Çocukların yazınsal nitelikli metinleri daha iyi anlayabilmeleri,duygu ve düşüncelerini daha etkili ve güzel anlatabilmeleri için Türkçederslerinde anlama ve anlatma çalışmaları içinde çocuklara dilin önemliolanaklarından olan söz sanatlarının da etkili ve işlevsel biçimdeöğretilmesi, öğrencinin yaş ve gelişim özellikleriyle koşut biçimde özelliklebu sanatların metne kattığı anlamları sezdirici çalışmaların yaptırılmasıgerekmektedir. Bu bağlamda derste en çok kullanılan ve doğası gereğiiçinde daha çok yazınsal metnin bulunduğu Türkçe ders kitaplarındakisöz sanatlarıyla ilgili sorular ve etkinlikler de nitelikli ve öğretiminamacına uygun hazırlanmalıdır. Bu araştırmanın genel amacı, ortaokulTürkçe ders kitaplarındaki söz sanatlarıyla ilgili soruların ve etkinliklerinsıklığını, sınıf düzeyi yükseldikçe nicelik ve nitelik açısından aşamalı birgelişme gösterip göstermediğini, amaca uygun ve işlevsel hazırlanıphazırlanmadığını belirlemek ve bu sanatların kitaplardaki metinlerinanlaşılmasındaki yeterliğini tartışmaktır. Çalışmanın veri kaynağını,2017-2018 eğitim-öğretim yılında MEB tarafından yayımlanan ortaokul5.-8. sınıf Türkçe ders kitapları oluşturmaktadır. Veriler dokümanincelemesi yöntemiyle toplanmış, içerik çözümlemesi tekniğiyle çözümlenmiştir. Çalışmada çözümleme ünitesi olarak “söz sanatları”konusu alınmıştır. Çözümlemeye ve sayıma, yalnızca kitaplarda yer alansorular ve etkinlikler alındığından bağlam birimi olarak “soru” ve“etkinlik” seçilmiştir. Çalışmanın güvenirliği % 94 çıkmış; bu değerin alanuzmanlarınca kabul edilen %70’in üzerinde olması nedeniyle kitaplarıngüvenilir bir biçimde çözümlendiği sonucuna ulaşılmıştır. Çalışmanınsonucunda kitaplarda Türkçe Öğretim Programındaki kazanımlarlakoşut olarak benzetme, kişileştirme, abartma, mecaz, konuşturma vekarşıtlık sanatlarına yönelik soru ve etkinliklerin olduğu görülmüştür.Ancak metinlerde programda olmayan ve kitaplarda soru ve etkinlikleryoluyla üzerinde bir çalışmanın yapılmamasına karşın farklı sanatlarınolduğu da görülmüştür. Soru ve etkinliklerin sıklıklarının sınıf düzeyinegöre toplamlarına bakıldığında, kitaplarda aşamalı bir gelişmenin olduğuancak kitaplardaki soru ve etkinlikler her bir söz sanatı açısından ayrıayrı değerlendirildiğinde, sayısal açıdan aşamalı bir gelişmenin olmadığıgörülmüştür. Ayrıca soruların ve etkinliklerin önemli bir bölümününöğretimin amacına uygun hazırlanmadığı, daha çok verilen metin içindensöz sanatlarını tanıyıp buldurmaya yönelik çalışmaların yapıldığıgörülmüştür. Bu sanatların metne ne kattığını duyumsatmaya, metinaçısından anlamını ve önemini fark ettirmeye, estetik dili sezdirmeyedönük az sayıda soru ve etkinlik olduğu görülmüştür. Bu çalışmanınsonuçlarına uygun olarak Türkçe ders kitaplarında öğretimin amacınauygun olarak bu nitelikteki soruların daha çok sayıda olması önerilebilir.Ayrıca çocukların iletilerini anlayabilmeleri ve metinlerle etkileşimegeçebilmeleri açısından metinlerde geçen ancak programda yer bulmayanve kitaplarda üzerinde herhangi bir çalışma yapılmayan öteki sözsanatlarının anlaşılmasına dönük çalışmaların da yapılması gerektiği buçalışma kapsamında getirilen bir diğer öneridir.