Örgütlerde Paternalist Liderlik Algısına Etki Eden Ulusal Kültür Boyutlarının Belirlenmesi

ÖZKOÇ, AZİZ GÖKHAN; ÇALISKAN, NURGÜL

Örgütlerde Paternalist Liderlik Algısına Etki Eden Ulusal Kültür Boyutlarının Belirlenmesi

Nurgül ÇALIŞKAN, (Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi, Türkiye)

Aziz GÖKHAN ÖZKOÇ (Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi, Nevşehir, Türkiye)

Journal of Yasar University

4 0

Yıl: 2016 Cilt: 11 Sayı: 44 Sayfa Aralığı: 240 - 250 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 19-07-2019

Örgütlerde Paternalist Liderlik Algısına Etki Eden Ulusal Kültür Boyutlarının Belirlenmesi

Öz:

Bu çalışmada ulusal kültür ile doğu kültürüne özgü bir liderlik modeli olan paternalist liderlik tarzı arasındaki ilişkinin kuramsal ve görgül olarak ortaya konulması amaçlanmıştır. Bu amaç doğrultusunda ilgili yazın taraması yapılarak araştırma hipotezleri geliştirilmiş ve Nevşehir’de faaliyet gösteren dört ve beş yıldızlı konaklama işletmeleri çalışanlarına yönelik kapsamlı bir çalışma yapılmıştır. Sözü edilen kavramlar arasındaki ilişkiler ise korelasyon ve çoklu regresyon analizleri aracılığıyla incelenmiştir. Çalışma sonucunda elde edilen bulgular ile toplulukçuluk, erillik ve belirsizlikten kaçınma boyutlarının paternalist liderlik algısının açıklanmasında pozitif yönlü anlamlı bir etkisinin olduğu tespit edilmiştir.

Anahtar Kelime:

Konular: Otelcilik, Konaklama, Spor ve Turizm İşletme

Determination of National Culture Dimensions Affecting Paternalistic Leadership Perception in Organizations

Öz:

In this study, it was aimed to reveal theoretically and empirically relationship between national culture and paternalistic leadership which is specific to eastern cultures leadership model. In this regard, research hypotheses which arise as a result of the relevant literature review were developed and a comprehensive study was carried out for four and five star hotels workers operating in Nevşehir. As for the relations between the concepts which are mentioned in the study were analyzed through correlation and multiple regression analyzes. According to the findings of the research, collectivism, masculinity and uncertainty avoidance have positively effects on explaining the paternalistic leadership perception.

Anahtar Kelime:

