Yıl: 2018 Cilt: 23 Sayı: 2 Sayfa Aralığı: 47 - 58 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.5578/flora.66355 İndeks Tarihi: 26-04-2019

Aşı Karşıtlığı

Öz:
Milyonlarca kişinin ölümüne neden olan çiçek hastalığına karşı başlayan aşılama serüveni, 1700’lü yıllardan günümüze kadar büyükgelişme kaydetmiş, yaygın aşılama programları sayesinde pek çok hastalığın sıklığının, morbidite ve mortalitesinin dramatik şekildedüştüğü difteri, boğmaca, kızamık, kızamıkçık, kuduz, tetanoz gibi birçok hastalıkta görülmüştür. Aşı üretim teknolojisi de geçen ikiyüzyıllık süre zarfında son derece ilerlemiştir. Dünya çapında her yıl bir milyar dozdan fazla ve çok büyük çoğunluğu tamamen sağlıklıkişilere uygulanan aşılar; tasarım, monitörizasyon ve uygunluk açısından günümüzün en sıkı tedbirler alınan ürünleri olmuştur. Aşılamakadar aşı karşıtlığı da eskidir. Aşı karşıtları kurdukları dernekler, çıkardıkları kitaplar, broşürler ve dergilerle aşıların zararlı olduğuna dairçeşitli argümanlar kullanmış, aşılama oranlarında ciddi düşüşlere neden olmuştur. Maalesef başarılı oldukları dönem ve coğrafyalardainsanlar ciddi salgınlarla karşılaşmıştır. Yirmi birinci yüzyılda da ilginç şekilde tarihtekilerle benzer aşı karşıtı söylemler kullanılmıştır.Aşılarla birlikte bazı bulaşıcı hastalıklar çok nadir görülmeye başlamış, bu durum aşıların gereksiz olduğu şeklinde aşı karşıtı bir söylemezemin olarak kullanılmıştır. Aşı üreticilerinin inanılmaz kazançlar elde ettiği, bu durumun evrensel aşılama önerilerini yönlendirdiği ve aşıyan etkilerinin örtüldüğü yönünde spekülasyonlar yapılmıştır. Kızamık-kızamıkçık-kabakulak aşılarının kombine edilmesinin veya bazıaşılarda koruyucu olarak kullanılan etil-cıva içeren tiomersalin otizme neden olduğuna dair iddialar ortaya atılmıştır. Aşılar otoimmünhastalıklarla ilişkilendirilmiş ve aşılama programlarının durdurulması talep edilmiştir. Tüm bu iddialara yönelik yüzlerce çalışma yapılmışve tıp otoritelerince aşıların hem gerekli hem de güvenli olduğu sonucuna ulaşılmış olsa da aşı karşıtları internet, sosyal medya gibigünümüz teknolojilerini de kullanarak söylemlerine devam etmiş, toplumların aşılama konusundaki güvenlerini etkilemişlerdir. Aşılamastratejilerinin başarısı, toplumların aşıların yararları ya da riskleri konusundaki algılarına ve aşılamaya duydukları güvene dayanmaktadır.Sağlık çalışanlarının aşılar ve aşı karşıtlığıyla ilgili yeterli bilgi ve donanıma sahip olması ve tereddütlü bir ebeveyne nasıl yaklaşacağınıbilmesi, aşılama programlarının başarıya ulaşması için önemli bir basamaktır.
