Yıl: 2018 Cilt: 16 Sayı: 2 Sayfa Aralığı: 325 - 350 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.18026/cbayarsos.439451 İndeks Tarihi: 04-09-2019

MODERNLEŞME VE BAĞIMLILIK TEORİSİ EKSENİNDE MARSHALL YARDIMI VE TÜRKİYE

Öz:
Marshall Planı, Avrupa’nın gelişmesinde önemli bir projedir.Bugünkü Avrupa Birliği’nin temellerini oluşturan Marshall Planı’na;Türkiye, 8 Temmuz 1948 tarihinde dâhil edilmiştir. Türkiye, MarshallPlanı içerisinde olmasına rağmen, kalkınamamıştır. Türkiye’ninMarshall Planından beklentilerinin yüksek olması, Türkiye’yi AmerikaBirleşik Devletleri (ABD) ile daha da yakınlaşması sonucunugetirmiştir. Çalışmamız bağımlılık teorisi çerçevesinde MarshallPlanının getirmiş olduğu modernleşme kuramını ele almaktadır. Bubağlamda Batı Avrupa’nın modernleşme kuramı çerçevesindegelişmesinin sebepleri, çalışmamızda ortaya konulurken, Türkiye’ninise, Marshall Planı ile ABD’ye bağımlılığının artması hususu elealınmaktadır. Bu çalışmada, Marshall Planının Türkiye’de başarısızolmasının sebepleri ortaya konulmaktadır.
Anahtar Kelime:

Konular: Sosyoloji Hukuk Uluslararası İlişkiler

THE MARSHALL PLAN AND TURKEY WITHIN THE CONTEXT OF MODERNIZATION AND DEPENDENCY THEORY

Öz:
The Marshall Plan is an important project for the development of Europe. Turkey was incorporated into the Marshall Plan, which constitutes the very foundation of today’s European Union on July 8th, 1948. Although Turkey has been a part of the Marshall Plan, it was not able to accomplish its development plans. Having high expectations of the Marshall Plan led Turkey to develop closer ties with the United States of America (USA). Our study discusses the modernization theory that was brought about by the Marshall Plan within the framework of dependency theory. In this context, the study analyses the main drivers behind the development of Western Europe within the framework of modernization theory, while also addressing the critical issue of Turkey’s increasing dependency on the USA due to the Marshall Plan. The study finally puts forth the reasons for why Marshall Plan was unsuccessful in Turkey and the Marshall Plan propaganda of the USA is discussed.
Anahtar Kelime:

Konular: Sosyoloji Hukuk Uluslararası İlişkiler
Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • ALBAYRAK, Mustafa (2004), Türk Siyasi Tarihinde Demokrat Parti (1946-1960), Phoenix Yayınevi, Ankara.
  • ALTIPARMAK, Aytekin (Erişim tarihi: 14.07.2017), “Türkiye’de Cumhuriyet’inin İlk Yıllarında Müteşebbis sınıfın Gelişimi”, http://sbe.balikesir.edu.tr/dergi/edergi/c1s1/makale/c1s1m5.pdf).
  • ARSLAN, Ünal (Erişim tarihi: 28.12.2017), “Latin Amerika Ülkelerinde Bağımlılık”,(http://dergi.iibf.gazi.edu.tr/dergi_v1/8/3/3.pdf).
  • ATAÖV, Türkkaya (1969), Amerika, NATO ve Türkiye, Aydınlık Yayınevi, Ankara.
  • AY, İsmail Cem (2012), “II. Dünya Savaşı Ulusal Planlama Faaliyetleri: 1946 İvedili Sanayi Planı ve 1947 Türkiye İktisadi Kalkınma Planı’nın Karşılaştırılmalı Analizi”, İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi Mecmuası, Cilt 62, Sayı 1, 147-172.
  • AYTAÇ, İren Dicle (2008), Marshall Planı Filmleri (1948- 1953), Gazi Üniversitesi. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Ankara.
  • BİRİNCİ, Burcu (2007), The Marshall Plan In Turkey, A Critical Evulotion Of United States Interests In The Plan And Its Effects On The Republic, Boğaziçi Üniversitesi (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), İstanbul.
  • BOSTDORFF, Denise M., Harry S. Truman (2009), "Special Message to the Congress on Greece and Turkey: The Truman Doctrine (12 March 1947)”, Voices of Democracy Vol., 1‐22.
  • DERTİLİS, P. B. Dertilis, Yunanistan ve Marshall Planı, Çev: Nafia Somel, İstanbul İktisat Fakültesi Mecmuasından, Cilt: XII, No: 1-2, İstanbul.
  • EICHENGREEN, Barry, March Uzan, Martin Helwiy, (1992), “The Marshall Plan Economic Effects And Implications For Eastern Europe And The Former USSR” Economic Policy, Vol.37, No:14, Eastern Europe, Aprial s. 92-189.
  • ERHAN, Çağrı (2001), Türk Amerikan İlişkileri, İmge Yayınevi, Ankara.
  • FRITSCHE, Maria (2018), The American Marshall Plan Film Campaign and the Europeans, Bloomsbury Academic, USA.
  • GALTUNG, Johan (1971), “A Structural Theory Of Imperialism”, Journal Of Peace Research, Vol: 8, No: 2.
  • GÖNLÜBOL, Mehmet et. al., (1996), Olaylarla Türk Dış Politikası, Siyasal Kitabevi, Ankara.
  • Hariciye Vekâleti Milletler Arası İktisadi İşbirliği İdaresi Teşkilatı (1949), Türkiye’de Marshall Planı, Cilt:1, Ankara, Başbakanlık Devlet Matbaası.
  • Hariciye Vekâleti Milletler Arası İktisadi İşbirliği İdaresi Teşkilatı (1951), Türkiye’de Marshall Planı, Cilt:6, Başbakanlık Devlet Matbaası, Ankara.
  • Hariciye Vekâleti Milletler Arası İktisadi İşbirliği İdaresi Teşkilatı (1951), Türkiye’de Marshall Planı, Cilt:9, Başbakanlık Devlet Matbaası, Ankara.
  • Hariciye Vekâleti Milletler Arası İktisadi İşbirliği İdaresi Teşkilatı (1952), Türkiye’de Marshall Planı, Cilt:13, Başbakanlık Devlet Matbaası, Ankara.
  • Hariciye Vekâleti Milletler Arası İktisadi İşbirliği İdaresi Teşkilatı (1952), Türkiye’de Marshall Planı, Cilt:11, Başbakanlık Devlet Matbaası, Ankara.
  • Hariciye Vekâleti Milletler Arası İktisadi İşbirliği İdaresi Teşkilatı(1.4.1952–30.6.1952), Türkiye’de Marshall Planı, Cilt:11, Başbakanlık Devlet Matbaası, Ankara.
  • JACKSON, Jcott (March 1979), “ Prologue To The Marshall Plan: The Origins Of The American Commitment For A European Recovery Program”, The Journal Of American History, Vol.65, No:4, ss. 1043–68.
  • KANSU, Günal (2004), Planlı Yollar: Anılarla DPT’nin Öyküsü, Türkiye İş Bankası Yayınları, İstanbul.
  • KINDLEBERGER, Charles P., (May-Jun 1997), “In The Halls Of The Capiral: A Memoir”, Foreign Affairs, Vol.76, No: 3, ss. 107- 124.
  • MALLIEV, William C. Malliev (December 1958), “The Origin Of The Marshall Plan: A Study In Policy Formation And National Lidership”, Political Science Quarterly, Vol.73, No: 4, ss. 481-504.
  • ORAN, Baskın (2006), “ TDP’nin Kuramsal Çerçevesi”, Baskın Oran (ed.) Türk Dış Politikası, Kurtuluş Savaşından Bugüne Olgular, Belgeler, Yorumlar, Cilt 1, İletişim yayınları, İstanbul.
