Osmanlı Nesrinin Folklorik Üslup Özellikleri
Yıl: 2018 Cilt: 0 Sayı: 87 Sayfa Aralığı: 101 - 128 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 27-05-2019
Osmanlı Nesrinin Folklorik Üslup Özellikleri
Öz: Bu çalışmada daha önce bir araştırmaya konu olmamış olan mensurmetinlerde folklorik üslup kullanımı araştırılacaktır. Araştırmanınamacı, seçilen metinlerin kelime, kelime grubu ve cümle yapılarıüzerinde yapılacak incelemelerle mensur metinlerde görülen folkloriküslubun özelliklerinin belirlenmesidir. Buradan hareketle, bir metinhangi özellikleri gösterirse folklorik üsluba dâhil edilebilir sorusunayanıt aranmaya çalışılacaktır. Ayrıca konuyla ilgili bazı çalışmalarda-yanlış bir bilgi olarak- dile getirilen folklorik üslubun sadece kuruluşdönemi metinlerinde kullanıldığı görüşünün doğruluğu sorgulanacak,folklorik üslubun Osmanlının son dönemine kadar ortaya konan metinlerdene ölçüde takip edilebileceği sorusuna da cevap aranacaktır.Bu çerçevede farklı dönem ve türlere ait metinler üslup özelliği açısındandeğerlendirilerek nesir metinlerinin taşıdığı özellikler üzerindenbir inceleme öngörülmüştür. Çalışmada örnekleme yöntemi üzerindenveriler alınmış, metinlerin %90’ı hakkında fikir verebilecek kadar bölümincelemeye dâhil edilmiştir. Bu inceleme sonucunda bir metinhangi özellikleri gösterirse folklorik üsluba dâhil edilmelidir sorusunacevap olabilecek veriler bir araya getirilecek; bu sonuçların ne anlamtaşıyacağı üzerine değerlendirmeler yapılacaktır.
Anahtar Kelime: Folkloric Style Features of Ottoman Prose
Öz: In this study, the usage of folkloric style will be analysed in the Ottoman prose texts which have not been subject to research before. The purpose of the research is to determine the characteristics of folkloric style with defining word groups and sentence structures in the selected texts. From here, we will try to find answers to the question of which features of a folkloric style a text indicates. In addition, the correctness of the view that folkloric style is used only in the texts of the establishment period will be questioned which is expressed as a wrong information in some works related to the subject. Also, it will be examined that texts which shows folkloric features can be followed until the last period of Ottoman literature. In this frame, prose texts belonging to different periods and types are evaluated in terms of stylistic features and an examined the properties they carried. In the study, data were taken over the sampling method, and enough sections were included in the study to give an idea about 90% of the texts. As a result of this study, it will be evaluated what these results will mean.
Anahtar Kelime: Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
- Akçadağ, Vijdan (2008). Realist İstanbul Hikâyeleri. Yüksek Lisans Tezi. Edirne: Trakya Üniversitesi.
- Aksoyak, İ. Hakkı (2010). “Eski Türk edebiyatında nesir üzerine bazı değerlendirmeler”. Eski Türk Edebiyatı Çalışmaları V, Nesrin İnşâsı, Düzyazıda Dil, Üslûp ve Türler. (Haz. Hatice Aynur, Müjgân Çakır, Hanife Koncu, Selim S. Kuru, Ali Emre Özyıldırım). İstanbul: Turkuaz Yay. 56-71.
- Balkanlı, Suzan (2010). Hikayet-i Sipahi-i Kastamoni Tuti-i Şekeristan (vr. 1-27) (İnceleme-Transkripsiyon-Metin-Dizin). Yüksek Lisans Tezi. İstanbul: Marmara Üniversitesi.
- Bülbül, Tuncay (2011). İsmail b. Ali, Câmi‘ü’l-Hikâyât (İnceleme-Metin). Ankara: Grafiker Yay.
