KOBİ’lerin Banka Tercihini Etkileyen Kriterlerin AHP Yöntemi ile Belirlenmesi
Yıl: 2018 Cilt: 18 Sayı: 1 Sayfa Aralığı: 191 - 207 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 01-07-2019
KOBİ’lerin Banka Tercihini Etkileyen Kriterlerin AHP Yöntemi ile Belirlenmesi
Öz: İnsanlar günlük yaşamlarında birçok konuda karar verme durumu ile karşı karşıya kalırlar. Günlük yaşantımızda verdiğimiz kararların bir kısmı çok basit yapıda olurken bir kısmı ise üzerinde ayrıntılı düşünmeyi gerektirecek yapıda olurlar. İşletmeler açısından bakıldığında ise karar verme sürecinin uygulanması ve bu süreç sonunda bir karara varılması bireysel kararlara göre daha karmaşık olduğundan daha fazla zaman harcanmasını gerektirebilmektedir. İşletmeler genellikle birbiriyle çelişen birden fazla kriter ya da amaca yönelik olarak karar verme durumunda kalırlar. Böylesi karar verme durumlarında çok kriterli karar verme yöntemlerinden yararlanılır. Kısaca KOBİ olarak ifade edilen Küçük ve Orta Ölçekli İşletmeler, gerek kuruluş gerekse büyüme aşamalarında birçok sorunla karşılaşmaktadır. Bu sorunlarının temelinde ise finansman sorunları yer alır. Finansman sorunlarının çözümünde KOBİ’lerin en önemli başvuru noktaları bankalardır. Bu çalışmada Eskişehir KOBİ Organize Sanayi Bölgesinde faaliyette bulunan KOBİ’lerin banka tercihlerinde etkili olan kriterlerin neler olduğunun ve bu kriterlerin önem derecelerinin, AHP yöntemi ile belirlenmesi amaçlanmıştır. Yapılan AHP anketi ile elde edilen verilerin analizi sonucunda KOBİ’lerin banka tercihinde etkili olan en önemli kriterin 0,442 önem derecesi ile “Kredilerin Etkisi” kriteri olduğu görülmüştür. KOBİ’lerin banka tercihini etkileyen ikinci önemli kriter 0,271 değeri ile “Fiyatların Etkisi” kriteridir. Bunu 0,148 ile “Bankanın Etkisi” kriteri izlemektedir. Son iki sırada 0,085 değeri ile “İşlemlerin Etkisi” ve 0,053 değeri ile “Personelin Etkisi” kriterleri yer almıştır. Çalışma ile elde edilen sonuçlar ışığında bankalara, mevcut KOBİ müşterilerini portföylerinde tutma ve yeni KOBİ müşterilerini kazanmaları açısından öneriler sunulmuştur.
Anahtar Kelime: Determining Criteria Affecting SME’s Bank Choice with Analytic Hierarchy Process (AHP) Method
Öz: People face with decision making about several issues in their daily lives. Some of the decisions we made in our daily lives may be in easy structure while some could be complicated that they need to be considered extensively. Looking from the point of businesses, because implementation of decision making process and reaching a decision at the end of this process is more important than individual decisions, they need to spend more time on decision-making. Businesses usually face with multi-objective or multi-criteria decision-making situations that contradict with one another. In such circumstances, multi-criteria decision making methods are applied. SMEs (Small and Medium Size Enterprises) face with many problems during not only in the establishment but also in development stage. Fundamental reasons of these problems are financial issues. In order to solve these financial problems, banks are the most important parties they consult with. In this study, the criteria that are effective in bank preferences of SMEs operating in Eskişehir SME Organized Industrial Zone and the importance level of these criteria are aimed to be determined through AHP method. After data obtained with AHP survey are analyzed, it is observed that “Credit Effect” with importance level of 0,442 is the most important criteria in SMEs’ bank preferences. The second most important criteria that affects bank preferences of SMEs is “Price Effect” with the importance level of 0,271. This is followed by “Bank Effect” criteria with 0,148 importance level. The last two criteria in ordered list are “Businesses Effect” with 0,085 and “Personnel Effect” with 0,053. In the light of the results obtained from the study, suggestions were presented about keeping existing SME customers in their portfolio and gaining new SME customers.
