FUTBOL SEYİRCİLERİNİN DUYUSAL DENEYİMLERİNİN, ETKİNLİK TATMİNİ ÜZERİNDEKİ ETKİSİ

ARGAN, METİN; ÖZGEN, CANER; KOÇ, Ahmet Ferdi

FUTBOL SEYİRCİLERİNİN DUYUSAL DENEYİMLERİNİN, ETKİNLİK TATMİNİ ÜZERİNDEKİ ETKİSİ

Metin ARGAN, (Anadolu Üniversitesi, Spor Bilimleri Fakültesi, Spor Yöneticiliği Bölümü, Eskişehir, Türkiye)

Caner ÖZGEN, (Anadolu Üniversitesi, Spor Bilimleri Fakültesi, Spor Yöneticiliği Bölümü, Eskişehir, Türkiye)

Ahmet Ferdi KOÇ (Anadolu Üniversitesi, Sosyal Bilimleri Enstitüsü, Eskişehir, Türkiye)

Pazarlama ve Pazarlama Araştırmaları Dergisi

5 0

Yıl: 2018 Cilt: 11 Sayı: 22 Sayfa Aralığı: 233 - 248 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 26-02-2019

FUTBOL SEYİRCİLERİNİN DUYUSAL DENEYİMLERİNİN, ETKİNLİK TATMİNİ ÜZERİNDEKİ ETKİSİ

Öz:

Sürekli olarak büyüyen futbol endüstrisi içerisinde stadyumlar seyirciler tarafından sporuntüketildiği yerler olarak oldukça önemli mekânlardır. Özellikle yeni teknolojilere rağmenmaçı televizyon yerine stadyumda izlemeye teşvik eden heyecan, beş duyu organındeneyimine yönelik olarak hazırlanmış spor etkinliğini ifade eder. Bu bağlamda buaraştırmanın amacı 2016-2017 futbol sezonunda faaliyete giren Eskişehir Yeni AtatürkStadyumunda maç izleyen Eskişehirspor taraftarlarının beş duyu organları ile algıladıklarıstadyum deneyiminin etkinlik tatmini ve spor tüketim davranışlarını arasındaki ilişkileritespit etmektir. Araştırma kapsamında kolayda örnekleme yöntemi ile 379 Eskişehirsportaraftarına ulaşılmıştır. Seyircilerden elde edilen veriler yapısal eşitlik modellemesinintemel metodolojik ilkeleri doğrultusunda ölçüm ve yapısal model olarak iki aşamalı yaklaşımlaanaliz edilmiştir. Buna yönelik olarak güncel literatür ışığında ortaya konulmuş ikihipotez kabul edilmiştir. Araştırma kapsamında yapılan analizler neticesinde, stadyumungörsel, işitsel ve tatsal deneyimin tatmini üzerinde anlamlı etkiye sahip olduğu ortayakonulurken, geri kalan boyutların (kokusal, dokunsal) etkinlik tatminini etkilemediği tespitedilmiştir. Bunun yanında etkinlik tatminin spor tüketim davranışları üzerinde güçlüpozitif etkisi olduğu ortaya konulmuştur. Araştırma sonuçları, spor pazarlamacılarının yararlanabilecekleristratejik bilgiler ortaya koyarken, stadyumlarda hangi duyusal deneyimlerinseyircilerin etkinlik tatminine etki ettiğini tespit etmesi bağlamında güncel literatüreampirik katkılar sağlamıştır.

Anahtar Kelime:

Konular: İşletme İktisat İşletme Finans

THE INFLUENCE OF SENSORY EXPERIENCES OF FOOTBALL SPECTATORS ON EVENT SATISFACTION

Öz:

Nowadays stadiums which are sport consuming areas have a crucial importance in football industry. Despite technological developments and television broadcasting desire of going to stadiums is related to excitement which comes from five senses. In line with this information, the purpose of this study is to determine if experiences of fans in stadiums, which has been experienced with five senses, has an effect on event satisfaction and sports consumer behavior. According to the purpose of the study 379 Eskişehirspor fans were reached by using convenience sampling method. Data obtained from the fans were analyzed by considering methodical principles of structural equational model in line with two phase approach (measure, structural). Two hypothesis which were put forward after literature searched are accepted. According to the results of the study it was found that visual, aural and gustative senses have a significant effect on event satisfaction while (olfactive, tactual) have no significant effect on event satisfaction. Despite these results it was found that event satisfaction has a positive and strong effect on sports consuming behavior. According to these results, sports market experts can have an idea about which senses they should focus on while organizing an event also this study also contributes to the limited conceptual framework.

