İşgören Sesliliğinin Tükenmişlik ve Bilgi Uçurma Arasındaki İlişkide Düzenleyici Rolü

YENER, SERDAR

İşgören Sesliliğinin Tükenmişlik ve Bilgi Uçurma Arasındaki İlişkide Düzenleyici Rolü

Serdar YENER (Kara Kuvvetleri Komutanlığı, Ankara, Türkiye)

Yönetim Bilimleri Dergisi

0 0

Yıl: 2018 Cilt: 16 Sayı: 31 Sayfa Aralığı: 217 - 236 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 19-06-2019

İşgören Sesliliğinin Tükenmişlik ve Bilgi Uçurma Arasındaki İlişkide Düzenleyici Rolü

Öz:

Bu çalışmada işgören sesliliğinin tükenmişlik sendromu ve bilgi uçurma arasındakidüzenleyici rolü sorgulanmıştır. Araştırmada bireysel ve örgütsel nedenlerdenkaynaklı tükenmişlik duygusuna sahip çalışanın standart ve karmaşa kuramıçerçevesinde olumsuz durumu ve süreci sonlandırmak maksadıyla bilgi uçurmadavranışını göstereceği önerilmektedir. Bu süreçte çalışanların sürece ve örgüteyönelik memnuniyetsizliğini ifade etme seviyesi olarak tanımlanan işgören sesliliğinindüzenleyici değişken olarak tükenmişlik duygusunun bilgi uçurma üzerindekiolumlu etkisini düşürebileceği düşünülmüştür. Sinop ilinde faaliyet gösterenbanka, kreş ve özel eğitim merkezi gibi hizmet sektörlerinin 200 çalışanı üzerineuygulanan anket sonuçlarına göre tükenmişlik sendromunun bilgi uçurma üzerindekiolumlu ve anlamlı etkisi ve işgören sesliliğinin düzenleyici etkisi gözlemlenmiştir.

Anahtar Kelime:

Konular: İş İletişim İşletme İktisat Davranış Bilimleri

The Moderating Role of Employee Voice on the Relationship between Burnout and Whistleblowing

Öz:

The moderating role of employee voice on the relationship between burnout and whistleblowing was questioned in this research. It was suggested that an employee who has burnout feeling which is arising from individualistic and organizational reasons, whistleblows to end the negative situation and process within standard and complicity theory. Employee voice which was defined as the level of expressing negative and disturbing factors in organization, was suggested to decrease the effect of burnout feeling as moderating variable. According to the results of surveys which were conducted on 200 employees of service sector like banks, kindergarten, daycares in Sinop , the positive and significant effect of burnout on whistleblowing and moderating effect of employee voice were observed.

Anahtar Kelime:

Konular: İş İletişim İşletme İktisat Davranış Bilimleri

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

Abraham, Rebecca, ‘Organizational cynicism: Bases and consequences’, Genetic, Social and General Psychology Monographs, 126, 2000, s. 269-292.
Arslan, Mahmut, ‘İş ve Meslek Ahlakı’, ( Ankara : Siyasal Kitabevi, 2005) ,s. 78
Arslan, Aykut ve Yener, Serdar, ‘İşgören Sesliliği Ölçeğinin Türkçeye Uyarlanması Çalışması’, Yönetim ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 14 (1), 2016, s. 173-191.
Bakker, Arnold. B., Demerouti, Evangelia., ve Schaufeli, Wilmar. B. ‘Validation of the Maslach Burnout Inventory-General Survey: An Internet study across occupations’, Anxiely, Stress and Coping, 15, 2002, s. 245-260.
Bok, Sissela, ‘Blowing the whistle,” in Public Duties: The Moral Obligations of Government Officials, ed. J. Fleischman (Harvard University Press, Cambridge, MA. 1981)
Bjorkel, Berita, ‘Whistleblowing: Antecedents and consequences’. Psychologia Spoleczna, 3 (38), 2016, s. 267-83. ISSN 1896-1800,do: 10.7366/1896180020163803
Cannon, Walter, ‘ A law of denervation’ . Amer. J. Med. Sci., 198, 1939, s. 737–749.
Chayu, Tami ve Kreitler, Shulamith, ‘Burnout in nephrology nurses in Israel’, Nephrol. Nurs. J., 2011, 38, s. 65-78.
Cooper, Cary.L., Dewe, Philip ve O’Driscoll, Michael, ‘Organizational Stress: A Review and Critique of Theory, Research, and Applications’ (Sage: Thousand Oaks, CA, USA, 2001),
Davis, Michael, (der.) ‘ Whistleblowing’ In H. LaFollette (Ed.) The Oxford Handbook of Practical Ethics. Oxford: Oxford University Press: 2003, s. 539-563.
De Graaf, Gjalt, ‘A Report on Reporting: Why Peers Report Integrity and Law Violations in Public Organizations’, Public Administration Review, 70(5), 2010, s. 767-779.
Dean, James, Brandes, Pamela, ve Dharwadkar, Ravi, ‘Organizational cynicism’, Academy of Management Review, 23, 1998, s. 314-352.
Elliston, Frederick, John Keenan, Paula Lockhart, ve Jane van Schaick, ‘Whistleblowing: Managing Dissent in the Workplace, (New York: Praeger, 1985), s.
Ergin, Canan, ‘Doktor ve hemşirelerde tükenmişlik ve Maslach tükenmişlik ölçeğinin uyarlanması’, Türk Psikologlar Derneği Yayınları, 1992, s. 143-154.
Finn Don., ve Lampe James, ‘A study of whistleblowing among auditors. Professional Ethic: A MultiDisciplinary Journal, 1 (3-4), 1992, s. 137-168.
Folkman, Susan ve Moskowitz, Judity T. ‘Coping: Pitfalls and Promise’, Annual Review of Psychology, 55, 2004, 74–745.
Forstyh, R. Donelson, ‘Judging The Morality of Business Practices: The Infleunce of Personel Moral Philopshies’, Journal of Business Ethics, 11(5), 1992, s. 461-470.
Freudenberger Herbert. J. ‘Staff burn‐out’. Journal of Social Issues, 30, 1974, s. 159–165.
Freudenberger Herbert, ‘The issues of staff burnout in therapeutic communities’. Journal of Psychoactive Drugs, 18, 1986, s. 247-251.
Garden Anna-Maria, ‘Depersonalization: A valid dimension ofburnout?’, Human Relations, 140, 1987, s. 545-560.
Garrosa, Eva, Rainho, Conceisa, Moreno-Jimenez, Bernardo, Monteiro ve Maria, Joao, ‘The relationship between job stressors, hardy personality, coping resources and burnout in a sample of nurses: A correlational study at two time points’, Int. J. Nurs. Stud. 2010, 47, s. 205–215.
Graham, Karen, Davies, Barbara, Woodend, Kirsten, Simpson, Jane, Mantha, Shannon . Impacting Canadian public health nurses’ job satisfaction’, Can. J. Public Health, 2011, 102, s. 427–431.
Iacovides, Apostolos, Fountoulakis, Konstantinos, N, Moysidou, Charoula, Ierodiakonou, Charamlambos ‘ Burnout in nursing staff: Is there a relationship between depression and burnout?’, Int. J. Psychiatry Med. 1999, 29, s. 421–433.
Jubb Peter, ‘ Whistleblowing: A restrictive definition and interpretation’ Journal of Business Ethics, 21, 1999, s. 77-94.
Kalliath, Thomas ve Morris, R. ‘Job satisfaction among nurses: A predictor of burnout levels’, J. Nurs. Adm. 2002, 32, s. 648–651.
Lazarus, Richard, ve Cohen, Judith, ‘Environmental Stress’. In I. Altman and J.F. Wohlwill (eds.), Human Behavior and Environment. (Vol 2), New York: Plenum, 1977)
Lazarus Richard, ‘Psychological Stress and the Coping Process’ (New York: McGraw-Hill, 1966),
Lazarus Richard ve Folkman Susan, ‘ Stress, appraisal, and Coping’, (New York: Springer, 1984),
Lennane, Jeanne, ‘ What Happens to Whistleblowers and Why’, Classics in Social Medicine. 6 (4), 2012, s. 249-259.
Lee, Raymond, T., ve Ashforth, Blake, ‘A meta-ana1ytic examinationofthe corre1ates ofthe three dimensions ofjob burnout’, Joumal of Applied Psychology, 81, 1996, s. 123-133.
Maslach Christina, ‘Bumout: A mu1tidimensional perspective’ In W. B. Schaufe1i, C. Maslach, & T. Marek (Eds.), Professional bumout: Recent developments in theory and research. (Washington, DC: Tay1or & Francis, 1993), s. 19-31
Mansbach, Abraham, “ Whistleblowing as fearless speech: A radical democratic practice’’ (Presentation, The International Whistleblowing Research Network Conference 23- 24.06.2011, Middlesex University, London, England, Haziran 2011), s.3
Maslach, Christina ve Jackson, Suzan, ‘The measurement of experienced burnout’ Journal of Occupational Behavior, 2, 1981, s. 99–113.
Maslach, C., Jackson, Suzan, E., ve Leiter, Michael, ‘ Maslach Bumout 1nventory’, Manual (3rd ed.). (Palo Alto, CA: Consulting Psychologists Press.1996)
Maslach, Christina, Schaufe1i, Wilmar, B., ve Leiter, Michael, P., ‘Job burnout’, AnnuaI Review of Psychology, 52, 2001, s. 397-422.
Morrison, Elizabeth, W., ‘Employee Voice and Silence’, Annu. Rev. Organ. Psychol. Organ. Behav., 1, 2014, s.173-97.
Miceli, Marcia, P., Near, Janet, P., ve Dworkin, T., ‘Whistle-blowing in organizations’, (New York: Routledge: Lawrence Erlbaum Associates., 2008)
Near, Janet. P. ve Miceli, Marcia. P. ‘Organizational dissidence: The cast of whistle-blowing’, Journal of Business Ethics, 4, 1985, s. 1-16.
Park, Heungsik, Rehg, Michael, T. ve Lee, Donggi, ‘The Influence of Confucian Ethics and Collectivism on whistleblowing intentions : A study of South Korean public employees’, Journal of Business Ethics,, 58 (4), 2005, 387-403, doi: 10.1007/s10551-004- 5366-0
Peters, Charles ve Branch, Taylor, ‘Blowing the whistle: Dissent in the public interest’, (New York : Praeger Publishers, 1972), s.
Pillay Rubin, ‘Work satisfaction of professional nurses in South Africa. A comparative analysis of the public and private sectors’, Hum. Resour. Health, 2009, s. 7, doi:10.1186/1478-4491-7-15.
Rusbult, Caryl, E., Farrell, Dan, Rogers, Glenn. ve Mainous, Arch, ‘Impact of exchange variables on exit, voice, loyalty, and neglect: an integrative model of responses to declining job satisfaction’, Academy of Management Journal, Vol. 31 No. 3, 1988, s. 599-627.
Salanova, Marisa, Llorens, Susana, García-Renedo, Monica, Burriel, Raul, Bresó, Edgar ve Schaufeli, Wilmar ‘Toward a Four- Dimensional Model of Burnout: A Multigroup Factor Analytic Study Including Depersonalization and Cynicism’, Educational and Psychological Measurement, 65(5), 2005, s. 901-913.
Selye, Hans (der.) ‘The stress concept today’ . In I. L. Kutach & L. B. Schlesinger (Eds.), Handbook on stress and anxiety: Contemporary knowledge, theory, and treatment San Francisco, CA: Jossey-Bass.,1980), s. 127-143
Soderfelt Merle ve Soderfelt Byron, ‘ Burnout in social work’, Social Work, 40, 1995, s. 638- 647.
Tselebis, Athanassions, Moulou, Aikaterini, ve Ilias, Ionnis, ‘Burnout vs. depression and sense of coherence: Study of Greek nursing staff.’, Nurs. Health Sci. 2001, 3, s. 69–71.
Uysal, H. Tezcan. ve Yavuz, K. ‘Test of Complicity Theory: Is External Whistle Blowing A Strategic Outcomeof Negative (I7O Osychology ?. European Journal of Business and Management, , 7 (18), 2015, s. 115-124.
Van Dyne Linn, Ang Soon, ve Botero Isabel, ‘Conceptualizing employee silence and employee voice as multidimensional constructs’, J. Manag. Stud. 40, 2003, s. 1359–92
Van Dyne Linn ve LePine, Jeffrey, ‘Helping and Voice Extra-role Behavior. Evidence of Construct and Predictive Validity’ Academy of Management Journal, 41, 1998, s. 108- 119.
Yener, Serdar, ‘Psikolojik Rahatlık Algısının İşgören Sesliliği ve Takım İşbirliği arasındaki ilişkide Aracı Değişken Rolü’ Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 20, 2017, s. 1-19