Anahtar Kelime: Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
- Akkaya, G. C. ve Demireli, E. (2010); “Analitik Hiye-rarşi Süreci ile Kredi Derecelendirme Analizi Üze-rine Bir Model Önerisi” Ç.Ü. Sosyal Bilimler Ensti-tüsü Dergisi, 19(1), 319-335.
- Akyıldız, E. (2006). Analitik Hiyerarşi Süreci ve Ban-kacılık Sektöründe Bir Uygulama. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Ankara: Gazi Üniversitesi.
- Aydın, G. (2008). Analitik Hiyerarşi Prosesi ( Ahp ) Ve Bir Sanayi İşletmesinde Uygulanması. (Yayınlan- mamış Yüksek Lisans Tezi). Kocaeli Üniversitesi/ Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kocaeli.
- Chatoupıs, C. (2007). Decision Making İn Physical Education: Theoretical Perspectives. Studies in Physical Culture And Tourism, 14(2), 195-204.
- Dağdeviren, M., Akay, D. ve Kurt, M. (2004). İş Değer-leme Sürecinde Analitik Hiyerarşi Prosesi ve Uy-gulaması. Gazi Üniversitesi Mühendislik Mimarlık Fakültesi Dergisi, 19(2), 131-138.
- Dengiz, O. ve Sarıoğlu, F. E. (2013). Arazi Değerlendir-me Çalışmalarında Parametrik Bir Yaklaşım Olan Doğrusal Kombinasyon Tekniği. Tarım Bilimleri Dergisi, 19, 101- 112.
- Dönmez, M. A. (2005). Hafif Ticari Araç Seçiminde AHP Yaklaşımı. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Kocaeli Üniversitesi/Fen Bilimleri Enstitüsü, Kocaeli.
- Girginer, N. (2008). Ticari kredi taleplerinin değer-lendirmesine çok kriterli yaklaşım: özel ve devlet bankası karşılaştırması. Muhasebe ve Finansman Dergisi, 37, 132-141.
- Gök, R. ve Uçar, M. (2013). Diyarbakır’da Faaliyet Gösteren KOBİ’lerin Finansman Sorunu Çözü-münde Kredi Garanti Fonu. Uludağ Üniversitesi İ.İ.B.F. Dergisi, XXXII(1), 2013, 117- 146.
- Göktolga, Z.G. ve Gökalp, B. (2012). İş Seçimini Et-kileyen Kriterlerin ve Alternatiflerin AHP Metodu İle Belirlenmesi. Cumhuriyet Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 13(2),71-86.
- Hacıköylü, B.E.(2006). Analitik Hiyerarşi Karar Verme Süreci İle Anadolu Üniversitesi’nde Beslenme Ve Barınma Yardımı Alacak Öğrencilerin Belirlenme-si. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Eskişehir. Anadolu Üniversitesi.
- Kapar, K. (2013). Bir Üretim İşletmesinde Analitik Hiyerarşi Süreci ile Tedarikçi Seçimi. Dokuz Eylül Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Der-gisi, 28(1), 197-231.
- Karagül, A. A. ve Özdemir, A. (2010). Finansal Bilgi Kalitesinin Analitik Hiyerarşi Süreci Tekniğiyle Değerlendirilmesi: Bankacılık Sektörü Uygula-ması, Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 10(3), 43-58.
- Koçak, A.(2003). Yazılım Seçiminde Analitik Hiyerar-şi Yöntemi Yaklaşımı ve Bir Uygulama. Ege Akade-mik Bakış Dergisi, 3(1-2), 67-77.
