2000 SONRASI TÜRK SİNEMASINDA DEĞİŞEN KADIN İMGELERİ: “MAVİ DALGA” FİLMİNDE ÖZNE OLARAK KADIN ve “İKİMİZİN YERİNE” FİLMİNDE ANLATININ GİZEMİ OLARAK KADIN
Yıl: 2018 Cilt: 8 Sayı: 3 Sayfa Aralığı: 518 - 525 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 28-02-2019
2000 SONRASI TÜRK SİNEMASINDA DEĞİŞEN KADIN İMGELERİ: “MAVİ DALGA” FİLMİNDE ÖZNE OLARAK KADIN ve “İKİMİZİN YERİNE” FİLMİNDE ANLATININ GİZEMİ OLARAK KADIN
Öz: Türk Sineması’nda 2000’li yıllardan itibaren, kadın karakterlerin yaş, sınıfsal aidiyet, meslek ve yaşam tarzı bağlamında öncesindeki dönemlere kıyasla daha farklılaştığı bir döneme girilmiştir. Mavi Dalga (Zeynep Dadak, Merve Kayan 2013) ve İkimizin Yerine (Umur Turagay 2016) filmleri de bu çerçevede yer alan örneklerden ikisidir. Söz konusu iki filmde de, kadın karakterler öğretmenlerine aşık olurlar. Mavi Dalga ve İkimizin Yerine filmlerinin kadın karakterlerini söz konusu duygusal ilişki çerçevesinde ele alma şekli, toplumsal cinsiyet politikası bağlamında önem arz etmektedir. Mavi Dalga, anlatısının merkezine kadınların dayanışmasını ve arkadaşlığını, İkinci Dalga Feminist Hareket’te tanımlandığı şekliyle kız kardeşlik temasını koymaktadır. Kız kardeşlik temasına yapılan vurgu baş karakter Deniz’in, öğretmenine olan ilgisinin ilişkiye dönüşmesinin önüne geçer ve kendi yaşıtı erkek arkadaşıyla romantik ilişkisini de önemsiz kılar. İkimizin Yerine ise baş karakter Çiçek’in hayatının ve dolayısıyla anlatının tüm odak noktasını, dershane öğretmenine duyduğu aşka ve aralarındaki ilişkiye sabitler. Çiçek’i söz konusu ilişki dışında her şeyden soyutlar. Çalışma kapsamında iki filmin karşılaştırmalı analizi yapılarak; Mavi Dalga’nın De Lauretis ve Smelik’e atıfla kadın karakterlerini tarihsel birer özne olarak konumlayan ve böylelikle kadınların metaforlar haline gelmesine karşı çıkan bir film, İkimizin Yerine’nin De Lauretis, Johnston ve Smelik’e atıfla kadının kadın olarak temsil edilmediği, kadının mit olarak yer aldığı, anlatı yapısının erkek arzusu tarafından düzenlendiği bir film olduğu ortaya konulmaya çalışılacaktır.
Anahtar Kelime: Konular:
CHANGING IMAGES OF WOMEN IN TURKISH CINEMA IN THE 2000S: WOMAN AS SUBJECT IN “THE BLUE WAVE” AND WOMAN AS RIDDLE OF NARRATIVE IN “FOR BOTH OF US”
Öz: As of 2000s, Turkish cinema has entered a new period in which female protagonists differ greatly in terms of age, class affiliation, occupation and life styles in comparison with earlier periods. The Blue Wave (2013) by Zeynep Dadak and Merve Kayan and For Both of Us (2016) by Umur Turagay are the two of specific examples within this context. In both films, female characters fall in love with their teachers. The way The Blue Wave (2013) and For Both of Us deal with their female characters within the frame of respective love affairs is of capital importance in terms of gender politics. In The Blue Wave, film narrative centers around female solidarity and friendship, namely the theme of ‘sisterhood’as defined by Second Wave Feminist Movement. The film’s emphasis on the theme of sisterhood hinders Deniz’ infatuation with her teacher from becoming a romantic relationship and also trivialize her romantic relationship with her boyfriend of the same age. On the other hand, For Both of Us puts the focus of protagonist Çiçek’s life and by extension whole focus of narrative on her infatuation with the teacher and relationship between the two. The film narrative isolate Çiçek from everything except for love relationship in question. Within this framework, through comparative analysis of the films, this paper attempts to expose For Both of Us as a film in which women are not represented as women and exist only as myths and narrative structure is subject to male desire with reference to Lauretis, Johnston and Smelik and also to designate The Blue Wave as a film that resist and subvert the representation process in which women become metaphors through locating its female characters as historical subjects in accordance with De Lauretis’ and Smelik’s views.
