ETKİN BİR İÇ KONTROL SİSTEMİ ÜZERİNE NİTEL BİR ARAŞTIRMA: COSO MODELİ ÖRNEĞİ

ÇOŞKUN, Muhammet Fatih; TERAMAN, Özgür

ETKİN BİR İÇ KONTROL SİSTEMİ ÜZERİNE NİTEL BİR ARAŞTIRMA: COSO MODELİ ÖRNEĞİ

Muhammet Fatih ÇOŞKUN, (Adres Yazılmamış)

Özgür TERAMAN (Adres Yazılmamış)

Mali Çözüm

27 8

Yıl: 2018 Cilt: 28 Sayı: 149 Sayfa Aralığı: 123 - 143 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 10-07-2019

ETKİN BİR İÇ KONTROL SİSTEMİ ÜZERİNE NİTEL BİR ARAŞTIRMA: COSO MODELİ ÖRNEĞİ

Öz:

Günümüzde her alanda yaşanan ekonomik ve teknolojik gelişmeler sonucundaişletmelerin alanları genişlemiş, faaliyetleri artmış ve bunun sonucundaorganizasyon yapıları karmaşık bir hale bürünmüştür. İşletme faaliyetlerininartmasıyla birlikte iç kontrol sisteminin önemi ve gerekliliği giderek dahaçok hissedilmiştir. İşletme hedeflerine ulaşılmasında ve faaliyetlerin gerçekleşmesindeişletme yapısına tesis edilmiş iç kontrol sistemi büyük önem arzetmektedir. İç kontrol sisteminin her geçen gün önem kazanmasıyla birlikte, içkontrol sistemi pek çok ulusal ve uluslararası çalışma ve düzenlemelere konuolmuştur. Bu çalışmaların en önemlilerinden biri ‘‘COSO İç Kontrol Modelidir’’.Bu model, 1992 yılında Treadway Komisyonunu Destekleyen KuruluşlarKomitesi (COSO) tarafından ‘‘İç Kontrol Bütünleşik Çerçeve’’ adlı rapordayayımlanmıştır. COSO iç kontrol modeli, iç kontrol kavramı için ortak biranlayış ve kapsayıcı bir çerçeve oluşturulması amacıyla geliştirilmiştir. COSOiç kontrol sistemi; işletmenin yönetim kurulu, üst yönetimi ve diğer personelitarafından etkilenen; faaliyetlerin etkinliği ve verimliliği, raporlamanın güvenilirliğive ilgili yasa ve düzenlemelere uygunluk amaçlarına ulaşılıp ulaşılmadığıkonusunda makul güvence sağlamak üzere tasarlanmış bir süreçtir.COSO, iç kontrol sisteminin tasarlanmasını, uygulanmasını ve yürütülmesiniiçeren bir çerçeve olarak kabul edilmektedir.Bu çalışmada, COSO iç kontrol modeline değinilip, işletme yapısına tesisedilmiş COSO tabanlı iç kontrol sisteminin etkileri değerlendirilmektedir.

Anahtar Kelime:

Konular: İş İşletme İktisat

A QUALITATIVE RESEARCH ON AN EFFECTIVE INTERNAL CONTROL SYSTEM: EXAMPLE OF COSO MODEL

Öz:

As a result of today’s economic and technologic development in every industry, companies ranges expanded and their organizations have become a complex structure. Within the increase of companies activities, internal control system’s importance and necessity have been felt way more than ever. Internal control system presents a big importance for achieving companies’ goals and realizing the activities. Internal control system was under debate by many national and international studies and regulations since it has gained importance. One of the most important of these studies is ‘‘COSO Internal Control System’’, and this model was published with the report named ‘‘Internal Control – Integrated Framework’’ by Committee of Sponsoring Organizations of the Treadway Commission (COSO) in 1992. COSO internal control model has beed developed to create a common sense and a comprehensive framework for internal control notion. COSO internal control system is a process to assure the efficiency and productivity of activities which being affected by company’s board of directors, senior management and other staff, the reliability of reporting and the relevance with related laws and regulations. COSO is accepted as framework that evaluates internal control’s efficiency and contains the design, the implementation and the execution of internal control. In this study, the effects of COSO based internal control system that built into operation will be evaluated by referring COSO internal control model.

