Yıl: 2018 Cilt: 18 Sayı: 46 Sayfa Aralığı: 47 - 70 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.32330/nusha.394178 İndeks Tarihi: 18-09-2019

ÇAĞDAŞ İRAN ŞAİRLERİNDEN MÎRZÂDE-İ IŞKÎ VE PİYESLERİ

Öz:
İran’da meşrutiyet hareketlerinin başladığı ve halkın özgürlüğünü kazanmak için padişahlık yönetimine karşı mücadele ettiği 1894-1925 yıllarını kapsayan dönemde yaşamış olan Mîrzâde-i Işkî, ilk gençlik yıllarından itibaren siyasi faaliyetlerde bulunmuş, vatan ve özgürlük için mücadele etmiştir. Ortaya koyduğu eserlerin içeriğini, uğruna savaş verdiği düşünceleri oluşturmuştur. Bu düşüncelerini, İstanbul’da bulunduğu sıralarda Daru’l-Fünun’da felsefe ve sosyal bilimler gibi derslerde edindiği edebiyat bilgisiyle birleştirerek şiir, piyes ve makalelerini içeren manzum ve mensur eserler kaleme almıştır. Daha çok şairlik yönü ile tanınan Işkî’nin eserleri arasında piyesleri önemli bir yer tutmaktadır. Piyeslerindeki başat temaları vatan sevgisi ve özgürlük konuları oluşturmakla birlikte hurafeler, yöneticilerin görevini kötüye kullanması, devlet işlerinde yaşanan aksaklıklar ve kadınların toplumda yaşadığı sorunlar da şairin ele aldığı konular arasındadır. Çalışmamızda Mîrzâde-i Işkî’nin manzum ve mensur olarak kaleme aldığıpiyesleri incelenmeye çalışılmıştır.
Anahtar Kelime:

Konular: Tarih Kültürel Çalışmalar Edebiyat

A Contemporary Iran Poet Mirzadeh Esghi and His Plays

Öz:
Mirzadeh Esghi who lived in between the years of 1894-1985 during constitutionalism acts began in Iran and when people struggled for their freedom. Mirzadeh Esghi carried out political activities since his youth and fought for his homeland and freedom. His ideas for which he fought for his entire life contituted the themes of his works. Combining these thoughts with his literature knowledge learned from philosophy and social sciences at Daru’l-Funun at that time he has been in İstanbul, he wrote poetic and prosaic works which include his poetry, play and articles. His plays play an important role among the works of Esghi, who is commonly known for his poetry. As well as patriotism and liberty are key topics of his plays, superstitions, misconduct of executives, managerial misconduct, problems in state affairs, and women's problems in society are also among the topics he has dealt with. This research aims to analyze his plays which holds in important place in his poetic and prose works.
Anahtar Kelime:

Konular: Tarih Kültürel Çalışmalar Edebiyat
Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • Albayrak, Nurettin, “Enûşirvân”, DİA, C. XI, İstanbul, 1995.
  • Âryenpûr, Yahyâ, Ez Sabâ tâ Nîmâ, İntişârât-i Zuvvâr, C. I-II, Tahran, 1993.
  • Başçı, Nezahat, “Mirzâde Işkî Külliyatında Osmanlı-Türk Mülahazaları”, Doğu Araştırmaları Dergisi, Sayı: 13-14, 2015.
  • Bodur, Melek, “Çağdaş İran Şairlerinden Mîrzâde-i Işkî’nin Hayatı, Eserleri ve Edebi Kişiliği”, Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Doğu Dilleri ve Edebiyatları ABD Fars Dili ve Edebiyatı Bilim Dalı, Ankara 2013.
  • Erkan, Mustafa, “Hüsrev ve Şîrin”, DİA, C. XIX, İstanbul, 1999.
  • Gündüz, Şinasi, “Mecûsîlik”, DİA, C. XXVIII, İstanbul, 2003.
  • Hâşimî, Hamîd, Zindegînâme-yi Şâ’irân-i İrân ez Âgâz tâ Asr-i Hâzır, İntişârât-i Ferheng u Kalem, Tahran, 1998.
  • Husrev, Şâfi’i, Zindegî ve Şi’r-i Sed Şâir ez Rûdekî tâ Emrûz, Tahran, 67 2001.
  • İsti’lâmî, Muhammed Bugünkü İran Edebiyatı Hakkında Bir İnceleme, Çev. Mehmet Kanar, Kültür Bakanlığı Yayınları, Ankara, 1981.
  • İşimtekin, Soner, “Cemalzâde’nin Edebî Üslubu ve İranlı Genç Yazarlara Cevabı”, Ijla, Volume 3/4 Winter, 2015, s. 453-470.
  • İşimtekin, Soner, “Çağdaş İran Edebiyatında Meliku’ş-Şuarâ Muhammed Takî Bahâr’ın Önemi”, Nüsha, Yıl: XII, Sayı:35, 2012/II, s. 93-108.
  • İşimtekin, Soner, “Ebu’l-Kâsım-i Lâhûtî’nin Gözüyle Maksim Gorki” Nüsha, C.XVI, Sayı:42, 2016, s. 37-54.
  • Kâ’id, Muhammed, Işkî Sîmâ-yi Necîb-i Yek Ânârşist, İntişârât-i Vezâret-i Ferheng u Erşâd-i İslâmî, Tahran, 2001.
  • Kanar, Mehmet, Çağdaş İran Edebiyatının Doğuşu ve Gelişmesi, İletişim Yayınları, İstanbul, 1999.
  • Kûreş, Seyyîd Hâdî Hâirî, Sedde-i Mîlâd-i Mîrzâde-i Işkî, Neşr-i Merkez, Tahran, 1994.
  • Mîrensârî, Alî, Numâyişnâmehâ-yi Mîrzâde-i Işkî, İntişârât-i Tehevvurî, Tahran, 2007.
  • Nascalı, Esko,“İran”, DİA, C. XXII, İstanbul, 2000.
  • Rûzbih, Muhammed Rıza, Edebiyât-ı Mu’âsır-ı İrân (Nesr), Neşr-i Rûzgâr, Tahran, 2002.
  • Selîmî, Alî Ekber Muşîr, Külliyât-i Musavver-i Mîrzâde-i Işkî, Tahran, 1965.
  • Turgut, Kadir, “Farsça Şiirlerde İstanbul ve Mirzade-i Işkî’nin İstanbul’u Anlatan Şiirleri”, İ.Ü. Şarkiyat Mecmuası, Sayı 19, 2011.
  • Zerkânî, Seyyid Mehdî, Çeşmendâz Şi’r-i Mu’âsır-ı İrân, İntişârât-i Sâlis, Tahran, 2004.
APA GEDİK M (2018). ÇAĞDAŞ İRAN ŞAİRLERİNDEN MÎRZÂDE-İ IŞKÎ VE PİYESLERİ. , 47 - 70. 10.32330/nusha.394178
Chicago GEDİK MELEK ÇAĞDAŞ İRAN ŞAİRLERİNDEN MÎRZÂDE-İ IŞKÎ VE PİYESLERİ. (2018): 47 - 70. 10.32330/nusha.394178
MLA GEDİK MELEK ÇAĞDAŞ İRAN ŞAİRLERİNDEN MÎRZÂDE-İ IŞKÎ VE PİYESLERİ. , 2018, ss.47 - 70. 10.32330/nusha.394178
AMA GEDİK M ÇAĞDAŞ İRAN ŞAİRLERİNDEN MÎRZÂDE-İ IŞKÎ VE PİYESLERİ. . 2018; 47 - 70. 10.32330/nusha.394178
Vancouver GEDİK M ÇAĞDAŞ İRAN ŞAİRLERİNDEN MÎRZÂDE-İ IŞKÎ VE PİYESLERİ. . 2018; 47 - 70. 10.32330/nusha.394178
IEEE GEDİK M "ÇAĞDAŞ İRAN ŞAİRLERİNDEN MÎRZÂDE-İ IŞKÎ VE PİYESLERİ." , ss.47 - 70, 2018. 10.32330/nusha.394178
ISNAD GEDİK, MELEK. "ÇAĞDAŞ İRAN ŞAİRLERİNDEN MÎRZÂDE-İ IŞKÎ VE PİYESLERİ". (2018), 47-70. https://doi.org/10.32330/nusha.394178
APA GEDİK M (2018). ÇAĞDAŞ İRAN ŞAİRLERİNDEN MÎRZÂDE-İ IŞKÎ VE PİYESLERİ. Nüsha, 18(46), 47 - 70. 10.32330/nusha.394178
Chicago GEDİK MELEK ÇAĞDAŞ İRAN ŞAİRLERİNDEN MÎRZÂDE-İ IŞKÎ VE PİYESLERİ. Nüsha 18, no.46 (2018): 47 - 70. 10.32330/nusha.394178
MLA GEDİK MELEK ÇAĞDAŞ İRAN ŞAİRLERİNDEN MÎRZÂDE-İ IŞKÎ VE PİYESLERİ. Nüsha, vol.18, no.46, 2018, ss.47 - 70. 10.32330/nusha.394178
AMA GEDİK M ÇAĞDAŞ İRAN ŞAİRLERİNDEN MÎRZÂDE-İ IŞKÎ VE PİYESLERİ. Nüsha. 2018; 18(46): 47 - 70. 10.32330/nusha.394178
Vancouver GEDİK M ÇAĞDAŞ İRAN ŞAİRLERİNDEN MÎRZÂDE-İ IŞKÎ VE PİYESLERİ. Nüsha. 2018; 18(46): 47 - 70. 10.32330/nusha.394178
IEEE GEDİK M "ÇAĞDAŞ İRAN ŞAİRLERİNDEN MÎRZÂDE-İ IŞKÎ VE PİYESLERİ." Nüsha, 18, ss.47 - 70, 2018. 10.32330/nusha.394178
ISNAD GEDİK, MELEK. "ÇAĞDAŞ İRAN ŞAİRLERİNDEN MÎRZÂDE-İ IŞKÎ VE PİYESLERİ". Nüsha 18/46 (2018), 47-70. https://doi.org/10.32330/nusha.394178