- Kuruüzüm, A. ve Atsan, N.(2001). Analitik Hiyerarşi Yöntemi Ve İşletmecilik Alanındaki Uygulamaları. Akdeniz Üniversitesi İ.İ.B.F. Dergisi,1(1), 83-105.
- Orçanlı, K. ve Özdemir, A. (2013). Kredi kartı seçimi-ne yönelik bir karar modeli ve uygulama: analitik hiyerarşi prosesi (AHP)-ELECTRE yöntemi. Çan-kırı Karatekin Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 4(1), 77-106.
- Organ, A. ve Kenger, M. D. (2012). Bulanık Analitik Hiyerarşi Süreci Ve Mortgage Banka Kredisi Seçim Problemine Uygulanması. Niğde Üniversitesi İİBF Dergisi, 5(2), 119-135.
- Özden, Ü. H. (2008). Analitik Hiyerarşi Yöntemi İle İl-kokul Seçimi. Marmara Üniversitesi İ.İ.B.F. Dergisi, 24(1), 299- 320.
- Rençber, Ö. F. (2010). Büyük Çaplı Projelerde Karar Verme: Analitik Hiyerarşi Süreci Uygulaması. (Ya-yınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Gebze Yüksek Teknoloji Enstitüsü / Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kocaeli.
- Saat, M. (2000). Çok Amaçlı Karar Vermede Bir Yakla-şım: Analitik Hiyerarşi Yöntemi. Gazi Üniversitesi İ.İ.B.F. Dergisi, 2, 149-162.
- Saaty, R. W. (1987). The Analytic Hierarchy Process-What it is And How İt İs Used. Mathl Modelling, 9(3-5), 161-176.
- Saaty,T. L. (1990). How To Make A Decision: The Analytic Hierarchy Process. European Journal of Operational Research, 48, 9-26.
- Saaty, T. L. (1994). How To Make A Decision: The analytic hierarchy process. Interfaces, 24(6),19-43.
- Saaty, T. L. (2000). The Analytic Hiearchy and Analy- tic Network Processes. MCDM XV-th International Conference, Ankara,1-5.
- Torlak, Ö. ve Uçkun, N.(2005). Eskiflehir’deki Kobi’le-rin Pazarlama ve Finansman Sorunları Ara Kesiti. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 5(1), 199-215.
- Ünal, Ö. F. (2010). Analitik Hiyerarşi Prosesi İle Ye-tişkinlik Bazlı İnsan Kaynakları Yöneticisi Seçimi. (Yayınlanmamış Doktora Tezi). Süleyman Demirel Üniversitesi/ Sosyal Bilimler Enstitüsü, Isparta.
- Vila, J. ve Beccue, B. (1995). Effect of visualization on the decision maker when using analytic hierarchy process. Proceedings of the 28th Annual Hawa- ii İnternational Conference on System Science. http://citeseerx.ist.psu.edu/viewdoc/download?d oi=10.1.1.104.5562&rep=rep1& type=pdf (Erişim Tarihi: 20.06.2015).
- Wind, Y. ve. Saaty. T. L. (1980). Marketing Applications of The Analytic Hierarchy Process. Management Science, 26(7), 641- 658.
- Xu, Z. (2000). On consistency of the weighted geomet-ric mean complex judgement matrix in AHP. Euro-pean Journal Operational Research, 126, 683- 687.
- Yaralıoğlu, K.(2001). Performans Değerlendirmede Analitik Hiyerarşi Proses. Dokuz Eylül Üniversitesi İ.İ.B.F. Dergisi,16(1), 129-142.
- Yavuz, S. (2012). Öğretmenlerin Otomobil Tercihle-rinde Etkili Olan Faktörlerin Analitik Hiyerarşi Yöntemiyle Belirlenmesi. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 2(32), 29- 45.