Konular: Otelcilik, Konaklama, Spor ve Turizm İşletme

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

Ağaoğlu, O.K. (1992). İşgücünü verimli kullanma tekniklerinin turizm sektörüne uygulanması. Verimlilik Dergisi, 110-121.
Altunışık, R., Coşkun, R., Bayraktaroğlu, S. ve Yıldırım E. (2012). Sosyal bilimlerde araştırma yöntemleri. İstanbul: Sakarya.
Aycan, Z., Kanungo, R., Mendonca, M., Yu, K., Deller, J., Stahl, G., Kurshid, A. (2000). Impact of culture on human resource management practices: A 10 country comparison. Applied Psychology: An International Review, 49 (1), 199-221.
Aycan, Z. (2001). Paternalizm: Yönetim ve liderlik anlayışına ilişkin üç görgül çalışma. Yönetim Araştırmaları Dergisi, 1(1):11-31.
Aycan, Z. (2006). Paternalism towards conceptual refinement and operationalization. U. Kim, K. Yang, K. Hwang (Ed.). Indigenous and Cultural Psychology, 445-466. USA: Springer Science.
Cheng, B., Chou, L., Wu, T., Huang, M., Farh, J. (2004). Paternalistic leadership and subordinate responses: Establishing a leadership model in Chinese organizations. Asian Journal of Social Psychology 7, 89–117.
Çokluk, Ö., Şekercioğlu, G. Ve Büyüköztürk, Ş. (2014). Sosyal bilimler için çok değişkenli istatistik: SPSS ve LISREL uygulamaları. 3. Baskı. Ankara: Pegem Akademi.
Demirer, P. (2012). Is Paternalistic leadership empowering: A contingency framework. Yüksek lisans tezi. Koç Üniversitesi, İstanbul.
Dickson, M.W., Den Hartog, D.N. ve Mitchelson, J.K. (2003). Research on leadership in a cross-cultural context. The Leadership Quarterly, 14, 729-768.
Dimmock, C. ve Walker, A. (2000). Introduction-justifying a cross-cultural comparative approach to school leadership and management. School Leadership and Management, 20, 137-141.
Dorfman, P. W. ve Howell, J. P. (1988). Dimensions of national culture and effective leadership patterns: Hofstede revisited. E.G. McGoun (Ed.), Advances in international comparative management, 127-149, Greenwich, CT: JAI Press.
Erkuş, A., Tabak, A. ve Yaman, T. (2010). Paternalist (Babacan) liderlik çalışanların örgütsel özdeşleşmelerini ve işten ayrılma niyetlerini etkiler mi? Bir özel hastane uygulaması. 9. Ulusal İşletmecilik Kongresi Bildiri Kitabı, 594-598.
Feinberg, J. (1971). Legal paternalism. Canadian Journal of Philosophy, 1(1),105-124. Freitag, A. R. ve Stokes, Q. A. (2009). Global public relations: Spanning borders, spanning cultures. USA: Routledege.
Frost, D., Goode, S. ve Hart D. (2010). Individualist and collectivist factors affecting online repurchase intentions. Internet Research, 20 (1), 6-28.
Gelfand, M. J., Erez, M. ve Aycan, Z. (2007). Cross-cultural organizational behavior. Annual Review Psychology, 58, 479-514.
Hofstede, G. (1980a). Culture’s consequences, London: Newbury Park.
Hofstede, G. (1980b). Motivation, leadership and organization: Do American theories apply abroad? Organizational Dynamics, 42-63.
Hofstede, G. (1981). Culture and organizations. International Studies of Management & Organization, 4 (10), 15-41. Hofstede, G., Neuijen, B., Ohayv, D. ve Sanders, G. (1990). Measuring organizational culture: A qualitative and
quantitative study across twenty cases. Administrative Science Quarterly, 35, 286-316.
Hofstede, G. (1998). Masculinity/ Femininity as a dimension of culture. G. Hofstede ve W. Arrindell (Ed.). Masculinity and Femininity: The taboo dimension of national cultures, 3-28. USA: Sage Publications.
Hofstede, G. (2001). Culture’s consequences: comparing values, behaviors, institutions and organizations across nations (2nd ed.). Thousand Oaks CA: Sage.
Hofstede, G., Hofstede, G. J. ve Minkov, M. (2010). Cultures and organizations: Software of the mind. USA: Mc. Graw Hill.
Hofstede, G. (2011). Dimensionalizing cultures: The Hofstede model in context. Online Readings in Psychology and Culture, 2 (1).
House, R.J., Hanges, P.J., Javidan, M., Dorfman, P.W. ve Gupta, V. (2004). Culture, leadership, and organizations: The GLOBE study of 62 societies. Sage publications.
Jackson, T. (2001). Cultural values and management ethics: A 10-nation study. Human Relations, 54 (10), 1267-1302.
Kabasakal, H. ve Bodur, M. (2007). Leadership and culture in Turkey: A multifaceted phenomenon. Culture and leadership across the world: The GLOBE book of in-depth studies of, 25, 835-874.
Kalaycı, Ş. (2014). Spss uygulamalı çok değişkenli istatistik teknikleri. Ankara: Asil.
Kartarı, A. (2014). Kültür, farklılık ve iletişim. İstanbul: İletişim.
Kluckhohn, F. R. ve Strodtbeck, F. L. (1961). Variations in value orientations. Evanston, IL: Row, Peterson.
Kongar, E. (2008). Kültür Üzerine. İstanbul: Remzi Kitabevi.
Mutlu, A. (2010). Hemşirelere göre yönetici hemşirelerin paternalistik davranış örüntülerinin hasta bakımı ile ilgili görevlerine yansıması. Yüksek lisans tezi. Akdeniz Üniversitesi, Antalya.
Öz, E.Ü. ve Kılıç, B. (2010). Paternalist liderliğin çalışanların iş tutumlarına etkisi. 18. Ulusal Yönetim ve Örgüt Kongresi Bildiri Kitabı, 681-688.
Paşa, S.F., Kabasakal, H. ve Bodur, M. (2001). Society, organizations and leadership in Turkey, Applied Psychology: An International Review, 50 (4), 559-589.
Pellegrini, E. ve Scandura, T., A. (2008). Paternalist leadership: A review and agenda for future research. Journal of Management, 3 (34), 566-593.
Pellegrini, E.K., Scandura, T.A. ve Jayaraman, V. (2010). Cross-cultural generalizability of paternalistic leadership: An expansion of leader-member exchange theory. Group & Organization Management, 35, 391- 420.
Rodrigues, C.A., (1998). Cultural classifications of societies and how they affect. Cross-Cultural Management 5 (3), 31-41.
Sargut, A.S. (1994). Bireycilik ve ortaklaşa davranış ikileminde yönetim ve örgüt kuramları. Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, 49 (1), 321-332.
Sargut, A.S. (2001). Kültürler arası farklılaşma ve yönetim. Ankara: İmge.
Schwartz, S. H. (1992). Universals in the content and structure of values: Theoretical advances and empirical tests in 20 countries. M. P. Zanna (Ed.), Advances in experimental social psychology, 1- 65, New York: Academic Press.
Sennett R. (2005). Otorite. K. Durand (Çev.) İstanbul: Ayrıntı.
Suber, P. (1999) Paternalism. C.B. Gray (Ed.), Philosophy of Law: An Encyclopedia, Garland Pub. II, 632-635.
Şendoğdu, A. ve Erdirençelebi, M. (2014). Paternalist liderlik ile örgütsel vatandaşlık arasındaki ilişkiye yönelik bir araştırma. Selçuk Üniversitesi İ.İ.B.F. Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 27, 254-273.
Temel Eğinli, A. ve Yeygel Çakır, S. (2011). Toplum kültürünün kurum kültürüne yansıması. Sosyal ve Beşeri Bilimler Dergisi, 3(2), 37-50.
Triandis, H.C. (1994). Theoretical and methodological approaches to the study of collectivism and individualism. U. Kim, H.C. Triandis, Ç. Kağıtçıbaşı vd. (Ed.), Individualism and collectivism: Theory, method and applications, 41-51. Thousand Oaks CA: Sage.
Triandis, H.C. (1995). İndividualism & collectivism. Boulder Co: Westview. Trompenaars, F. ve Hampden-Turner, C. (1997). Riding the waves of culture: Understanding cultural diversity in business. London: Nicholas Brealey.
Türesin, H. (2012). Örgüt çalışanlarının paternalistik liderlik algıları, öğrenilmiş güçlülük düzeyleri, iş tatmin düzeyleri ve işten ayrılma niyetleri arasındaki ilişkilerin incelenmesi. Yüksek lisans tezi. Celal Bayar Üniversitesi, Manisa.
Van De Veer, D. (1986). Paternalistic Intervention: The moral bounds of benevolence. Princeton: Princeton University Press.
Wasti, S.A., Tan, H.H., Brower, H.H., ve Önder, Ç. (2007). Cross-cultural measurement of supervisor trustworthiness: An assessment of measurement invariance across three cultures. The Leadership Quarterly, (18) 5, 477-489.
Westwood, R. (1997). Harmony and patriarchy: The cultural basis for paternalistic headship among the overseas Chinese. Organization studies, (18) 3, 445-480.
Yeloğlu, H.O. (2011). Türk toplumsal kültürünün örgüt yapılarına olan etkilerinin belirlenmesine yönelik bir çalışma. ODÜ Sosyal Bilimler Enstitüsü Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi, 4 (2), 153-170.
Yoo, B., ve Donthu, N. (2002). The effects of marketing education and individual cultural values on marketing ethics of students. Journal of Marketing Education, (24) 2, 92-103.

