Son Dönem Böbrek Yetmezliğinde Serum Adiponektin, ICAM-1 ve VCAM-1 Düzeyleri

Serteser, Mustafa; TANELİ, FATMA; ONUR, ECE; KÖKEN, Tülay; GÜVENÇ DEMİRAĞCI, YEŞİM; Cander, Soner

Son Dönem Böbrek Yetmezliğinde Serum Adiponektin, ICAM-1 ve VCAM-1 Düzeyleri

YEŞİM GÜVENÇ DEMİRAĞCI, (Celal Bayar Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Biyokimya ve Klinik Biyokimya Anabilim Dalı, Manisa, Türkiye)

Mustafa SERTESER, (Acıbadem Mehmet Ali Aydınlar Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Tıbbi Biyokimya Anabilim Dalı, İstanbul, Türkiye)

Ece ONUR, (Celal Bayar Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Biyokimya Anabilim Dalı, Manisa, Türkiye)

Fatma TANELİ, (Celal Bayar Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Biyokimya Anabilim Dalı, Manisa, Türkiye)

Soner CANDER, (Afyon Devlet Hastanesi, İç Hastalıkları Bölümü, Afyon, Türkiye)

Tülay KÖKEN (Afyon Kocatepe Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Biyokimya Anabilim Dalı, Afyon, Türkiye)

Türk Klinik Biyokimya Dergisi

3 0

Yıl: 2018 Cilt: 16 Sayı: 2 Sayfa Aralığı: 101 - 108 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 22-07-2019

Son Dönem Böbrek Yetmezliğinde Serum Adiponektin, ICAM-1 ve VCAM-1 Düzeyleri

Öz:

Amaç: Son dönem böbrek yetmezliği, patogenezinde inflamasyonun yer aldığı böbrek fonksiyonlarınınkaybı ile seyreden bir hastalıktır. Yağ dokusundan salgılanan adiponektin anti-inflamatuar etkili birproteindir. ICAM-1 ve VCAM-1 inflamasyonun düzenlenmesinde rol oynayan vasküler adezyonmolekülleridir. Çalışmamızda son dönem böbrek yetmezliği hastalarında adiponektin, ICAM-1 ve VCAM1 düzeylerinin böbrek fonksiyonlarının inflamatuar klinik bir göstergesi olarak araştırılmasıamaçlanmıştır.Gereç ve Yöntem: Çalışmaya son dönem böbrek yetmezliği (eGFR <15) olan hemodiyaliz hastaları(Grup 1, n=31) ve sağlıklı bireylerden (eGFR≥90) (Grup 2, n=33) oluşan kontrol grubu dahil edilmiştir.Serum adiponektin, VCAM-1 ve ICAM-1 düzeyleri ELISA yöntemleriyle ölçülmüştür. İstatistiksel analizdechi-square test, students-t testi, ko-varyans analizi, pearson korelasyon testi kullanılmıştır.Bulgular: Son dönem böbrek yetmezliği hastalarında serum adiponektin, VCAM-1 ve ICAM-1 düzeylerikontrol grubuna göre anlamlı olarak daha yüksek (sırasıyla, p=0.001, p=0.001, p=0.001) saptanmıştır.Adiponektin düzeyleri ile VCAM-1 (r =0.615, p <0.001) ve ICAM-1 düzeyleri (r =0,476, p<0.001)arasında pozitif korelasyon saptanmıştır. eGFR düzeyleri ile adiponektin (r= -0.637,p <0.001), ICAM1(r=-0.598, p< 0.001), VCAM-1(r=-0.846, p<0.001) arasında negatif korelasyon bulunmuştur. Sonuç: Çalışmamızda son dönem böbrek yetmezliği olan hastalarda adiponektin, VCAM-1 ve ICAM-1düzeyleri anlamlı yüksektir. eGFR düştükçe adiponektin, VCAM-1 ve ICAM-1 düzeyleri artmaktadır.Adiponektin, VCAM-1 ve ICAM-1 düzeylerindeki artışın inflamatuvar yanıta, bozulmuş böbrek klirensineve metabolik faktörlere bağlı olduğu düşünülmektedir. Ancak bu belirteçlerin klinikte yardımcı birbiyomarker olarak kullanılabilmesi için daha fazla sayıda örnekle yapılacak ileri çalışmalara ihtiyaçolduğu kanısına varılmıştır.