Anahtar Kelime:

Konular: İşletme İktisat İşletme Finans

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

Anderson, E.W., Fornell, C. ve Lehmann, D.R. (1994). Customer Satisfaction, Market Share, and Profitability: Findings from Sweden. Journal of Marketing, 58(3): 53–66.
Anderson, E.W. ve Sullivan, M.W. (1993). The Antecedents and Consequences of Customer Satisfaction for Firms. Marketing Science, 12(2): 125–143.
Babbie, E. (1998), The Practice of Social Research, Belmont, CA:Wadsworth.
Brakus, J. J., Schmitt, B. H. ve Zarantonello, L. (2009). Brand Experience: What is it? How is it Measured? Does it Affect Loyalty? Journal of Marketing,73 (3): 52-68.
Cronin, J.J., Brady, M.K. ve Hult, G.T.M. (2000). Assessing the Effects of Quality, Value, and Customer Satisfaction on Consumer Behavioral Intentions in Service Environments. Journal of Retailing, 76(2): 193–218.
Gentile, C., Spiller, N. ve Noci, G. (2007). How to Sustain the Customer Experience: An Overview of Experience Components that Co-Create Value with the Customer. European Management Journal, 25(5): 395–410.
Gobé, M. (2001). Emotional branding: The New Paradigm for Connecting Brands to People. New York: Allworth Press.
Hambleton, R.K. ve Kanjee, A. (1993), “Enhancing the Validity of Cross-Cultural Studies: Improvements in Instrument Translation Methods”, Paper Presented at the Annual American Educational Research Association Conference, Atlanta, GA.
Hair, J.F., Tatham, R.L., Anderson, R.E. ve Black, W. (2006), Multivariate Data Analysis, Upper Saddle River, NJ: Pearson Prentice Hall.
Hill, B. ve Green, B.C. (2000). Repeat Attendance as a Function of Involvement, Loyalty, and the Sportscape Across Three Football Contexts. Sport Management Review, 3(2): 145–162.
Holbrook, M.B. ve Hirschman, E.C. (1982). The Experiential Aspects of Consumption: Consumer Fantasies, Feelings, and Fun. The Journal of Consumer Research, 9(2): 132–140.
Hultén, B., Broweus, N. ve van Dijk, M. (2009). Sensory Marketing. New York: Palgrave Macmillan.
Lee, S. S. (2010). Walk-Through Audit for Enhancing Total Customer Experience: The Case of a Full-Service Restaurant. International Journal of Business Research, 10(5): 141-146.
Lee, S., Lee, H. J., Seo, W. J. ve Green, B. C. (2012). A New Approach to Stadium Experience: The Dynamics of the Sensoryscape, Social Interaction, and Sense of Home. Journal of Sport Management, 26(6): 490-505.
Lee, S., Heere, B. ve Chung, K. S. (2013). Which Senses Matter More? The Impact of Our Senses on Team Identity and Team Loyalty. Sport Marketing Quarterly, 22(4): 203-211.
Lindstrom, M. (2005). Brand sense: How to Build Powerful Brands Through Touch, Taste, Smell, Sight and Sound. New York: The Free Press.
Lofland, L.H. (1973). A World of Strangers: Order and Action in Urban Public Space. New York: Basic Books.
Madrigal, R. (1995). Cognitive and Affective Determinants of Fan Satisfaction with Sporting Event Attendance. Journal of Leisure Research, 27(3): 205-227.