  • PAINTER, David S. ( Autumn, 1984), “Oil And The Marshall Plan”, The Business History Review, Vol.58, No: 3, ss. 359–383.
  • RAY, James Lee, Thomas Webster (Sep. 1978), “Dependency and Economic Growth In Latin America”, International Studies Quarterly, Vol. 22, No: 3, ss. 409–434.
  • SEZGİN, Şennur (Erişim tarihi: 13. 05. 2017), “Türkiye’de 1990-2006 Yılları Arasında Dış Ticaret-Ekonomik Büyüme İlişkisi”, (http://yordam.manas.kg/ekitap/pdf/Manasdergi/sbd/sbd2 2/sbd-22-13.pdf).
  • SMITH, Tony (Jan. 1979), “ The Underdevolopment Of Devolopment Literature The Case Of Dependency Theory”, World Politic, Vol. 31, No: 2, s. 247-288.
  • SUVLA, Refii Şükrü, (1951), Türkiye Ve Marshall Planı, Cilt:X, No:1-4, İsmail Akgün Matbaası, İstanbul.
  • TEKELİ, Esat (8 Temmuz 1948), “Marshall Planı Millet Meclisi’nde”, Ulus Gazetesi.
  • TÖREN, Tolga (2006), Yeniden Yapılanan Dünya Ekonomisinde Marshall Planı, Marmara Üniversitesi, (Yayımlanmamış Tüksek Lisans Tezi), İstanbul.
  • Ulaştırma Bakanlığı (1933), 10 Yılda Türkiye Nafıası 1923- 1933, Matbaacılık Meşriyat A.Ş., İstanbul. Ulus Gazetesi, (5 Temmuz 1948).
  • WALLERSTEIN, Immanuel “ Kapitalist Dünya Sisteminin Yükselişi ve Çöküşü”, Der: Howard Williams-Moorhead Wringht- Tony Evans, Uluslararası İlişkiler ve Siyaset Teorisi Üzerine Bir Derleme, Çev: Ebru Eralp, Ankara, Siyasal Kitabevi, 1966.
  • WALLERSTEIN, Immanuel (1995), Liberalizmden Sonra, Erol Öz (Çev.), Metis Yayınları, İstanbul.
  • WIENS, Henry Wiens (1949), “Program Review Officer Of The ECA Mission In Turkey, RG 460, Entry 951”, Program Review Conferance, Vol. 2.
APA ÇINAR Y (2018). MODERNLEŞME VE BAĞIMLILIK TEORİSİ EKSENİNDE MARSHALL YARDIMI VE TÜRKİYE. , 325 - 350. 10.18026/cbayarsos.439451
Chicago ÇINAR YUSUF MODERNLEŞME VE BAĞIMLILIK TEORİSİ EKSENİNDE MARSHALL YARDIMI VE TÜRKİYE. (2018): 325 - 350. 10.18026/cbayarsos.439451
MLA ÇINAR YUSUF MODERNLEŞME VE BAĞIMLILIK TEORİSİ EKSENİNDE MARSHALL YARDIMI VE TÜRKİYE. , 2018, ss.325 - 350. 10.18026/cbayarsos.439451
AMA ÇINAR Y MODERNLEŞME VE BAĞIMLILIK TEORİSİ EKSENİNDE MARSHALL YARDIMI VE TÜRKİYE. . 2018; 325 - 350. 10.18026/cbayarsos.439451
Vancouver ÇINAR Y MODERNLEŞME VE BAĞIMLILIK TEORİSİ EKSENİNDE MARSHALL YARDIMI VE TÜRKİYE. . 2018; 325 - 350. 10.18026/cbayarsos.439451
IEEE ÇINAR Y "MODERNLEŞME VE BAĞIMLILIK TEORİSİ EKSENİNDE MARSHALL YARDIMI VE TÜRKİYE." , ss.325 - 350, 2018. 10.18026/cbayarsos.439451
ISNAD ÇINAR, YUSUF. "MODERNLEŞME VE BAĞIMLILIK TEORİSİ EKSENİNDE MARSHALL YARDIMI VE TÜRKİYE". (2018), 325-350. https://doi.org/10.18026/cbayarsos.439451
APA ÇINAR Y (2018). MODERNLEŞME VE BAĞIMLILIK TEORİSİ EKSENİNDE MARSHALL YARDIMI VE TÜRKİYE. Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 16(2), 325 - 350. 10.18026/cbayarsos.439451
Chicago ÇINAR YUSUF MODERNLEŞME VE BAĞIMLILIK TEORİSİ EKSENİNDE MARSHALL YARDIMI VE TÜRKİYE. Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi 16, no.2 (2018): 325 - 350. 10.18026/cbayarsos.439451
MLA ÇINAR YUSUF MODERNLEŞME VE BAĞIMLILIK TEORİSİ EKSENİNDE MARSHALL YARDIMI VE TÜRKİYE. Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, vol.16, no.2, 2018, ss.325 - 350. 10.18026/cbayarsos.439451
AMA ÇINAR Y MODERNLEŞME VE BAĞIMLILIK TEORİSİ EKSENİNDE MARSHALL YARDIMI VE TÜRKİYE. Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi. 2018; 16(2): 325 - 350. 10.18026/cbayarsos.439451
Vancouver ÇINAR Y MODERNLEŞME VE BAĞIMLILIK TEORİSİ EKSENİNDE MARSHALL YARDIMI VE TÜRKİYE. Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi. 2018; 16(2): 325 - 350. 10.18026/cbayarsos.439451
IEEE ÇINAR Y "MODERNLEŞME VE BAĞIMLILIK TEORİSİ EKSENİNDE MARSHALL YARDIMI VE TÜRKİYE." Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 16, ss.325 - 350, 2018. 10.18026/cbayarsos.439451
ISNAD ÇINAR, YUSUF. "MODERNLEŞME VE BAĞIMLILIK TEORİSİ EKSENİNDE MARSHALL YARDIMI VE TÜRKİYE". Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi 16/2 (2018), 325-350. https://doi.org/10.18026/cbayarsos.439451