İllerin Yaşam Endeksi Göstergelerinin Çok Boyutlu Ölçekleme ve K-ortalamalar Kümeleme Yöntemi ile Analizi
Yıl: 2018 Cilt: 20 Sayı: 2 Sayfa Aralığı: 303 - 313 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.32709/akusosbil.427746 İndeks Tarihi: 18-07-2019
İllerin Yaşam Endeksi Göstergelerinin Çok Boyutlu Ölçekleme ve K-ortalamalar Kümeleme Yöntemi ile Analizi
Öz: Geçmiştengünümüze toplumların refah düzeyini ölçmeye çalışan birçok farklı endeks türetilmiştir.2011 yılında Ekonomik Kalkınma ve İşbirliği Örgütü (OECD) tarafından daha iyiyaşam endeksi olarak adlandırılan bir endeks geliştirilerek, takip edenyıllarda birliğe üye olan ülkelerin endeks değerleri sıralanarak yayınlanmıştır.Çok benzer bir endeks ise Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından 2016 yılında“illerde yaşam endeksi” olarak adlandırılıp, geliştirilmiştir. Geliştirilenendeks, 11 farklı boyut ve yaklaşık 41 alt göstergeden elde edilmiştir. Buçalışma da ise çok boyutlu ölçekleme yöntemi ile iki boyutlu düzlemde noktasalolarak 41 alt gösterge dikkate alınarak görselleştirilen iller, daha sonrak-ortalamalar yöntemi ile kümelere ayrılmıştır. Çalışma ile iki içsel bağımlıteknik kullanılarak elde edilen bulguların, TÜİK tarafından elde edilenbulgularla bazı önemli noktalarda farklılaştığı gözlemlenmiştir. Bufarklılaşmadan ortaya çıkan sonuç, bu endeks için farklı sıralama teknikleri dekullanılarak, bir yıl için değil ancak yeterli zaman boyutunu da dikkatealınarak daha detaylı çalışmalar sonucunda elde edilecek bulgularladesteklenmesi gerektiği yönündedir.
Anahtar Kelime: Konular:
Life Index of Proviences in Turkey Via Multıdımensıonal Scaling and K-Means Clustering
Öz: Up to now, many different indices have been derived to measure the welfare level of countries. In 2011, an index called the Better Life Index was developed by the Organization for Economic Development and Cooperation (OECD); after that each year the better life index of these countries had been calculated and ranked. In 2016 Turkish Statistical Institute (TUİK) constructed similar type of index that measures the better life satisfaction level of provinces, not countries. In 2016, very similar index was constructed by TÜİK to measure the welfare level of each city in Turkey. The constructed index was obtained from 11 categories and 41 sub-categories. In this study; in two-dimensional space, considering 41 sub categories by the help of multidimensional scaling method the cities of Turkey were visualized and then divided into clusters by the help of k- means cluster analysis. As a result of this study, it was observed that the findings obtained using two intrinsically dependent techniques differed in some critic points with the findings obtained by TUİK’s report. These differences imply that different multicriteria decision techniques can be used to construct or develop an index like that.
Anahtar Kelime: Konular:
Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
- Akar, S. (2014). “Türkiye'de İyi Yaşam İndeksi: OECD Ülkeleri ile Karşılaştırma”, Journal of Life Economics, 1(1):1-12.
- Akgiş, Ö. (2015). “Bir Refah Göstergesi Olarak Türkiye’de Mutluluğun Mekânsal Dağılışı”, Türk Coğrafya Dergisi, (65):69-76.
- Akoğul, S. ve Tuna, E. (2106). “Kümeleme ve Çok Boyutlu Ölçekleme Analizleri ile Endüstriyel Pazar Bölümlendirmesi ve Etkili Ürünlerin Belirlenmesi”, Ç.Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 25(1): 29-42.
- Beşel, F. (2015). “2013 Yılı Yaşam Memnuniyeti Araştırması Sonuçlarının İl Bazlı Ekonomik, Sosyal ve Siyasi Analizi”, Karabük Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 5(2):227-236.
- Bülbül, S. ve Köse, A. (2010). “Türkiye'de Bölgelerarası İç Göç Hareketlerinin Çok Boyutlu Ölçekleme Yöntemi ile İncelenmesi”, İstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesi Dergisi, 39(1):75-94.
- Garey, M.R. ve Johnson, D.S. (1979). “Computers and Intractability: A Guide to the Theory of NP-Completeness”, New York: W.H. Freeman.
- Gürses, D. (2009). “İnsani Gelişme ve Türkiye”, Balıkesir University Journal of Social Sciences Institute, 12(21): 339-350.
- MacQueen J. B. (1967). "Some Methods for Classification and Analysis of Multivariate Observations”, Proceedings of 5-th Berkeley Symposium on Mathematical Statistics and Probability, Berkeley, University of California, 1: 281-297.
- Orhunbilge, A.N. (2010). Çok Değişkenli İstatistiksel Yöntemler, İstanbul: İÜ Basın ve Yayınevi Müdürlüğü.
- Şenaras, A. E. ve Çetin, I. (2016). “OECD Ülkelerinde Refahın Daha İyi Yaşam Endeksi İle Analizi”, Paradoks Ekonomi, Sosyoloji ve Politika Dergisi, 12(2):31-51.
