Yıl: 2018 Cilt: 22 Sayı: 1 Sayfa Aralığı: 20 - 27 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.15511/tahd.18.00120 İndeks Tarihi: 19-06-2019

Akılcı ilaç kullanımı: Düzce’de Aile Hekimlerinin bilgi ve davranışları

Öz:
Amaç: Düzce’de görevli aile hekimlerinin akılcı ilaç kullanımına (AİK) yönelik bilgi ve tutumlarının değerlendirilmesi amaçlandı.Yöntem: Bu tanımlayıcı çalışmada Düzce’deki 31 Aile Sağlığı Merkezinde görev yapan 114 aile hekimi çalışmanın evrenini oluşturdu. Örneklem alınmadı, çalışmaya katılmayı kabul eden tüm hekimler çalışmaya dâhil edildi. Veri toplama aracı olarak Sağlık Bakanlığının (SB) hazırladığı 17 sorudan oluşan Hekim Değerlendirme Formu kullanıldı.Bulgular: Çalışmaya 106 AH katılmıştır. Hekimlerin %91,5’i (n=97) mezuniyet sonrası meslek içi eğitimlerine katılırken, AİK konusunda %85,8’i (n=91) eğitim almıştır. Hekimlerin %82,4’ü (n=75) SB’den, %34,1’i (n=31) tıp fakültelerinden AİK eğitimi almıştır. Hekimlerden mesleğinde 10 yıldan az çalışanların %44,7’si (n=21) 10 yıldan fazla çalışanların %22,7’si (n=10) tıp fakülteleri tarafından verilen AİK eğitimi almıştır (p=0,03). SB tarafından verilen AİK eğitiminde gruplar arasında fark bulunmamıştır (p=0,34). Hekimlerin %23,6’sı (n=25) beklenmeyen advers etkilerin bildirimini yapmıştır. AH’ler reçeteleme yaparken bilgi kaynaklarından %94,3 (n=100) oranında yararlanmaktadır. Hekimlerin reçeteleme yaparken en çok faydalandığı bilgi kaynağı internettir.Sonuç: Örgün tıp eğitimi sırasında tıp fakültelerinin AİK eğitimine verdiği önemin artırılması gerektiği görülmektedir. Bulgular hekimlerin ilaç bilgisi, reçeteleme konusunda kaynak olarak daha çok interneti kullanması; internet üzerinden kolay, ücretsiz ulaşılabilecek güvenilir kaynaklar oluşturulması ve hekimlere tanıtımı yapılması gerektiğini düşündürmektedir. Hekimlerin ilaç advers etkilerini yeterince bildirmediği görülmektedir. İlaç advers etkilerinin bildiriminin önemi hekimlere anlatılmalıdır.
Anahtar Kelime: aile hekimi, akılcı ilaç kullanımı

Knowledge and Behaviors of Family Physicians in Düzce

Öz:
Objective: The aim of the study was to evaluate the knowledge and attitudes on rational drug use of family physicians working in Düzce. Methods: In this study, 114 family physicians in the 31 Family Health Centers in Düzce formed the universe of in the study. Sample was not taken. All physicians who agreed to participate in the study were included in the study. Physician Evaluation Form that consisting of 17 questions prepared by the Ministry of Health was used as a data collection tool. Results: 106 family physicians participated in the study. 97 physicians (91,5%) attended post-graduate vocational training while 92 physicians (86,8%) were trained on Rational Drug Use (RDU). 75 of the physicians (82,4%) were educated by the Ministry of Health and 31 (34,1%) of the physicians were educated by the medical faculties on RDU. 21 (44,7%) of less than ten years of working physicians, 10 (22,7%) of more than ten years of working physicians were educated about the rational drug use given by the medical faculty (p=0,03). There is no difference between this groups in the RDU training given by the health ministry (p=0,34). Twenty-five of the physicians (23,6%) reported unexpected adverse effects. 94,3% of physicians use the information sources when prescribing. The most useful source of information for physicians when prescribing is the internet. Conclusion: It seems that, the importance of to the training of RDU during medical education in medical faculties should be increased. Findings suggest that physicians use the internet more as a source of information of medicine and prescribing. Therefore reliable resources should be established that can be accessed easily over the internet and this resources should be introduced to physicians. Physicians do not adequately report adverse drug effects. The importance of the notification of drug adverse effects should be explained to physicians.