Anahtar Kelime:

Konular: Mikrobiyoloji Enfeksiyon Hastalıkları

Anti-Vaccination

Öz:
Vaccination campaign against smallpox, causing the death of millions of people, has made great progress since the 1700s. The prevalence, morbidity and mortality rates of many diseases such as diphtheria, pertussis, measles, rubella, rabies and tetanus have dramatically decreased through widespread vaccination programs. Vaccine production technology has also advanced considerably over the past two centuries. One billion doses of vaccine are administered each year and the vast majority of it is administered to healthy individuals worldwide. The most stringent measures in terms of design, monitoring and compliance are taken to produce vaccines. Anti-vaccination movement is as old as vaccines themselves. Through organizations, books, leaflets and magazines, anti-vaccination activists disseminated their anti-vaccine arguments leading to serious reductions in vaccination rates. Unfortunately, in times and geographies where they were successful, people suffered from serious epidemics. Interestingly, anti-vaccination discourses similar to those in the past are still prevalent in the 21st century. Due to vaccination, some infectious diseases have become rare, which has led to the emergence of anti-vaccination arguments that claim that vaccines are unnecessary. There has been speculation that vaccine manufacturers have made a huge profit prompting them to control universal vaccination programs, and that side effects of vaccines have been covered up. Allegations have been made that the combination of measles-rubella-mumps vaccines or the use of thiomersal containing ethylmercury as a preservative in some vaccines causes autism. Vaccines have been associated with autoimmune diseases and termination of vaccination programs has been demanded. Although hundreds of studies have been conducted to debunk the allegations and medical authorities have concluded that vaccines are both necessary and safe, opponents of vaccination continue to use current technologies, such as the internet and social media, to influence people’s reliance on vaccination. The success of vaccination strategies depends on people’s perceptions of the benefits or risks of vaccines and on their reliance on vaccination. Another important step in the success of vaccination programs is providing health workers with adequate information on vaccines and anti-vaccination, and informing them how to approach parents who hesitate to vaccinate their children.
Anahtar Kelime:

Konular: Mikrobiyoloji Enfeksiyon Hastalıkları
Belge Türü: Makale Makale Türü: Derleme Erişim Türü: Erişime Açık
  • Beşirbellioğlu B. Antimikrobiyal aşılar. Murray PR, Rosenthal KS, Pfaller MA (editörler). Tıbbi Mikrobiyoloji. 6. Baskı. Ankara: Atlas Kitapçılık, 2014:147-54.
  • Töreci K. Aşıların tarihçesi. Badur S, Bakır M (editörler). Aşı Kitabı. 1. Baskı. İstanbul: Akademi Yayıncılık, 2012:1-12.
  • Plotkin SA, Plotkin SL. The development of vaccines: how the past led to the future. Nat Rev Microbiol 2011;9(12):889- 93.
  • Bruhham RC, Coombs KM. In celebration of the 200th anniversary of Edward Jenner’s Inquiry into the causes and effects of the variolae vaccinae. Can J Infect Dis 1998;9(5):310-3.
  • Rathbone J. Lady Mary Wortley Montague’s contribution to the eradication of smallpox. Lancet 1996;347(9014):1566.
  • Wolfe RM, Sharp LK. Anti-vaccinationists past and present. BMJ 2002;325(7361):430-2.
  • Nelson MC, Rogers J. The right to die? Anti-vaccination activity and the 1874 smallpox epidemic in Stockholm. Soc Hist Med 1992;5(3):369-88.
  • Zipprich J, Winter K, Hacker J, Xia D, Watt J, Harriman K; Centers for Disease Control and Prevention (CDC). Measles Outbreak-California, December 2014-February 2015. MMWR Morb Mortal Wkly Rep 2015;64(6):153-4.
  • Clemmons NS, Gastanaduy PA, Fiebelkorn AP, Redd SB, Wallace GS; Centers for Disease Control and Prevention (CDC). Measles-United States, January 4-April 2, 2015. MMWR Morb Mortal Wkly Rep 2015;64(14):373-6.
  • Jacobson RM, St. Sauver JL, Finney Rutten LJ. Vaccine Hesitancy. Mayo Clin Proc 2015;90(11):1562-8.
  • Offit PA, Moser CA. The problem with Dr Bob’s alternative vaccine schedule. Pediatrics 2009;123(1):e164-9.
  • Hekimoğlu CH. Aşı epidemiyolojisi: Aşı ve aşılamanın etkileri için epidemiyolojik ölçütler. Turk Hij Den Biyol Derg 2016;73(1):55-70.
  • Fine P, Eames K, Heymann DL. “Herd immunity”: a rough guide. Clin Infect Dis 2011;52(7):911-6.
  • Salmon DA, Sotir MJ, Pan WK, Berg JL, Omer SB, Stokley S, et al. Parental vaccine refusal in Wisconsin: a case-control study. WMJ 2009;108(1):17-23.
