Türkiye’de Döviz Kuru, Enflasyon ve Faiz Oranı İlişkisi: 2009-2017 Uygulaması
Yıl: 2019 Cilt: 0 Sayı: 17 Sayfa Aralığı: 581 - 604 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 04-10-2019
Türkiye’de Döviz Kuru, Enflasyon ve Faiz Oranı İlişkisi: 2009-2017 Uygulaması
Öz: Bu çalışmada döviz kuru, enflasyon ve faiz oranı arasındaki ilişkiler VAR modeli çerçevesinde analiz edilmiştir. Bu kap-samda 2009:01-2017:12 dönemi aylık veriler kullanılmıştır. Ça-lışmada serilerin durağanlığını sağlamak için Genişletilmiş Dickey-Fuller birim kök testi uygulanmıştır. Değişkenler ara-sındaki nedensellik ilişkisini bulmak için Granger Nedensellik Testi yapılmıştır. Buna göre döviz kuru hem enflasyonun hem de faizin nedeni, enflasyon ise faizin nedeni sonucuna ulaşıl-mıştır. VAR (Vektör Otoregresif Model) modeli ile de değişken-ler arasındaki ilişkiyi belirlemek için etki tepki grafikleri ve varyans ayrışım tablosu oluşturulmuştur. Etki-tepki analizine göre döviz kurunda meydana gelen bir şoka faiz 12 dönem bo-yunca, enflasyon ise altıncı dönemden itibaren negatif tepki vermiştir. Ayrıca enflasyonda meydana gelen bir şoka, faiz yak-laşık iki dönem pozitif tepki vermiştir. Varyans ayrışım tablo-suna göre enflasyon ve faiz oranı üzerindeki en önemli etken döviz kuru olmaktadır.
Anahtar Kelime: Exchange Rate, Inflation and Interest Rate Rela-tionship in Turkey: 2009-2017 Application
Öz: In this study, the relationship between exchange rate, inflation and interest rate was analyzed within the framework of VAR model. In this context, monthly data for the period 2009:01-2017:12 were used. In this study, the expanded Dickey-fuller unit root test was applied to ensure the stability of the se-ries. The Granger Causality Test was performed to find the cau-sality relationship between the variables. Accordingly, the exchange rate the reason why both inflation and interest, conc-luded that the inflation cause of interest. To determine the rela-tionship between the variables with the VAR (Vector Autoreg-ressive Model) model, impact-response graphs and variance decomposition table were created. According to the impact-response analysis, a shock the exchange rate was interest nega-tive for 12 periods, whereas inflation was negative for the 6th period. In addition, a shocking event in inflation, the interest had a positive response, for two period. According to the vari-ance decomposition table, the most important factor on the inf-lation and interest rate was the exchange rat.
Anahtar Kelime: Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
- Amaefula, C.G (2016), “Long-Run Relationship between Interest Rate and Inflation: Evidence from Nigeria” IOSR Journal of Economics and Finance, c.7, s.3, ss.24-28.
- Alacahan, N. D. (2011), “Enflasyon Hedeflemesi Uygulayan Ülkelerde Enflasyon-Döviz Kuru İlişkisi ve Türkiye Uygulaması” İstanbul Üni-versitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Doktora Tezi.
- Ayvaz Güven, E. T. ve Uysal, D. (2013), “Türkiye’de döviz kurlarında-ki değişim ile enflasyon arasındaki ilişki” Akademik Araştırmalar ve Çalışmalar Dergisi, c.5, s.9, ss.141-156.
- Bal, O. (2012), “Döviz kuru, mevduat faiz oranı, enflasyon ve devlet iç borçlanma senetleri ilişkisi: 1994-2008” Akademik Bakış Dergisi, s.31, ss.1-20.
- Başkan F. ve Güloğlu Ö. B. (2004), “Türkiye’de İç Borçların İktisadi Etkilerinin VAR Tekniğiyle Analizi” Ortadoğu Teknik Üniversite-si, ODTÜ Gelişme Dergisi, c.31, s.1, ss.93-114.
- Bulut, E. (2005), “Döviz Kuru Belirleme Modelleri ve Döviz Piyasasının Mikro Yapısı: Türkiye Örneği”, Gazi üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi.