Anahtar Kelime:

Konular: İş İşletme İktisat

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

COSO (1994): Internal Control — Integrated Framework: Evaluation Tools, New Jersey: the Committee of Sponsoring Organizations of the Treadway Commission
COSO (2013): Internal Control — Integrated Framework Executive Summary, Durham: American Institute of CPAs.
Graham, L. (2015): Internal Control and Compliance, New Jersey: John Wiley & Sons Inc.
Köse, E. ve Bekci, İ. (2017): “1992-2013 COSO Modeli: İç Kontrol — Entegre Çerçevesi’’, Uluslararası İşletme, Ekonomi ve Yönetim Perspektifleri Dergisi, 7 (2017): 12-23.
Lietz, T. (2014): COSO 2013, 19.06.2018 tarihinde 00https://chapters. theiia.org/raleigh-durham/Events/Training%20Presentations/2013%20 COSO%20Framework%20Update%20-%20Raliegh%20IIA%20April%20 2014.pdf adresinden erişildi.
Martin, A. (2015): “Implementing COSO 2013 Internal Control-Integrated Framework’’, Todays CPA, July-August, pp. 42-44, 19.06.2018 tarihinde https://www.tscpa.org/docs/default-source/default-document-library/coso2013_ julyaugust2015.pdf?sfvrsn=2, adresinden erişildi.
Martinez, R. (2014): 2013 COSO Framework Overview, 19.06.2018 tarihinde https://chapters.theiia.org/losangeles/Events/Documents/COSO%20 Risk%20Assessments%20by%20Roger%20Martinez%20and%20Vasquez%20Co.pdf, adresinden erişildi.
Rittenberg, L. E. (2013a): COSO Internal Control — Intagrated Framework Turning Principles Into Positive Action, Florida: The Institute of Internal Auditors Research Foundation.
Rittenberg, L. E. (2013b): COSO 2013: A Reflection of the Times, 03.04.2018 tarihinde https://iaonline.theiia.org/coso-2013-a-reflection-of-the-times, adresinden erişildi.
Sobel, P. J., Anderson, U. L., Head, M. J., Ramamoorti, S., Riddle, C. ve Salamasick, M. (2009): Internal Auditing Assurance & Advisoy Services, Florida: The Institute of Internal Auditors Research Foundation
Tığdemir, S. (2014): “COSO 2013’ün Yol Haritası’’, KPMG Gündem Dergisi, 19, (Temmuz-Eylül 2014) : 24-25.
Türkiye İç Denetm Enstitüsü. (2016a): İç Kontrol — Bütünleşik Çerçeve Dış Finansal Raporlama Üzerinde İç Kontrol: Bir Yaklaşımlar ve Örnekler Özeti, İstanbul: Türkiye İç Denetim Enstitüsü Yayınları.
Türkiye İç Denetm Enstitüsü. (2016b): İç Kontrol — Bütünleşik Çerçeve Yönetici Özeti, İstanbul: Türkiye İç Denetim Enstitüsü Yayınları.
Türkiye İç Denetm Enstitüsü. (2016c): İç Kontrol — Bütünleşik Çerçeve: Çerçeve ve Ekler, İstanbul: Türkiye İç Denetim Enstitüsü Yayınları.
Türedi, H., Koban A. O. ve Karakaya, G. (2015): “COSO İç Kontrol (ABD) Modeli ile İngiliz (Turnbull) ve Kanada (COCO) Modellerinin Karşılaştırılması’’, Sayıştay Dergisi. 99, (Ekim-Aralık 2015) : 95-119.
Yılancı, M. (2006): İç Denetim Türkiye›nin 500 Büyük Sanayi İşletmesi Üzerine Bir Araştırma. , 2. bs. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım Yılancı, M. (2015): İç Denetim ve İç Kontrol Değerleme Rehberi.3.bs. Ankara: Detay Yayıncılık.