Anahtar Kelime: Duzce, family physician, Physician, rational drug use

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • WHO. Essential medicines and health products. http://www.who. int/medicines/areas/rational_use/en/ sayfasından 06.11.2017 tari- hindeerişilmiştir.
  • Türkiye Tıbbi Cihaz ve İlaç Kurumu. Akılcı İlaç Kullanımı. Neden Akılcı İlaç Kullanımı.http://www.akilciilac.gov.tr/?page_id=81sayfasından 06.11.2017 tarihindeerişilmiştir.
  • Akıcı A. Akılcı İlaç Kullanımının Genel İlkeleri ve Türkiye’deki Güncel Durum. Turkiye Klinikleri J Pharmacol-Special Topics 2015;3(1):1-10
  • Türkiye Halk Sağlığı Kurumu. Aile Hekimliği. Aile Hekiminin Tanımı.http://ailehekimligi.gov.tr/aile-hekimlii/aile-hekimliinin-tanm.html sayfasından 06.11.2017 tarihindeerişilmiştir.
  • Akıcı A, Kalaça S. Topluma Yönelik Akılcı İlaç Kullanımı. SGKYayınNo: 93. Ankara, Sosyal Güvenlik Kurumu Başkanlığı,2013.
  • TürkiyeTıbbiCihazveİlaçKurumu.AkılcıİlaçKullanımı.Hastane Hekim Anketi ve Değerlendirme Formu.http://www.akilciilac.gov.tr/?cat=38 sayfasından 06.11.2017 tarihindeerişilmiştir.
  • Ross S, Bond C, Rothnie H, Thomas S, Macleod MJ. What is the scale of prescribing errors committed by junior doctors? A system- atic review. Br J ClinPharmacol 2008; 67:629–40.
  • Akıcı A, Gelal A, Erenmemişoğlu A, Melli M, Babaoğlu M, Oktay Ş. Akılcı İlaç Kullanımı Eğitimi Uygulama Sürecinde Türkiye’deki Tıp Fakültelerinde Farmakoloji Anabilim Dallarının Durumunun İncelenmesi. Tıp Eğitimi Dünyası 2011; 29:11-20.
  • Hocaoğlu N, Güven H, Gidener S ve ark. Dokuz Eylül Üniversitesi Tıp Fakültesi Dördüncü Sınıf Öğrencilerinin Akılcı İlaç Kullanım Becerileri Üzerine Akılcı İlaç Kullanım Kursunun Kısa Dönem Et- kileri. DEÜ Tıp Fakültesi Dergisi 2011;25(1):15–24.
  • AkiciA,GörenMZ,AypakC,TerzioğluB,OktayS.Prescriptionau- ditadjuncttorationalpharmacotherapyeducationimprovesprescrib- ingskillsofmedicalstudents.EurJClinPharmacol2005;61:643–50.
  • GuneyZ,UluogluC,YucelB,CoskunO.Theimpactofrational pharmacotherapy training reinforced via prescription auditon the prescribing skills of fifth-year medical students. Int J ClinPharma- colTher 2009; 47: 671-8.
  • Sılan C. Dönem IV ve V Öğrencilerine Uygulanan Akılcı İlaç Seçi- mi ve Kullanımı Eğitimine İlişkin 6 Yıllık Sonuçlar. 21.Ulusal Far- makoloji Kongresi, Eskişehir, 19–22 Ekim 2011;378.
