Yıl: 2018 Cilt: 16 Sayı: 1 Sayfa Aralığı: 625 - 648 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.18026/cbayarsos.411534 İndeks Tarihi: 05-09-2019

TOPLUMSAL TRAJEDİ: OSMANLI İMPARATORLUĞUNDA TEFECİLİK (1848-1864)

Öz:
Bu makalenin konusu 1848-1864 yılları arasında Osmanlıİmparatorluğu’nda murabaha denilen tefecilik faaliyetleridir. Tefecilikfaaliyetlerinin toplum üzerindeki etkilerini incelerken tefeciliğin nasıltoplumsal bir trajediye neden olduğu açıklanacaktır. Murabahacıolarak bilinen tefecilerin keyfi bir şekilde tefecilik yapmaları ve bukeyfilikten dolayı Osmanlı tebaasının zulüm görmesi 1848 yılındatefecilik nizamnamesinin ilanına neden olmuştur. Osmanlılar, bunizamname ile tefecilikten kaynaklanan adaletsizlikleri önlemeyiamaçlamalarına rağmen, memurların görevlerini ihmal etmelerinedeniyle bu amacı gerçekleştirememişlerdir. Bunun üzerine 1864yılında ikinci bir nizamnameyi ilan etmişlerdir. Fakat bu nizamnamede fahiş faizle borçlanan ahalinin sorunlarına çözüm üretmekten uzakkalmıştır. Sonuç olarak, bu makale tefeciliğin toplumsal bir trajediyeneden olduğunu savunacaktır.
Anahtar Kelime:

Konular: Tarih

SOCIAL TRAGEDY: USURY IN THE OTTOMAN EMPIRE (1848- 1864)

Öz:
The topic of this article is the usury labelled as murabaha in the Ottoman Empire between 1848-1864. Examining the effects of usury activities on society, we will explain how usury led to emergence of social tragedy. Usurers known as murabahacılar practiced usury arbitrarily and this was why Ottoman subjects experienced injustices. This arbitrariness caused proclamation of usury regulation in 1848. Although Ottoman aimed to remove injustices with this regulation, they did not succeed in that because officials neglected their duties. For this reason, the second usury regulation was announced in 1864. However, this regulation could not solve the problems of the people who became indebted with high interest rates. In this context, this article argues that usury led to emergence of a social tragedy.
Anahtar Kelime:

Konular: Tarih
Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • BOA.A.AMD. 3/5.
  • BOA.A.DVN. 51/100.
  • BOA.A.DVN. 72/4.
  • BOA.A.DVN. 77/73.
  • BOA.A.DVN.MHM. 7-A/71.
  • BOA.A.DVN.MHM. 8/11.
  • BOA.A.DVN.MKL. 76/6.
  • BOA.A.MKT. 112/54.
  • BOA.A.MKT. 187/57.
  • BOA.A.MKT. 205/83.
  • BOA.A.MKT.DV. 172/41.
  • BOA.A.MKT.DV. 213/42.
  • BOA.A.MKT.DV. 57/ 94.
  • BOA.A.MKT.DV. 58/17.
  • BOA.A.MKT.MHM. 153/16.
  • BOA.A.MKT.UM. 160/92.
  • BOA.A.MKT.UM. 161/ 86.
  • BOA.A.MKT.UM. 46/7.
  • BOA.A.MKT.UM. 502/30.
  • BOA.A.MKT.UM. 511/ 67.
  • BOA.A.MKT.UM. 527/1.
  • BOA.A.MKT.UM. 75/42.
  • BOA.HR.MKT. 92/5.
  • BOA.MVL. 953/78.
  • BOA.MVL. 957/2.
  • DİA, Murabaha, C. 31, Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları, İstanbul, 2016, ss. 148-152.
  • Ekrem Buğra Ekinci, “Eski Hukukumuzda Hîle-i Şer’iyyeye Dair”, Atatürk Üniversitesi Erzincan Hukuk Fakültesi Dergisi, C. 10, S. 1-2, 2006, ss. 3-16.
  • İbn-i Abidin, Reddül-Muhtar Ale’d-Dürri’l-Muhtar, Çeviren: Mehmet Savaş, Cilt: 11, Şamil Yayınevi, İstanbul 1984.
  • Mehmet Akif Berber, “Osmanlı Devleti’nde Riba Kavramı” II. Türkiye Lisanüstü Çalışmaları Kongresi - Bildiriler Kitabı V, 6-8 Mayıs 2013, Bursa, ss. 1381-1392.
  • Mehmet Akif Berber, “Son Dönem Osmanlı Devleti’nde Tefecilikle Mücadele”, Uzman Araştırmacı Eğitim Programı Makaleler-I, Editör: Turgay Anar, İstanbul 2017, ss. 41-51.
  • Mehmet Akif Berber, From Interest to Usury: The Transformation Of Murabaha In The Late Ottoman Empire, İstanbul Şehir Üniversitesi, (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), İstanbul, 2014.
  • Neşet Çağatay, “Osmanlı İmparatorluğunda Riba-Faiz Konusu, Para Vakıfları ve Bankacılık”, Vakıflar Dergisi, S. 9, 1971, ss. 39-66.
  • Nihad S. Sayar, Türkiye İmparatorluk Dönemi Mali Olayları, Nihad Sayar Yayın ve Yardım Vakfı Yayınları, İstanbul, 1978.
  • Said Öztürk, “19. Asrın Başlarında Kayseri’de Ailelerin Sosyal ve Ekonomik Durumu Üzerine Bazı Gözlemler”, İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Tarih Dergisi, Prof. Dr. Fikret Işıltan Hatıra Sayısı, S. 36, 2000.
  • Saliha Okur Gümrükçüoğlu, “Şikâyet Defterlerine Göre Osmanlı Teb’asının Şikâyetleri”, Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, C. 61, S. 1, 2012.
  • Şevket Pamuk, Osmanlı Ekonomisinde Bağımlılık ve Büyüme (1820-1913), Tarih Vakfı Yurt Yayınları, İstanbul, 1994.
  • Tevfik Güran, 19. Yüzyıl Osmanlı Tarımı Üzerine Araştırmalar, Eren Yayıncılık, İstanbul, 1998.
  • Yavuz Cezar, “18. Yüzyılda Eyüp’te Para ve Kredi Konuları Üzerine Gözlemler”, (ed.) Tülay Artan, 18. Yüzyıl Kadı Sicilleri Işığında Eyüp’te Sosyal Yaşam, Tarih Vakfı Yurt Yayınları, İstanbul, 1998
APA DEMİRKOL K (2018). TOPLUMSAL TRAJEDİ: OSMANLI İMPARATORLUĞUNDA TEFECİLİK (1848-1864). , 625 - 648. 10.18026/cbayarsos.411534
Chicago DEMİRKOL KURTULUŞ TOPLUMSAL TRAJEDİ: OSMANLI İMPARATORLUĞUNDA TEFECİLİK (1848-1864). (2018): 625 - 648. 10.18026/cbayarsos.411534
MLA DEMİRKOL KURTULUŞ TOPLUMSAL TRAJEDİ: OSMANLI İMPARATORLUĞUNDA TEFECİLİK (1848-1864). , 2018, ss.625 - 648. 10.18026/cbayarsos.411534
AMA DEMİRKOL K TOPLUMSAL TRAJEDİ: OSMANLI İMPARATORLUĞUNDA TEFECİLİK (1848-1864). . 2018; 625 - 648. 10.18026/cbayarsos.411534
Vancouver DEMİRKOL K TOPLUMSAL TRAJEDİ: OSMANLI İMPARATORLUĞUNDA TEFECİLİK (1848-1864). . 2018; 625 - 648. 10.18026/cbayarsos.411534
IEEE DEMİRKOL K "TOPLUMSAL TRAJEDİ: OSMANLI İMPARATORLUĞUNDA TEFECİLİK (1848-1864)." , ss.625 - 648, 2018. 10.18026/cbayarsos.411534
ISNAD DEMİRKOL, KURTULUŞ. "TOPLUMSAL TRAJEDİ: OSMANLI İMPARATORLUĞUNDA TEFECİLİK (1848-1864)". (2018), 625-648. https://doi.org/10.18026/cbayarsos.411534
APA DEMİRKOL K (2018). TOPLUMSAL TRAJEDİ: OSMANLI İMPARATORLUĞUNDA TEFECİLİK (1848-1864). Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 16(1), 625 - 648. 10.18026/cbayarsos.411534
Chicago DEMİRKOL KURTULUŞ TOPLUMSAL TRAJEDİ: OSMANLI İMPARATORLUĞUNDA TEFECİLİK (1848-1864). Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi 16, no.1 (2018): 625 - 648. 10.18026/cbayarsos.411534
MLA DEMİRKOL KURTULUŞ TOPLUMSAL TRAJEDİ: OSMANLI İMPARATORLUĞUNDA TEFECİLİK (1848-1864). Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, vol.16, no.1, 2018, ss.625 - 648. 10.18026/cbayarsos.411534
AMA DEMİRKOL K TOPLUMSAL TRAJEDİ: OSMANLI İMPARATORLUĞUNDA TEFECİLİK (1848-1864). Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi. 2018; 16(1): 625 - 648. 10.18026/cbayarsos.411534
Vancouver DEMİRKOL K TOPLUMSAL TRAJEDİ: OSMANLI İMPARATORLUĞUNDA TEFECİLİK (1848-1864). Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi. 2018; 16(1): 625 - 648. 10.18026/cbayarsos.411534
IEEE DEMİRKOL K "TOPLUMSAL TRAJEDİ: OSMANLI İMPARATORLUĞUNDA TEFECİLİK (1848-1864)." Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 16, ss.625 - 648, 2018. 10.18026/cbayarsos.411534
ISNAD DEMİRKOL, KURTULUŞ. "TOPLUMSAL TRAJEDİ: OSMANLI İMPARATORLUĞUNDA TEFECİLİK (1848-1864)". Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi 16/1 (2018), 625-648. https://doi.org/10.18026/cbayarsos.411534