Sağlık alanında öğrenim gören üniversite öğrencilerinin ruhsal bozukluklara yönelik inançlarının sosyo-demografik değişkenler açısından incelenmesi

ŞAHİN TARIM, HAZEL; YILMAZ, Mualla

Sağlık alanında öğrenim gören üniversite öğrencilerinin ruhsal bozukluklara yönelik inançlarının sosyo-demografik değişkenler açısından incelenmesi

Hazel ŞAHİN TARIM, (Yakın Doğu Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Hemşirelik Programı, Lefkoşe/KKTC)

Mualla YILMAZ (Mersin Üniversitesi, Hemşirelik Fakültesi, Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Hemşireliği Anabilim Dalı, Mersin, Türkiye)

Mersin Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi

3 0

Yıl: 2018 Cilt: 11 Sayı: 2 Sayfa Aralığı: 134 - 146 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 09-09-2019

Sağlık alanında öğrenim gören üniversite öğrencilerinin ruhsal bozukluklara yönelik inançlarının sosyo-demografik değişkenler açısından incelenmesi

Öz:

Amaç: Bu çalışma sağlık alanında öğrenim gören üniversite öğrencilerinin ruhsal hastalığayönelik inançlarını belirlemek amacıyla yapılmış kesitsel bir araştırmadır. Yöntem:Araştırmanın evrenini, Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’nde bulunan bir özel üniversitede 2016-2017 eğitim-öğretim yılı güz döneminde sağlık alanında lisans eğitimi gören toplam 4191öğrenci, örneklemini ise iç-içe tabakalı örnekleme yöntemiyle seçilen ve araştırmaya katılmayıkabul eden toplam 560 öğrenci oluşturmaktadır. Veriler, Ruhsal Hastalığa Yönelik İnançlarÖlçeği ve on dört sorudan oluşan Kişisel Bilgi Formu kullanılarak toplanmıştır. Verilerindeğerlendirilmesinde Student’s t testi, Tek Yönlü Varyans Analizi (ANOVA) ve Post Hoc testolarak Tukey kullanılmıştır. Bulgular: Öğrencilerin %52.7’si 18-20 yaş arasında olup, yaşortalamaları 20.93±2.32’dir. Öğrencilerin %92.1’nin ailesinde herhangi bir psikiyatrik bozukluköyküsü olmadığı bulunmuştur. Sağlık alanında öğrenim gören üniversite öğrencilerinin ruhsalbozukluğa yönelik inançlar ölçeği alt ölçek puan ortalamaları sırasıyla, tehlikeli alt ölçeğinden23.46±8.06, çaresizlik ve kişiler arası ilişkilerde bozulma alt ölçeğinden 28.81±13.56 ve utanmaalt ölçeğinden 2.51±2.98, toplam ölçek puanından 54.79±22.52 puan aldığı belirlenmiştir.Öğrencilerin ruhsal hastalığa sahip bireyleri tehlikeli olarak gördüğü, ruhsal hastalığa sahipbireylerle kişilerarası ilişkide engellenme ve çaresizlik yaşadıkları ve ruhsal hastalara yönelikolumsuz inançlarının olduğu belirlenmiştir. Ailesinde ruhsal hastalık olmayan öğrenciler ruhsalhastalığa sahip bireyleri tehlikeli olarak gördükleri saptanmıştır. Sonuç: Sağlık alanındaöğrenim gören üniversite öğrencilerinin ruhsal hastalığa yönelik bilgilendirmeye gereksinimlerivardır.

Anahtar Kelime:

Konular: Eğitim, Eğitim Araştırmaları Eğitim, Özel Hemşirelik Psikoloji Aile Çalışmaları Davranış Bilimleri

