Yıl: 2018 Cilt: 10 Sayı: 1 Sayfa Aralığı: 47 - 60 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.9737/hist.2018.570 İndeks Tarihi: 25-07-2019

Gediz Taarruzu ve Sonuçlari

Öz:
13 Ekim 1920 tarihinde Batı Cephesi Komutanı Ali Fuat Paşa, Gediz’de bulunan 13. YunanFırkası’na taarruz ederek Gediz’i kurtarma teklifi ile Genelkurmay Başkanlığı’na müracaat etmişve teklifin kabul görmesiyle 24 Ekim’de Gediz Taarruzu gerçekleştirilmiştir. Her ne kadar taarruzsonucunda Gediz Yunanlılardan temizlenmiş ve Türk güçlerinin eline geçmişse de bu taarruzunbaşarılı olup olmadığı tartışmalı bir konudur. Ancak Gediz Taarruzu’nun asıl önemli özelliği,başarı ya da başarısızlığından ziyade, doğurduğu askeri ve siyasi sonuçlardır. Zira bu taarruz biryandan kuva-yı milliye ile düzenli ordu birlikleri arasındaki gerginliği ve güven bunalımını; diğeryandan ise Batı Cephesi Kumandanının bölgedeki kuva-yı milliye birlikleri üzerinde etkiliolamadığı gerçeğini ortaya çıkarmıştır. Nitekim Gediz taarruzundan sonra kuva-yı milliyebirliklerini lağvetme ve düzenli orduyu kurma çalışmaları hız kazanırken, Ali Fuat Paşa da BatıCephesi Komutanlığından alınarak Moskova’ya elçi olarak gönderilmiştir. Bu makalede; GedizTaarruzu’nun hazırlık ve uygulama süreci belgelere dayalı olarak irdelenecektir. Böylece taarruzunbaşarılı olup olmadığını sorusuna cevap bulabilmek ve taarruz sonrası yaşanan gelişmelerinnedenlerini aydınlatabilmek amaçlanmaktadır.
Anahtar Kelime:

Konular: Tarih

The Gediz Attack and Its Consequences

Öz:
On October13, 1920, the Commander of the West Front, Ali Fuat Pasha, appealed to the General Staff with an offer to rescue Gediz by attacking the 13th Greek Faction in Gediz, and Gediz Attack was realized on 24October with the acceptance of the proposal. Though Gediz was saved from Greeks and Turkish powers secured Gediz at the end of this attack, the success of the battle is a contradictive issue. However, the most important feature of Gediz Attack is its military and political consequences beyond its succees or failure. On one hand, this attack revealed the tension and confidence crisis between nationalist forces and regular army troops and on other hand it also revealed the fact that Western Front Commander was unable to have an effect on nationalist forces in the region. Thus, while efforts for abolishing nationalist forces and establishing regular army was accelerated after Gediz Attack, Ali Fuat Pasha was dismissed from the commandership of Western Front and appointed as the ambassador in Moscow. In this article, the preparation and implementation of Gediz Attack will be investigated based on documentary evidence. Therefore, it is aimed to find the answer to the question whether the attack was successful or not and enlighten the causes of developments emerged after the attack.
Anahtar Kelime:

Konular: Tarih
Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • İstiklal Harbi Kataloğu 10-A, Kutu: 583, Gömlek: 51.
  • İstiklal Harbi Kataloğu 10-A, Kutu: 583, Gömlek: 54.
  • İstiklal Harbi Kataloğu 10-A, Kutu: 583, Gömlek: 57.
  • İstiklal Harbi Kataloğu 10-A, Kutu: 584, Gömlek: 108.
  • İstiklal Harbi Kataloğu 10-A, İSH 10-B, Kutu: 588, Gömlek: 68.
  • XX. Kolordu Komutanı Ali Fuat Paşa’nın Haberleşme Kayıt Defteri (AFPHKD), c.IV, Yayına Hazırlayan: Çiğdem Aslan-Mustafa Toker, Türk İnkılap Tarihi Enstitüsü (TİTE) Yayınları, Ankara 2013.
  • Genelkurmay Başkanlığı Harp Tarihi Dairesi, Türk İstiklal Harbi, II. cilt, 2. kısım, Genelkurmay Basımevi, Ankara 1965.
  • Genelkurmay Başkanlığı Harp Tarihi Dairesi, Türk İstiklal Harbi, II cilt, 3. kısım, Genelkurmay Basımevi, Ankara: 1966.
  • Türkiye Büyük Millet Meclisi Zabıt Ceridesi, D.1, c.1, TBMM Matbaası, Ankara 1981.
  • Türkiye Büyük Millet Meclisi Zabıt Ceridesi, D. 1, c.2, TBMM Matbaası, Ankara 1981.
  • Türkiye Büyük Millet Meclisi Zabıt Ceridesi, D. 1, c.3, TBMM Matbaası, Ankara 1981.
  • Türkiye Büyük Millet Meclisi Zabıt Ceridesi, D.1, c.5, TBMM Matbaası, Ankara 1981.
  • Türkiye Büyük Millet Meclisi Gizli Celse Zabıtları, c.1, Türkiye İş Bankası Yayınları, İstanbul 1999.
  • ABALIOĞLU), Yunus Nadi, Kurtuluş Savaşı Anıları, Çağdaş Yayınları, İstanbul 1978.
  • APAK, Rahmi, İstiklal Savaşında Garp Cephesi Nasıl Kuruldu, Türk Tarih Kurumu Yayınları, Ankara 1990.
  • (ATATÜRK), Mustafa Kemal, Nutuk, Yayına Hazırlayan Zeynep Korkmaz, Atatürk Araştırma Merkezi Yayınları, Ankara 2004.
  • HALICI, Şaduman, Ethem, E yayınları, İstanbul 2016.
  • On Yıllık Savaşın Günlüğü, Yayına Hazırlayan: İsmet Görgülü-İzzeddin Çalışlar, Yapı Kredi Yayınları, İstanbul 1997.
  • Orgeneral İzzettin Çalışlar’ın Anılarıyla Gün Gün, Saat Saat İstiklal Harbi’nde Batı Cephesi, Yay. Haz. İzzeddin Çalışlar, Türkiye İş Bankası Yayınları, İstanbul 2009.
  • BELEN, Fahri, Türk Kurtuluş Savaşı, Başbakanlık Kültür Müsteşarlığı Yayınları, Ankara 1983.
  • ÖZÇELİK, Ayfer, “Gediz Taarruzu”, http://www.atam.gov.tr/atam-dergisi/ataturkarastirma-merkezi-dergisi-cilt-vii-temmuz-1991-sayi-21 (Erişim Tarihi 15.09.2017).
  • TANÖR, Bülent, Kurtuluş-Kuruluş, Cumhuriyet Kitapları, İstanbul 2010.
  • TURAN, Şerafettin, Türk Devrim Tarihi, ikinci kitap, Bilgi Yayınevi, Ankara 2009.
APA BURGAÇ M (2018). Gediz Taarruzu ve Sonuçlari. , 47 - 60. 10.9737/hist.2018.570
Chicago BURGAÇ MURAT Gediz Taarruzu ve Sonuçlari. (2018): 47 - 60. 10.9737/hist.2018.570
MLA BURGAÇ MURAT Gediz Taarruzu ve Sonuçlari. , 2018, ss.47 - 60. 10.9737/hist.2018.570
AMA BURGAÇ M Gediz Taarruzu ve Sonuçlari. . 2018; 47 - 60. 10.9737/hist.2018.570
Vancouver BURGAÇ M Gediz Taarruzu ve Sonuçlari. . 2018; 47 - 60. 10.9737/hist.2018.570
IEEE BURGAÇ M "Gediz Taarruzu ve Sonuçlari." , ss.47 - 60, 2018. 10.9737/hist.2018.570
ISNAD BURGAÇ, MURAT. "Gediz Taarruzu ve Sonuçlari". (2018), 47-60. https://doi.org/10.9737/hist.2018.570
APA BURGAÇ M (2018). Gediz Taarruzu ve Sonuçlari. History Studies, 10(1), 47 - 60. 10.9737/hist.2018.570
Chicago BURGAÇ MURAT Gediz Taarruzu ve Sonuçlari. History Studies 10, no.1 (2018): 47 - 60. 10.9737/hist.2018.570
MLA BURGAÇ MURAT Gediz Taarruzu ve Sonuçlari. History Studies, vol.10, no.1, 2018, ss.47 - 60. 10.9737/hist.2018.570
AMA BURGAÇ M Gediz Taarruzu ve Sonuçlari. History Studies. 2018; 10(1): 47 - 60. 10.9737/hist.2018.570
Vancouver BURGAÇ M Gediz Taarruzu ve Sonuçlari. History Studies. 2018; 10(1): 47 - 60. 10.9737/hist.2018.570
IEEE BURGAÇ M "Gediz Taarruzu ve Sonuçlari." History Studies, 10, ss.47 - 60, 2018. 10.9737/hist.2018.570
ISNAD BURGAÇ, MURAT. "Gediz Taarruzu ve Sonuçlari". History Studies 10/1 (2018), 47-60. https://doi.org/10.9737/hist.2018.570