Anahtar Kelime:

Konular: Genel ve Dahili Tıp Üroloji ve Nefroloji Hematoloji Pediatri

Serum Adiponectin, ICAM-1 and VCAM-1 Concentrations in End-Stage Renal Disease

Öz:

Purpose: End-stage renal disease; is a disease characterized by loss of renal function where inflammation is involved in its pathogenesis. Adiponectin is an anti-inflammatory protein secreted from the adipose tissue. ICAM-1 and VCAM-1 are vascular adhesion molecules that play a role in regulation of inflammation. The aim of the present study is to investigate adiponectin, ICAM-1 and VCAM-1 as clinical biomarkers of inflammation in patients with end-stage renal disease. Materials and methods: The study groups were defined as; Group 1: (n=31) end-stage renal disease patients (eGFR<15) with hemodialysis; Group 2: (n=33), healthy subjects (eGFR≥90). We assessed serum adiponectin, VCAM-1 and ICAM-1 concentrations by ELISA methods. Chi-square test, students-t test, co-variance analysis, pearson correlation test were used for statistical analysis. Results: Serum adiponectin, VCAM-1 and ICAM-1 levels were significantly higher in patients than the control group (p=0.001, p=0.001, p=0.001, respectively). Adiponectin was directly correlated with VCAM-1 (r=0.615, p<0.001) and ICAM-1 levels (r=0.476, p< 0.001). eGFR was inversely correlated with adiponectin (r=-0.637, p<0.001), ICAM-(r=-0.598, p<0.001), VCAM-1 levels (r=-0.846, p<0.001). Conclusion: Adiponectin, VCAM-1 and ICAM-1 concentrations were significantly increased in patients with end-stage renal disease. We observed that as the eGFR are decreased the adiponectin, VCAM-1 and ICAM-1 concentrations were increased. Elevated levels of adiponectin, VCAM-1 and ICAM-1 may result due to inflammatory response, impaired renal clearance and metabolic disturbance. We suggest that further studies including greater number of patients are necessary to confirm that adiponectin, VCAM-1 and ICAM-1 can be used as biomarkers of inflammatory response in end-stage renal disease patients.

Anahtar Kelime:

