Lise Son Sınıf Öğrencilerinin Akademik Başarılarının Yordayıcısı Olarak Sınav Kaygısı, Boyun Eğici Davranışlar ve Sosyal Destek

YILIDIRIM, İbrahim; Ergene, Tuncay

Lise Son Sınıf Öğrencilerinin Akademik Başarılarının Yordayıcısı Olarak Sınav Kaygısı, Boyun Eğici Davranışlar ve Sosyal Destek

İbrahim YILDIRIM, (Hacettepe Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, Ankara, Türkiye)

Tuncay ERGENE (Hacettepe Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, Ankara, Türkiye)

Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi

77 0

Yıl: 2003 Cilt: 2003 Sayı: 25 Sayfa Aralığı: 224 - 234 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Lise Son Sınıf Öğrencilerinin Akademik Başarılarının Yordayıcısı Olarak Sınav Kaygısı, Boyun Eğici Davranışlar ve Sosyal Destek

Öz:

Bu çalışmada sınav kaygısı, boyun eğici davranış (itaat), aile, arkadaş ve öğretmenden algılanan sosyal destek değişkenlerinin lise son sınıf öğrencilerinin akademik başarılarını ne derecede yordadığı incelenmiştir. Araştırmaya lise son sınıfta okuyan 385 (% 58.1) kız 278 ( % 41.9) erkek olmak üzere toplam 663 öğrenci katılmıştır. Öğrencilerin Matematik, Fizik, Kimya, Biyoloji, Türkçe, Tarih, Coğrafya derslerinden aldıkları 2002-2003 öğretim yılı yıl sonu karne not ortalamaları, akademik başarılarının ölçütü olarak alınmıştır. Veri toplama araçları olarak Sınav Kaygısı Envanteri (SKE), Boyun Eğici Davranışlar Ölçeği (BEDÖ) Algılanan Sosyal Destek Ölçeği (ASDÖ) ile araştırmacılar tarafından geliştirilmiş olan Öğrenci Kişisel Bilgi Formu kullanılmıştır. Veriler Regresyon tekniği ile analiz edilmiştir. Araştırmanın bulgularına göre, aile desteği, boyun eğici davranışlar, öğretmen desteği ve sınav kaygısı değişkenleri akademik başarıyı manidar olarak yordamakta, arkadaş desteği ise yordamamaktadır. Bulgular literatür ışığında tartışılmış ve önerilerde bulunulmuştur.