- Doğan, B., Eroğlu, Ö. ve Değer, O. (2016), “Enflasyon ve faiz oranı arasındaki nedensellik ilişkisi: Türkiye örneği” Çankırı Karatekin Üniversitesi, İİBF Dergisi, c.6, s.1, ss.405-425.
- Enders, W. (1995), “Applied Econometric Time Series”, First Edition John Wiley and Sons, New York.
- Granville, B. ve Mallick, S. K. (2004), “Fisher hypothesis: UK evidence over a century” Applied Economic Letters, ss.87-90.
- Gül, E. ve Ekinci, A. (2006), “Türkiye’de Enflasyon ve Döviz Kuru Arasındaki Nedensellik İlişkisi:1984-2003” Anadolu Üniversitesi, Sosyal Bilimler Dergisi, c.6, s.1, ss. 91-106.
- Işığıçok, E. (1994), “Zaman Serilerinde Nedensellik Çözümlemesi”, Uludağ Üniversitesi Yayınları, Bursa.
- Karacan, R. (2010), “Faiz, Kur ve Makroekonomik Performans: Türkiye Üzerine Bir İnceleme” Kocaeli Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitü-sü, Doktora Tezi.
- Mamak Ekinci E.B., Alhan A. ve Ergör Z.B. (2016), “Parametrik Olma-yan Regresyon Analizi: Faiz Oranı, Enflasyon ve Döviz Kuru İliş-kinin İncelenmesi Örneği” Bankacılık ve Sigortacılık Araştırmaları Dergisi, c.2, s.9, ss.28-37.
- Özel, S. (2000), “Türkiye’de enflasyon, devalüasyon ve faiz”, Alkım Yayın-cılık, İstanbul.
- Mishkin, F. S. (1991), “Is the Fisher Effect for Real? A Reexamination of the Relationship Between Inflation and Interest Rates” c.8, s.2, ss.195-215.
- Önder, Ş. (2008), “Enflasyon Hedeflemesi ve Döviz Kuru-Enflasyon Arasın-daki Geçişkenlik: Türkiye Örneği” Hacettepe Üniversitesi, Sosyal Bi-limler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi.
- Romer, D.C. ve Romer, H. D. (2000), “Federal Reserve Information and the Behavior of Interest Rates”, c.90, s.3 ss.429-458.
- Saraçoğlu, M., Kuzu, M. ve Kocaoğlu, F. (2015), “Türkiye ekonomisinde sermaye hareketleri, döviz kuru, enflasyon ve faiz arasındaki etkileşimle-rin küresel ekonomi politik çerçevesinde analizi”, Gazi İktisat ve İşlet-me Dergisi, c.1, s.2, ss.75-110.
- Sever, E. (2004), “Döviz Kuru Rejimleri ve Ekonomik Etkileri Bakımından Türkiye’de Uygulanan Döviz Kuru Politikalarının Analizi” İstanbul Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Doktora Tezi.
- Sever, E. ve Mızrak, Z. (2007), “Döviz kuru, enflasyon ve faiz oranı arasındaki ilişkiler: Türkiye uygulaması” Selçuk Üniversitesi, İİBF Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, s.13, ss. 265-283.
- Seyidoğlu, H. (2003), “Uluslararası iktisat: Teori, Politika ve Uygulama”, Genişletilmiş 15. Baskı, Güzem Can Yayınları No:20, İstanbul.
- Süslü, B. (2005), “Türkiye’de Enflasyona Karşı İzlenecek Para Politikalarında Nominal Çapaların Olası Rolü” Muğla Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Doktora Tezi.
- Türköz, H. (2014), “Türkiye Ekonomisinde 1988-2010 Döneminde Reel Döviz Kuru Riskinin Reel Faiz Oranı Üzerindeki Etkileri” Gazi Üni-versitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek lisans tezi.
- Yılancı, V. (2009), “Fisher Hipotezinin Türkiye için sınanması: Doğru-sal olmayan eşbütünleşme analizi” Atatürk Üniversitesi, İİBF Dergisi, c.23, s.4, ss.205-213.
- Yurdakul, F., Er, H. ve Cevher, E. (2016), “Döviz Kurunun Belirleyicileri, Koşullu ve Kısmi Granger Nedensellik, SETAR, LSTAR ve TVAR Mo-delleri”, Gazi Kitapevi, Ankara.