- Cosun, Gökhan (2006). Behmen-nâme: Dil ve Edebiyat İncelemesi. Yüksek Lisans Tezi. Kahramanmaraş: Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi.
- Coşkun, Menderes (2010). “Üslup üzerine bazı değerlendirmeler”. Eski Türk Edebiyatı Çalışmaları V, Nesrin İnşâsı, Düzyazıda Dil, Üslûp ve Türler. (Haz. Hatice Aynur, Müjgân Çakır, Hanife Koncu, Selim S. Kuru, Ali Emre Özyıldırım). İstanbul: Turkuaz Yay. 72-83.
- Çakır, Müjgân ve Koncu, Hanife (haz.) (2010). XVI. Yüzyıldan Bir Aşk Hikâyesi: Medhî’nin Şîr-i Dilîr bâ-Mihr-i Münîr’i. İstanbul: Kesit Yayınları.
- Çaldak, Süleyman (2006). “Eski Türk Edebiyatında Nesir (Düz Yazı)”. Bilimin ve Aklın Aydınlığında Eğitim, Yıl: 7, S. 77-78, s. 74-90.
- Çamlıca, Orhan (2006). Ahmed Câhidî’nin Nasihatnâme ve Tevhîd-i Zât Adlı Risâlelerinin Tahlili. Yüksek Lisans Tezi. İstanbul: Marmara Üniversitesi.
- Demir, Necati (2004). Dânişmend-nâme. Ankara: Akçağ Yay.
- Demir, Necati ve Mehmet Dursun Erdem (2007a). Hazret-i Ali Cenkleri. 2 C. Ankara: Destan Yay.
- Demir, Necati ve Mehmet Dursun Erdem (2007b). Saltık-nâme. 3 C. Ankara: Destan Yay.
- Dinç, Beyhan (2005). Peçevî Tarihi (250b-284a, Metin, Dizin, Özel Adlar Sözlüğü). Yüksek Lisans Tezi. İstanbul: Marmara Üniversitesi.
- Duman, Musa (2000). Birgili Muhammet Efendi, Vasiyetname (Dil İncelemesi, Metin, Sözlük, Ekler İndeksi ve Tıpkıbasım). İstanbul: R Yayınları.
- Durmuş, Mustafa (2007).Osmanlı Sahası Türkçe Şair Tezkirelerinin Üslup Özellikleri. Doktora Tezi. Ankara: Hacettepe Üniversitesi.
- Evliya Çelebi b. Derviş Mehemmed Zıllî (2006). Evliya Çelebi Seyahatnamesi (Topkapı Sarayı Kütüphanesi Bağdat 304 Numaralı Yazmanın Transkripsiyonu-Dizini). I. Kitap. (haz. Robert Dankoff, Seyit Ali Kahraman, Yücel Dağlı), İstanbul: YKY.
- Gevrek, Hasan (2010). Hikayet-i Sipahi-i Kastamoni Tuti-i Şekeristan (vr. 28-54) (İnceleme-Transkripsiyon-Metin-Dizin). Yüksek Lisans Tezi. İstanbul: Marmara Üniversitesi.
- Gürışık, Bihter (2005). Peçevî Tarihi (40b-80a, Metin, Dizin, Özel Adlar Sözlüğü). Yüksek Lisans Tezi. İstanbul: Marmara Üniversitesi.
- Güzel, Abdurrahman (1999). Abdal Mûsâ Velâyetnâmesi. Ankara: TTK Yay.
- İsen, Mustafa (2011). “XVI. Yüzyılda Nesir”. XVI. Yüzyıl Türk Edebiyatı. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi Yay.
- İz, Fahir (1996). Eski Türk Edebiyatında Nesir (XIV. Yüzyıldan XIX Yüzyıl Ortasına Kadar Yazmalardan Seçilmiş Metinler). Ankara: Akçağ Yay.