  • Rodriguez NJ. Vaccine-hesitant justifications: “too many, too soon” narrative persuasion, and the conflation of expertise. Glob Qual Nurs Res 2016;3:1-10.
  • Kempe A, O’Leary ST, Kennedy A, Crane LA, Allison MA, Beaty BL, et al. Physician response to parental requests to spread out the recommended vaccine schedule. Pediatrics 2015;135(4):666-77.
  • Gomez PL, Robinson JM, Rogalewicz JA. Vaccine manufacturing. In: Plotkin SA, Orenstein WA, Offit PA (eds). Vaccines. 6th ed. China: Elsevier, 2013:44-57.
  • Vaccine Knowledge Project-University of Oxford. Erişim tarihi: 29.08.2017. Available from: http://vk.ovg.ox.ac.uk/vaccine-ingredients/
  • Akın L. Aşıların kazandırdıkları. Badur S, Bakır M (editörler). Aşı Kitabı. 1. Baskı. İstanbul: Akademi Yayıncılık, 2012:13-22.
  • Centers for Disease Control and Prevention. Erişim tarihi: 01.09.2017. Available from: https://www.cdc.gov/vaccines/ vac-gen/whatifstop.htm/
  • Pharmaceutical Research and Manufacturers of America. Erişim tarihi: 28.12.2017. Available from: http://phrma-docs. phrma.org/sites/default/files/pdf/PhRMA_Vaccine_FactBook_2013.pdf
  • Oak Ridge Institute for Science and Education. Erişim tarihi: 28.12.2017. Available from: https://www.orau.gov/ cdcynergy/web/im/Content/activeinformation/resources/ IM_what_would_hpn.pdf
  • Wolfe RM, Sharp LK, Lipsky MS. Content and design attributes of antivaccination web sites. JAMA 2002;287(24):3245- 8.
  • Terrault NA, Bzowej NH, Chang KM, Hwang JP, Jonas MM, Murad MH; American Association for the Study of Liver Diseases. AASLD guidelines for treatment of chronic hepatitis B. Hepatology 2016;63(1):261-83.
  • Türk İlaç Rehberi, PEGASYS 180 mcg 1 hazır şırınga ilaç prospektüsü. Erişim tarihi: 02.09.2017. Erişim adresi: https:// www.ilacrehberi.com/v/pegasys-180-mcg-1-hazir-siringa9d58/
  • Türk İlaç Rehberi, HB-VAX PRO 10 mcg 1 flakon ilaç eşdeğerleri. Erişim tarihi: 02.09.2017. Erişim adresi: https://www. ilacrehberi.com/v/hb-vax-pro-10-mcg-1-flakon-a6ae/esdegerleri/
  • Armstrong GL, Mast EE, Wojczynski M, Margolis HS. Childhood hepatitis B virus infections in the United States before hepatitis B immunization. Pediatrics 2001;108(5):1123-8.
  • Mast EE, Margolis HS, Fiore AE, Brink EW, Goldstein ST, Wang SA, et al.; Advisory Committee on Immunization Practices (ACIP). A comprehensive immunization strategy to eliminate transmission of hepatitis B virüs infection in the United States: recommendations of the Advisory Committee on Immunization Practices (ACIP) part 1: immunization of infants, children, and adolescents. MMWR Recomm Rep. 2005 Dec 23;54(RR-16):1-31. Erratum in: MMWR Morb Mortal Wkly Rep. 2006 Feb 17;55(6):158-9. MMWR Morb Mortal Wkly Rep 2007;56(48):1267.
  • Karafillakis E, Larson HJ; ADVANCE consortium. The benefit of the doubt or doubts over benefits? A systematic literature review of perceived risks of vaccines in European populations. Vaccine 2017;35(37):4840-50.
  • Retraction–Ileal-lymphoid-nodular hyperplasia, non-specific colitis, and pervasive developmental disorder in children. Lancet 2010;375(9713):445.
  • Allan N, Harden J. Parental decision-making in uptake of the MMR vaccination: a systematic review of qualitative literature. J Public Health (Oxf) 2015;37(4):678-87.
  • Gerber JS, Offit PA. Vaccines and autism: a tale of shifting hypotheses. Clin Infect Dis 2009;48(4):456-61.
