İşkoliklik ve İşten Ayrılma Niyeti Arasındaki İlişkide İş Yaşam Dengesinin Aracılık Rolü

Nihan YAVUZ, (İstanbul Ticaret Üniversitesi, İşletme Fakültesi, İşletme Bölümü, İstnabul, Türkiye)
Mehmet SAĞLAM (İstanbul Ticaret Üniversitesi, İşletme Fakültesi, İşletme Bölümü, İstnabul, Türkiye)
İşletme Araştırmaları Dergisi
13 1
Yıl: 2018 Cilt: 10 Sayı: 4 Sayfa Aralığı: 922 - 952 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.20491/isarder.2018.556 İndeks Tarihi: 11-09-2019

İşkoliklik ve İşten Ayrılma Niyeti Arasındaki İlişkide İş Yaşam Dengesinin Aracılık Rolü

Öz:
Bu çalışmada işkolikliğin iş yaşam dengesi ve işten ayrılma niyeti üzerindeki etkisinin incelenmesi ve işkolikliğin işten ayrılma niyeti üzerindeki etkisinde iş yaşam dengesinin aracı rolünün ortaya çıkarılması amaçlanmıştır. Kolayda örnekleme yöntemiyle ulaşılabilen 217 katılımcı üzerinde gerçekleştirilen araştırmada veri toplama aracı olarak online anket formu kullanılmıştır. Elde edilen verilerin analizinde SPSS 21 ve AMOS 21 istatistik programlarından yararlanılmıştır. Hipotezlerin test edilmesinde yapısal eşitlik modelleri kullanılırken, aracı etkinin incelenmesinde doğrudan ve dolaylı etkilere yer verilmiştir.Analiz sonuçlarında aşırı çalışmanın, işin aile yaşamına etkisi ve ailenin iş yaşamına etkisi üzerinde pozitif yönde etkisi olduğu, işin aile yaşamına etkisi üzerindeki etkinin ise daha fazla olduğu belirlenmiştir. Zorunlu (kompulsif) çalışmanın ise işin aile yaşamına etkisi ve ailenin iş yaşamına etkisi üzerinde negatif yönde etkisi olduğu belirlenirken, aile yaşamına etkinin daha fazla olduğu tespit edilmiştir. İşin aile yaşamına etkisinin işten ayrılma niyeti üzerinde pozitif yönde etkisi olduğu belirlenirken, ailenin iş yaşamına etkisinin işten ayrılma niyeti üzerinde pozitif yönde ve daha düşük düzeyde etkisi olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Aşırı çalışmanın işten ayrılma niyeti üzerindeki etkisinin işin aile yaşamına etkisi ve ailenin iş yaşamına etkisi aracılığıyla tam aracı olarak gerçekleştiği belirlenirken, Zorunlu (kompulsif) çalışmanın işten ayrılma niyeti üzerindeki etkisinde işin aile yaşamına etkisi ve ailenin iş yaşamına etkisinin kısmi aracı role sahip olduğu tespit edilmiştir.
Anahtar Kelime:

Konular: İşletme İktisat

The Mediation Role of Work Life Balance on the Relationship Between Workaholism and Turnover Intention

Öz:
In this study, it is aimed to examine the effect of workaholism on work life balance and turnover intention and to reveal the mediating role of work life balance in the effect of workaholism on the turnover intention. An online questionnaire was used as the data collection tool in the research carried out on 217 participants, which can be accessed through convenience sampling method. SPSS 21 and AMOS 21 statistical programs were used to analyze the data. While the structural equation models are used to test hypotheses, direct and indirect effects are included to examine mediatory roles. In the results of the analysis, it was determined that the excessive working had a positive effect on the work family conflict and the family work conflict and the effect on the work family conflict was more. In addition, it was found that the compulsive working had a negative effect on the work family conflict and the family work conflict and the effect on the family work conflict were found to be more. While the work family conflict has a positive effect on the turnover intention, it has been concluded that family work conflict has a positive and lower effect on the turnover intention. While the effect of excessive working on the turnover intention is determined as a fully mediator role through the work family conflict and family work conflict, the effect of compulsive working on the turnover intention have been found as a partial mediator role through the work family conflict and family work conflict.
Anahtar Kelime:

Konular: İşletme İktisat
Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • Altunışık, R., Coşkun, R., Bayraktaroğlu, S., Yıldırım, E., (2012). Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemleri. (7.Baskı). Adapazarı: Sakarya Yayıncılık.
  • Aydoğan, F., (2014). (Yüksek Lisans Tezi), İşkoliklik ve Tükenmişlik Arasındaki İlişkinin Belirlenmesine Yönelik Bir Araştırma: Sakarya Üniversitesi Örneği, Sakarya Üniversitesi, Sakarya.
  • Aziz, S., Zickar, M.J., (2006). “A Cluster Analysis Investigation of Workaholism as a Syndrome”, Journal of Occupational Health Psychology, Vol.11, No.1, 52-62.
  • Aziz, S., Cunningham, J., (2008). “Workaholism, Work Stress, Work-Life Imbalance: Exploring Gender’s Role”, Gender in Management: An International Journal, Vol.23, Issue:8, 553-556.
  • Baron, R. M., Kenny, D. A., (1986). “The Moderator–Mediator Variable Distinction in Social Psychological Research: Conceptual, Strategic, and Statistical Considerations”, Journal of Personality and Social Psychology, Vol.51, No:6, 1173.
  • Bonebright, C.A., Clay, D.L., Ankenman, R.D., (2000). “The Relationship of Workaholism Withwork-Life Conflict, Satisfaction, and Purpose in Life”, Journal of Counseling Psychology, Vol.47, No.4, 469-477.
  • Bowen, D.E., (1982). “Some Unintended Consequences of Intention to Quit”, Academy of Management Review, Vol.7, No.2, 205-211.
  • Brady, B. R., Vodanovich S. J,. Rotunda R., (2008). “The Impact of Workaholism on Work-Family Conflict, Job Satisfaction, and Perception of Leisure Activities”, The Psychologist-Manager Journal, Vol.11, Issue:2, 241-263.
  • Bryman, A., Cramer, D., (2001). Quantitative Data Analysis with SPSS 12 and 13: A Guide for Social Scientists, Taylo and Francis Group, London and New York.
  • Burke, R.J., (2001). “Workaholism in Organizations: The Role of Organizational Values”, Personnel Review, Vol.30, Issue:6, 637-645.
  • Burke, R.J., Burgess, Z., Oberklaid, F., (2003). “Predictors of Workaholic Behaviors among Australian Psychologists”, Career Development International, Vol.8, Issue:6, 301-308.
  • Burke, J. R., Matthiesen, S.B., Pallesen, S., (2006). “Workaholism, Organizational Life and Well-Being of Norwegian Nursing Staff”, Career Development International, Vol.11, Issue:5, 463–477.
  • Chan, Z.C.Y., Tam, W.S., Lung, M.K.Y., Wong, W.Y., Chau, C.W.A., (2013). “A Systematic Literature Review of Nurse Shortage and the Intention to Leave”, Journal of Nursing Management, Vol.21, Issue:4, 605-613.
  • Chin, W.W.,Gopal, A., Salisbury, W.D., (1997). “Advancing the Theory of Adaptive Structuration: The Development of a Scale to Measure Faithfulness of Appropriation”, Information Systems Research, Vol.8, No:4, 342–367.
  • Clark, S.C. (2000)., “Work/Family Border Theory: A New Theory of Work/Family Balance”, Human Relations, Vol.53, 6, 747‐770.
  • Cotton, J.L., Tuttle, J.M., (1986). “Employee Turnover: A Meta-Analysis and Review with Implications for Research”, The Academy of Management Review, Vol.11, No. 1, 55-70.
  • Delecta, P., (2011). “Work-Life Balance”, International Journal of Current Research, Vol.3, Issue:4, 186-189.