- Karateke, Hakan (2010). Osmanlı Nesrinin Cumhuriyet Devrinde Algılanışı”. Eski Türk Edebiyatı Çalışmaları V, Nesrin İnşâsı, Düzyazıda Dil, Üslûp ve Türler. (Haz. Hatice Aynur, Müjgân Çakır, Hanife Koncu, Selim S. Kuru, Ali Emre Özyıldırım). İstanbul: Turkuaz Yay. 44-55.
- Kılıç, Atabey (2016). “Klâsik Türk Edebiyatında Tarz-ı Nesir Üç müdür?”. HİKMET - Akademik Edebiyat Dergisi, Abdulkerim Abdulkadiroğlu Özel Sayısı, Yıl: 2, S. 3, s. 51-79.
- Kılıç, Filiz (hzl.) (2010). Âşık Çelebi, Meşâirü’ş-Şuarâ İnceleme-Metin. 3 C. İstanbul: İstanbul Araştırmaları Enstitüsü.
- Korkmaz, Zeynep (Haz.) (1973). Sadrüddin Şeyhoğlu, Marzubân-nâme Tercümesi, İnceleme-Metin-Sözlük-Tıpkıbasım. Ankara: Ankara Üniversitesi DTCF Yay.
- Köksal, M. Fatih (2009). “Nesir ve Seci‘”. Klâsik Dönem Osmanlı Nesir Metinleri. Haz.: Cihan Okuyucu, Ahmet Kartal, M. Fatih Köksal. İstanbul: Kriter Yay.
- Mengi, Mine (2007). “Eski Türk Edebiyatında Nesir: Gelişimi ve Kaynakçası”. Türkiye Araştırmaları Literatür Dergisi, C. 5, S. 10. S. 43-76.
- Özcan, Abdülkadir (haz.) (2003). Fatih Sultan Mehmed, Kânunnâme-i Âl-i Osman (Tahlil ve Karşılaştırmalı Metin). İstanbul: Kitabevi.
- Özkan, Abdurrahman (2009). Mehekkü’l-‘İlm ve’l-‘Ulemâ, Giriş-İnceleme-Metin-Dizinler-Tıpkıbasım. Isparta: Fakülte Kitabevi.
- Özkan, Abdurrahman (2015). Netâyicü’l-A‘mâl ve Menâhicü’l-Ebrâr (Amellerin Neticeleri ve İyilerin Yolları) Giriş-İnceleme-Metin-Dizinler-Tıpkıbasım. Konya: Palet Yay.
- Recâîzâde Mahmûd Ekrem (1299). Ta‘lîm-i Edebiyyât. İstanbul: Mihran Matbaası.
- Sarıkaya, M. Saffet (2004). Seyyid Hüseyin İbn Seyyid Gaybî, Şerhu Hutbeti’l-Beyân (İnceleme-Metin). Isparta: Fakülte Kitabevi.
- Sona, İbrahim (2012). Türk Edebiyatında Tûtî-nâme Hikâyeleri (İnceleme-Tenkitli Metin). Doktora Tezi. Ankara: Gazi Üniversitesi.
- Şehsuvaroğlu, Bedi N. (1961). Eşref b. Muhammed, Hazâ’inü’s-Sa‘âdât. Ankara: TTK Yay.
- Toker, Mustafa (2011). Anonim Satır Altı Kur’ân Tercümesi (İnceleme, Metin, Tıpkı-basım Örnekleri). Konya: Selçuk Üniversitesi Yay.
- Yastı, Mehmet (2011). Esrârü’l-Ârifîn. Konya: Kesit Yay.
- Yavuz, Kemal ve M. A. Yekta Saraç (haz.) (2003). Âşık Paşazade, Osmanoğulları’nın Tarihi. İstanbul: K Kitaplığı (Koç Kültür Sanat Tanıtım).
- Yavuz, Orhan (1986). Anadolu Türkçesi İle Yapılan En Eski Tezkîretü’l-Evliyâ Tercümesi ve Dil Özellikleri. Doktora Tezi. Erzurum: Atatürk Üniversitesi.