Malhotra, N. K. (2006), Questionnaire Design and Scale Development, içinde Grover, R., Vriens, M., The Handbook of Marketing Research: Uses, Misuses, and Future Advances. London: Sage.
Melnick, M.J. (1993). Searching for Sociability in the Stands: A Theory of Sports Spectating. Journal of Sport Management, 7(1): 44-60.
Myers, D. G. (2004). Psychology. New York: Worth Publishers.
Oliver, R.L. (1980). A Cognitive Model of the Antecedents and Consequences of Satisfaction Decisions. JMR, Journal of Marketing Research, (17)4: 460- 469.
Parasuraman, A., Zeithaml, V.A. ve Berry, L.L. (1994). Reassessment of Expectations as a Comparison Standard in Measuring Service Quality: Implications for Future Research. Journal of Marketing, 58(1): 111–124.
Pine, B. J. ve Gilmore, J. H. (1999). The Experience Economy: Work is Theatre of Every Business a Stage. Boston, MA: Harvard Business School Press.
Rein, I., Kotler, P. ve Shields, B. (2006). The Elusive Fan: Reinventing Sports in a Crowded Marketplace. New York: McGraw-Hill.
Schacter, D. L. (1996). Searching for Memory: The Brain, The Mind, and The Past. New York, NY: Basic Books.
Schmitt, B.H. (1999). Experiential Marketing: How to Get Customers to Sense, Feel, Think, Act, Relate to Your Company and Brands. New York: The Free Press.
Schmitt, B.H. (2003). Customer Experience Management: A Revolutionary Approach to Connecting with Your Customers. Hoboken, NJ: John Wiley ve Sons, Inc.
Sheard, R. (2001). Sports Architecture. New York: Spon Press.
Trail, G. T., Fink, J. S. ve Anderson, D. F. (2003). Sport Spectator Consumption Behavior. Sport Marketing Quarterly, 12(1): 8-17.
Trail, G. T., Anderson, D. F. ve Fink, J. S. (2005). Consumer Satisfaction and Identity Theory: A model of Sport Spectator Conative Loyalty. Sport Marketing Quarterly, 14(2): 98-111
Wakefield, K.L. ve Blodgett, J.G. (1994). The Importance of Servicescape in Leisure Service Settings. Journal of Services Marketing, 8(3): 66–76.
Wakefield, K. L., Blodgett, J. G., and Sloan, H. J. (1996). Measurement and Management of the Sportscape. Journal of Sport Management, 10(1), 15-31.
Wakefield, K. L. ve Sloan, H. J. (1995). The Effects of Team Loyalty and Selected Stadium Factors on Spectator Attendance. Journal of Sport Management, 9(2):153-172.
Westerbeek, H. M. ve Shilbury, D. (1999). Increasing the Focus on “Place” in the Marketing Mix for Facility Dependent Sport Services. Sport Management Review, 2(1): 1-23.
Woolsey, M. ve Bruner, J. (2008, August 7). America’s Most Loyal Baseball Fans. Forbes. https://www.forbes.com/2008/08/07/baseball-fans-loyal Adresinden alındı
Yoshida, M. ve James, J.D. (2010). Customer Satisfaction with Game and Service Experiences: Antecedents and Consequences. Journal of Sport Management, 24(3): 338–361.
Zaltman, G. (2003). How Customers Think: Essential Insights into the Mind of the Market. Boston, MA: Harvard Business School Press.
Zeithaml, V.A., Berry, L.L. ve Parasuraman, A. (1996). The Behavioural Consequences of Service Quality. Journal of Marketing, 60(2): 31–46.