Anahtar Kelime: lise öğrencileri sınav kaygısı akademik başarı sosyal destek

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

Albayrak-Kaymak, D. (1987). Sınav kaygısı envanterinin Türkçe formunun oluşturulması ve güvenirliği. Psikoloji Dergisi. 6 (21), 55-62
Baltaş, A. (1993) Öğrenme ve sınavlarda üstün başarı. İstanbul: Remzi Kitabevi, 8.Basım.
Benjamin, M., W.J. mcKeachie. ve J.G. Lin. (1981). Test anxiety: Deficits in information processing. Journal of educational psychology. Vol. 73, 816-824.
Can, G; (1992). Akademik başarısızlık ve önlenmesi. Eskişehir Anadolu Üniversitesi Eğitim Fakültesi Yayınları, No:3.
Cengiz, H. F. (1988). Lise 3. sınıf öğrencilerinin ÖSYM 1. Basamak sınavı öncesi ve sonrası kaygı düzeylerinin bazı faktörler yönünden karşılaştırılması. Hacettepe Üniversitesi: Yayınlanmamış Y.Lisans tezi, Ankara
Christenson, S.L., Rounds, T., ve Gorney, D. (1992). Family factors and student achievement An avenueto increasestudents' success. School Psychol. Quart., 7, 178-206
Culler, R.E. ve C.J. Holahan. (1980). Test anxiety and academic performance: The affected study of related behaviors. Journal of Educational Psychology. Vol. 72, 16-20.
Cutrona, C. E; ve ark. (1994). Parental social support and acedemic achievement: An attachment theory perspective. Journal of Personality and Social Psychology, 66(2) 369-378.
Deffenbacher, J.L. ve S.L. Hazelius. (1985) Cognitive, emotional and psychological comparent of test anxiety. Cognitive Therapy and Research, Vol. 15. 446-450.
Deffenbacher, J.L. ve S.R Deitz. (1978). Effects of test anxiety on performance, worry and emotionality in naturally occuring exams. Psychology in the School. Vol.15, 446-450.
Demir, A. (1990). Üniversite öğrencilerinin yalnızlık düzeylerini etkileyen bazı etmenler. Yayınlanmamış Doktora tezi. Ankara: Hacettepe Üniversitesi.
Epstein, J.L., (1991). Effects on student achievement of teachers' practices of parent involvement. Advances in reading/language research: Literacy through family, community, and school interaction, green-wich. CT, JAI Press, 5, 261-276
Ergene, T. (1994). Sınav kaygısı ile başa çıkma programının etkililiği. Psikiyatri Psikoloji ve psikofarmakoloji Dergisi. 2(1), 36-42.
Ergene, T. (2003). Effective interventions on test anxiety reduction: A meta-analysis. School Psychology International, Vol. 24(3), 313-328.
Eski, R. (1980). "Genel yetenek psikolojik ayrışıklık ve akademik basarı arasındaki ilişki. Yayınlanmamış doktora tezi, Ankara. Hacettepe Üniversitesi.
Fan, X., ve Chen, M. (2001). Parental involvement and students' Academic achievement: A meta analysis Educational Psychology Review, 13 (1), 1-22.
Gilbert, P. (2000). The relationship of shame, social anxiety and depression : The role of the evaluation of social rank. Clinical Psychology and Psychotherapy,7, 174-189.
Gilbert, P. (2001). Evolution and social anxiety: The role of social competition and social hierarchies. Social Anxiety: Psychiatric Clinics of North America, 24,723-751.
Gilbert, P., Cheung, M.S-P, ve ark. (2003). Assessment recall of threat and submissiveness in Childhood: development of a New Scale and its relationship with depression , social comparison and shame Clinical Psychology and Psychotherapy, 10, 108-115.
Gülveren, H.; (1996). Lise ikinci sınıf öğrencilerinin matematik dersinde başarı ve başansızlıklarına gösterdikleri nedenler. Lisans tezi: Ankara: Hacettepe Üniversitesi, Ankara.
Gündoğdu, M; (1994) The relationship between helpless explanatory style, Test anxiety, and academic achievement among sixth grade basic education students. Yayınlanmamış Y. Lisans tezi. Orta Doğu Teknik Üniversitesi, Ankara
Güngör, A. (1989) "Lise öğrencilerinin özsaygı düzeylerini etkileyen etmenler". Yayınlanmamış Doktora tezi. Ankara Hacettepe Üniversitesi.
Gürtekin, A. (1993). Basan ve başarısızlığa yapılan nedensel yüklemelerin izlenimler üzerindeki etkisi. Yayınlanmamış Y. Lisans tezi. Ankara: Hacettepe üniversitesi.
Ishiyama, F. L. (1984). Shyness: Anxious social sensitivity and self-isolating tendency. Adolescence, 76,903-911.
Kirkland, K. ve J.G. Hollansworth. (1980). Effective test taking: Skill acquisition versus anxiety reduction techniques. Journal of Consulting and Clinical Psychology. Vol. 48,431-439.
Ladd, G. W. (1990). Having friends, keeping friends, making friends, and being liked by peers in the classroom: predictors of children's early school adjustment? Child Development, 61, 1081-1100
Levitt, M. J.ve ark. (1994). Social support and achievement in childhood and early adolesence: A multicultural Study. Journal of Applied Developmental Psychology, 15(2), 207-222,
Lopez, E. J., Stewart, E, ve Enedina G. V. (2002). Acculturation, social support and academic achievement of mexican and mexican american high school students: An exploratory study. Psychology in the Schools, 39 (3), 245-257.
Mackinnon, A., Henderson, A. S., ve Andrews, G. (1992). Parental 'affectionless control' as an antecedent to adult depression: A risk factor redefined. Psychological Medicine, 23, 135-141
Malecki, C. K. ve Elliott, S. N. (1999). Adolescents' ratings of perceived social support and its importance: Validation of the student social support scale. Psychology in the School 36 (6), 473-483
Mallinckrodt, B; (1988). Students retention, social support, and dropout intention: comparison of black and white students. Journal of Counseling Psychology, 129 (1), 60-64
Mallinckrodt, B. (1992). Childhood emotional bonds with parents, development of adult social competencies, and availability of social support. Journal of Counseling Psychology, 39 (4), 453-461
McCreary, D. R. ve Rhodes, N. D. (2001). On the gendertyped nature of dominant and submissive acts. Sex Roles, 44, Nos. 5/6, 339-350
Morrison, G. M; John, L; Stephanie, S. M.; Douglas, C. S.; keith, W. (1997). Sources of support for school-related Issues: choices of hispanic adolescents varying in migrant status. Journal of Youth and Adolescence, 26 (2), 233-251
Osseiran-Waines, N. ve Almacian, S. (1994). Types of social support: relation to stress and acedemic achievement among prospective teachers. Canadian Journal of Behavioural Science, 26(1), 1-20
Önder-Yücel, F. (1982). Akademik ve sosyal alanlardaki başarı ve başarısızlık yaşantılarının çocuğun kendini ve yaşantılarının nedenlerini algılaması üzerindeki etkileri Yayınlanmamış Y. Lisans tezi. Hacettepe Üniversitesi, Ankara
Öner, N. (1990). Sınav kaygısı envanteri elkitabı. YÖRET Yayınlan, İstanbul
Özgüven, İ. E. (1974). Akademik başarıyı etkileyen zihinsel olmayan faktörler. Ankara
Ponzetti, J; Gate, R. M; (1981) "Sex differences in the relationship between loneliness and Academic Performance" Psychological Reports, 48, 759-768
Robertson. S. E; (1988). Social support: implication for counselling. International Journal For the Advancement of Counselling, 11, 313-321
Rocklin ,T. ve J.M. Thompson. (1985). Interactive effects of test difficulty and feedback. Journal of Educational Psychology.Vol 77, 368-372
Savaşır, I.,ve Şahin, N.H. (1997). Bilişsel davranışçı terapilerde değerlendirme: Sık kullanılan ölçekler. Türk Psikologlar Derneği Yayınları, Ankara
Singh, K., Bickley, P.G., Trivette, P., Keith, T. Z., Keith, P. B., & Anderson, E. (1995). The effects of four components of parental involvement on eighth -grade student achievement: Structural analysis of NELS-88 data". School Psychol. Rev., 24, 299-317
Şahin, N.H.,ve Şahin, N. (1992). Guilt, shame and depression in adolescence. World Congress of Cognitive Therapy, Toronto
Şahin, N.H.,ve Şahin, N. (1992). Adolescent guilt, shame, and depression in relation to sociotropy and auotonomy. The world congress of cognitive Therapy, Toronto, June 17-21
Turunç-Sipahi, B; (1995) Kişilerin başarı ve başansızlıklarına yapılan nedensel yüklemelerde ve algılanan çekiciliklerinde cinsiyet kalıpyargılarının etkisi. Yayınlanmamış Y. Lisans tezi. Hacettepe Üniversitesi, Ankara
Weiner, B; A. Kukla; (1970). An attributional analysis of achievement motivation. Journal of Personality and Social Psychoology, 15, 1-20
Yıldırım İ. (1999). Sosyal destek programının etkililiği: deneysel bir çalışma. Eğitim ve Bilim, 23(113), 66-73
Yıldınm İ. (2000). Akademik başarının yordayıcısı olarak sınav kaygısı ve sosyal destek. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 18, 167-176
Yıldınm, İ. (1997). Algılanan sosyal destek ölçeğinin geliştirilmesi güvenirliği ve geçerliği. Hacettepe Eğitim Fakültesi Dergisi, 13, 81-88
Yıldınm, İ. (1998). Akademik başarı düzeyleri farklı olan lise öğrencilerinin sosyal destek düzeyleri Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 2 (9), 33-38
Yıldız, Ç. (1997). Yüksek ve düşük öğrenilmiş çaresizlik düzeylerine sahip bireylerin başarı ya da başansızlık durumlarına ilişkin nedensel yüklemeler" yayınlanmamış Y. Lisans tezi. Hacettepe Üniversitesi, Ankara.