- Yıldız, Nilgün (2005). 17. Yüzyılda Yapılmış Mensur Şehnâme Tercümesi (80a-119b). Yüksek Lisans Tezi. İstanbul: Marmara Üniversitesi.
- Yıldız, Osman (2002). Orta Osmanlıca Dönemine Ait Bir Dil Yadigârı Ahvâl-i Kıyâmet (Giriş, İnceleme, Metin, Dizinler). Isparta: Şule Yay.
- Yılmaz, Ali, Mehmet Akkuş ve Ali Öztürk (Haz.) (2007). Hünkâr Hacı Bektâş-ı Veli, Makâlât. Ankara: TDV Yay.
- Yücel, Yaşar (1974). Osmanlı Devlet Düzenine Ait Metinler I, Kitâb-ı Müstetâb. Ankara: Ankara Üniversitesi Basımevi.
| APA | İSEN DURMUŞ T, Gürbüz M (2018). Osmanlı Nesrinin Folklorik Üslup Özellikleri. , 101 - 128. |
| Chicago | İSEN DURMUŞ TUBA IŞINSU,Gürbüz Mehmet Osmanlı Nesrinin Folklorik Üslup Özellikleri. (2018): 101 - 128. |
| MLA | İSEN DURMUŞ TUBA IŞINSU,Gürbüz Mehmet Osmanlı Nesrinin Folklorik Üslup Özellikleri. , 2018, ss.101 - 128. |
| AMA | İSEN DURMUŞ T,Gürbüz M Osmanlı Nesrinin Folklorik Üslup Özellikleri. . 2018; 101 - 128. |
| Vancouver | İSEN DURMUŞ T,Gürbüz M Osmanlı Nesrinin Folklorik Üslup Özellikleri. . 2018; 101 - 128. |
| IEEE | İSEN DURMUŞ T,Gürbüz M "Osmanlı Nesrinin Folklorik Üslup Özellikleri." , ss.101 - 128, 2018. |
| ISNAD | İSEN DURMUŞ, TUBA IŞINSU - Gürbüz, Mehmet. "Osmanlı Nesrinin Folklorik Üslup Özellikleri". (2018), 101-128. |
| APA | İSEN DURMUŞ T, Gürbüz M (2018). Osmanlı Nesrinin Folklorik Üslup Özellikleri. Bilig / Türk Dünyası Sosyal Bilimler Dergisi, 0(87), 101 - 128. |
| Chicago | İSEN DURMUŞ TUBA IŞINSU,Gürbüz Mehmet Osmanlı Nesrinin Folklorik Üslup Özellikleri. Bilig / Türk Dünyası Sosyal Bilimler Dergisi 0, no.87 (2018): 101 - 128. |
| MLA | İSEN DURMUŞ TUBA IŞINSU,Gürbüz Mehmet Osmanlı Nesrinin Folklorik Üslup Özellikleri. Bilig / Türk Dünyası Sosyal Bilimler Dergisi, vol.0, no.87, 2018, ss.101 - 128. |
| AMA | İSEN DURMUŞ T,Gürbüz M Osmanlı Nesrinin Folklorik Üslup Özellikleri. Bilig / Türk Dünyası Sosyal Bilimler Dergisi. 2018; 0(87): 101 - 128. |
| Vancouver | İSEN DURMUŞ T,Gürbüz M Osmanlı Nesrinin Folklorik Üslup Özellikleri. Bilig / Türk Dünyası Sosyal Bilimler Dergisi. 2018; 0(87): 101 - 128. |
| IEEE | İSEN DURMUŞ T,Gürbüz M "Osmanlı Nesrinin Folklorik Üslup Özellikleri." Bilig / Türk Dünyası Sosyal Bilimler Dergisi, 0, ss.101 - 128, 2018. |
| ISNAD | İSEN DURMUŞ, TUBA IŞINSU - Gürbüz, Mehmet. "Osmanlı Nesrinin Folklorik Üslup Özellikleri". Bilig / Türk Dünyası Sosyal Bilimler Dergisi 87 (2018), 101-128. |