Anahtar Kelime: Konular:
Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
- Avcı İ. Bozkurt (2017) Yeni Türk Sineması’nın Minör Temasları: Gözetleme Kulesi SineFilozofi Dergisi 2(4), 7-24
- Berktay F. (2011) Feminist Teoride Açılımlar Toplumsal Cinsiyet Çalışmaları içinde. (Der: Yıldız Ecevit ve Nadide Kalkıner) Anadolu Üniversitesi: Eskişehir
- Bordwell D, Thompson K. (2012) Film Sanatı (çev: Ertan Yılmaz, Emrah Suat Onat) İstanbul: De Ki Chaudhuri, S. (2007). Feminist Film Theorists: Laura Mulvey, Kaja Silverman, Teresa De Lauretis. New York: Routledge
- Çakmak S. (2013) Türk Sinemasında Namus ve Beden Denetimi Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi Ankara: Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Çiçekoğlu F. (2007) Vesikalı Şehir İstanbul: Metis
- De Lauretis, T. (1984). Alice Doesn’t: Feminism, Semiotics, Cinema. Bloomington: Indiana University.
- Direk Z (2010) Simone de Beauvoir: Abjeksiyon ve Eros Etiği Türkiye’de Toplumsal Cinsiyet Çalışmaları (der: Hülya Durudoğan, Fatoş Gökşen, Bertil Emrah Oder, Deniz Yükseker) içinde. İstanbul: Koç Üniversitesi, 35-64
- Donovan J. (2014) Feminist Teori (çev: Aksu Bora, Meltem Ağduk Gevrek, Fevziye Sayılan) İstanbul: İletişim
- Elmacı T. (2011) Yeni Türk Sinemasında Kadının Temsil Sorunu Bağlamında Gitmek Filminde Değişen Kadın İmgesi Gazi İletişim Kuram ve Araştırma Dergisi 33, 185-202
- Erhat. A. (1996) Mitoloji Sözlüğü İstanbul: Remzi
- İnceoğlu İ. (2015) “Beyaz Perdede Kadın Anlatısı: Mavi Dalga Filminin Feminist İncelemesi” Fe Dergi 7(2), 87-94.
- Johnston C. (2008) “Karşı Sinema Olarak Kadınların Sineması” çev: Ertan Yılmaz Sinema İdeoloji Politika Sinemasal Yazılar 1 (der: Burak Bakır, Yörükhan Ünal, Sali Saliji) içinde Ankara: Nirengikitap 281-293
- Kaplan E. A. (2000). Women and Film: Both Sides of The Camera. London & New York: Routledge.
- Kolker R. (2009) Film, Biçim ve Kültür. (Çev&Ed; Ertan Yılmaz), Ankara: Deki.
- McKee R.(2011) Öykü (çev: Nuray Yılmaz, Ertan Yılmaz, Fatih Kınalı) İstanbul: Plato Film
- Smelik, A. (2008). Feminist Sinema ve Film Teorisi ve Ayna Çatladı (çev: D. Koç). İstanbul: Agora.
APA | YAŞARTÜRK G (2018). 2000 SONRASI TÜRK SİNEMASINDA DEĞİŞEN KADIN İMGELERİ: “MAVİ DALGA” FİLMİNDE ÖZNE OLARAK KADIN ve “İKİMİZİN YERİNE” FİLMİNDE ANLATININ GİZEMİ OLARAK KADIN. , 518 - 525. |
Chicago | YAŞARTÜRK Gül 2000 SONRASI TÜRK SİNEMASINDA DEĞİŞEN KADIN İMGELERİ: “MAVİ DALGA” FİLMİNDE ÖZNE OLARAK KADIN ve “İKİMİZİN YERİNE” FİLMİNDE ANLATININ GİZEMİ OLARAK KADIN. (2018): 518 - 525. |
MLA | YAŞARTÜRK Gül 2000 SONRASI TÜRK SİNEMASINDA DEĞİŞEN KADIN İMGELERİ: “MAVİ DALGA” FİLMİNDE ÖZNE OLARAK KADIN ve “İKİMİZİN YERİNE” FİLMİNDE ANLATININ GİZEMİ OLARAK KADIN. , 2018, ss.518 - 525. |