  • Taylor B, Miller E, Farrington CP, Petropoulos MC, Favot-Mayaud I, Li J, et al. Autism and measles, mumps, and rubella vaccine: no epidemiological evidence for a causal association. Lancet 1999;353(9169):2026-9.
  • Farrington CP, Miller E, Taylor B. MMR and autism: further evidence against a causal association. Vaccine 2001;19:3632–5.
  • Kaye JA, del Mar Melero-Montes M, Jick H. Mumps, measles, and rubella vaccine and the incidence of autism recorded by general practitioners: a time trend analysis. BMJ 2001;322:460–3.
  • Dales L, Hammer SJ, Smith NJ. Time trends in autism and in MMR immunization coverage in California. JAMA 2001;285:1183–5.
  • Fombonne E, Zakarian R, Bennett A, Meng L, McLean-Heywood D. Pervasive developmental disorders in Montreal, Quebec, Canada: prevalence and links with immunizations. Pediatrics 2006;118:e139–50.
  • Madsen KM, Hviid A, Vestergaard M, Schendel D, Wohlfahrt J, Thorsen P, et al. A population-based study of measles, mumps, and rubella vaccination and autism. N Engl J Med 2002;347:1477-82.
  • Bernard S, Enayati A, Redwood L, Roger H, Binstock T. Autism: a novel form of mercury poisoning. Med Hypotheses 2001;56:462-471.
  • Bernard S, Enayati A, Roger H, Binstock T, Redwood L. The role of mercury in the pathogenesis of autism. Mol Psychiatry 2002;7(Suppl 2): S42-S43.
  • Yurdakök K. Thiomersal ve aşılar. Hacettepe Tıp Derg 2006;37:35-42.
  • Nelson KB, Bauman ML. Thimerosal and autism? Pediatrics 2003;111(3):674-9.
  • DeStefano F. Thimerosal-containing vaccines: evidence versus public apprehension. Expert Opin Drug Saf 2009;8(1):1-4.
  • Tozzi AE, Bisiacchi P, Tarantino V, De Mei B, D’Elia L, Chiarotti F, et al. Neuropsychological performance 10 years after immunization in infancy with thimerosal-containing vaccines. Pediatrics 2009;123(2):475-82.
  • Price CS, Thompson WW, Goodson B, Weintraub ES, Croen LA, Hinrichsen VL, et al. Prenatal and infant exposure to thimerosal from vaccines and immunoglobulins and risk of autism. Pediatrics 2010;126(4):656-64.
  • Barile JP, Kuperminc GP, Weintraub ES, Mink JW, Thompson WW. Thimerosal exposure in early life and neuropsychological outcomes 7-10 years later. J Pediatr Psychol 2012;37(1):106-18.
  • McMahon AW, Iskander JK, Haber P, Braun MM, Ball R. Inactivated influenza vaccine (IIV) in children < 2 years of age: examination of selected adverse events reported to the Vaccine Adverse Event Reporting System (VAERS) after thimerosal-free or thimerosal-containing vaccine. Vaccine 2008;26(3):427-9.
  • Thompson WW, Price C, Goodson B, Shay DK, Benson P, Hinrichsen VL, et al.; Vaccine Safety Datalink Team. Early thimerosal exposure and neuropsychological outcomes at 7 to 10 years. N Engl J Med 2007;357(13):1281-92.
  • Verstraeten T, Davis RL, DeStefano F, Lieu TA, Rhodes PH, Black SB, et al.; Vaccine Safety Datalink Team. Safety of thimerosal-containing vaccines: a two-phased study of computerized health maintenance organization databases. Pediatrics 2003;112(5):1039-48.
  • Stehr-Green P, Tull P, Stellfeld M, Mortenson PB, Simpson D. Autism and thimerosal-containing vaccines: lack of consistent evidence for an association. Am J Prev Med 2003;25(2):101-6.
  • Centers for Disease Control and Prevention, Science Summary: CDC Studies on Thiomerosal in Vaccines. Erişim tarihi: 05.09.2017. Available from: https://www.cdc.gov/ vaccinesafety/pdf/cdcstudiesonvaccinesandautism.pdf
  • Gołos A, Lutynska A. Aluminium-adjuvanted vaccines--a review of the current state of knowledge. Przegl Epidemiol 2015;69(4):731-4, 871-4.