APA	YENER S (2018). İşgören Sesliliğinin Tükenmişlik ve Bilgi Uçurma Arasındaki İlişkide Düzenleyici Rolü. , 217 - 236.
Chicago	YENER SERDAR İşgören Sesliliğinin Tükenmişlik ve Bilgi Uçurma Arasındaki İlişkide Düzenleyici Rolü. (2018): 217 - 236.
MLA	YENER SERDAR İşgören Sesliliğinin Tükenmişlik ve Bilgi Uçurma Arasındaki İlişkide Düzenleyici Rolü. , 2018, ss.217 - 236.
AMA	YENER S İşgören Sesliliğinin Tükenmişlik ve Bilgi Uçurma Arasındaki İlişkide Düzenleyici Rolü. . 2018; 217 - 236.
Vancouver	YENER S İşgören Sesliliğinin Tükenmişlik ve Bilgi Uçurma Arasındaki İlişkide Düzenleyici Rolü. . 2018; 217 - 236.
IEEE	YENER S "İşgören Sesliliğinin Tükenmişlik ve Bilgi Uçurma Arasındaki İlişkide Düzenleyici Rolü." , ss.217 - 236, 2018.
ISNAD	YENER, SERDAR. "İşgören Sesliliğinin Tükenmişlik ve Bilgi Uçurma Arasındaki İlişkide Düzenleyici Rolü". (2018), 217-236.