APA	YILIDIRIM İ, Ergene T (2003). Lise Son Sınıf Öğrencilerinin Akademik Başarılarının Yordayıcısı Olarak Sınav Kaygısı, Boyun Eğici Davranışlar ve Sosyal Destek. , 224 - 234.
Chicago	YILIDIRIM İbrahim,Ergene Tuncay Lise Son Sınıf Öğrencilerinin Akademik Başarılarının Yordayıcısı Olarak Sınav Kaygısı, Boyun Eğici Davranışlar ve Sosyal Destek. (2003): 224 - 234.
MLA	YILIDIRIM İbrahim,Ergene Tuncay Lise Son Sınıf Öğrencilerinin Akademik Başarılarının Yordayıcısı Olarak Sınav Kaygısı, Boyun Eğici Davranışlar ve Sosyal Destek. , 2003, ss.224 - 234.
AMA	YILIDIRIM İ,Ergene T Lise Son Sınıf Öğrencilerinin Akademik Başarılarının Yordayıcısı Olarak Sınav Kaygısı, Boyun Eğici Davranışlar ve Sosyal Destek. . 2003; 224 - 234.
Vancouver	YILIDIRIM İ,Ergene T Lise Son Sınıf Öğrencilerinin Akademik Başarılarının Yordayıcısı Olarak Sınav Kaygısı, Boyun Eğici Davranışlar ve Sosyal Destek. . 2003; 224 - 234.
IEEE	YILIDIRIM İ,Ergene T "Lise Son Sınıf Öğrencilerinin Akademik Başarılarının Yordayıcısı Olarak Sınav Kaygısı, Boyun Eğici Davranışlar ve Sosyal Destek." , ss.224 - 234, 2003.
ISNAD	YILIDIRIM, İbrahim - Ergene, Tuncay. "Lise Son Sınıf Öğrencilerinin Akademik Başarılarının Yordayıcısı Olarak Sınav Kaygısı, Boyun Eğici Davranışlar ve Sosyal Destek". (2003), 224-234.