- Yerli, R.(2006). Kamu Çalışanlarını Motive Eden Fak-törlerin Analitik Hiyerarşi Prosesi İle Önceliklen-dirilmesi Ve Bir Kamu Kuruluşunda Uygulama. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Gazi Üniver-sitesi/Fen Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
- Yetim, S. (2004 a). Tek Değişkenli Reel Değerli Fonk-siyonlarda Türev Kavramına Etki Eden Bazı Mate-matik Kavramlarının Analitik Hiyerarşi Prosesi İle Analizi. Kastamonu Eğitim Dergisi, 12, 137- 156.
APA | BEDİRHANOĞLU Ş, LEZKİ Ş (2018). KOBİ’lerin Banka Tercihini Etkileyen Kriterlerin AHP Yöntemi ile Belirlenmesi. , 191 - 207. |
Chicago | BEDİRHANOĞLU Şule Bayazit,LEZKİ ŞENAY KOBİ’lerin Banka Tercihini Etkileyen Kriterlerin AHP Yöntemi ile Belirlenmesi. (2018): 191 - 207. |
MLA | BEDİRHANOĞLU Şule Bayazit,LEZKİ ŞENAY KOBİ’lerin Banka Tercihini Etkileyen Kriterlerin AHP Yöntemi ile Belirlenmesi. , 2018, ss.191 - 207. |
AMA | BEDİRHANOĞLU Ş,LEZKİ Ş KOBİ’lerin Banka Tercihini Etkileyen Kriterlerin AHP Yöntemi ile Belirlenmesi. . 2018; 191 - 207. |
Vancouver | BEDİRHANOĞLU Ş,LEZKİ Ş KOBİ’lerin Banka Tercihini Etkileyen Kriterlerin AHP Yöntemi ile Belirlenmesi. . 2018; 191 - 207. |
IEEE | BEDİRHANOĞLU Ş,LEZKİ Ş "KOBİ’lerin Banka Tercihini Etkileyen Kriterlerin AHP Yöntemi ile Belirlenmesi." , ss.191 - 207, 2018. |
ISNAD | BEDİRHANOĞLU, Şule Bayazit - LEZKİ, ŞENAY. "KOBİ’lerin Banka Tercihini Etkileyen Kriterlerin AHP Yöntemi ile Belirlenmesi". (2018), 191-207. |
APA | BEDİRHANOĞLU Ş, LEZKİ Ş (2018). KOBİ’lerin Banka Tercihini Etkileyen Kriterlerin AHP Yöntemi ile Belirlenmesi. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 18(1), 191 - 207. |
Chicago | BEDİRHANOĞLU Şule Bayazit,LEZKİ ŞENAY KOBİ’lerin Banka Tercihini Etkileyen Kriterlerin AHP Yöntemi ile Belirlenmesi. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi 18, no.1 (2018): 191 - 207. |
MLA | BEDİRHANOĞLU Şule Bayazit,LEZKİ ŞENAY KOBİ’lerin Banka Tercihini Etkileyen Kriterlerin AHP Yöntemi ile Belirlenmesi. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, vol.18, no.1, 2018, ss.191 - 207. |
AMA | BEDİRHANOĞLU Ş,LEZKİ Ş KOBİ’lerin Banka Tercihini Etkileyen Kriterlerin AHP Yöntemi ile Belirlenmesi. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi. 2018; 18(1): 191 - 207. |
Vancouver | BEDİRHANOĞLU Ş,LEZKİ Ş KOBİ’lerin Banka Tercihini Etkileyen Kriterlerin AHP Yöntemi ile Belirlenmesi. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi. 2018; 18(1): 191 - 207. |
IEEE | BEDİRHANOĞLU Ş,LEZKİ Ş "KOBİ’lerin Banka Tercihini Etkileyen Kriterlerin AHP Yöntemi ile Belirlenmesi." Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 18, ss.191 - 207, 2018. |
ISNAD | BEDİRHANOĞLU, Şule Bayazit - LEZKİ, ŞENAY. "KOBİ’lerin Banka Tercihini Etkileyen Kriterlerin AHP Yöntemi ile Belirlenmesi". Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi 18/1 (2018), 191-207. |