  • AkiciA,KalaçaS,UgurluMU,KaraalpA,CaliS,OktayS.Impact ofashortpostgraduatecourseinrationalpharmacotherapyforgen- eral practitioners. Br J ClinPharmacol 2003; 57:310–21.
  • Farmakovijilansın Önemi. İlaçlar Piyasaya Nasıl Çıkar?http://e-kutuphane.teb.org.tr/pdf/tebakademi/farmakovijilansin/7.pdfsayfasından 06.11.2017 tarihindeerişilmiştir.
  • http://www.titck.gov.tr/PortalAdmin/Uploads/Titck/News/HBR-f28bca9f-18874.htm sayfasından 06.11.2017 tarihindeerişilmiştir.
  • VançelikS, Okşan Çalıkoğlu O, Güraksın A, Beyhun E. Pratisyen Hekimlerin ReçeteYazımınıŞekillendiren Faktörler ve Akılcı İlaç KullanımKriterleriniÖnemsemeDurumları.HacettepeÜniversitesi Eczacılık Fakültesi Dergisi2006;26(2):65-75.
  • Akıcı A, Uğurlu MÜ, Gönüllü N, Oktay Ş, Kalaça S. Pratisyen HekimlerinAkılcıİlaçKullanımıKonusundaBilgiveTutumlarının Değerlendirilmesi. Sted2002;11(7):253-7.
  • Demirkıran M, Şahin B. Pratisyen Hekimlerin İlaç Seçimlerini Etkileyen Faktörlere İlişkin Değerlendirmeleri. Hacettepe Sağlık İdaresi Dergisi2010;13:1-28.
  • Uskun E, Uskun SB, Öztürk M, Kişioğlu AM. Sağlık Ocağına Başvuru Öncesi İlaç Kullanımı. Sted2004;13(12):451-4.
  • YapıcıG, Balıkçı S, Uğur Ö. Birinci Basamak Sağlık Kuruluşuna Başvuranların İlaç Kullanımı Konusundaki Tutum ve Davranışları. Dicle Med J 2011; 38 (4):458-65.
  • Yılmaz M, Güler N, Güler G, Kocataş S. Bir Grup Kadının İlaç Kullanımı İle İlgili Bazı Davranışları: Akılcı mı? Cumhuriyet Tıp Derg 2011;33(3):266-77.
APA YILMAZ M, YILMAZ A, ÖZYÖRÜK M, TURUNÇ F, GÜRLEYİK ERKMAN N, KINALIKAYA A, ARSLAN E (2018). Akılcı ilaç kullanımı: Düzce’de Aile Hekimlerinin bilgi ve davranışları. , 20 - 27. 10.15511/tahd.18.00120
Chicago YILMAZ MUAMMER,YILMAZ Ayşe,ÖZYÖRÜK Mustafa,TURUNÇ Fatih,GÜRLEYİK ERKMAN Naile,KINALIKAYA Ali,ARSLAN Evren Akılcı ilaç kullanımı: Düzce’de Aile Hekimlerinin bilgi ve davranışları. (2018): 20 - 27. 10.15511/tahd.18.00120
MLA YILMAZ MUAMMER,YILMAZ Ayşe,ÖZYÖRÜK Mustafa,TURUNÇ Fatih,GÜRLEYİK ERKMAN Naile,KINALIKAYA Ali,ARSLAN Evren Akılcı ilaç kullanımı: Düzce’de Aile Hekimlerinin bilgi ve davranışları. , 2018, ss.20 - 27. 10.15511/tahd.18.00120
AMA YILMAZ M,YILMAZ A,ÖZYÖRÜK M,TURUNÇ F,GÜRLEYİK ERKMAN N,KINALIKAYA A,ARSLAN E Akılcı ilaç kullanımı: Düzce’de Aile Hekimlerinin bilgi ve davranışları. . 2018; 20 - 27. 10.15511/tahd.18.00120