  • Yenen OŞ. Aşı adjuvanları. Badur S, Bakır M (eds). Aşı Kitabı. 1. Baskı. İstanbul: Akademi Yayıncılık, 2012:139-68.
  • Flarend RE, Hem SL, White JL, Elmore D, Suckow MA, Rudy AC, et al. In vivo absorption of aluminium-containing vaccine adjuvants using 26Al. Vaccine 1997;15(12-13):1314-8.
  • Global Advisory Committee on Vaccine Safety (GACVS): aluminium adjuvants. Weekly Epidemiological Record 2012;87(30):277-88.
  • Badur S. Aşı karşıtı gruplar ve aşılara karşı yapılan haksız suçlamalar. ANKEM Derg 2011;25(Ek 2):E82-E86.
  • Betsch C, Ulshöfer C, Renkewitz F, Betsch T. The influence of narrative v. statistical information on perceiving vaccination risks. Med Decis Making 2011;31(5):742-53.
  • Google arama motorunda “aşı ve otizm” araması. Erişim tarihi: 08.09.2017. Available from: https://www. google.com.tr/search?q=a%C5%9F%C4%B1+ve+otizm&oq=a%C5%9F%C4%B1+ve+otizm&aqs=chrome..69i57j69i61j0l4.2839j0j8&sourceid=chrome&ie=UTF-8
  • Jacobson RM, Van Etta L, Bahta L. The C.A.S.E. approach: guidance for talking to vaccine-hesitant parents. Minn Med 2013;96(4):49-50.
APA KUTLU H, ALTINDİŞ M (2018). Aşı Karşıtlığı. , 47 - 58. 10.5578/flora.66355
Chicago KUTLU Hüseyin Haydar,ALTINDİŞ Mustafa Aşı Karşıtlığı. (2018): 47 - 58. 10.5578/flora.66355
MLA KUTLU Hüseyin Haydar,ALTINDİŞ Mustafa Aşı Karşıtlığı. , 2018, ss.47 - 58. 10.5578/flora.66355
AMA KUTLU H,ALTINDİŞ M Aşı Karşıtlığı. . 2018; 47 - 58. 10.5578/flora.66355
Vancouver KUTLU H,ALTINDİŞ M Aşı Karşıtlığı. . 2018; 47 - 58. 10.5578/flora.66355
IEEE KUTLU H,ALTINDİŞ M "Aşı Karşıtlığı." , ss.47 - 58, 2018. 10.5578/flora.66355
ISNAD KUTLU, Hüseyin Haydar - ALTINDİŞ, Mustafa. "Aşı Karşıtlığı". (2018), 47-58. https://doi.org/10.5578/flora.66355
APA KUTLU H, ALTINDİŞ M (2018). Aşı Karşıtlığı. Flora İnfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Dergisi, 23(2), 47 - 58. 10.5578/flora.66355
Chicago KUTLU Hüseyin Haydar,ALTINDİŞ Mustafa Aşı Karşıtlığı. Flora İnfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Dergisi 23, no.2 (2018): 47 - 58. 10.5578/flora.66355
MLA KUTLU Hüseyin Haydar,ALTINDİŞ Mustafa Aşı Karşıtlığı. Flora İnfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Dergisi, vol.23, no.2, 2018, ss.47 - 58. 10.5578/flora.66355
AMA KUTLU H,ALTINDİŞ M Aşı Karşıtlığı. Flora İnfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Dergisi. 2018; 23(2): 47 - 58. 10.5578/flora.66355
Vancouver KUTLU H,ALTINDİŞ M Aşı Karşıtlığı. Flora İnfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Dergisi. 2018; 23(2): 47 - 58. 10.5578/flora.66355
IEEE KUTLU H,ALTINDİŞ M "Aşı Karşıtlığı." Flora İnfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Dergisi, 23, ss.47 - 58, 2018. 10.5578/flora.66355
ISNAD KUTLU, Hüseyin Haydar - ALTINDİŞ, Mustafa. "Aşı Karşıtlığı". Flora İnfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Dergisi 23/2 (2018), 47-58. https://doi.org/10.5578/flora.66355