Yıl: 2018 Cilt: 33 Sayı: 2 Sayfa Aralığı: 303 - 334 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 27-05-2019

1821 YUNAN İSYANI SIRASINDA SELANİK SANCAĞI VE İSYANA KARŞI ALINAN ÖNLEMLER

Öz:
Aleksander İpsilantis liderliğinde 1821’de Eflak ve Boğdan’da başlayıp, kısa sürede Rum nüfusunyoğun olarak yaşadığı ve görece Osmanlı kuvvetlerinin müdahalesinin zor olduğu Mora veAkdeniz adaları gibi bölgelere yayılan Yunan isyanı, aynı zamanda Rumeli’deki önemlivilayetlerden biri olan Selanik’e de sıçradı. Vilayet merkezi ve sancağında bağlı Halkidikiyarımadası, Taşoz adası ve Ağustos kazasındaki isyan Emmanuel Papas liderliğinde ve Ortodoksdünyasının önemli ruhani merkezlerinden biri olan Aynaroz yarım adasındaki manastırlardanyönetildi ve yaklaşık bir yıl sürdü. Bu çalışma Selanik sancağındaki isyanın çıkışı, yayılışı veOsmanlı Devleti’nin ve yerel yöneticilerin isyan sırası ve sonrasında uyguladıkları politikaları vealdıkları önlemleri Osmanlı arşiv belgeleri ve Yunanca kaynaklardan yararlanarak incelemekte,isyanın bölgesel ölçekte hangi yöntemlerle bastırıldığını ve isyan sonrası Rum reayasına karşıdevletin politikalarını ele almakta ve ihtilâle yönelik çalışmalara bölgesel uygulamalarbağlamında bir katkı yapmayı amaçlamaktadır. Ayrıca sancak yöneticilerinin isyan süresincesürekli merkez ile iletişim içinde olduğunu, merkezden gelen emirleri uygulamaya çalıştığını vemerkezi bir plan çerçevesinde isyanla mücadele ettiğini savunmaktadır.
Anahtar Kelime:

Konular: Tarih

The Province of Salonika during the Greek Rebellion of 1821 and Measures Taken Against the Rebellion

Öz:
The Greek rebellion, which broke out under the leadership of Aleksander Ypsilantis in 1821 in Wallachia and Moldavia, extended rapidly to the regions where mainly populated by Greek subjects and the intervention of the Ottoman forces was difficult such as Peloponnese and Aegean Islands, then spread to the province of Selanik which was one of the major provinces in Rumelia. The revolt in the peninsula of Chalkidiki, in the island of Thasos and in the town of Naoussa led by Emmanuel Papas and organized by monasteries in the Month Athos which is one of important spiritual centres of the Orthodox world and lasted for about a year in these areas. The present study examines the outbreak and spread of the rebellion in Thessalonica; the policies and measures that the Ottoman state and the local administrators had taken during and after the rebellion based on the Ottoman archival documents and Greek source, and also try to shed light on the methods by which the rebellion is suppressed at the regional scale and the policies of the state against the Greek rebels after the revolt. It also argues that the local rulers of the province were constantly in contact with the Sublime Port during the rebellion, and regularly tried to fulfil imperial orders from Istanbul, and struggled with rebels within the framework of a central suppressing plan.
Anahtar Kelime:

Konular: Tarih
Belge Türü: Makale Makale Türü: Derleme Erişim Türü: Erişime Açık
  • BOA. HAT. 315/51279
  • BOA. HAT. 941, 19 N 1236; 941/40649-A, 25 Ca 1236
  • BOA. HAT. 940/40578, 11 L 1236
  • BOA. HAT. 935/40475, 8 L 1238
  • BOA. HAT. 931/40336-D, Selh R 1237
  • BOA. HAT. 928/40297-C, 17 R 1237
  • BOA. HAT. 925/40206, t.y.