APA	ÇOŞKUN M, TERAMAN Ö (2018). ETKİN BİR İÇ KONTROL SİSTEMİ ÜZERİNE NİTEL BİR ARAŞTIRMA: COSO MODELİ ÖRNEĞİ. , 123 - 143.
Chicago	ÇOŞKUN Muhammet Fatih,TERAMAN Özgür ETKİN BİR İÇ KONTROL SİSTEMİ ÜZERİNE NİTEL BİR ARAŞTIRMA: COSO MODELİ ÖRNEĞİ. (2018): 123 - 143.
MLA	ÇOŞKUN Muhammet Fatih,TERAMAN Özgür ETKİN BİR İÇ KONTROL SİSTEMİ ÜZERİNE NİTEL BİR ARAŞTIRMA: COSO MODELİ ÖRNEĞİ. , 2018, ss.123 - 143.
AMA	ÇOŞKUN M,TERAMAN Ö ETKİN BİR İÇ KONTROL SİSTEMİ ÜZERİNE NİTEL BİR ARAŞTIRMA: COSO MODELİ ÖRNEĞİ. . 2018; 123 - 143.
Vancouver	ÇOŞKUN M,TERAMAN Ö ETKİN BİR İÇ KONTROL SİSTEMİ ÜZERİNE NİTEL BİR ARAŞTIRMA: COSO MODELİ ÖRNEĞİ. . 2018; 123 - 143.
IEEE	ÇOŞKUN M,TERAMAN Ö "ETKİN BİR İÇ KONTROL SİSTEMİ ÜZERİNE NİTEL BİR ARAŞTIRMA: COSO MODELİ ÖRNEĞİ." , ss.123 - 143, 2018.
ISNAD	ÇOŞKUN, Muhammet Fatih - TERAMAN, Özgür. "ETKİN BİR İÇ KONTROL SİSTEMİ ÜZERİNE NİTEL BİR ARAŞTIRMA: COSO MODELİ ÖRNEĞİ". (2018), 123-143.

APA	ÇOŞKUN M, TERAMAN Ö (2018). ETKİN BİR İÇ KONTROL SİSTEMİ ÜZERİNE NİTEL BİR ARAŞTIRMA: COSO MODELİ ÖRNEĞİ. Mali Çözüm, 28(149), 123 - 143.
Chicago	ÇOŞKUN Muhammet Fatih,TERAMAN Özgür ETKİN BİR İÇ KONTROL SİSTEMİ ÜZERİNE NİTEL BİR ARAŞTIRMA: COSO MODELİ ÖRNEĞİ. Mali Çözüm 28, no.149 (2018): 123 - 143.
MLA	ÇOŞKUN Muhammet Fatih,TERAMAN Özgür ETKİN BİR İÇ KONTROL SİSTEMİ ÜZERİNE NİTEL BİR ARAŞTIRMA: COSO MODELİ ÖRNEĞİ. Mali Çözüm, vol.28, no.149, 2018, ss.123 - 143.
AMA	ÇOŞKUN M,TERAMAN Ö ETKİN BİR İÇ KONTROL SİSTEMİ ÜZERİNE NİTEL BİR ARAŞTIRMA: COSO MODELİ ÖRNEĞİ. Mali Çözüm. 2018; 28(149): 123 - 143.
Vancouver	ÇOŞKUN M,TERAMAN Ö ETKİN BİR İÇ KONTROL SİSTEMİ ÜZERİNE NİTEL BİR ARAŞTIRMA: COSO MODELİ ÖRNEĞİ. Mali Çözüm. 2018; 28(149): 123 - 143.
IEEE	ÇOŞKUN M,TERAMAN Ö "ETKİN BİR İÇ KONTROL SİSTEMİ ÜZERİNE NİTEL BİR ARAŞTIRMA: COSO MODELİ ÖRNEĞİ." Mali Çözüm, 28, ss.123 - 143, 2018.
ISNAD	ÇOŞKUN, Muhammet Fatih - TERAMAN, Özgür. "ETKİN BİR İÇ KONTROL SİSTEMİ ÜZERİNE NİTEL BİR ARAŞTIRMA: COSO MODELİ ÖRNEĞİ". Mali Çözüm 28/149 (2018), 123-143.