APA	YENER S (2018). İşgören Sesliliğinin Tükenmişlik ve Bilgi Uçurma Arasındaki İlişkide Düzenleyici Rolü. Yönetim Bilimleri Dergisi, 16(31), 217 - 236.
Chicago	YENER SERDAR İşgören Sesliliğinin Tükenmişlik ve Bilgi Uçurma Arasındaki İlişkide Düzenleyici Rolü. Yönetim Bilimleri Dergisi 16, no.31 (2018): 217 - 236.
MLA	YENER SERDAR İşgören Sesliliğinin Tükenmişlik ve Bilgi Uçurma Arasındaki İlişkide Düzenleyici Rolü. Yönetim Bilimleri Dergisi, vol.16, no.31, 2018, ss.217 - 236.
AMA	YENER S İşgören Sesliliğinin Tükenmişlik ve Bilgi Uçurma Arasındaki İlişkide Düzenleyici Rolü. Yönetim Bilimleri Dergisi. 2018; 16(31): 217 - 236.
Vancouver	YENER S İşgören Sesliliğinin Tükenmişlik ve Bilgi Uçurma Arasındaki İlişkide Düzenleyici Rolü. Yönetim Bilimleri Dergisi. 2018; 16(31): 217 - 236.
IEEE	YENER S "İşgören Sesliliğinin Tükenmişlik ve Bilgi Uçurma Arasındaki İlişkide Düzenleyici Rolü." Yönetim Bilimleri Dergisi, 16, ss.217 - 236, 2018.
ISNAD	YENER, SERDAR. "İşgören Sesliliğinin Tükenmişlik ve Bilgi Uçurma Arasındaki İlişkide Düzenleyici Rolü". Yönetim Bilimleri Dergisi 16/31 (2018), 217-236.