  • BOA. HAT. 901/39602, 9 R 1237
  • BOA. HAT. 888/39264
  • BOA. HAT. 885/39106
  • BOA. HAT. 878/38891
  • BOA. HAT. 873, B 1239
  • BOA. HAT. 872, 21 N 1239
  • BOA. HAT. 868; 868/36811, 9 Ra 1237
  • BOA. HAT. 867, 25 R 1237
  • BOA. HAT. 865, 19 R 1237
  • BOA. HAT. 863, Z 1237; 863/38477, 3 B 1237
  • BOA. HAT. 859, 7 S 1239
  • BOA. HAT. 857, 11 R 1237
  • BOA. HAT. 837 Ra 1237
  • BOA. HAT. 702, Ra 1239
  • BOA. HAT. 278/16401
  • BOA. C. DH. 66/3293, 10 L 1237
  • BOA. C. ML. 79/3615, 18 Ca 1237
  • BOA. C. ML. 115/5142, 14 L 1237
  • BOA. C. ML. 509/20715, 20 L 1236
  • Selanik Şeriye Sicilleri (S.Ş.) 235/131; 205/125-128
  • Adıyeke ve Adıyeke 2011 Nükhet Adıyeke ve Nuri Adıyeke, ‘Yunan Ayaklanması Sırasında Girit Resmo’da Müsadere ve Müzayedelere Dair Bir İnceleme’,Kebikeç32, s.137-168.
  • Aspiotis 1992 Aspiotis Evangelinos, ‘Oi Serres prin kai kata tin Epanastasi tou 1821’,Serraika Analekta, Tomos 1, Serres.http://www.serrelib.gr/serres1821.htm
  • Bayrak 1999 Meral Bayrak,1821 Mora İsyanı ve Yunanistan’ınBağımsızlığı, Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Doktora Tezi,Eskişehir.
  • Cevdet 1309 Ahmet Cevdet,Tarih-i Cevdet, C. XI, Matbaa-i Osmaniye, Dersaadet.
  • Chionidis 1968 Georgios Chionidis, ‘Ta Gegonota eis tin Periohin Naousis- Veroias kata tin Epenastasin tou 1822’,Makenonika, Tomos VIII, EMS, Thessaloniki, s.211-220.
  • Erdem 2005 Hakan Erdem, ‘Do not think of the Greeks as agricultural labourers’: Ottoman reponses to the Greek War of Independence’,Citizenship and the Nation-State in Greece andTurkey(Edt. F. Birtek- Th. Dragonas), Routledge, London and New York,s.67-85.
  • Eyice 1991 Semavi Eyice, ‘Aynaroz’,TDV İslam Ansiklopedisi, C.IV, TDV, İstanbul, s.267-269.
  • Filetheos 1909 Filetheos G,H Elleniki Epanastasis, (Karamanlıca Terc.: K. Stypsis), Typois Adelfon Misailidon,Konstantinoupoli.
  • Filippidis 1881 Filippidis N. G.,H Epanastasis kai Katastrofi tis Naousis, Typos Adelfon Barbarrigou,Athina.
  • Hekimoglou 1996 Evangelos Hekimopglou,Thessaloniki Tourkokratia &Mesopolemos, Ekfrasi,Thessaloniki.
  • Ilıcak 2011 H. Şükrü Ilıcak,A Radical thinking of Empire: Ottoman Stateand Society during the Greek War of Independence, Ph.D. Disertation, Harvard University, Cambridge,Massachusetts.
  • Kazım 1331 Musa Kazım, ‘Aynaroz Tarihçesi’,TOEM, C. XIII, Dersaadet, s.1189-1199.
  • Kütükoğlu 1986 Mübahat Kürükoğlu, “Yunan İsyanı Sırasında Anadolu ve Adalar Rumlarının Tutumları ve Sonuçları”,III. Askeri TarihSemineri: Türk-Yunan İlişkileri, Genelkurmay ATSE,Ankara.
  • Lütfi 1290 Ahmet Lütfi Efendi,Tarih-i Lütfi, C. I, Matbaa-i Amire, Dersaadet.