Konular: Genel ve Dahili Tıp Üroloji ve Nefroloji Hematoloji Pediatri

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

Vaccaro F, Mulè G, Cottone S, Soresi M, Giannitrapani L, Vadalà A et al. Circulating levels of adhesion molecules in chronic kidney disease correlate with the stage of renal disease and with Creactive protein. Arch Med Res. 2007;38(5):534-8.
Taraz M, Taraz S, Dashti-Khavidaki S. Association between depression and inflammatory/antiinflammatory cytokines in chronic kidney disease and end-stage renal disease patients: a review of literature. Hemodial Int. 2015;19(1):11-22.
Maeda K, Okubo K, Shimomura I, Funahashi T, Matsuzawa Y, Matsubara K. cDNA cloning and expression of a novel adipose specific collagen-like factor, apM1 (AdiPose Most abundant Gene transcript 1). Biochem Biophys Res Commun. 1996;221(2):286-9.
Ouchi N, Kihara S, Arita Y, Maeda K, Kuriyama H, Okamoto Y et al. Novel modulator for endothelial adhesion molecules: adipocyte-derived plasma protein adiponectin. Circulation. 1999;100 (25): 2473-6.
Matsuda M, Shimomura I, Sata M, Arita Y, Nishida M, Maeda N, et al. Role of adiponectin in preventing vascular stenosis. The missing link of adipovascular axis. J Biol Chem 2002;277(40):37487–91.
Zoccali C, Mallamaci F, Tripepi G, Benedetto FA, Cutrupi S, Parlongo S et al. Adiponectin, metabolic risk factors, and cardiovascular events among patients with end-stage renal disease. J Am Soc Nephrol. 2002;13(1):134-41.
Carlos TM, Harlan JM. Leukocyte-endothelial adhesion molecules. Blood. 1994;84(7):2068-101.
Naeini AE, Moeinzadeh F, Vahdat S, Ahmadi A, Hedayati ZP, Shahzeidi S. The Effect of Vitamin D Administration on Intracellular Adhesion Molecule-1 and Vascular Cell Adhesion Molecule-1 Levels in Hemodialysis Patients: A Placebo-controlled, Double-blinded Clinical Trial. J Res Pharm Pract. 2017;6(1):16-20.
Feng YM, Thijs L, Zhang ZY, Yang WY, Huang QF, Wei FF et al. Glomerular function in relation to circulating adhesion molecules and inflammation markers in a general population. Nephrol Dial Transplant. 2018;33(3):426-35.
Pereira BJ, Dinarello CA. Role of cytokines in patients on dialysis. Int J Artif Organs. 1995; 18(6):293-304.
Bonomini M, Reale M, Santarelli P, Stuard S, Settefrati N, Albertazzi A. Serum levels of soluble adhesion molecules in chronic renal failure and dialysis patients. Nephron. 1998;79(4):399-407.
Papayianni A, Alexopoulos E, Giamalis P, Gionanlis L, Belechri AM, Koukoudis P, Memmos D. Circulating levels of ICAM-1, VCAM-1, and MCP-1 are increased in haemodialysis patients: association with inflammation, dyslipidaemia, and vascular events. Nephrol Dial Transplant. 2002;17(3):435-41.
Liakopoulos V, Eleftheriadis T, Kyropoulos T, Voliotis G, Potamianos S, Zengos N et al. Hemodialysis procedure does not affect the levels of sICAM-1 and sVCAM-1 in patients with end stage renal disease. Ren Fail. 2005;27(3):315-21.
Okamoto Y, Arita Y, Nishida M, Muraguchi M, Ouchi N, Takahashi M et al. An adipocyte-derived plasma protein, adiponectin, adheres to injured vascular walls. Horm Metab Res. 2000;32(2):47-50.
Guebre-Egziabher F, Drai J, Fouque D. Adiponectin and chronic kidney disease. J Ren Nutr. 2007;17(1):9-12.
Chudek J, Adamczak M, Karkoszka H, Budziński G, Ignacy W, Funahashi T et al. Plasma adiponectin concentration before and after successful kidney transplantation. Transplant Proc. 2003;35(6):2186- 9.
Adamczak M, Chudek J, Wiecek A. Adiponectin in patients with chronic kidney disease. Semin Dial. 2009;22(4):391-5.
Barazzoni R, Biolo G, Zanetti M, Bernardi A, Guarnieri G. Inflammation and adipose tissue in uremia. J Ren Nutr. 2006;16(3):204-7.
Zoccali C, Mallamaci F, Panuccio V, Tripepi G, Cutrupi S, Parlongo Set al. Adiponectin is markedly increased in patients with nephrotic syndrome and is related to metabolic risk factors. Kidney Int Suppl. 2003;(84):98-102.
Heidari M, Nasri P, Nasri H. Adiponectin and chronic kidney disease; a review on recent findings. J Nephropharmacol. 2015;4(2):63-8.
Kollerits B, Fliser D, Heid IM, Ritz E, Kronenberg F; MMKD Study Group. Gender-specific association of adiponectin as a predictor of progression of chronic kidney disease: the Mild to Moderate Kidney Disease Study. Kidney Int. 2007;71(12):1279-86.
Martinez Cantarin MP, Waldman SA, Doria C, Frank AM, Maley WR, Ramirez CB et al. The adipose tissue production of adiponectin is increased in end-stage renal disease. Kidney Int. 2013;83(3):487-94.
Shen Y, Peake PW, Kelly JJ. Should we quantify insulin resistance in patients with renal disease? Nephrology (Carlton). 2005;10(6):599-605.
Kacso IM, Potra AR, Bondor CI, Moldovan D, Rusu C, Patiu IM et al. Adiponectin predicts cardiovascular events in diabetes dialysis patients. Clin Biochem. 2015;48(13-14):860-5.
Abdallah E, Waked E, Nabil M, El-Bendary O. Adiponectin and cardiovascular outcomes among hemodialysis patients. Kidney Blood Press Res. 2012;35(4):247-53.
Tsatsanis C, Zacharioudaki V, Androulidaki A, Dermitzaki E, Charalampopoulos I, Minas V et al. Adiponectin induces TNF-alpha and IL-6 in macrophages and promotes tolerance to itself and other pro-inflammatory stimuli. Biochem Biophys Res Commun. 2005;335(4):1254-63.
Lee YJ, Cho S, Kim SR. The association between serum adiponectin levels and nutritional status of hemodialysis patients. Ren Fail. 2011;33(5):506-11.
Markaki A, Psylinakis E, Spyridaki A. Adiponectin and end-stage renal disease. Hormones (Athens). 2016;15(3):345-54.
Jia T, Carrero JJ, Lindholm B, Stenvinkel P. The complex role of adiponectin in chronic kidney disease. Biochimie. 2012;94(10):2150-6.
Sedighi O, Abediankenari S. Relationship between plasma adiponectin level with inflammatory and metabolic markers in patients with chronic kidney disease. Nephrourol Mon. 2013;6(1):e11743.
Norata GD, Baragetti I, Raselli S, Stucchi A, Garlaschelli K, Vettoretti S et al. Plasma adiponectin levels in chronic kidney disease patients: relation with molecular inflammatory profile and metabolic status. Nutr Metab Cardiovasc Dis. 2010;20(1):56- 63.
Díez JJ, Iglesias P, Fernández-Reyes MJ, Aguilera A, Bajo MA, Alvarez-Fidalgo P et al. Serum concentrations of leptin, adiponectin and resistin, and their relationship with cardiovascular disease in patients with end-stage renal disease. Clin Endocrinol (Oxf). 2005;62(2):242-9.
Markaki A, Gkouskou K, Stylianou K, Dermitzaki E, Perakis K, Margioris A et al. Relationship between adiposity, adipokines, inflammatory markers and lipid profile in hemodialysis patients. Eur Rev Med Pharmacol Sci. 2014;18(10):1496-8.
Feng YM, Thijs L, Zhang ZY, Yang WY, Huang QF, Wei FF et al. Glomerular function in relation to circulating adhesion molecules and inflammation markers in a general population. Nephrol Dial Transplant. 2018;33(3):426-35.

