2017; 2639 - 2668.
Vancouver BAYRAKTAR İ,BAYRAKTAR O,Durukan E DİL FELSEFESİ VE TÜRKÇE ÖĞRETİMİ. . 2017; 2639 - 2668.
IEEE BAYRAKTAR İ,BAYRAKTAR O,Durukan E "DİL FELSEFESİ VE TÜRKÇE ÖĞRETİMİ." , ss.2639 - 2668, 2017.
ISNAD BAYRAKTAR, İrem vd. "DİL FELSEFESİ VE TÜRKÇE ÖĞRETİMİ". (2017), 2639-2668.
APA BAYRAKTAR İ, BAYRAKTAR O, Durukan E (2017). DİL FELSEFESİ VE TÜRKÇE ÖĞRETİMİ. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim (TEKE) Dergisi, 6(4), 2639 - 2668.
Chicago BAYRAKTAR İrem,BAYRAKTAR Olcay,Durukan Erhan DİL FELSEFESİ VE TÜRKÇE ÖĞRETİMİ. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim (TEKE) Dergisi 6, no.4 (2017): 2639 - 2668.
MLA BAYRAKTAR İrem,BAYRAKTAR Olcay,Durukan Erhan DİL FELSEFESİ VE TÜRKÇE ÖĞRETİMİ. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim (TEKE) Dergisi, vol.6, no.4, 2017, ss.2639 - 2668.
AMA BAYRAKTAR İ,BAYRAKTAR O,Durukan E DİL FELSEFESİ VE TÜRKÇE ÖĞRETİMİ. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim (TEKE) Dergisi. 2017; 6(4): 2639 - 2668.
Vancouver BAYRAKTAR İ,BAYRAKTAR O,Durukan E DİL FELSEFESİ VE TÜRKÇE ÖĞRETİMİ. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim (TEKE) Dergisi. 2017; 6(4): 2639 - 2668.
IEEE BAYRAKTAR İ,BAYRAKTAR O,Durukan E "DİL FELSEFESİ VE TÜRKÇE ÖĞRETİMİ." Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim (TEKE) Dergisi, 6, ss.2639 - 2668, 2017.
ISNAD BAYRAKTAR, İrem vd. "DİL FELSEFESİ VE TÜRKÇE ÖĞRETİMİ". Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim (TEKE) Dergisi 6/4 (2017), 2639-2668.