  • Mamalakis 1961 Ioannis Mamalakis, ‘H Epanastasis sth Xalkidiki to1821’, Hronika tis Halkidikis, Teuxos 1, PILEH,Thessaloniki,s.37-51
  • Mamalakis 1962 Ioannis Mamalakis,H Epanastasi sti Halkidiki to1821:HSymmetoxitonAgioreitonkaioRolostouEmm.Pappa,Athos Library. Thessaloniki.
  • Papazoglou 1940 A.Papazoglou,‘HThessalonikikatatonMaiotou1821’, Makedonika, Tomos I, EMS, Thessaloniki, s.417-428.
  • Prousis 2011 C. Theophilus Prousis, ‘British Embassy Reports on the Greek Uprising in 1821-1822: War of Independence or War of Religion?’History Faculty Publications. Paper 21.http://digitalcommons.unf.edu/ahis_facpub/21
  • Rasim 2000 Ahmet Rasim,Osmanlı Tarihi, C. IV, Hikmet Neşriyat, İstanbul.
  • Seyitdanlıoğlu 2004 Mehmet Seyitdanlıoğlu, ‘Yunan İhtilali ve II. Mahmut’un Politikaları’,Manas Sosyal Bilimler Dergisi, 6 (12), s. 51-56.
  • Sofronos ve Alagozoglou 1901 Sofronos Efendi ve Savvas Alagozoglou,Agion Oros Tarihi, K. Zividis ve N. Deodatis Matbaası, Stampol.
  • Soulis 1953 Soulis Georgios, ‘H Thessaloniki kata tis Arhas tis Ellinikis Epanastaseos’,Makedonika, Tomos II, EMS, Thessaloniki, s. 583-589.
  • Süreyya 1999 Mehmed Süreyya,Sicil-i Osmani(Yayn.: Nuri Akbayar), C. I- VI, Tarih Vakfı Yurt Yayınları,İstanbul.
  • Şanizade 1274 Şanizade M. Ataullah Efendi (1274),Şanizade Tarihi, C. IV, Dersaadet.
  • Vakalopoulos 1961 Apostolos Vakalopoulos, ‘Nea Istorika Stoiheia gia tis Epanastaseis tou 1821 kai 1854 sti Makedonia’,Hronika tisHalkidikis, Teuxos 1, PILEH, Thessaloniki, s.30-36
  • Vakalopoulos 1972 Apostolos Vakalopoulos,History of Thessaloniki,Thessaloniki: Institute for Balkan Studies,Thessaloniki.
  • Vakalopoulos 1981 Apostolos Vakolopoulos,Emmanuil Papas: H Istoria kai toArxeio tis Oikogenias tou, Dimitriadou & Sia E.E,Serres.
  • Vakalopoulos 1984 Apostolos Vakolopoulos,Istoria tis Makedonias: 1354-1833, Ekd. Banias,Thessaloniki.
  • Vakalopoulos 1984 Apostolos Vakolopoulos,Istoria tis Thasou: 1453-1912, EMS, Thessaloniki.
  • Vakalopoulos 1998 Apostolos Vakalopoulos,H Piges tis Istorias tis Makedonias1354-1833, EMS, Thessaloniki.
  • Vakalopoulos 2007 Apostolos Vakolopoulos , ‘H Makedonia apo tin Apovasi ton Tourkon stin Europi os to Telos tis Ellenikis Epanastaseos (1821-1829)’İstoria tis Makedonias: Apo ta ProistorikaXronia os to 1912, (Ed: A. Vakalopoulos), EMS,Thessaloniki.
  • Vakalopulos 1980 Apostolos Vakalopoulos,Istoria tou Neou Ellinismou: HMegali Elleniki Epanastasi (1821-1829), Tomos V, Thessaloniki.