APA	GÜVENÇ DEMİRAĞCI Y, Serteser M, ONUR E, TANELİ F, Cander S, KÖKEN T (2018). Son Dönem Böbrek Yetmezliğinde Serum Adiponektin, ICAM-1 ve VCAM-1 Düzeyleri. , 101 - 108.
Chicago	GÜVENÇ DEMİRAĞCI YEŞİM,Serteser Mustafa,ONUR ECE,TANELİ FATMA,Cander Soner,KÖKEN Tülay Son Dönem Böbrek Yetmezliğinde Serum Adiponektin, ICAM-1 ve VCAM-1 Düzeyleri. (2018): 101 - 108.
MLA	GÜVENÇ DEMİRAĞCI YEŞİM,Serteser Mustafa,ONUR ECE,TANELİ FATMA,Cander Soner,KÖKEN Tülay Son Dönem Böbrek Yetmezliğinde Serum Adiponektin, ICAM-1 ve VCAM-1 Düzeyleri. , 2018, ss.101 - 108.
AMA	GÜVENÇ DEMİRAĞCI Y,Serteser M,ONUR E,TANELİ F,Cander S,KÖKEN T Son Dönem Böbrek Yetmezliğinde Serum Adiponektin, ICAM-1 ve VCAM-1 Düzeyleri. . 2018; 101 - 108.
Vancouver	GÜVENÇ DEMİRAĞCI Y,Serteser M,ONUR E,TANELİ F,Cander S,KÖKEN T Son Dönem Böbrek Yetmezliğinde Serum Adiponektin, ICAM-1 ve VCAM-1 Düzeyleri. . 2018; 101 - 108.
IEEE	GÜVENÇ DEMİRAĞCI Y,Serteser M,ONUR E,TANELİ F,Cander S,KÖKEN T "Son Dönem Böbrek Yetmezliğinde Serum Adiponektin, ICAM-1 ve VCAM-1 Düzeyleri." , ss.101 - 108, 2018.
ISNAD	GÜVENÇ DEMİRAĞCI, YEŞİM vd. "Son Dönem Böbrek Yetmezliğinde Serum Adiponektin, ICAM-1 ve VCAM-1 Düzeyleri". (2018), 101-108.