APA	ÇALISKAN N, ÖZKOÇ A (2016). Örgütlerde Paternalist Liderlik Algısına Etki Eden Ulusal Kültür Boyutlarının Belirlenmesi. , 240 - 250.
Chicago	ÇALISKAN NURGÜL,ÖZKOÇ AZİZ GÖKHAN Örgütlerde Paternalist Liderlik Algısına Etki Eden Ulusal Kültür Boyutlarının Belirlenmesi. (2016): 240 - 250.
MLA	ÇALISKAN NURGÜL,ÖZKOÇ AZİZ GÖKHAN Örgütlerde Paternalist Liderlik Algısına Etki Eden Ulusal Kültür Boyutlarının Belirlenmesi. , 2016, ss.240 - 250.
AMA	ÇALISKAN N,ÖZKOÇ A Örgütlerde Paternalist Liderlik Algısına Etki Eden Ulusal Kültür Boyutlarının Belirlenmesi. . 2016; 240 - 250.
Vancouver	ÇALISKAN N,ÖZKOÇ A Örgütlerde Paternalist Liderlik Algısına Etki Eden Ulusal Kültür Boyutlarının Belirlenmesi. . 2016; 240 - 250.
IEEE	ÇALISKAN N,ÖZKOÇ A "Örgütlerde Paternalist Liderlik Algısına Etki Eden Ulusal Kültür Boyutlarının Belirlenmesi." , ss.240 - 250, 2016.
ISNAD	ÇALISKAN, NURGÜL - ÖZKOÇ, AZİZ GÖKHAN. "Örgütlerde Paternalist Liderlik Algısına Etki Eden Ulusal Kültür Boyutlarının Belirlenmesi". (2016), 240-250.