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

World Health Organization (WHO). Mental health: New understanding, New hope. The world health report. Geneva. 2001.
Totic S., Pavlovic Z., Zaric N., Zarkovic B, Malic L, Mihaljevic M, Jasovic-Gasic M, Maric NP. Stigmatization of psychiatric label by medical and non-medical students. Int J Soc Psychiatry 2012;58:455-462.
Taşkın E.O. Damgalama, ayrımcılık ve ruhsal hastalık. 3P Psikoloji Psikiyatri Psikofarmakoloji Dergisi 2004;12:5-12.
Çam O., Bilge A., Engin E., Akmeşe B., Turgut EÖ., Çakır N. Muhtarlara verilen ruhsal hastalığa yönelik damgalama ile mücadele eğitiminin etkinliğinin araştırılması. Psikiyatri Hemşireliği Dergisi 2014;5:129-136.
Bilge A., Çam O. Ruhsal hastalığa yönelik damgalama ile mücadele, TAF Preventive Medicine Bulletin 2010;9:71- 78.
King M., Dinos S., Shaw J., Watson R., Stevens S, Passetti F, Weich S, Serfaty M. The stigma scale: development of a standardised measure of the stigma of mental ıllness. British Journal of Psychiatry 2007;190:248-254.
Üçok A. Şizofreni hastası neden damgalanır? Klinik Psikiyatri 2003;6(1):3-8.
Taşkın E.O. Stigma ruhsal hastalıklara yönelik tutumlar ve damgalama. Ruhsal hastalıklarda damgalama ve ayrımcılık. İzmir: Meta Basım ve Matbaacılık, 2007; 17-30.
Baysal GÖ. Damgalama ve ruh sağlığı. Arşiv Kaynak Tarama Dergisi 2013; 22(2):239-251.
Szeto C., Luong D., Dobson S. Does labeling matter? An examination of attidues and perceptions of labels for mental disorders. Soc Psychiatric Epidemiol 2013; 48:659-671.
Avcil C., Bulut H., Sayar G. Psikiyatrik hastalıklar ve damgalama. Üsküdar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi 2016;2-2.
Çam O., Bilge A. Türkiye’de ruhsal hastalığa/hastaya yönelik inanç, tutum ve damgalama süreci. Psikiyatri Hemşireliği Dergisi 2013;4(2):91-101.
Rüsch N., Angermeyer MG., Corrigan PW. Mental illness stigma: concepts, consequences and initiatives to reduce stigma. Eur Psychiatry 2005;20:529- 539.
Livingston JD., Boyd JE. Correlates and consequences of internalized stigma for people living with mental illness: a systematic review and meta-analysis. Soc Sci Med 2010;71:2150-2161.
Çam O., Bilge A. Türkiye’de ruhsal hastalığa/hastaya yönelik inanç, tutum ve damgalama süreci: sistematik derleme. Psikiyatri Hemşireliği Dergisi 2013;4:91-101.
Reavley NJ., Mackinnon AJ., Morgan AJ., Jorm AF. Stigmatising attitudes towards people with mental disorders: a comparison of australian health professionals with the general community. Aust N Z J Psychiatry 2014;48:433-441.
Sönmez İ., Tosun Ö., Köşger F. Attidues of medical faculty students in Northern Cyprus towarsd mental illness. Cukurova Medical Journal 2018;43(1):115-121.
Arkan B., Bademli K., Çetinkaya Duman Z. Sağlık çalışanlarının ruhsal hastalıklara yönelik tutumları: son 10 yılda Türkiye’de yapılan çalışmalar. Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar 2011;3:214–231.
Iheanacho T., Marienfeld C., Stefanovics E., Rosenheck RA. Attitudes toward mental illness and changes associated with a brief educational intervention for medical and nursing students in nigeria. Acad Psychiatry 2014;38:320- 324.
Oban G., Küçük L. Ergenlerde ruhsal hastalıklara yönelik damgalamayı etkileyen etmenler. Psikiyatri Hemşireliği Dergisi 2011;2(1):31-39.
Güngörmüş K., Ekinci M., Daş M. İlahiyat fakültesi öğrencilerinin ruhsal hastalığa yönelik inançlarının belirlenmesi. Hemşirelikte Eğitim ve Araştırma Dergisi 2014;11(2):45-51.
Ünal S., Hisar F., Çelik B., Özgüven Z. Üniversite öğrencilerinin ruhsal hastalığa yönelik inançları. Düşünen Adam Psikiyatri ve Nörolojik Bilimler Dergisi 2010;23:145-150.
Arkan B., Bademli K., Duran Ç.Z. Sağlık çalışanlarının ruhsal hastalıklara yönelik tutumları: Son 10 yılda Türkiye’de yapılan çalışmalar. Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar-Current Approahes in Psychiatry 2011;3(2):214- 231.
Birdoğan S.Y, Berksun E.O. Tıp fakültesi 1.sınıf ve 6.sınıf öğrencilerinde psikiyatrik hastaya yönelik tutumlar. Kriz Dergisi 2002;10:1-7.
Bilge A., Akmeşe Z.B, Koçak Y.Ç., Sarıcan E.S. A group of midwifery students beliefs toward mental illnesses in Turkey. Balıkesir Sağlık Bilimleri Dergisi 2013;2:9-14.
Dessoki H.H, Hifnawy T. Beliefs about mental illness among university students in Egypt. Europe’s Journal of Psychology 2009;1:1-19.
Günay S., Bekitkol T., Ekitli G., Yıldırım S. Bir hemşirelik fakültesindeki öğrencilerin ruhsal hastalığa yönelik inançlarının belirlenmesi. Psikiyatri Hemşireliği Dergisi 2016;7(3):129-34.
Özdamar N., Yılmaz M., Örekici Temel G. Öğretim Elemanlarının Ruhsal Hastalıklara ve Hastalara İlişkin Görüşleri. Psikiyatri Hemşireliği Dergisi 2015;6(1):26-32.
Neuman W.L. Social research methods: Qualitative and quantitative approaches. Pearson education limited, United States of America 2014.
Bilge A, Çam O. Ruhsal hastalığa yönelik inançlar ölçeğinin geçerliliği ve güvenilirliği. Anadolu Psikiyatri Dergisi 2008;9(2):91-96.
Norman G. Likert scales, Levels of measurement and the ‘‘Laws’’ of statistics. Adv in Health Sci Educ 2015; 15(5):625-632.
Bağ B, Ekinci M. Sağlık personelinin ruhsal sorunları olan bireylere yönelik tutumlarının araştırılması. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi 2005;3(11):107- 127.
Akdede B.K, Alptekin K., Topkaya Ş.Ö, Belkız B., Nazlı E., Özsin E.. Piri Ö., Saraç E. Gençlerde şizofreniyi damgalama düzeyi. Yeni Symposium 2014;42(3):113-117.
Savrun B.M, Arikan K., Uysal O., Çetin G., Poyraz B.C, Aksoy C., Bayar M.R. Gender effect on attitudes towards the mentally ill: A survey of Turkish University Students. Isr J Psychiatry Relat Sci 2007;44:57-61.
Angermeyer M.C, Matschinger H. Public beliefs about schizophrenia and depression: Similarities and differences. Soc Psychiatry Psychiatr Epidemiol 2003;38:526-534.
Chandra A., Minkovitz C.S. Stigma stars early: gender differences in teen willingness to use mental health services. J Adolesc Health 2006;38:754- 758.
Riana A.R, Osman C.B, Ainsah O. Psychiatric morbidity and attitudes towards mental illnes among patients attending primary care clinic of hospital university kebangsaan Malaysia. Malaysian Journal of Psychiatry 2008;17:30-43.
Bostancı N. Ruhsal bozukluğu olan bireylere yönelik stigma ve bunun azaltılmasına yönelik uygulamalar. Düşünen Adam Dergisi 2005;18(1):32- 38.
Yadav T., Arya K., Kataria D. Balhara Y.P. Impact of psychiatric education and training on attitude of medical students towards mentally ill: A comparative analysis. Ind Psychiatry Journal 2012;21:22-31.
Demirören M., Şenol Y., Koşan A.M, Saka M.C. Educational needs assessment of stigmatization towards mental illness in medical education: Qualitative and quantitative approach. Anadolu Psikiyatri Dergisi 2015;16:22-29.
Sağduyu A., Aker T., Özmen E., Ögel K. Tamar D. Halkın şizofreniye bakışı ve yaklaşımı üzerine epidemiyolojik araştırma. Türk Psikiyatri Dergisi 2001;12:99-110.
Ersoy M.A, Varan A. Ruhsal hastalıklarda içselleştirilmiş damgalama ölçeği türkçe formunun güvenirlilik ve geçerlilik çalışması. Türk Psikiyatri Dergisi 2007;18:163-171.
Yıldırım A., Hacıhasanoğlu R., Karakurt P. Hemşirelik öğrencilerinin ruhsal durumlarının ve etkileyen faktörlerin incelenmesi. Atatürk Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi 2008;11:2.
Gözüağca D. Hemşirelik öğrencilerinin ruhsal sorunlara sahip olma durumları ve problem alanlarının saptanması. Yüksek Lisans Tezi, Mine Ekinci, Atatürk Üniversitesi, Erzurum. 2004.
Lauber C., Nordt C., Falcato L. Rössler W. Factors influencing social distance toward people with mental illness. Community Ment Health Journal 2004;40:265-274.
Corrigan P.W, Edwards A.B, Green A, Diwan S.L. Penn DL.. Prejudice, social distance, and familiarity with mental illness. Shizophrenia Bulletin 2001;27:119-125.
Granados-Gámez G, Del Mar Lopez Rodriguez M, Corral Granados A. Márquez-Hernández VV. Attitudes and beliefs of nursing students toward mental disorder: The significance of direct experience with patients. Perspect Psychiatr Care 2017;53(2):135-143.
Angermeyer M.C., Matschinger H., Patrick W. Familiarity with mental illness and social distance from people with schizophrenia and major depression. Testing a model using data from a representative population survey. Schizophr Res 2004;69:175-182.