- Uysal, F. N. ve Ersöz, T. Ve Ersöz, F. (2017). “Türkiye’deki İllerin Yaşam Endeksinin Çok Değişkenli İstatistik Yöntemlerle İncelenmesi”, Ekonomi Bilimleri Dergisi, 9(1), 49-65.
- Özdamar K. (2004). Paket Programlar ile İstatistiksel Veri Analizi, İstanbul: Kaan Kitabevi
- Young, G. ve Householder. A. S. (1938). “Discussion of a Set of Points in Terms Of Their Mutual Distances” Psychometrika, 3(1):1-3.
- Türkiye İstatistik Kurumu (2016). “İllerde http://www.tuik.gov.tr/PreHaberBultenleri.do?id=24561. Yaşam Endeksi”,
- Torgerson, W. S. (1952). “Multidimensional Scaling: I. Theory and Method”, Psychometrika, 17:401–419.
| APA | özarı ç, eren o (2018). İllerin Yaşam Endeksi Göstergelerinin Çok Boyutlu Ölçekleme ve K-ortalamalar Kümeleme Yöntemi ile Analizi. , 303 - 313. 10.32709/akusosbil.427746 |
| Chicago | özarı çiğdem,eren ozge İllerin Yaşam Endeksi Göstergelerinin Çok Boyutlu Ölçekleme ve K-ortalamalar Kümeleme Yöntemi ile Analizi. (2018): 303 - 313. 10.32709/akusosbil.427746 |
| MLA | özarı çiğdem,eren ozge İllerin Yaşam Endeksi Göstergelerinin Çok Boyutlu Ölçekleme ve K-ortalamalar Kümeleme Yöntemi ile Analizi. , 2018, ss.303 - 313. 10.32709/akusosbil.427746 |
| AMA | özarı ç,eren o İllerin Yaşam Endeksi Göstergelerinin Çok Boyutlu Ölçekleme ve K-ortalamalar Kümeleme Yöntemi ile Analizi. . 2018; 303 - 313. 10.32709/akusosbil.427746 |
| Vancouver | özarı ç,eren o İllerin Yaşam Endeksi Göstergelerinin Çok Boyutlu Ölçekleme ve K-ortalamalar Kümeleme Yöntemi ile Analizi. . 2018; 303 - 313. 10.32709/akusosbil.427746 |
| IEEE | özarı ç,eren o "İllerin Yaşam Endeksi Göstergelerinin Çok Boyutlu Ölçekleme ve K-ortalamalar Kümeleme Yöntemi ile Analizi." , ss.303 - 313, 2018. 10.32709/akusosbil.427746 |
| ISNAD | özarı, çiğdem - eren, ozge. "İllerin Yaşam Endeksi Göstergelerinin Çok Boyutlu Ölçekleme ve K-ortalamalar Kümeleme Yöntemi ile Analizi". (2018), 303-313. https://doi.org/10.32709/akusosbil.427746 |
| APA | özarı ç, eren o (2018). İllerin Yaşam Endeksi Göstergelerinin Çok Boyutlu Ölçekleme ve K-ortalamalar Kümeleme Yöntemi ile Analizi. Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 20(2), 303 - 313. 10.32709/akusosbil.427746 |
| Chicago | özarı çiğdem,eren ozge İllerin Yaşam Endeksi Göstergelerinin Çok Boyutlu Ölçekleme ve K-ortalamalar Kümeleme Yöntemi ile Analizi. Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi 20, no.2 (2018): 303 - 313. 10.32709/akusosbil.427746 |
| MLA | özarı çiğdem,eren ozge İllerin Yaşam Endeksi Göstergelerinin Çok Boyutlu Ölçekleme ve K-ortalamalar Kümeleme Yöntemi ile Analizi. Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, vol.20, no.2, 2018, ss.303 - 313. 10.32709/akusosbil.427746 |
| AMA | özarı ç,eren o İllerin Yaşam Endeksi Göstergelerinin Çok Boyutlu Ölçekleme ve K-ortalamalar Kümeleme Yöntemi ile Analizi. Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi. 2018; 20(2): 303 - 313. 10.32709/akusosbil.427746 |
| Vancouver | özarı ç,eren o İllerin Yaşam Endeksi Göstergelerinin Çok Boyutlu Ölçekleme ve K-ortalamalar Kümeleme Yöntemi ile Analizi. Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi. 2018; 20(2): 303 - 313. 10.32709/akusosbil.427746 |
| IEEE | özarı ç,eren o "İllerin Yaşam Endeksi Göstergelerinin Çok Boyutlu Ölçekleme ve K-ortalamalar Kümeleme Yöntemi ile Analizi." Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 20, ss.303 - 313, 2018. 10.32709/akusosbil.427746 |
| ISNAD | özarı, çiğdem - eren, ozge. "İllerin Yaşam Endeksi Göstergelerinin Çok Boyutlu Ölçekleme ve K-ortalamalar Kümeleme Yöntemi ile Analizi". Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi 20/2 (2018), 303-313. https://doi.org/10.32709/akusosbil.427746 |