  • Doğan, T., Tel, F. D., (2011). “DUWAS İşkoliklik Ölçeği Türkçe Formunun (Duwastr) Geçerlik ve Güvenirliğinin İncelenmesi” AİBÜ, Eğitim Fakültesi Dergisi, 11(1), ss.61-69.
  • Douglas, J.E., Morris, R.J., (2006). “Workaholic or Just Hard Worker?”, Career Development International, Vol.11, Issue:5, 394–417.
  • Durmuş, B., Yurtkoru, E. S., Çinko, M., (2013). Sosyal Bilimlerde SPSS’le Veri Analizi, Beta Yayıncılık, İstanbul, 5. Baskı.
  • Efeoğlu, İ.E., Özgen, H., (2007). “İş-Aile Yaşam Çatışmasının İş Stresi, İş Doyumu ve Örgütsel Bağlılık Üzerindeki Etkileri: İlaç Sektöründe Bir Araştırma”, Ç.Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Cilt.16, Sayı:2, 237-254.
  • Erdoğu, A. G. (2013). (Yüksek Lisans Tezi), İşkoliklik ve İş Özel Yaşam Dengesi ile İşten Ayrılma Niyeti Arasındaki İlişkinin İncelenmesine Yönelik Bir Araştırma Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
  • Fornell, C., Larcker F. D., (1981). “Evaluating Structural Equation Models with Unobservable Variables and Measurement Error”, Journal of Marketing Research Vol:18, 39-50.
  • Frazier, P. A., Tix, A. P., Baron, K. E., (2004). “Testing Moderator and Mediator Effects in Counseling Psychology Research”, Journal of Counseling Psychology, 51(1):115–34.
  • Fuss, I., Nübling, M., Hasselhorn, H.M., Schwappach, D., Rieger, M.A. (2008). “Working conditions and Work-Family Conflict in German Hospital Physicians: Psychosocial and Organisational Predictors and Consequences”, BMC Public Health.
  • Gerçek, M., Elmas Atay, S., Dündar, G., (2015). “Çalışanların İş – Yaşam Dengesi ile Kariyer Tatmininin, İşten Ayrılma Niyetine Etkisi”, Kafkas Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, Cilt.6, Sayı:11, 67-86.
  • Guest, D.E., (2002). “Perspectives on the Study of Work-life Balance”, Social Science Information, Vol.41, No:2, 255–279.
  • Gülertekin Genç, S., Genç, V., Gümüş, M., (2016). “Otel İşletmelerinde Duygusal Zekânın İş Stresi ve İş Yaşam Dengesi Üzerindeki Etkisi”, Batman Üniversitesi Yaşam Bilimleri Dergisi, Vol.6, No:2/1, 97-112.
  • Gündüz, Y., Coşkun, Z. S., (2012). “Öğrenci Algısına Göre Öğretmen Etik Değerler Ölçeğinin Geliştirilmesi: Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması”, Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, Cilt.13, Sayı:1, 111-131.
  • Greenhaus, J.H., Beutell, N.J., (1985). “Sources of Conflict Between Work and Family Roles”, The Academy of Management Review, Vo.10, No:1, 76-88.
  • Greenhaus, J.H., Collins, K.M., Shaw, J.D., (2003). “The Relation Between Work–Family Balance and Quality of Life”, Journal of Vocational Behavior, Vol.63, Issue:3, 510–531.
  • Griffeth, R.W., Hom, P.W., Gaertner, S., (2000). “A MetaAnalysis of Antecedents and Correlates of Employee Turnover: Update, Moderator Tests, and Research İmplications for The Next Millennium”, Journal of Management, Vo.26, Issue:3, 463–488.
  • Haas, R., (1991). “Strategies to Cope With a Cultural Phenomenon – Workaholism”, Supervisory Management, Vol.36, Issue:4, 4-11.
  • Hair Jr. F. J., Black C. W., Babin J. B., Anderson E. R., Tatham L. R., (2006). Multivariate Data Analysis. Upper Saddle River, NJ: Prentice Hall Inc.