  • Vasdravellis 1940 Ioannis Vasdravellis, ‘H Makedoniki Legeon kata to1821’, Makedonika, Tomos I, Thessaloniki, s.77-107
  • Vasilikos 1961 B. Vasilikos, ‘Apo tin Epanastasin tis Halkidikis tou1821, Hronika tis Halkidikis, Teuxos I, PILEH, Thessaloniki, s.19-24
  • Yaşar 2005 FilizYaşar,YunanBağımsızlıkSavaşındaSakızAdası, Phoenix, Ankara.
  • Yaşar 2015 Filiz Yaşar, ‘Yunan İsyanında Osmanlının Rumeli’de Aldığı Güvenlik Önlemleri: Tedabir-i Osmaniye’, H.ÜEdebiyatFakültesi Dergisi, (32) 2, s.277-297
APA AYDIN H (2018). 1821 YUNAN İSYANI SIRASINDA SELANİK SANCAĞI VE İSYANA KARŞI ALINAN ÖNLEMLER. , 303 - 334.
Chicago AYDIN H.Veli 1821 YUNAN İSYANI SIRASINDA SELANİK SANCAĞI VE İSYANA KARŞI ALINAN ÖNLEMLER. (2018): 303 - 334.
MLA AYDIN H.Veli 1821 YUNAN İSYANI SIRASINDA SELANİK SANCAĞI VE İSYANA KARŞI ALINAN ÖNLEMLER. , 2018, ss.303 - 334.
AMA AYDIN H 1821 YUNAN İSYANI SIRASINDA SELANİK SANCAĞI VE İSYANA KARŞI ALINAN ÖNLEMLER. . 2018; 303 - 334.
Vancouver AYDIN H 1821 YUNAN İSYANI SIRASINDA SELANİK SANCAĞI VE İSYANA KARŞI ALINAN ÖNLEMLER. . 2018; 303 - 334.
IEEE AYDIN H "1821 YUNAN İSYANI SIRASINDA SELANİK SANCAĞI VE İSYANA KARŞI ALINAN ÖNLEMLER." , ss.303 - 334, 2018.
ISNAD AYDIN, H.Veli. "1821 YUNAN İSYANI SIRASINDA SELANİK SANCAĞI VE İSYANA KARŞI ALINAN ÖNLEMLER". (2018), 303-334.
APA AYDIN H (2018). 1821 YUNAN İSYANI SIRASINDA SELANİK SANCAĞI VE İSYANA KARŞI ALINAN ÖNLEMLER. Tarih İncelemeleri Dergisi, 33(2), 303 - 334.
Chicago AYDIN H.Veli 1821 YUNAN İSYANI SIRASINDA SELANİK SANCAĞI VE İSYANA KARŞI ALINAN ÖNLEMLER. Tarih İncelemeleri Dergisi 33, no.2 (2018): 303 - 334.
MLA AYDIN H.Veli 1821 YUNAN İSYANI SIRASINDA SELANİK SANCAĞI VE İSYANA KARŞI ALINAN ÖNLEMLER. Tarih İncelemeleri Dergisi, vol.33, no.2, 2018, ss.303 - 334.
AMA AYDIN H 1821 YUNAN İSYANI SIRASINDA SELANİK SANCAĞI VE İSYANA KARŞI ALINAN ÖNLEMLER. Tarih İncelemeleri Dergisi. 2018; 33(2): 303 - 334.
Vancouver AYDIN H 1821 YUNAN İSYANI SIRASINDA SELANİK SANCAĞI VE İSYANA KARŞI ALINAN ÖNLEMLER. Tarih İncelemeleri Dergisi. 2018; 33(2): 303 - 334.
IEEE AYDIN H "1821 YUNAN İSYANI SIRASINDA SELANİK SANCAĞI VE İSYANA KARŞI ALINAN ÖNLEMLER." Tarih İncelemeleri Dergisi, 33, ss.303 - 334, 2018.
ISNAD AYDIN, H.Veli. "1821 YUNAN İSYANI SIRASINDA SELANİK SANCAĞI VE İSYANA KARŞI ALINAN ÖNLEMLER". Tarih İncelemeleri Dergisi 33/2 (2018), 303-334.