APA	ŞAHİN TARIM H, YILMAZ M (2018). Sağlık alanında öğrenim gören üniversite öğrencilerinin ruhsal bozukluklara yönelik inançlarının sosyo-demografik değişkenler açısından incelenmesi. , 134 - 146.
Chicago	ŞAHİN TARIM HAZEL,YILMAZ Mualla Sağlık alanında öğrenim gören üniversite öğrencilerinin ruhsal bozukluklara yönelik inançlarının sosyo-demografik değişkenler açısından incelenmesi. (2018): 134 - 146.
MLA	ŞAHİN TARIM HAZEL,YILMAZ Mualla Sağlık alanında öğrenim gören üniversite öğrencilerinin ruhsal bozukluklara yönelik inançlarının sosyo-demografik değişkenler açısından incelenmesi. , 2018, ss.134 - 146.
AMA	ŞAHİN TARIM H,YILMAZ M Sağlık alanında öğrenim gören üniversite öğrencilerinin ruhsal bozukluklara yönelik inançlarının sosyo-demografik değişkenler açısından incelenmesi. . 2018; 134 - 146.
Vancouver	ŞAHİN TARIM H,YILMAZ M Sağlık alanında öğrenim gören üniversite öğrencilerinin ruhsal bozukluklara yönelik inançlarının sosyo-demografik değişkenler açısından incelenmesi. . 2018; 134 - 146.
IEEE	ŞAHİN TARIM H,YILMAZ M "Sağlık alanında öğrenim gören üniversite öğrencilerinin ruhsal bozukluklara yönelik inançlarının sosyo-demografik değişkenler açısından incelenmesi." , ss.134 - 146, 2018.
ISNAD	ŞAHİN TARIM, HAZEL - YILMAZ, Mualla. "Sağlık alanında öğrenim gören üniversite öğrencilerinin ruhsal bozukluklara yönelik inançlarının sosyo-demografik değişkenler açısından incelenmesi". (2018), 134-146.