Vancouver YILMAZ M,YILMAZ A,ÖZYÖRÜK M,TURUNÇ F,GÜRLEYİK ERKMAN N,KINALIKAYA A,ARSLAN E Akılcı ilaç kullanımı: Düzce’de Aile Hekimlerinin bilgi ve davranışları. . 2018; 20 - 27. 10.15511/tahd.18.00120
IEEE YILMAZ M,YILMAZ A,ÖZYÖRÜK M,TURUNÇ F,GÜRLEYİK ERKMAN N,KINALIKAYA A,ARSLAN E "Akılcı ilaç kullanımı: Düzce’de Aile Hekimlerinin bilgi ve davranışları." , ss.20 - 27, 2018. 10.15511/tahd.18.00120
ISNAD YILMAZ, MUAMMER vd. "Akılcı ilaç kullanımı: Düzce’de Aile Hekimlerinin bilgi ve davranışları". (2018), 20-27. https://doi.org/10.15511/tahd.18.00120
APA YILMAZ M, YILMAZ A, ÖZYÖRÜK M, TURUNÇ F, GÜRLEYİK ERKMAN N, KINALIKAYA A, ARSLAN E (2018). Akılcı ilaç kullanımı: Düzce’de Aile Hekimlerinin bilgi ve davranışları. Türkiye Aile Hekimliği Dergisi, 22(1), 20 - 27. 10.15511/tahd.18.00120
Chicago YILMAZ MUAMMER,YILMAZ Ayşe,ÖZYÖRÜK Mustafa,TURUNÇ Fatih,GÜRLEYİK ERKMAN Naile,KINALIKAYA Ali,ARSLAN Evren Akılcı ilaç kullanımı: Düzce’de Aile Hekimlerinin bilgi ve davranışları. Türkiye Aile Hekimliği Dergisi 22, no.1 (2018): 20 - 27. 10.15511/tahd.18.00120
MLA YILMAZ MUAMMER,YILMAZ Ayşe,ÖZYÖRÜK Mustafa,TURUNÇ Fatih,GÜRLEYİK ERKMAN Naile,KINALIKAYA Ali,ARSLAN Evren Akılcı ilaç kullanımı: Düzce’de Aile Hekimlerinin bilgi ve davranışları. Türkiye Aile Hekimliği Dergisi, vol.22, no.1, 2018, ss.20 - 27. 10.15511/tahd.18.00120
AMA YILMAZ M,YILMAZ A,ÖZYÖRÜK M,TURUNÇ F,GÜRLEYİK ERKMAN N,KINALIKAYA A,ARSLAN E Akılcı ilaç kullanımı: Düzce’de Aile Hekimlerinin bilgi ve davranışları. Türkiye Aile Hekimliği Dergisi. 2018; 22(1): 20 - 27. 10.15511/tahd.18.00120
Vancouver YILMAZ M,YILMAZ A,ÖZYÖRÜK M,TURUNÇ F,GÜRLEYİK ERKMAN N,KINALIKAYA A,ARSLAN E Akılcı ilaç kullanımı: Düzce’de Aile Hekimlerinin bilgi ve davranışları. Türkiye Aile Hekimliği Dergisi. 2018; 22(1): 20 - 27. 10.15511/tahd.18.00120
IEEE YILMAZ M,YILMAZ A,ÖZYÖRÜK M,TURUNÇ F,GÜRLEYİK ERKMAN N,KINALIKAYA A,ARSLAN E "Akılcı ilaç kullanımı: Düzce’de Aile Hekimlerinin bilgi ve davranışları." Türkiye Aile Hekimliği Dergisi, 22, ss.20 - 27, 2018. 10.15511/tahd.18.00120
ISNAD YILMAZ, MUAMMER vd. "Akılcı ilaç kullanımı: Düzce’de Aile Hekimlerinin bilgi ve davranışları". Türkiye Aile Hekimliği Dergisi 22/1 (2018), 20-27. https://doi.org/10.15511/tahd.18.00120