APA	GÜVENÇ DEMİRAĞCI Y, Serteser M, ONUR E, TANELİ F, Cander S, KÖKEN T (2018). Son Dönem Böbrek Yetmezliğinde Serum Adiponektin, ICAM-1 ve VCAM-1 Düzeyleri. Türk Klinik Biyokimya Dergisi, 16(2), 101 - 108.
Chicago	GÜVENÇ DEMİRAĞCI YEŞİM,Serteser Mustafa,ONUR ECE,TANELİ FATMA,Cander Soner,KÖKEN Tülay Son Dönem Böbrek Yetmezliğinde Serum Adiponektin, ICAM-1 ve VCAM-1 Düzeyleri. Türk Klinik Biyokimya Dergisi 16, no.2 (2018): 101 - 108.
MLA	GÜVENÇ DEMİRAĞCI YEŞİM,Serteser Mustafa,ONUR ECE,TANELİ FATMA,Cander Soner,KÖKEN Tülay Son Dönem Böbrek Yetmezliğinde Serum Adiponektin, ICAM-1 ve VCAM-1 Düzeyleri. Türk Klinik Biyokimya Dergisi, vol.16, no.2, 2018, ss.101 - 108.
AMA	GÜVENÇ DEMİRAĞCI Y,Serteser M,ONUR E,TANELİ F,Cander S,KÖKEN T Son Dönem Böbrek Yetmezliğinde Serum Adiponektin, ICAM-1 ve VCAM-1 Düzeyleri. Türk Klinik Biyokimya Dergisi. 2018; 16(2): 101 - 108.
Vancouver	GÜVENÇ DEMİRAĞCI Y,Serteser M,ONUR E,TANELİ F,Cander S,KÖKEN T Son Dönem Böbrek Yetmezliğinde Serum Adiponektin, ICAM-1 ve VCAM-1 Düzeyleri. Türk Klinik Biyokimya Dergisi. 2018; 16(2): 101 - 108.
IEEE	GÜVENÇ DEMİRAĞCI Y,Serteser M,ONUR E,TANELİ F,Cander S,KÖKEN T "Son Dönem Böbrek Yetmezliğinde Serum Adiponektin, ICAM-1 ve VCAM-1 Düzeyleri." Türk Klinik Biyokimya Dergisi, 16, ss.101 - 108, 2018.
ISNAD	GÜVENÇ DEMİRAĞCI, YEŞİM vd. "Son Dönem Böbrek Yetmezliğinde Serum Adiponektin, ICAM-1 ve VCAM-1 Düzeyleri". Türk Klinik Biyokimya Dergisi 16/2 (2018), 101-108.