APA	ARGAN M, ÖZGEN C, KOÇ A (2018). FUTBOL SEYİRCİLERİNİN DUYUSAL DENEYİMLERİNİN, ETKİNLİK TATMİNİ ÜZERİNDEKİ ETKİSİ. , 233 - 248.
Chicago	ARGAN METİN,ÖZGEN CANER,KOÇ Ahmet Ferdi FUTBOL SEYİRCİLERİNİN DUYUSAL DENEYİMLERİNİN, ETKİNLİK TATMİNİ ÜZERİNDEKİ ETKİSİ. (2018): 233 - 248.
MLA	ARGAN METİN,ÖZGEN CANER,KOÇ Ahmet Ferdi FUTBOL SEYİRCİLERİNİN DUYUSAL DENEYİMLERİNİN, ETKİNLİK TATMİNİ ÜZERİNDEKİ ETKİSİ. , 2018, ss.233 - 248.
AMA	ARGAN M,ÖZGEN C,KOÇ A FUTBOL SEYİRCİLERİNİN DUYUSAL DENEYİMLERİNİN, ETKİNLİK TATMİNİ ÜZERİNDEKİ ETKİSİ. . 2018; 233 - 248.
Vancouver	ARGAN M,ÖZGEN C,KOÇ A FUTBOL SEYİRCİLERİNİN DUYUSAL DENEYİMLERİNİN, ETKİNLİK TATMİNİ ÜZERİNDEKİ ETKİSİ. . 2018; 233 - 248.
IEEE	ARGAN M,ÖZGEN C,KOÇ A "FUTBOL SEYİRCİLERİNİN DUYUSAL DENEYİMLERİNİN, ETKİNLİK TATMİNİ ÜZERİNDEKİ ETKİSİ." , ss.233 - 248, 2018.
ISNAD	ARGAN, METİN vd. "FUTBOL SEYİRCİLERİNİN DUYUSAL DENEYİMLERİNİN, ETKİNLİK TATMİNİ ÜZERİNDEKİ ETKİSİ". (2018), 233-248.

APA	ARGAN M, ÖZGEN C, KOÇ A (2018). FUTBOL SEYİRCİLERİNİN DUYUSAL DENEYİMLERİNİN, ETKİNLİK TATMİNİ ÜZERİNDEKİ ETKİSİ. Pazarlama ve Pazarlama Araştırmaları Dergisi, 11(22), 233 - 248.
Chicago	ARGAN METİN,ÖZGEN CANER,KOÇ Ahmet Ferdi FUTBOL SEYİRCİLERİNİN DUYUSAL DENEYİMLERİNİN, ETKİNLİK TATMİNİ ÜZERİNDEKİ ETKİSİ. Pazarlama ve Pazarlama Araştırmaları Dergisi 11, no.22 (2018): 233 - 248.
MLA	ARGAN METİN,ÖZGEN CANER,KOÇ Ahmet Ferdi FUTBOL SEYİRCİLERİNİN DUYUSAL DENEYİMLERİNİN, ETKİNLİK TATMİNİ ÜZERİNDEKİ ETKİSİ. Pazarlama ve Pazarlama Araştırmaları Dergisi, vol.11, no.22, 2018, ss.233 - 248.
AMA	ARGAN M,ÖZGEN C,KOÇ A FUTBOL SEYİRCİLERİNİN DUYUSAL DENEYİMLERİNİN, ETKİNLİK TATMİNİ ÜZERİNDEKİ ETKİSİ. Pazarlama ve Pazarlama Araştırmaları Dergisi. 2018; 11(22): 233 - 248.
Vancouver	ARGAN M,ÖZGEN C,KOÇ A FUTBOL SEYİRCİLERİNİN DUYUSAL DENEYİMLERİNİN, ETKİNLİK TATMİNİ ÜZERİNDEKİ ETKİSİ. Pazarlama ve Pazarlama Araştırmaları Dergisi. 2018; 11(22): 233 - 248.
IEEE	ARGAN M,ÖZGEN C,KOÇ A "FUTBOL SEYİRCİLERİNİN DUYUSAL DENEYİMLERİNİN, ETKİNLİK TATMİNİ ÜZERİNDEKİ ETKİSİ." Pazarlama ve Pazarlama Araştırmaları Dergisi, 11, ss.233 - 248, 2018.
ISNAD	ARGAN, METİN vd. "FUTBOL SEYİRCİLERİNİN DUYUSAL DENEYİMLERİNİN, ETKİNLİK TATMİNİ ÜZERİNDEKİ ETKİSİ". Pazarlama ve Pazarlama Araştırmaları Dergisi 11/22 (2018), 233-248.