Mikrobiyoloji, XIX. yüzyıldaki gelişmeler sayesinde tıbbın müstakil bir dalı olarak kendisinigöstermiştir. Osmanlı İmparatorluğu da mikrobiyolojideki gelişmeleri ve yenilikleri yakından takipetmiş, bu amaçla bilhassa Paris’teki Pasteur Enstitüsü ile iyi ilişkiler kurmuştur. Hatta, çok sayıdadoktor ve baytarı araştırmalar yapmak üzere Paris’e göndermiştir. Kasım 1893 yılı başlarında resmiolarak açılan ve faaliyetlerine başlayan Bakteriyolojihâne-i Şâhâne’nin kuruluş süreci bilinmekte-dir. 1893 yılındaki kolera salgını ve bu salgında alınacak tedbirleri göstermek üzere İstanbul’a gelenDr. André Chantemesse (1851-1919) bu konuda aktif bir rol oynamıştır. Ancak, daha önce Paris’tePasteur Enstitüsünde araştırmalar yaparak yurda dönen iki hekim, Dr. Rifat Hüsameddin ve Dr.Hasan Zühdü, bu olaylardan daha önce İstanbul’da bir bakteriyoloji laboratuvarı kurulmasını tek-lif etmişlerdir. Hatta bu laboratuvarın nasıl işleyeceği, neler yapılacağı, ne kadar bütçe ayrılması ge-rektiği gibi konuları da düşünmüşler ve hazırladıkları ayrıntılı raporu yetkili makamlara takdimetmişlerdir. Bununla birlikte, araya giren bazı sebepler bu laboratuvarın kurulmasını geciktirmiş-tir. Sonunda aşağı yukarı aynı vasıflarda ve aynı işleri yapacak olan bir bakteriyoloji laboratuvarı(Bakteriyolojihâne-i Şâhâne) İstanbul’da kurulmuş, ancak başına Fransa’dan bir doktor “Dr. Mau-rice Nicolle (1862-1932)” getirilmiştir. Arşiv belgelerine dayanarak hazırlanan bu çalışmada, Bak-teriyolojihâne-i Şâhâne’nin kuruluşundan önce İstanbul’da bir bakteriyoloji laboratuvarı kurulmasıfikrinin Osmanlı hekimleri tarafından dile getirildiği gösterilmektedir. Arşiv belgelerinin dikkatve titizlikle incelenmesi sayesinde tıp ve bilim tarihimizle ilgili daha pek çok konunun aydınlığa ka-vuşacağı düşünülmektedir.