  • Hamermesh, D.S., Slemrod, J., (2005). “The Economics of Workaholism: We Should Not Have Worked on This Paper”, IZA Discussion Paper No. 1680, (Çevrimiçi) http://repec.iza.org/dp1680.pdf. Erişim tarihi: 10.05.2018.
  • Hill, E.J., (2005). “Work-Family Facilitation and Conflict, Working Fathers and Mothers, Work-Family Stressors and Support”, Journal of Family Issues, Vol.26, Issue: 6, 793-819.
  • Huang, T.C., Lawyer, J., Lei, C.Y., (2007). “The Effects of Quality of Work Life on Commitment and Turnover Intention”, Social Behavior and Personality an International Journal, Vol.35, Issue: 6, 735-750.
  • Iverson, R.D., Maguire, C., (2000). “The Relationship Between Job and Life Satisfaction: Evidence from a Remote Mining Community”, Human Relations, Vol.53, Issue: 6, 807-839.
  • Johnson, R A., Wichern, D. W., (2002). Applied Multivariate Statistical Ana1ysis, Prentice-HallInc., New Jersey.
  • Jöreskog, K. G., Sörbom, D., (1984). Lisrel VI. “Analysis of Linear Structural Relationships by Maximum Likelihood, Instrumental Variables, and Least Squares Methods”, Mooresville, Indiana: Scientific Software.
  • Kalaycı, Ş., (2005). SPSS Uygulamalı Çok Değişkenli İstatistik Teknikleri. Ankara: Asil Yayın Dağıtım.
  • Kalliath, T., Brough, P., (2008). “Work-Life Balance: A Review of the Meaning of the Balance Construct”, Journal of Management & Organization, Vol.14, Issue:3, 323–327.
  • Küçükusta, D., (2007). (Doktora Tezi), Konaklama İşletmelerinde İş-Yaşam Dengesinin Çalışma Yaşamı Kalitesi Üzerindeki Etkisi, Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Turizm İşletmeciliği Anabilim Dalı, İzmir.
  • Lambert, E.G., (2006). “I Want to Leave: A Test of A Model of Turnover Intent Among Correctional Staff”, Applied Psychology in Criminal Justice, Vol.2, Issue:1, 57–83.
  • McMillan, L.H.W., O’Driscoll, M.P., Marsh, N.V., Brady, E.C., (2001). “Understanding Workaholism: Data Synthesis, Theoretical Critique, and Future Design Strategies”, International Journal of Stress Management, Vol.8, Issue:2, 69-91.
  • Meydan, C. H., Şeşen, H., (2011). Yapısal Eşitlik Modellemesi AMOS Uygulamaları. Ankara: Detay Yayıncılık.
  • Mobley, W. H., Stanley, O. H., Hollingsworth, A.T., (1978). “An Evaluation of Precursors of Hospital Employee Turnover”, Journal of Applied Psychology, C:LXIII, No: 4, 1978, ss. 408- 414.
  • Mudrack, E.P., (2004). “Job Involvement, Obsessive-Compulsive Personality Traits and Workaholic Behavioral Tendencies”, Journal of Organizational Change Management, Vol.17, Issue:5, 490–508.
  • Netemeyer, R. G., Boles, J., McMurrian, R., (1996). “Develpoment and Validation of Work-Family Conflict and Family Work Conflict Scales”, Journal of Applied Psychology, Vol.81, No:4, 400-410.
  • Netemeyer, R., G. Bearden, W. O., Sharma, S., (2003). Scaling Procedures: Issues and Applications. Thousand Oaks, CA: Sage Publication.
  • Newman, J.E., (1974). “Predicting Absenteeism and Turnover: A Field Comparison of Fishbein’s Model and Traditional Job Attitude Measures”, Journal of Applied Psychology, Vol.59, No:5, 610-615.
  • Noor, K.M., (2011). “Work-Life Balance and Intention to Leave among Academics in Malaysian Public Higher Education Institutions”, International Journal of Business and Social Science, Vol. 2, No:11, 240-248.