APA	ÇALISKAN N, ÖZKOÇ A (2016). Örgütlerde Paternalist Liderlik Algısına Etki Eden Ulusal Kültür Boyutlarının Belirlenmesi. Journal of Yasar University, 11(44), 240 - 250.
Chicago	ÇALISKAN NURGÜL,ÖZKOÇ AZİZ GÖKHAN Örgütlerde Paternalist Liderlik Algısına Etki Eden Ulusal Kültür Boyutlarının Belirlenmesi. Journal of Yasar University 11, no.44 (2016): 240 - 250.
MLA	ÇALISKAN NURGÜL,ÖZKOÇ AZİZ GÖKHAN Örgütlerde Paternalist Liderlik Algısına Etki Eden Ulusal Kültür Boyutlarının Belirlenmesi. Journal of Yasar University, vol.11, no.44, 2016, ss.240 - 250.
AMA	ÇALISKAN N,ÖZKOÇ A Örgütlerde Paternalist Liderlik Algısına Etki Eden Ulusal Kültür Boyutlarının Belirlenmesi. Journal of Yasar University. 2016; 11(44): 240 - 250.
Vancouver	ÇALISKAN N,ÖZKOÇ A Örgütlerde Paternalist Liderlik Algısına Etki Eden Ulusal Kültür Boyutlarının Belirlenmesi. Journal of Yasar University. 2016; 11(44): 240 - 250.
IEEE	ÇALISKAN N,ÖZKOÇ A "Örgütlerde Paternalist Liderlik Algısına Etki Eden Ulusal Kültür Boyutlarının Belirlenmesi." Journal of Yasar University, 11, ss.240 - 250, 2016.
ISNAD	ÇALISKAN, NURGÜL - ÖZKOÇ, AZİZ GÖKHAN. "Örgütlerde Paternalist Liderlik Algısına Etki Eden Ulusal Kültür Boyutlarının Belirlenmesi". Journal of Yasar University 11/44 (2016), 240-250.