- Woo, T. W. (1984), “Exchange Rates and the Prices of Nonfood, Non-fuel Products” Brookings Institution, Brookings Papers on Eco-nomic Activity, ss.511-536.
- TCMB (2004) “Enflasyon Kitapçığı”, http://tcmb.gov.tr/wps/wcm/connect/b62e1fb7-ebc1-4922-99dc-b3ba23320b9f/enflasyon.pdf?MOD=AJPERES&CACHEID=ROOTWORKSPACE-b62e1fb7-ebc1-4922-99dc-b3ba23320b9f-m5lk-1M Erişim Tarihi 15.02.2018.
| APA | ISCAN H, DURGUN KAYGISIZ A (2019). Türkiye’de Döviz Kuru, Enflasyon ve Faiz Oranı İlişkisi: 2009-2017 Uygulaması. , 581 - 604. |
| Chicago | ISCAN HUSEYIN,DURGUN KAYGISIZ AYŞE Türkiye’de Döviz Kuru, Enflasyon ve Faiz Oranı İlişkisi: 2009-2017 Uygulaması. (2019): 581 - 604. |
| MLA | ISCAN HUSEYIN,DURGUN KAYGISIZ AYŞE Türkiye’de Döviz Kuru, Enflasyon ve Faiz Oranı İlişkisi: 2009-2017 Uygulaması. , 2019, ss.581 - 604. |
| AMA | ISCAN H,DURGUN KAYGISIZ A Türkiye’de Döviz Kuru, Enflasyon ve Faiz Oranı İlişkisi: 2009-2017 Uygulaması. . 2019; 581 - 604. |
| Vancouver | ISCAN H,DURGUN KAYGISIZ A Türkiye’de Döviz Kuru, Enflasyon ve Faiz Oranı İlişkisi: 2009-2017 Uygulaması. . 2019; 581 - 604. |
| IEEE | ISCAN H,DURGUN KAYGISIZ A "Türkiye’de Döviz Kuru, Enflasyon ve Faiz Oranı İlişkisi: 2009-2017 Uygulaması." , ss.581 - 604, 2019. |
| ISNAD | ISCAN, HUSEYIN - DURGUN KAYGISIZ, AYŞE. "Türkiye’de Döviz Kuru, Enflasyon ve Faiz Oranı İlişkisi: 2009-2017 Uygulaması". (2019), 581-604. |
| APA | ISCAN H, DURGUN KAYGISIZ A (2019). Türkiye’de Döviz Kuru, Enflasyon ve Faiz Oranı İlişkisi: 2009-2017 Uygulaması. Iğdır Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 0(17), 581 - 604. |
| Chicago | ISCAN HUSEYIN,DURGUN KAYGISIZ AYŞE Türkiye’de Döviz Kuru, Enflasyon ve Faiz Oranı İlişkisi: 2009-2017 Uygulaması. Iğdır Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi 0, no.17 (2019): 581 - 604. |
| MLA | ISCAN HUSEYIN,DURGUN KAYGISIZ AYŞE Türkiye’de Döviz Kuru, Enflasyon ve Faiz Oranı İlişkisi: 2009-2017 Uygulaması. Iğdır Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, vol.0, no.17, 2019, ss.581 - 604. |
| AMA | ISCAN H,DURGUN KAYGISIZ A Türkiye’de Döviz Kuru, Enflasyon ve Faiz Oranı İlişkisi: 2009-2017 Uygulaması. Iğdır Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi. 2019; 0(17): 581 - 604. |
| Vancouver | ISCAN H,DURGUN KAYGISIZ A Türkiye’de Döviz Kuru, Enflasyon ve Faiz Oranı İlişkisi: 2009-2017 Uygulaması. Iğdır Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi. 2019; 0(17): 581 - 604. |
| IEEE | ISCAN H,DURGUN KAYGISIZ A "Türkiye’de Döviz Kuru, Enflasyon ve Faiz Oranı İlişkisi: 2009-2017 Uygulaması." Iğdır Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 0, ss.581 - 604, 2019. |
| ISNAD | ISCAN, HUSEYIN - DURGUN KAYGISIZ, AYŞE. "Türkiye’de Döviz Kuru, Enflasyon ve Faiz Oranı İlişkisi: 2009-2017 Uygulaması". Iğdır Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi 17 (2019), 581-604. |