  • Porter, G., (2006). “Profiles of Workaholism among High‐Tech Managers”, Career Development International, Vol.11, Issue:5, 440-462.
  • Price J.L, Mueller C.W., (1981). “A Causal Model of Turnover for Nurses”, Academy of Management Journal, Vol.24, No.3, 543–565.
  • Reutter, K. K. ve Bigatti, S. M., (2014). Religiosity and Spirituality as Resiliency Resources: Moderation, Mediation, or Moderated Mediation?, Journal for the Scientific Study of Religion, 53(1):56–72
  • Russo, A.J., Waters, L.E., (2006). “Workaholic Worker Type Differences in Work-Family Conflict, the Moderating Role of Supervisor Support and Flexible Work Scheduling”, Career Development International, Vol.11, Issue:5, 418–439.
  • Sarker S., Xiao, X., Sarker, S., Ahuja, M., (2012). “Managing Employees’ Use of Mobile Technologies to Minimize Work/ Life Balance Impacts”, MIS Quarterly Executive, Vol.11, No:4, 143-157.
  • Schaufeli, W.B., Taris, T.W., Bakker, A., (2006). Dr. Jekyll and Mr. Hide: on the Differences Between Work Engagement and Workaholism. In R. Burke (Ed.): Research Companion to Working Time and Work Addiction, Edward Elgar: Northampton, MA.
  • Schaufeli, W.B., Taris, T.W., Bakker, A.B., (2008). “It Takes Two to Tango: Workaholism is Working Excessively and Working Compulsively”, (Editörler: R. J. Burke ve C. L. Cooper), The long work hours culture: Causes, consequences and choices (ss. 203-226). Bingley, UK: Emerald.
  • Scott, K.S., Moore, K.S., Miceli, M.P., (1997). “An Exploration of the Meaning and Consequences of Workaholism”, Human Relations, Vol.50, No.3, 287‐314.
  • Sharma, S., (1996). Applied Multivariate Techniques, John Wiley & Sons, Inc.
  • Sharma, N., Nayak, P., (2016). “Study on Work Life Balance and Organisation Policy in IT Sector in NCR”, Amity Global Business Review, 11, 115-122.
  • Shaw, J.D., Delery, J., Gupta, N., (1998). “An Organization-Level Analysis of Voluntary and Involuntary Turnover”, Academy of Management Journal, Vol.41, No.5, 511-25.
  • Snir, R., Harpaz, I., (2004). “Attitudinal and Demographic Antecedents of Workaholism”, Journal of Organizational Change Management, Vol.17, Issue:5, ss.520–536.
  • Snir, R., Harpaz, I., Burke, R., (2006). “Workaholism in Organizations: New Research Directions”, Career Development International, Vol.11, Issue:5, 369–373.
  • Spence, J.T., Robbins, A.S., (1992). “Workaholism: Definition, Measurement, and Preliminary Results”, Journal of Personality Assessment, Vol.58, Issue:1, 160‐178.
  • Stovel, M., Bontis, N., (2002). “Voluntary Turnover: Knowledge Management – Friend or Foe?”, Journal of Intellectual Capital, Vol.3, No.3, 303-322.
  • Şahin, F., (2011). “Lider-Üye Etkileşimi İle İşten Ayrılma Niyeti Arasındaki İlişki Üzerinde Cinsiyetin Etkisi”, Ege Akademik Bakış Dergisi, Cilt.11, Sayı:2, 277-288.
  • Temel, A.. (2006). “Organizasyonlarda İşkolizm ve İşkolik Çalışanlar”, İş, Güç Endüstri İlişkileri ve İnsan Kaynakları Dergisi, Cilt.8, Sayı:2, 104-127.
  • Veloustou, C.A., Panigyrakis, G.G., (2004). “Consumer Brand Managers’ Job Stress, Job Satisfaction, Perceived Performance and Intention to Leave”, Journal of Marketing Management, Vol.20, Issue:1-2, 105- 131.