APA	ŞAHİN TARIM H, YILMAZ M (2018). Sağlık alanında öğrenim gören üniversite öğrencilerinin ruhsal bozukluklara yönelik inançlarının sosyo-demografik değişkenler açısından incelenmesi. Mersin Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 11(2), 134 - 146.
Chicago	ŞAHİN TARIM HAZEL,YILMAZ Mualla Sağlık alanında öğrenim gören üniversite öğrencilerinin ruhsal bozukluklara yönelik inançlarının sosyo-demografik değişkenler açısından incelenmesi. Mersin Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi 11, no.2 (2018): 134 - 146.
MLA	ŞAHİN TARIM HAZEL,YILMAZ Mualla Sağlık alanında öğrenim gören üniversite öğrencilerinin ruhsal bozukluklara yönelik inançlarının sosyo-demografik değişkenler açısından incelenmesi. Mersin Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, vol.11, no.2, 2018, ss.134 - 146.
AMA	ŞAHİN TARIM H,YILMAZ M Sağlık alanında öğrenim gören üniversite öğrencilerinin ruhsal bozukluklara yönelik inançlarının sosyo-demografik değişkenler açısından incelenmesi. Mersin Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi. 2018; 11(2): 134 - 146.
Vancouver	ŞAHİN TARIM H,YILMAZ M Sağlık alanında öğrenim gören üniversite öğrencilerinin ruhsal bozukluklara yönelik inançlarının sosyo-demografik değişkenler açısından incelenmesi. Mersin Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi. 2018; 11(2): 134 - 146.
IEEE	ŞAHİN TARIM H,YILMAZ M "Sağlık alanında öğrenim gören üniversite öğrencilerinin ruhsal bozukluklara yönelik inançlarının sosyo-demografik değişkenler açısından incelenmesi." Mersin Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 11, ss.134 - 146, 2018.
ISNAD	ŞAHİN TARIM, HAZEL - YILMAZ, Mualla. "Sağlık alanında öğrenim gören üniversite öğrencilerinin ruhsal bozukluklara yönelik inançlarının sosyo-demografik değişkenler açısından incelenmesi". Mersin Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi 11/2 (2018), 134-146.