AMA | YAŞARTÜRK G 2000 SONRASI TÜRK SİNEMASINDA DEĞİŞEN KADIN İMGELERİ: “MAVİ DALGA” FİLMİNDE ÖZNE OLARAK KADIN ve “İKİMİZİN YERİNE” FİLMİNDE ANLATININ GİZEMİ OLARAK KADIN. . 2018; 518 - 525. |
Vancouver | YAŞARTÜRK G 2000 SONRASI TÜRK SİNEMASINDA DEĞİŞEN KADIN İMGELERİ: “MAVİ DALGA” FİLMİNDE ÖZNE OLARAK KADIN ve “İKİMİZİN YERİNE” FİLMİNDE ANLATININ GİZEMİ OLARAK KADIN. . 2018; 518 - 525. |
IEEE | YAŞARTÜRK G "2000 SONRASI TÜRK SİNEMASINDA DEĞİŞEN KADIN İMGELERİ: “MAVİ DALGA” FİLMİNDE ÖZNE OLARAK KADIN ve “İKİMİZİN YERİNE” FİLMİNDE ANLATININ GİZEMİ OLARAK KADIN." , ss.518 - 525, 2018. |
ISNAD | YAŞARTÜRK, Gül. "2000 SONRASI TÜRK SİNEMASINDA DEĞİŞEN KADIN İMGELERİ: “MAVİ DALGA” FİLMİNDE ÖZNE OLARAK KADIN ve “İKİMİZİN YERİNE” FİLMİNDE ANLATININ GİZEMİ OLARAK KADIN". (2018), 518-525. |
APA | YAŞARTÜRK G (2018). 2000 SONRASI TÜRK SİNEMASINDA DEĞİŞEN KADIN İMGELERİ: “MAVİ DALGA” FİLMİNDE ÖZNE OLARAK KADIN ve “İKİMİZİN YERİNE” FİLMİNDE ANLATININ GİZEMİ OLARAK KADIN. The Turkish Online Journal of Design, Art and Communication, 8(3), 518 - 525. |
Chicago | YAŞARTÜRK Gül 2000 SONRASI TÜRK SİNEMASINDA DEĞİŞEN KADIN İMGELERİ: “MAVİ DALGA” FİLMİNDE ÖZNE OLARAK KADIN ve “İKİMİZİN YERİNE” FİLMİNDE ANLATININ GİZEMİ OLARAK KADIN. The Turkish Online Journal of Design, Art and Communication 8, no.3 (2018): 518 - 525. |
MLA | YAŞARTÜRK Gül 2000 SONRASI TÜRK SİNEMASINDA DEĞİŞEN KADIN İMGELERİ: “MAVİ DALGA” FİLMİNDE ÖZNE OLARAK KADIN ve “İKİMİZİN YERİNE” FİLMİNDE ANLATININ GİZEMİ OLARAK KADIN. The Turkish Online Journal of Design, Art and Communication, vol.8, no.3, 2018, ss.518 - 525. |
AMA | YAŞARTÜRK G 2000 SONRASI TÜRK SİNEMASINDA DEĞİŞEN KADIN İMGELERİ: “MAVİ DALGA” FİLMİNDE ÖZNE OLARAK KADIN ve “İKİMİZİN YERİNE” FİLMİNDE ANLATININ GİZEMİ OLARAK KADIN. The Turkish Online Journal of Design, Art and Communication. 2018; 8(3): 518 - 525. |
Vancouver | YAŞARTÜRK G 2000 SONRASI TÜRK SİNEMASINDA DEĞİŞEN KADIN İMGELERİ: “MAVİ DALGA” FİLMİNDE ÖZNE OLARAK KADIN ve “İKİMİZİN YERİNE” FİLMİNDE ANLATININ GİZEMİ OLARAK KADIN. The Turkish Online Journal of Design, Art and Communication. 2018; 8(3): 518 - 525. |
IEEE | YAŞARTÜRK G "2000 SONRASI TÜRK SİNEMASINDA DEĞİŞEN KADIN İMGELERİ: “MAVİ DALGA” FİLMİNDE ÖZNE OLARAK KADIN ve “İKİMİZİN YERİNE” FİLMİNDE ANLATININ GİZEMİ OLARAK KADIN." The Turkish Online Journal of Design, Art and Communication, 8, ss.518 - 525, 2018. |
ISNAD | YAŞARTÜRK, Gül. "2000 SONRASI TÜRK SİNEMASINDA DEĞİŞEN KADIN İMGELERİ: “MAVİ DALGA” FİLMİNDE ÖZNE OLARAK KADIN ve “İKİMİZİN YERİNE” FİLMİNDE ANLATININ GİZEMİ OLARAK KADIN". The Turkish Online Journal of Design, Art and Communication 8/3 (2018), 518-525. |