  • Wilson, A., Vilardo, M., Fellinger, R., Dillenbeck, T., (2015). “Work-Life Balance Satisfaction: An Analysis of Gender Differences and Contributing Factors”, New York Journal of Student Affairs, Vol.14, No.2, 3-17.
APA Yavuz N, Saglam M (2018). İşkoliklik ve İşten Ayrılma Niyeti Arasındaki İlişkide İş Yaşam Dengesinin Aracılık Rolü. , 922 - 952. 10.20491/isarder.2018.556
Chicago Yavuz Nİhan,Saglam Mehmet İşkoliklik ve İşten Ayrılma Niyeti Arasındaki İlişkide İş Yaşam Dengesinin Aracılık Rolü. (2018): 922 - 952. 10.20491/isarder.2018.556
MLA Yavuz Nİhan,Saglam Mehmet İşkoliklik ve İşten Ayrılma Niyeti Arasındaki İlişkide İş Yaşam Dengesinin Aracılık Rolü. , 2018, ss.922 - 952. 10.20491/isarder.2018.556
AMA Yavuz N,Saglam M İşkoliklik ve İşten Ayrılma Niyeti Arasındaki İlişkide İş Yaşam Dengesinin Aracılık Rolü. . 2018; 922 - 952. 10.20491/isarder.2018.556
Vancouver Yavuz N,Saglam M İşkoliklik ve İşten Ayrılma Niyeti Arasındaki İlişkide İş Yaşam Dengesinin Aracılık Rolü. . 2018; 922 - 952. 10.20491/isarder.2018.556
IEEE Yavuz N,Saglam M "İşkoliklik ve İşten Ayrılma Niyeti Arasındaki İlişkide İş Yaşam Dengesinin Aracılık Rolü." , ss.922 - 952, 2018. 10.20491/isarder.2018.556
ISNAD Yavuz, Nİhan - Saglam, Mehmet. "İşkoliklik ve İşten Ayrılma Niyeti Arasındaki İlişkide İş Yaşam Dengesinin Aracılık Rolü". (2018), 922-952. https://doi.org/10.20491/isarder.2018.556
APA Yavuz N, Saglam M (2018). İşkoliklik ve İşten Ayrılma Niyeti Arasındaki İlişkide İş Yaşam Dengesinin Aracılık Rolü. İşletme Araştırmaları Dergisi, 10(4), 922 - 952. 10.20491/isarder.2018.556
Chicago Yavuz Nİhan,Saglam Mehmet İşkoliklik ve İşten Ayrılma Niyeti Arasındaki İlişkide İş Yaşam Dengesinin Aracılık Rolü. İşletme Araştırmaları Dergisi 10, no.4 (2018): 922 - 952. 10.20491/isarder.2018.556
MLA Yavuz Nİhan,Saglam Mehmet İşkoliklik ve İşten Ayrılma Niyeti Arasındaki İlişkide İş Yaşam Dengesinin Aracılık Rolü. İşletme Araştırmaları Dergisi, vol.10, no.4, 2018, ss.922 - 952. 10.20491/isarder.2018.556
AMA Yavuz N,Saglam M İşkoliklik ve İşten Ayrılma Niyeti Arasındaki İlişkide İş Yaşam Dengesinin Aracılık Rolü. İşletme Araştırmaları Dergisi. 2018; 10(4): 922 - 952. 10.20491/isarder.2018.556
Vancouver Yavuz N,Saglam M İşkoliklik ve İşten Ayrılma Niyeti Arasındaki İlişkide İş Yaşam Dengesinin Aracılık Rolü. İşletme Araştırmaları Dergisi. 2018; 10(4): 922 - 952. 10.20491/isarder.2018.556
IEEE Yavuz N,Saglam M "İşkoliklik ve İşten Ayrılma Niyeti Arasındaki İlişkide İş Yaşam Dengesinin Aracılık Rolü." İşletme Araştırmaları Dergisi, 10, ss.922 - 952, 2018. 10.20491/isarder.2018.556
ISNAD Yavuz, Nİhan - Saglam, Mehmet. "İşkoliklik ve İşten Ayrılma Niyeti Arasındaki İlişkide İş Yaşam Dengesinin Aracılık Rolü". İşletme Araştırmaları Dergisi 10/4 (2018), 922-952. https://doi.org/10.20491/isarder.2018.556
Sayfa Oluşturulma Tarihi
17-04-2024 11:59

İLETİŞİM

TÜBİTAK ULAKBİM TR Dizin

Yüzüncüyıl, İşçi Blokları Mahallesi

Muhsin Yazıcıoğlu Caddesi No:51/C

06530 Çankaya / ANKARA +90 (312) 298 92 00

trdizin@tubitak.gov.tr

TÜBİTAK ULAKBİM Ulusal Akademik Ağ ve Bilgi Merkezi Cahit Arf Bilgi Merkezi © Tüm Hakları Saklıdır. Gizlilik Politikası Kullanım Şartları