APA	YILIDIRIM İ, Ergene T (2003). Lise Son Sınıf Öğrencilerinin Akademik Başarılarının Yordayıcısı Olarak Sınav Kaygısı, Boyun Eğici Davranışlar ve Sosyal Destek. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 2003(25), 224 - 234.
Chicago	YILIDIRIM İbrahim,Ergene Tuncay Lise Son Sınıf Öğrencilerinin Akademik Başarılarının Yordayıcısı Olarak Sınav Kaygısı, Boyun Eğici Davranışlar ve Sosyal Destek. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi 2003, no.25 (2003): 224 - 234.
MLA	YILIDIRIM İbrahim,Ergene Tuncay Lise Son Sınıf Öğrencilerinin Akademik Başarılarının Yordayıcısı Olarak Sınav Kaygısı, Boyun Eğici Davranışlar ve Sosyal Destek. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, vol.2003, no.25, 2003, ss.224 - 234.
AMA	YILIDIRIM İ,Ergene T Lise Son Sınıf Öğrencilerinin Akademik Başarılarının Yordayıcısı Olarak Sınav Kaygısı, Boyun Eğici Davranışlar ve Sosyal Destek. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. 2003; 2003(25): 224 - 234.
Vancouver	YILIDIRIM İ,Ergene T Lise Son Sınıf Öğrencilerinin Akademik Başarılarının Yordayıcısı Olarak Sınav Kaygısı, Boyun Eğici Davranışlar ve Sosyal Destek. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. 2003; 2003(25): 224 - 234.
IEEE	YILIDIRIM İ,Ergene T "Lise Son Sınıf Öğrencilerinin Akademik Başarılarının Yordayıcısı Olarak Sınav Kaygısı, Boyun Eğici Davranışlar ve Sosyal Destek." Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 2003, ss.224 - 234, 2003.
ISNAD	YILIDIRIM, İbrahim - Ergene, Tuncay. "Lise Son Sınıf Öğrencilerinin Akademik Başarılarının Yordayıcısı Olarak Sınav Kaygısı, Boyun Eğici Davranışlar ve Sosyal Destek". Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi 2003/25 (2003), 224-234.